Helgarpósturinn - 10.10.1980, Blaðsíða 14

Jie/garpósfurinn
„Þaö parl aö rusla l
Georg óiaisson r neiprpOsisvlOiail
viö komnir aö kjarna málsins.
Þetta er eitt af þeim atriöum,
sem allir stjómmálaflokkarnir
viröast hafa getaö oröiö sammála
um i stjórn efnahagsmála. En
þegar aö alvöru lausnum kemur
bregst viljinn eöa kjarkurinn,
sem kannski er skiljanlegt, þegar
tekiö er tillit til þeirra þrýstihópa,
sem einkenna vestræn þjóöfélög,
og þá lika okkar. Veröstöövuninni
hefur ef til vill framar öllu ööru
verið beitt sem sálfræðilegu hag-
stjómartæki, sem hefur átt aö
sannfæra þjóðina um, að nú loks
skyldi veröbólgudraugurinn
lagöur á hælkrók. En draugurinn
hefur alltaf staöið af sér bragöiö,
vegna þess að þvi hefur ekki verið
fylgt eftir meö nauðsynlegum
mjaömahnykk.
Ekki sérísiensk!
Þessi misnotkun verð-
stöövunarleiöarinnar er ekkert
sérislenskt fyrirbrigöi. Erlendur
starfsbróðir minn lýsti fyrir mér
ekki fyrir löngu samskiptum sin-
um við þá ráðherra, sem yfir
hannhöfðu veriö settir siðustu ár-
in. Fjórum sinnum gekk hann á
fund nýs ráöherra og reyndi eins
og hann best gat aö skýra eöli
verðstöðvunar og hættuna af
notkun hennar án nauðsynlegra
hliöarráöstafana. Þeir hlustuðu á
hann kurteislega, en alltaf for
hann erindisleysu. Þegar fimmti
ráðherrann kom i valdastól ákvað
starfsbróöir minn aö gera nú
úrslitatilraun. Hann dró saman
staðreyndir málsins og flutti
siöan ráöherranum langan og
fræðilegan fyrirlestur.
Ráöherrann hlustaöi þolinmóöur,
en sagöi svo, þegar hann hafði
lokið máli sinu:
„Þaö má vel vera, aö þér kunn-
iögóðskilá orsökum og afleiðing-
um veröbólgunnar. En hitt er
...á aö vera hægt aö ná veröbólgunn
inu, þótt þaö hafi nú verið aö
breytast eitthvaö hin siðari ár”.
— Maöur skyldi ætla, aö þú sért
æði öryggur meö sjálfan þig aö
takast svo ábyrgöar-mikiö
embætti á hendur, ekki eldri en
þú varst.
,,Ég held ég sé þaö nú ekki. Og
ég tel mig ekki sérlega metnaöar-
gjarnan. Ég heföi liklega aldrei
tekið þetta starf aö mér ef ég
hefði ekki veriö beöinn um þaö
upphaflega að gera það tima-
bundiö. Þegar aö þvi kom, að
starfiö var auglýst, sló ég til og
sótti um.
Þvi er ekki aö leyna, aö starfiö
hefurreynst umfangsmeira en ég
bjóst viö á sinum tima og viö
mörg vandamál aö glima, og þar
er veröbólgudraugurinn
stærstur”.
Grálbroslegl
— Já, óöaveröbólga og
verðstöövun. Aöal starf þitt hefur
veriö aö glima við þessa
einkennilegu þversögn.
„Já, núhefur veröstöðvun verið
i gildi i tiu ár. En þaö er almennt
viöurkennt, aö útlokaö sé aö
framfylgja veröstöövun nema i
nokkra mánuöi i senn, og þá meö
þaö sem markmið að gefa svig-
rúm til aö undirbúa varanleg úr-
ræði i baráttunni við veröbólg-
una. Þaö er þvi satt best aö segja
grátbroslegt aö veröstöövun skuli
hafa verið i gildi I áratug. Þaö
hefur einungis leitt til þess, aö
traust almennings á þessu stjórn-
tæki hefur verið eyðilagt, og graf-
iö undan starfsemi verölagsyfir-
valda”.
— Hverjum er um aö kenna?
„Nú er það svo, aö allir stjórn-
málaflokkari landinu i nær öllum
hugsanlegum samsetningum
hafa staöiö aö þessum verö-
stöövunarlögum. Þar meö erum
er meira fyrir þaö sem byggist á
staöreyndum en skáldskap og tel
mig vera raunsæjan mann”.
— Hvert er þitt raunsæ ja ma t á
„rekstri” menningarlifs I landi
eins og okkar?
„Ég tel aö umfang rikisgeirans
sé oröiö alltof mikiö bæði hvaö
varöar menningarmál og önnur
sviö. Alþingi er sifellt að
samþykkja ný og ný lög sem fela i
sér meiri og meiri kostnaö, og eru
oftast keyrö i gegn i þinglok,
þegar litill timi er til að meta
fjárhagslegar afleiðingar þeirra.
Þær koma svo fyrst i ljós viö gerð
næstu fjarlaga, og þá er haus-
verkurinn hvernig á að borga
þennan kostnað. Niöurstaöan
veröursvoyfirleitt auknir skattar
i einu eöa ööru formi, og meiri
veröbólga.
Eðli málsins samkvæmt eiga
stjórnm álam'ennirnir sem
upphaflega samþykktu þessi
framlög erfitt meö aö éta þessar
samþykktir ofan I sig aftur. Þess
vegna er óliklegt, að samstaöa
náist meðal þeirra um, aö veru-
legt skref sé stigið til baka”.
— Aöur en viö förum nánar út i
efnahagsmálin, Georg, örfá orð
um leiðina frá námi, þar til þú
sest i þennan stól.
Sá yngslí?
„Ég byrjaði á þvi aö starfa i
bankaeftirliti Seðlabankans i eitt
ár og var siðan i tvö ár viö nám og
störf i banka- og fjármálafræðum
i Kaupmannahöfn. Eftir þaö var
ég aftur i Seölabankanum, þá i
tvö ár, þangað til ég var ráðinn i
þetta starf hérna”.
— Yngsi embættismaður
kerfisins þá, eöa hvaö?
„Já, ætli ég hafi ekki verið með
yngstu yfirmönnum i rikiskerfinu
á þeim tima. Yfirleitt tekur æöi
mörg ár aö vinna sig upp hjá rik-
Ráöherrarnir vilja helst reka sig á sjálfir.
Þaö er áreiöanlega ekki öfunds-
vert hlutskipti aö vera verölags-
stjóri á tslandi. Venjulegu fólki
reynist nógu erfitt aö fylgjast
meö veröhækkunum, sem veröa
nærri frá degi til dags, þótt ekki
bætist þaö viö aö fylgjast meö þvi
aö verðlagningin sé lögum
samkvæmt. Og afgreiða á færi-
bandi óskir um hækkanir á vörum
og þjónustu, ýmist meö þvi aö
segja já eöa nei — og það meö
pottþéttum rökum.
Þetta hefur nú samt Georg
Óiafsson verðlagsstjóri mátt hafa
undanfarin sex ár. Frá þvl hann
var 29 ára gamall. Þessi ár hefur
hann haft útsýn yfir austurbæinn
úr glugga sinum aö Borgartúni 7,
þá sjaldan hann hefur tima til aö
lita upp. Hverfin þar sem hann
eyddi æskuárum sinum fyrir ekki
svo ýkja löngu, mest á knatt-
spyrnuvelli Fram, fyrir neöan
Sjómannaskólann.
„Já, ég ólst upp viö Háteigs-
veginn og er gamall Framari,
margfaldur meistari i yngri
flokkunum i fótbolta. Maður
stundaöi þetta af miklum krafti i
gamladaga og var á vellinum frá
átta á morgnana til tólf á kvöldin.
Eftir að maöur fór aö vinna á
sumrin var fariö beint á æfingu
eftir vinnu. Ég vildi ekki fyrir
nokkurn mun hafa misst af
þessu”, sagöi Georg, þegar okkur
haföi loks tekist aö finna
sameiginlegan tima til viötals og
vorum sestir sitthvorumegin viö
skrifborö verðlagsstjóra. í bak-
grunninum Hagtiöindi frá gólfi til
lofts, til vinstri langa, græna
fundarborðið þar sem alvarlegir
verölagsráösmenn ákveöa verö-
hækkanirnar.
trimmæöiö gripa mig, skokkið og
allt þaö”.
— Þú valdir viöskiptafræöina
og hefur siglt hraöbyri þá braut
vægast sagt, án Utúrdúra. Er
þetta markmið sem þú hefur
lengi stefnt aö?
„Ég var alltaf ákveöinn i aö
fara i hagfræöi. Strax um 1960,
þegar ég var I landsprófi, var ég
farinn aö velta fyrir mér
viöskiptafræöi og framhaldsnámi
erlendis. Fyrstu kynni min af
þeirri grein uröu i námskynningu
þann vetur.”
— Var ekkert annaö nám sem
freistaöi þin?
,,Þaö hefur þá helst verið flug-
iö, ég hef alltaf haft áhuga á því.
Af sérstökum ástæöum varð ekki
af þvi á sinum tima, aö ég læröi
aö fljúga. En hver veit nema mér
gefist tækifæri til þess siðar aö
láta þennan draum rætast.
Dá hverlur alll annao
— Hvaö gerir verölagsstjórinn
annars i fristundum?
„Vinnan leyfir nU ekki miklar
fristundir og þaö gefst þvi ekki
mikill timi til afslöppunar. En
besta afslöppunin er þó aö sitja
meö gömlu félögunum viö bridds-
boröiö. Þá hverfur allt annað”.
— Hefur þú tima til aö stunda
menningarlifiö?
„Ætli ég stundi ekki leikhús og
slikt eins og hver annar. Og þaö
sem ég les af bókum eru ævisög-
ur, pólitik og saga. Meö öörum
oröum þaö sem er praktiskt. Ég
Gamall Framari og margfaldur meist-
ari i yngri flokkunum, stundaöi fótbolta
frá átta á morgnana tii tólf á kvöldin.
Ef menn taka skynsamlega á málunum....
nœiii ao Keppa
„Ég hætti i keppnisiþróttunum
þegar ég byrjaöi I menntaskólan-
um. Ég stundaði samt iþróttir
áfram með skólafélögunum. Þá
var mikill áhugi á iþróttum i MR,
og ég var meira aö segja
formaöur Iþrdttafélagsins um
tlma”.
— Þú hættir i knattspyrnunni.
En hefur þú alveg lagt iþrótta-
skóna á hilluna?
„Já, þaö hef ég alveg gert. En
ég reyni aö hjóla þegar ég get,
hjóla oft i vinnuna vestan úr bæ.
En þaö er erfitt þegar rignir og
blæs eins og núna. Þá tek ég bil-
inn. Annars hef ég gaman af
gönguferöum, en ég lét ekki
viOlai: Dorgrímur Geslsson