Helgarpósturinn - 29.05.1981, Qupperneq 15

hvlnarpn'ztl irinn Föstudagur 29. maí, 1981
15
Galdrakariar
Diskétek
Ahöfnin I siöasta túrnum. Jón er i brúnni, og Jónatan vélstjóri lengst til
hægri.
Garðar eins og hann var þegar hann hét Siglunes.
Elsta skipi flotans lagt:
Sagan af Garðari BA 64
lokið var báturinn skiiður Siglu-
nes SI 89 og fékk kallmerkið
TFCN þann 13. júli 1945, og muna
eldri menn i Dröfn og Kletti enn
þá miklu veislu sem fylgdi af-
hendingunni. Það var hvergi
skorið við nögl i þeim veitingum.
Stórviðri
Siglunesið för á sild, og gekk
vel. Einnig gerðu bræðurnir bát-
inn Ut á lfnu. En sjö árum siðar
1952, keypti Jön Sigurðsson skip-
stjórii Reykjavik bátinn og skírði
hann nU Sigurð Pétur. Jón gerði
bátinn Utá net, sild og linu i nokk-
ur ár, og voru skipstjórar nokkr-
ir, meðal annarra þeir Jón Ur
Görðum og Bjarni Sigurðsson.
Lét Jón setja nýtt stýri á bátinn.
Fyrir 23 árum, eða 1958,
skemmdist Sigurður Pétur mikið
i aftakaveðri i Reykjavik. Var
báturinn þá á milli tveggja mun
stærri skipa, og þurfti að skipta
um 28 plötur f byrðing hans. Var
það álit manna aö þar hafi hin
vandaða upphafssmiöi komið sér
vel.
Eftir þetta seldi Jón Einari
rika, Utgerðarmanni i Vest-
mannaeyjum bátinn. En þar
staldraöi hann ekki lengi við —
1961 var báturinn aftur keyptur til
Siglufjarðar af Daniel Þórhalls-
syni og fleirum og skirður Hring-
sjá SI 94. Skipstjóri var Páll Páls-
son og rómaði hann bátinn mjög,
eins og allir aðrir sem verið höfðu
á honum. Þó þótti hann misjafn.
Hann átti það til að hallast
iskyggilega við minnsta tilefni, en
hreyfðist sfðan ekki meir i stór-
viðrum.
srid
Tveimur árum slöar, eða 1963
keypti Þórarinn Sigurðsson bát-
inn og gaf honum Garðarsnafniö
sem hann bar til æviloka. Þórar-
inn lagði talsvert I bátinn, skipti
um vél og spil, radar og kraft-
blökk svo eitthvað sé nefnt.
Gekk nií allvel hjá Garðari,
enda vel UtbUinn til sildveiða, og
bestu sildarárin framundan. Var
Garðar kallaður strætisvagninn á
Hornafirði, svo reglulega landaði
A 70 ára afmælinu var bökuð
mikil terta, og henni síðan gerð
rétt skii.
Fyrir sjö árum keypti svo sfðasti
eigandinn skipið — Jón MagnUs-
son á Patreksfirði. Jón hefur
sjálfur verið með bátinn undan-
farinárog fiskað mjög vel. Garð-
ar hefur verið einn af aflahæstu
vertfðarbátum undanfarinna ára.
Það fór nokkuð vel á með þeim
Jóni og Garðari, báðir tóku sér
gott fri á sumrin, og byrjuðu ekki
að róa fyrr en f september. Jón
setti nýja brU i bátinn og ný sigl-
ingar- og leitartæki.
En nU er Garðar semsagt allur,
og nýtt skip hefur leyst hann af.
Að sögn Jónatans vélstjóra er
leitun að betra sjóskipi en Garð-
ari, en aðbUnaður skipverja var
orðinn ansi lélegur undir það sið-
asta. NU skömmu áöur en Garð-
ari var lagt var haldin mikil 70
ára afmælisveisla um borð, og að
sögn Jónatans varmikill söknuöur
I mörgum.
—GA
Kannski tala kyifingar bráðum um kólf en ekki golfboita.
GLÆSIBÆ
„Það er nú svo furðulegt að það
elsta I þessu skipi er best”, sagði
Jónatan Stefánsson, fyrsti vél-
stjóri á Garðari BA 64 i samtali
við Helgarpóstinn. Ef til vill væri
réttara að segja Garðari heitn-
um, þvi þessu fræga aflaskipi var
lagt nú eftir vetrarvertiðina. Það
var orðið elsta fiskiskip flotans,
70 ára afmælið var skömmu áður
en þvi var lagt.
Skip, ekki sfður en hús, eiga sér
oft mikla og merkilega sögu.
Þannig er það með Garðar —
hann er orðinn þekkt skip meðal
sjómanna, og margar sögur eru
til um uppruna hans. í Kompási,
blaði Stýrimannaskóla Islands
birtist fyrir fáum árum grein um
þetta gamla skip eftir Sigurð
Ólafsson nemanda og er þessi
frásögn að nokkru byggð á henni,
en einnig á samtali við Jónatan
vélstjóra, sem var á skipinu þrjU
sfðustu ár þess.
Hvalveiðar
Það var árið 1912 sem Askers
Mek Verksted i Noregi hleypti af
stokkunum nýjum hvalveiðibát,
Globe fjórða. Hann var mjög
vandað skip 30 metra langt,
tvfmastrað og seglbúið, en hafði
gufuvél til að nota ef ekki viöraöi.
Norömennimir stunduöu hval-
veiðar á Globe og er talið að þeir
hafi einkum sótt i Suður-íshafið,
en skipið var sérstaklega styrkt
til ferða f Is. Það hefur sýnt sig á
þessum 70 árum að Globe var
mjög vel smfðað skip, og járnið
þykkt og gott.
Arið 1936 keypti hvalveiðifélag-
ið Air i Þórshöfn i Færeyjum bát-
inn og gerði Ut til hvalveiða eins
og áður. Air gerðu bátinn Ut i
nokkur ár, en seldu hann seinna
Guðmundi ísfeldt kaupmanni,
sem gerði hann Ut til vöruflutn-
inga jafnframt hvalveiðum.
Snemma á árinu 1945 seldi Guð-
mundur hlutafélaginu Siglunesi á
Siglufirði bátinn. í þvf félagi voru
aðalmenn bræðurnir Aki Jakobs-
son og Jakob Jakobsson.
Veisla
Bátnum var siglt frá Færeyjum
til Hafnarfjarðar þar sem við
honum töku Skipasmfðastöðin
Dröfn og Vélsmiöjan Klettur. Var
strax hafist handa við að breyta,
og allt lauslegt rifið Ut: gufuvélin,
brUin, keisinn, kolabox, tankar,
lúkar, stýri, öxull og skrUfa. Það
var Guðni Þórðarson sem hann-
aði breytingarnar, og þegar upp
var staðiö var komið harla ólikt
skip þvi sem fyrir var. Þaö var
áfram tvimastra, en hafði engin
segl, nýja vélin gekk fyrir oliu, og
vistarverurnar, sem voru farnar
að láta á sjá, þóttu nU góðar. Sigl-
ingatæki voru sett I ný — 2 segul-
kompásar, regnmæiir, sökkur,
bergmálsdýptarmælir og talstöð.
Þætti víst einhverjum skip-
stjóranum þetta heldur lélegur
tækjakostur I dag. Og þess má
geta aösteypa þurfti nærri 6 tonn-
um f bátinn vegna hins mikla
þyngdarmunar á gufuvélinni meö
katli og nýju vélinni.
Þegar öllum breytingum var
hann. En síldin var ofveidd, eins
og vitað er, og 1967 var báturinn
enn seldur, og kaupandinn þá
Halldór Snorrason. Hann gerði
Garðar Ut á linu og net, en það
gekk ekkert. Einnig fór hann eina
ferð með vörur til Grænlands.
Kólf fyrir kylfinga?
Alþjóðlega orðið Golf er fyrir
löngu orðið fast I islensku og fáir
sem amast við þvi. Og nú á slð-
ustu árum hafa hin ýmsu ensku
orð yfir atvik eða staði sem tengj-
astieiknum einnig hörfað fyrir is-
ienskum oröum. „Drive” er orðið
að teigskoti, „Green” er orðin að
flöt og svo framvegis. önnur orð
hafa verið lifseigari, t.d. pútt og
ti. En þetta eru nú útúrdúrar. At-
hygli Helgarpóstsins var nefni-
lega vakin á þvi að orðið Golf væri
islenskt að uppruna, hið sama og
oröið kólfur.
Hjá orðabók Háskólans fengum
við þær upplýsingar að ekki hefðu
farið fram sérstakar rannsóknir á
upprunanum, svo starfsmenn
hennar vissu, en i ensk-enskri
orðabók væri sagt að liklega væri
GA
orðiö Ur hollensku. Þar er það
stafsett Kolv eða Kolf — og þýðir
eitthvað ekki ósvipað og kólfur á
islensku: litið hraðskreytt skeyti
eða ör.
Ef Kólfsmenn hafa áhuga á að
taka urðið upp yfir iþrótt sina, þá
er það eflaust velkomið, en beyg-
ingar gætu orðið snUnar. Senni-
lega yrði bUið til nýtt hvorug-
kynsorð. En óneitanlega fellur
þetta vel inni orðaforða kylfinga,
þvi þeir tala um kylfur og... jú,
kylfinga. Þvi ekki kólf lika, i stað-
inn fyrir golfbolta. Ha. - GA
interRent
car rental
Bílaleiga Akuréyrar
Akureyri
TRYGGVABRAUT 14
S. 21715 ?3515
Reykjavik
SKEIFAN 9
S. 31615 86915
Mesta úrvallö. besta þjónustan.
Vlö utvegum yöur afslátt
á bilalelgubllum eriendlt.
Borða-
pantanir
85661
Veitingahúsid í