Helgarpósturinn - 18.04.1980, Page 6

6
Föstudagur 18. apríl 1980
Soffia Vagnsdóttir og Pálmi
Gestsson - tveir listnemar
utan af landi lýsa
lífsbaráttunni i borginni
Lifsbarátta ungra foreldra,
sem bæöi eru i námi, getur iöu-
lega veriö býsna hörö, sérstak-
lega þegar þau eru bæöi komin
utan af landi. Pálmi Gestsson og
Soffia Vagnsdóttir eru úr
Boiungarvik. Þau búa saman i
leiguibúö i smáibúöarhverfinu i
Reykjavik ásamt barni sinu,
Gesti Kolbeini. Þau eru bæöi i
listnámi — Pálmi á ööru ári i
Leikiistarskólanum en Soffia á
fyrsta ári i tónmenntakennara-
deild Tónlistarskóians i
Reykjavik.
Ég tróö mér inn á heimili
hjónakornanna eitt kvöldiö til
aö forvitnast um hvernig náms-
fólk eins og þau drægju fram
Hfið i þessu blessuöu dýrtiöar-
þjóðfélagi okkar.
Pálmi: Lif okkar beggja tók
gjörbreytta stefnu þegar við
komum hingað. Við höfðum
lifað og hrærst í þessari svo-
kölluðu sjávarplássmenningu.
Það er ekki þar með sagt að hún
séverri en hver önnur menning.
Langt i frá. Svo má nú alltaf
deila um hvað menning er.
Soffia : bað þarf vissan kraft til
að drifa sig upp úr þvi sem er að
gerast þarna og fara i burtu.
Pálmi: Maður var ringlaöur,
kom úr gjöróliku umhverfi og
vann að öðrum störfum. En
maður hefur alltaf gott af þvi að
koma á nýja staði og öðlast nýja
reynslu, Maöur sér hlutina sem
maður liföi og hrærðist i, i nýju
ljósi.
Soffia: Ég gæti ekki hugað mér
að vinna i frystihúsi allt mitt lif;
hlutur sem mér fannst alveg
sjálfsagður aö vinna þarna öll
sumur, áður en ég kom hingaö.
Pálmi: Fólk er alveg aö drepa
sig með vinnu, hefur litil sem
engin fri. Þetta er algjört brjál-
æöi. — Upphaflega datt mér i
hug að fara i Leiklistarskólann.
Soffía: Og ég fór aö vinna þar
sem viö vorum náttúrlega svo
blönk. Þetta kom snöggt uppá.
Pálmi ákvaö að fara stuttu áöur
en inntökuprófið inn i skól-
ann hófst. Þó þetta væri búiö að
gerjast i smátima.
Pálmi: Mig langaði meira og
minna til að standa i þessu, ég
var búinn að vera svo mikiö i
leiklist heima. Það verður nú að
segjast eins og er að maður vissi
ekki hvað maður var að fara út
i, en eins og ég segi þá var ég
búinn að gæla við þessa hug-
mynd lengi.
Soffia: Ég er alin upp á músik-
ölsku heimili, pabbi spilar á
harmonikku. Mikið hefur veriö
sungið, svo hef ég verið i kórum.
Pálmi: Ég gæti trúað að
menningarlifið i Bolungarvik
væri svipað þvi sem er i öörum
sjávarplássum, þó held ég að
tónlistarlifið sé meira en gengur
og gerist. Það er töluverö
gróska i þvi, sérstaklega yfir
vetrarmánuðina.
Soffía: Fjárhagurinn er aðal-
vandamálið, það er svo dýrt aö
þurfa að leigja. Td. þurfum við
að borga heilt ár fyrirfram,
ibúðin stóð auð i allt sumar og
engir peningar voru til eftir
siðasta vetur. Þá voru bara
slegin lán og vixlar og þetta
flýtur á þvi.
Pálmi: Það er ekki beint hægt
að segja að þetta sé sældarlif.
— Vinnið þið með náminu?
Pálmi: Nei, það gefst enginn
timi til þess, þvi við erum meira
og minna allan sólarhringinn i
þessu.
— Hvernig er það, fáið þið
hjálp við að passa barniö?
Soffia: Við erum svo heppin að
systir min, Pálina, kom með
okkur suður i haust og les utan-
skóla 9. bekk grunnskóla. Hún
er alveg með drenginn, hann
var ekki nema 10 daga gamall
þegarég byrjaði i skólanum. Og
ef ég ætlaöi að fara i þetta á
annað borð þá þurfti ég aö drifa
mig i þetta strax. Ég hugsa að
margir hafi hneykslast á þvi að
maður fór aö rjúka út i námið
með barniö 10 daga gamalt.
— En þið fáiö bæöi námslán?
Pálmi: Það hefur nú gengið á
ýmsu að fá það. Ég sótti um
haustlán og endanlegt lán i vor.
Maður verður að vinna myrkr-
anna á milli á sumrin. Siðast?
liðið sumar hafði ég eitthvaö um
1800 þúsund sem má telja nokk-
uð gott, en það er ekki auðvelt
að framfleyta sér á þvi þar eð
maður tekur ibúð á leigu og þarf
að borga 730 þúsund fyrirfram.
Soffia: Við þurftum að taka
vaxtaaukalán sem tvöfaldar
þetta. Við erum ennþá aö borga
af þessu.
Pálmi: Það má segja aö við
höfum skrimt i gegnum þetta
með hjálp góðra manna.
Soffia: Já, að sjálfsögðu höfum
við fengið aðstoð frá foreldrum.
Pálmi: Og góðir menn i Spari-
sjóðnum heima hafa reynst
okkur mjög vel.
Soffia: En svo lagaðist þetta
þegar við fengum loksins náms-
lánið en megnið af þvi fer i aö
borga það sem við höfum safnað
að okkur. Svo er viss stofn-
kostnaður sem felst i þvi, þegar
að barn fæðist..
— Hvað farið þið með mikið i ,
mat?
Soffia: bað er nú svo ofboðslega
mikið.
Pálmi: Já, ég borða svo mikið.
Soffia: Ég hugsa að það fari
svona 69-70 þúsund i mat yfir
vikuna, að visu höfum við tvo
extra i mat, systur mina og
bróður Pálma sem býr hér i
kjallaranum. Svo er rafmagn og
hiti. Það er enginn smákostn-
aður. Maður huggar sig við þaö
að maður er að undirbúa fram-
tiðina og gerir sér vonir aö geta
lifað af þessu, maður verður jú
aö gera það.
Pálmi: Ef maður setur það á
oddinn að ætla aö græöa
peninga i framtiöinni þá er
þetta ekki rétta starfið. Þetta er
meira af hugsjón. Maður hefur
oft heyrt að það séu litlir at-
vinnumöguleikar og sjálfsagt er
það rétt. En það er margt i
þessu, þó maður fari nú kannski
ekki aö leika i atvinnuleik-
húsum; t.d. kennsla. Nú skilst
mér að grunnskólarnir séu að
taka leiklist i auknum mæli i
námsskrána, og er það vel. Niv
kannski leikstjórn úti á landi.
Það er ýmislegt hægt að gera
með þetta nám.
Soffia: Það er kannski heldur
bjartara yfir minu námi, þó er
alveg eins með tónmenntina
eins og leiklistina, þessi tón-
menntakennaradeild miðar við
kennslu i grunnskóla i 9. bekk og
er tiltölulega nýkomið i þetta
nám, að hafa fasta tónlistar-
grein i náminu. Það er jú af
brennandi áhuga sem maður er
i þessu, svo er bara á það aö
reyna hvort maður getur lifað á
þessu.
Pálmi: Og þá er hægt að sjá
hvort maður getur skrimt það
út. Það var næstum búið að riða
okkur að fullu þegar við fengum
afsvar um námslán i haust.
Soffía: Við höfðum algerlega
bundið vonir okkar við það.
Pálmi: Þá var ýmislegt hugsað
og rætt, t.d. að annað okkar
hætti námi. bað var kannski
meira undir áhrifum réttlátrar
reiði en skynsemi.
Soffia: En það voru margir sem
hvöttu okkur að halda þetta út.
Pálmi:Ég held aö það sé númer
eitt við svona nám, það er að
standa saman.
— Er þaö rétt að þið þurfið að
senda Gest Kolbein heim yfir
próftimann?
Soffía: Já ömmurnar og afarnir
taka hann, þvi að systir min
byrjar i prófum um svipað leyti
og þá höfum við öll betri tima.
Pálmi: Þetta væri vonlaust
annars.
— Hvað finnst þér um leik-
listarlifiö i Reykjavik.
Pálmi: Ég ersvolitið hissa á þvi
að það skuli ekki vera fleiri
áhugaleikhús héreins og annars
staðar.
— Hvað með framsækin
leikhús?
Pálmi: Alþýðuleikhúsið er það
nýjasta, allir leikarar vilja jú
framsækin leikhús, það má
deila um hvernig leikhús það er.
Alþýðuleikhúsið hefur gefið
mjög góða raun. Þetta er nýtt og
þarna eru margir nýútskrifaðir
leikarar, nýjar stefnur og
straumar. Þetta er pólitiskt
leikhús, þó ekki flokkspólitiskt.
— Hvað er pólitískt leikhús? Ég
held aö það hljóti alltaf að vera
til góðs þegar eitthvað nýtt
kemur fram, hvort sem mönn-
um likar það betur eöa verr.
— En i tónlistinni?
Soffía: Það opnaðist fyrir mér
nýr heimur. Úti á landi hefur
maður aldrei getað sótt
tónleika. Ég hef farið á marga
tónleika og mér finnst allt mjög
ispennandi sem er aö gerast.
T.d. myrkir músikdagar sem
voru hérna i vetur, þar var
margt skemmtilegt. Svo tón-
leikarnir á Kjarvalsstöðum um
daginn. Kór Tónlistarskólans
tók þátt i þeim og það var alveg
ofsalega gaman, við vorum i
verki eftir Askel Másson. Maður
hefur helst viljað loka augunum
fyrir nútimamúsik en eftir þetta
opnuöust augun fyrir nýjum
straumum. Maður þyrfti að
sækja svona tónleika miklu
meira.
— Hugsið þiö ykkur að fara til
Bolungarvikur eftir námiö?
Soffía: Auðvitað væri freistandi
að fara heim.
Pálmi: Það er spurning hvort
maður komi ekki til með aö
veröa fastur hér, að mörgu leyti
verður maöur að reikna með og
vera viöbúinn að fá eitthvaö aö
gera. Eins og ég segi, þá er hægt
að starfa aö öðru úti á landi, þvi
ég á nú ekki von á aö það verði
hægt að hafa leiklistina þar
fyrir aðalatvinnu. Varðandi
hennar nám þá er alveg sama
hvar við erum erum stödd á
landinu. betta endar nú senni-
lega hér i Reykjavik, þegar allt
er skoðað niður i kjölinn.
Soffia: Ætli maður verði ekki að
sætta sig viö það.
eftir Jóhönnu Þórhallsdóttur myndir: Friðþjófur