Helgarpósturinn - 27.04.1979, Blaðsíða 12

12
Föstudagur 27. apríl 1979 —helgarpósturinn
Birna ÞórOardóttir er i augum margra hinn islenski últrakommi. í gegnum árin hefur fólk helst oröiö
hennar vart i mótmælagöngum og -stööum, og hennar hefur veriö getiö i fréttum fyrir aö slást viö lög-
regluna. Hún er lfka einn af helstu leiötogum Fylkingarinnar. Ekki sist hefur hennar þó veriö getiö I
kjaftasögum. Þegar Helgarpósturinn hitti Birnu aö máli á heimili hennar á Laugaveginum var hún
fyrst spurö um þessar kjaftasögur, og hvort hún væri aö róast.
„Ætli menn hafi bara ekki fundiö sér annaö umræöuefni. Þaö er meö kjaftasögur, eins og fréttir, þær
eru heitar f nokkra daga. En éghef hitt fóik sem veit miklu meira um mig en ég sjáif.”
„...Annaö hvort gefst maöur upp, eöa brynjar sig gegn þeim og lifir
innan þeirra...”
— Hafa ekki svona sögusagnir
áhrif?
„Ekki lengur. Fyrst i staö,
þegar þetta er aö byrja fá þær á
mann. En svo annað hvort gefst
maöur upp, eöa brynjar sig gegn
þeim og lifir innan þeirra. En fólk
hefur alltaf þurft aö hafa slnar
þjóösögur, og þaö er allt i lagi mln
vegna.”
— Hvaö er hæft I þessu öllu
saman? Ein sagan segir til dæmis
aö þú hafir einhverntlma sparkaö
I punginn á lögregluþjóni.
„Þaö er hlutur sem ég veit ekki
um. Þaö uröu málaferli útaf at-
buröum sem áttu sér staö, eins og
reyndar fleiri atburöum á þessum
tima, fyrir um áratug, og I yfir-
heyrslum kom fram hvernig
aöstæöur voru — ég lá á jöröinni
um þaö bil aö veröa troöin undir,
þegar ég aö sjálfsögöu fór aö
sparka frá mér. Þaö var ekkert
annaö hægt aö gera. Hvort ég hef
sparkaö I einhvern veit ég ekki —
þvi siöur hvar.
Veruleikinn gróteskari
en sögusagnir
Menn loka gjarnan augunum
fyrir veruleikanum, en hann er
oft gróteskari en nokkrar sögu-
sagnir. Þaö er eins og fólk vilji
ekki sjá sögurnar sem eru raun-
verulegar. Þaö er betra aö dikta
eitthvaö upp.”
— Hvaö varö til þess aö þú
lentir á þessum staö I pólitík?
„Þaö má kannski segja aö þaö
hafi fyrst og fremst verið Viet-
nam-strlöiö og umræöan þar I
kring.sem varö til þess aö ég fór
tima og þaö fléttast mikiö innl
alltsaman.”
Púkinn á fjósbitanum
— Er islenskt þjóöfélag vont?
Ertu óánægö I þvi?
„Þaö gefur náttúrlega auga
leiö, aö væri ég ánægö þá beröist
ég ekki viö aö breyta þvi, heldur
sæti ég hér og reri mér eins og
púkinn á fjósbitanum — og
fitnaöi sæl og ánægö I subbu-
skapnum, eins og Vilmundur
mundi segja. Þótt hann fitni.
sjálfur á subbuskapnum, þá er
það annaö mál.”
— Hvernig viltu þá hafa þaö?
„Þaö er ekki eingöngu spurning
um hvernig ég vilji hafa þjóö-
félagiö. Skoöanir minar eru sam-
hljóöa skoöunum margra ann-
arra. Ég vil einfaldlega aö verka-
lýösstéttin fái völdin I landinu, og
þaö hlýtur siöan aö vera undir
henni komiö hvernig tekst til meö
stjórnun á hverjum tima. Við
viíjum ekki þjóðfélag þar sem
örfáir leiötogar ráöa öllu, eöa
einn pólitlskur flokkur.
Viö viljum lýöræöislegt þjóð-
félag, þar sem fjöldinn ræöur
beint, þar sem atvinnutækin eru I
eign verkafólks og stjórnaö af
þvl, þar sem fulltrúar eru
afsetjanlegir hvenær sem er, þar
sem verkalýösfjöldinn sjálfur er
skapandi Hfs slns og lífsskilyröa
en ekki óvirkur seljandi vinnuafls
sins — eins og til dæmis I dag i
okkar þjóöfélagi.”
— Hvernig vinniö þiö I Fylk-
ingunni aö þessu markmiði
ykkar?
„Meö ýmsum hætti. Viö gefum
innanlandsöryggi einhvers ríkis-
ins ógnaö geti önnur rlki gripiö
innl. NATó skipulagöi valdarániö
I Grikklandi ’67 meö CIA og svip-
aöar áætlanir hafa veriö geröar
fyrir fleiri aöildarrlki, svosem
ítallu. Annars er bylting fjarlæg
mjög mörgum hér á landi, og þaö
er ekkert skritið. Sagan er önnur
hér en vlðast annarsstaöar, og
baráttan hefur einnig veriö þaö:”
— Hvaö um hina leiðina aö slá
ykkur saman viö t.d. Alþýöu-
bandalagiö?
„Þaö hefur ekki sýnst vænlegt.
Albvöubandalagiö töltir áfram á
sinni hægri þróun. Forysta þess
hefur sýnt sig i þvi aö hafa meiri
áhuga fyrir samvinnu viö borg-
araíeg öfl, en verkalýöinn. •
Ahuginn beinist aö stéttasam-
vinriu I stað stéttabaráttu.
iUm samflot verkalýösflokka og
borgaraflokka eru nokkur dæmi
Jó getur gert stóra hluti meö þvl
bara aö glotta þegar vel á viö,
Vilmundur meö þvl aö gaspra og
bulla, Ragnar Arnalds meö þvl aö
vera opinberlega sætur og sléttur
og felldur, og Ragnhildur Helga-
dóttir meö þvl aö- vera ofstækis-
full kvenpersóna. Phú! Þessir
opinberu Islensku stjórnmála-
menn falla kannski ekki allir
undir sama hattinn, en manni
viröast þetta prinsipplausir menn
aö mestu leyti.”
— Nú þekkir fólk ákaflega litiö
til þessara pólitisku brotabrota
útá vinstri kantinum. Er þetta
ekki vonlaust ströggl?
Erfitt að dansa eftir línunni
„Þetta er I sjálfu sér ekkert
skrltiö aö fólk viti lltiö um þessi
hann gripur. Verkalýösbylting er
ekki valdarán örlítils hóps, heldur
valdataka verkalýös-
hreyfingarinnar, meirihluta
þjóöarinnar, sem hefur hreinlega
fengiö nóg.
Og reyndar er friösamlegasta
leiöin oft sú blóöugasta. I Chile til
dæmis vann stjórn Allendes
skipulega aö þvl aö taka vopn af
fólkinu sem haföi vopnast til aö
verjast. Þaö varö þvi næsta auö-
veld bráö herforingjunum, þegar
þeir tóku völd. En þetta fer eftir
aöstæöum allsstaöar. Hver
kraftahlutföllin eru.'

Lifsviöhorf Birnu setja svip sinn á ibúöina, eins og sjá má á þessum
myndum.
aö endurskoöa heimsmyndina
sem ég haföi tekiö góöa og gilda.
Annars mótast skoöanir manna
ekki á einu augnabliki. Þaö er röö
atburöa sem veröur til þess aö
maöur fer aö spekúlera 1 hlutum
uppá nýtt og endurmeta.
Opinberlega bar þó mitt póli-
tiska uppgjör nokkuö brátt aö. Ég
var I Menntaskólanum á Akur-
eyri, I slöasta bekk veturinn ’67-8,
þegar Víetnam var aö komast inn
I sviösljósiö, og ýmislegt var aö
gerast i Evrópu lika. Svo var eitt
sinn haldinn málfundur, og ég var
fengin til aö tala máli þeirra sem
studdu stefnu Bandarlkjastjórnar
I Víetnam. Þaö sjokkeraöi aö
vonum marga, þegar ég tók upp
þveröfugan málstaö og var á móti
stefnu þeirra. Einnig var tölu-
vert atvinnuleysi hér á þessum
út Neista, dreifibréf, förum á
vinnustaöi, höldum fundi, höfum
efnt til Rauðrar verkalýös-
einingar 1. mai undanfarin ár, og
einnig I ár. Slðan reynum viö aö
koma skoðunum okkar aö á
ýmsan annan hátt — eins og til
dæmis I viötali eins og þessu.”
Verður byltingin blóðug?
— Hvaö um vopnuöu
byltinguna?
„Ég hef ekki byssuleyfi”, segir
Birna og brosir I kampinn. „Viö
höfum oftar en einu sinni veriö
spurö sem svo: Veröur byltingin
blóöug? Og þaö er ætlast til aö viö
svörum meö jái eöa neii. Þaö er
auövitaö ekki hægt aö svara sllku.
Þetta fer eftir þvi hver and-
stæöingurinn er, og til hvaöa ráöa
Hérna á tslandi? Ég veit þaö
. ekki. Hér er her, og hann er hér
ekkert uppá grin. Hann er ekki
bara hérna sem skemmtireisa,
eöa útilega, ekki eingöngu refsi-
vist fyrir vonda hermenn. Herinn
er hérna til aö standa vörö um
völd islenskrar borgarastéttar.”
— Hefur herinn nokkurnttma
skipt sér af innanrikismálum
Islenskum?
Herinn engin skemmtireisa
„Hann hefur ekki gripiö beint
inni innanlandsdeilur. 1 langa
verkfallinu 1955 haföi þaö hins-
vegar veriö rætt, sérstaklega
undir lokin, aö eina ráöiö væri aö
herinn gengi I störfin. t NATÓ-
samningnum er einnig ákvæöi
sem segir aö sé efnahag eöa
bhhmhhhhhehbbh
■>-. *» f i ^ -' ;
áöur, og þaö sem áunnist hefur
meö þvl er ekkert fagnaöarefni.
Nærtækasta dæmiö er náttúrlega
efnahagsfrumvarp Ólafs. Þar
gátu flokkarnir fengiö alla verka-
lýösstéttina til aö samþykkja
kjaraskeröingu, og þegar svo er
komiö, er hægt aö fá samþykki
fyrir öllu ööru.Þetta er einungis
til aö lappa uppá auövaldskerfiö.
Megas fann upp ágætt orö fyrir
þetta — „stórsóknarfórn”. Þær
(hafa oröiö ansi margar á undan-
förnum áratugum, og viö teljum
þær ekki vænlegar til árangurs.”
Meðalmennsku lullarar
— Attu þér eftirlætis stjórn-
málamenn íslenska?
„Nei. Þetta eru meöalhnennsku-
lullarar. Þaö sést best á þvi aö Óli

smásamtök vinstra megin viö
Alþýöubandalagiö. Þaö fer ekki
mikiö fyrir þeim. Fólk gerir
heldur ekki mikinn greinarmun á
þeim, þó viö teljum aö sjálfsögöu
mikinn mun á okkur og t.d.
Maóistum. Maóistasamtökin
sækja sina pólitlk fyrst og fremst
til Klna. Þaö hefur áöur komiö á
daginn aö erfitt hefur veriö aö
dansa eftir llnunni frá stóra-
bróöur, hver svo sem hann er.
Aður réttlættu menn alla glæpi
Stallnismans og miöuöu pólitlk
slna viö þaö. Nú endurtekur hiö
sama sig varöandi Klna. Þaö er
grátlegt — en þvl miöur satt.
Sagan viröist seint ætla aö kenna
mönnunum.”
— Eruöi ánægö meö ykkar
árangur?
„Auövitaö vildum viö aö okkur