Helgarpósturinn - 29.05.1981, Side 17

17
*•-
Tvíburarnir komnir í töku
Nú i vikunni hófust tökur á kvikmyndinni um bestu vini islenskra krakka, tvfbura Guðrúnar Helgadótt-
ur, Jón Odd og Jón Bjarna. Helgarpósturinn birti fyrir tveimur vikum fjörlegt viötal við þá Pál og Vil-
helm Sævarssyni sem fara með hlutverk tviburanna. önnur helstu hlutverk skipa Egill ólafsson og
Steinunn Jóhannesdóttir (pabbi og mamma tviburanna), Sóirún Yngvadóttir (Soffia), en hún hefur
leikið eiginkonu Þorláks þreytta i Kópavogsleikhúsinu undanfarin misseri, Herdis Þorvaidsdóttir
(amma dreki), Margrét Helga Jóhannsdóttir (mamma Jóa), Gisli Halldórsson (Kormákur afi) og
Soffia Jakobsdóttir (mamma Lárusar). Leikstjóri er Þráinn Bertelsson og framkvæmdastjóri Heigi
Gestsson, en I tækniliðinu eru m.a. Baldur Hrafnkell Jónsson, kvikmyndatökumaður og Friörik Stefáns-
son, hljóðupptökumaöur. Myndin var tekin þegar fyrstu upptökur fóru fram I kartöflugöröunum við
Gróttu.
Jói leikur ,,Jóa"
Jóhann Sigurðarson, einn hinna
nýútskrifuðu leikara úr Leik-
listarskóla tslands, mun verða i
titilhlutverkinu i nýju leikriti eftir
Kjartan Ragnarsson „Jói” sem
LR frumflytur næsta haust.
Verkið f.jallar um andlega fatl-
aðan ungan mann og samskipti
hans við fjölskyldu sina. Jóhann,
sem meðal annars er kunnur úr
kvikmyndinni Óðal feðranna, —
þar sem hann lék bróðurinn sem
lamaðist — mun leika Jóa, eins og
áður sagði, en auk hans verða i
stórum hlutverkum systkinin
Hanna Maria Karlsdóttir og Sig-
urður Karlsson.
Kjartan leikstýrir verkinu
sjálfur i æfingum, en hann er svo
á förum til Finnlands næsta haust
tilað setja upp Blessað barnalán i
Helsinki ásamt Borgari Garðars-
syni
ís/enskar kvikmyndir í Cannes:
Punkturinn seidur til
þýska sjónvarpsins
Þrjár islenskar kvikmyndir
voru sýndar i tengslum við kvik-
mvndahátiðina i Cannes fvrr i
þessum mánuði. Þetta voru Land
j og svnir. Óðal feðranna og Punkt-
urinn. Ekki var gengið frá
beinum samningum um sýningar
á þessum myndum erlendis nema
hvað Ijóst virðist að þýska sjón-
varpið muni taka Punktinn til
sýninga.
Að sögn Hrafns Gunnlaugs-
sonar, eins fslensku kvikmynda-
gerðarmannanna sem sóttu
hátiðina, voru bæði Land og synir
og Óðalið sýndar á almenna kvik-
myndamarkaðinum meðan
Punkturinn á hinn bóginn var
sendur inn i sjálfa samkeppnina
Auk þess sem þýska sjónvarpið
sýndi Punktinum áhuga, eins og
áður segir, þá kvað Hrafn einnig
ljóst að Punkturinn myndi einnig
fara til sýninga i sjónvarpi á
öllum Norðurlöndunum.
Hrafn tók fram, að varasamt
væri að tala um að Land og synir
og Óðalið hefðu beinlinis verið
þátttakendur á kvikmynda-
hátiðinni, þar sem þær hefðu ein-
ungis verið boðnar fram á hinum
almenna kvikmyndamarkaði,
sem þarna er haldinn árlega i
tengslum við sjálfa hátiðina, og
þar af leiðandi utan keppni Hrafn
taldi að reynslan sem hingað til
hefði fengist af kvikmynda-
markaðinum i Cannes, sýndi að
islensku myndirnar ættu langt i
land með að komast inn á sjálfan
biómarkaðinn, amk á Vestur-
löndum, sem væri raunverulega
það sem skipti máli
Hrafn kvað þvi vafasamt að
tala um islenskar kvikmyndir
sem raunverulega þátttakendur i
kvikmyndahátiðinni i Cannes fyrr
en það gerðist að einhver slik
kæmist i gegnum forvalið fyrir
hátfðina og hlyti náð fyrir augum
dómnefndar með þvi að fá aðgang
að sjálfri keppninni
Hrafn sagði þó, að þrátt fyrir
allt gætu islenskir kvikmynda-
gerðarmenn glatt sig við að
erlendir kaupendur hefðu sýnt
myndum þeirra ólikt meiri áhuga
en myndum starfsbræðra þeirra
frá hinum Norðurlöndunum, þótt
nýjabrumið ætti vafalaust
stærsta þáttinn þar i
Punkturinn gerir viðreist i sjónvörpum Norður-Evrópu.
Þegar bókin fer í bíó
Háskólabió, mánudags-
myndin: Alvarlegur leikur (Den
allvarsamma leken). Norsk-
sænsk. Argerð 1977. Handrit:
Per Blom, Anja Breien, eftir
sögu Hjalmars Söderberg. Leik-
stjóri: Anja Breien. Aðalhlut-
verk: Stefan Ekman. Lill Terze-
lius.
Söguþulur I kvikmynd er
alltaf vandræöamál. Að nota
rödd til að lýsa sögu með orðum
sem samkvæmt lögmálum
miðilsins ætti öll að segjast með
myndum og samtölum stafar i
besta falli af of djúpri viröingu
fyrir þvi bókmenntaverki sem
handritið er byggt á, eða þá
hreinlega listrænni uppgjöf eða
a.m.k. vanmætti gagnvart þvi.
Það kemur að visu fyrir að
þulur i kvikmynd gengur
prýðilega upp innan hennar og
það kemur lika fyrir að frum-
samin kvikmyndahandrit, óháð
fella þetta tvennt inn I nýtt
form.
Þetta ætti að vera augljóst
mál. En i reynd er það ekki svo.
Æ ofan I æ sjáum við kvik-
myndagerðarmenn gefast upp
fyrir bókmenntaverkum sem
þeir hafa tekið að sér að kvik-
mynda.
Þessi formáli er kannski
óþarflega langur miðað við til-
efnið, — kvikmyndina Alvar-
legur leikur. En notkun sögu-
manns og einnig lesins texta
aðalpersónanna yfir mynd, þótt
hvorugu sé beitt I mjög miklum
mæli, er þáttur i vangetu Anja
Breien, leikstjóra og handrits-
höfundar, til að kveikja lif með
sögu Söderbergs i kvikmynda-
forminu.
Þetta er önnur atrenna kvik-
myndagerðarmanna að þessari
sögu. Sú fyrri var gerö 1945.
Ekki veit ég hvernig hún tókst,
'en Anja Breien, sem þykir efni-
legur leikstjóri i heimalandí
sinu Noregi og hér vinnur með
öllu öðru en myndmálinu, séu
byggð kringum notkun þular.
En þetta eru undantekningar.
Sögumaður i kvikmynd er
gegnumsneitt ólánshækja.
Þegar bókmenntaverk eru
tekin tii kvikmyndunar er það
verkefni kvikmyndahöfundar-
ins að taka efni og anda viðkom-
andi verks og flytja þetta yfir i
annað listform. Það er ekki
hans verkefni að taka formið
með sér líka. Verkefnið er að
Svium, virðist ekki hafa treyst
sér til að segja i myndum sið-
ferðislega ástarsögu Söder-
bergs um ungan blaðamann
sem leikur tveimur skjöidum i
einkalifinu og missir sjónar af
tilfinningum sinum. Það er út af
fyrir sig skiljanlegt. Þetta er
miklu fremur innhverft frá-
sagnarefni en úthverft og gefur
takmarkað svigrúm tii mynd-
rænnar túlkunar. Og þá er spurt
um tilganginn með mynd-
en ekki öfugt
gerðinni. Hann virðist ekki
mikill.
Þetta er bölsýn saga um klofið
lif og þann alvarlega leik með
rétt og rangt sem þvi fylgir. En
blóðleysið og deyfðin i mynd
Breien er þannig að áhorfandi
festir litinn áhuga við mikilvægt
efni og fær heldur ekki samúð
með óskýrum persónunum. Það
eru miklar þagnir og langar og
Breien virðist halda upp á þá
tisku að undirlýsa alla myndina.
I sjálfu sér hentar það vel
gráum og óljósum kenndum
sögunnar. En þótt einstök atriöi
séu smekklega og finlega sviðsett
fyrir tökuvélina er Alvarlegur
leikur ekki aðeins kvikmynd um
misheppnað lif. Hún er mis-
heppnuð kvikmynd.
Og eftir stendur saga Hjalm-
ars Söderberg óhögguð.
Vonandi eiga islenskir kvik-
myndagerðarmenn ekki eftir að
lenda i klóm bókmenntaverka
með þessum hætti. — aþ
Frægö og frami
Gamla bió: Fame. Bandarisk.
Argerð 1980. Leikstjóri: Allan
Parker. Handrit: Christopher
Gore. Aðalleikarar: Lee
Currery, Barry Miller og Iriene
Caras.
Ekki alls fyrir löngu fjallaði
ég um Perfect Couple eftir
Robert Altman hér I blaðinu og
gat þess þá I framhjáhlaupi að
ég hefði í Utlandinu séð aðra
músi'kmynd, þar sem likt og i
SkötuhjUunum væri verið að
reyna að fella músikina eðlilega
að söguþræðinum. Þetta var
Fame, sem nú er komin á tjald-
ið I Gamla biói, ög séu þessar
tvær myndir bornar saman,
verður að segjast að Parker,
höfundur Fame, tekst ætlunar-
verk sitt betur en meistara Alt-
man
Grunntónn þessara tveggja
mynda er öðrum þræði að segja
ekki ólikur, þvi að i þeim báðum
er öðrum þræði verið að fjalla
.um togstreituna milli hins ag-
aða og akademiska lista-
uppeldis og hinnar óheftu tján-
ingar rokkkúltúrsins. Fame
gerist i menntaskóla eða öllu
heidur eins konar listaskóla á
menntaskóiastigi, þar sem unn-
ið er kappsamlega að þvi að búa
til tUlkandi listamenn á sviði
leiklistar, söngs, dans og tón-
listar. Ahorfandinn fylgist með
nokkrum nemum frá þvi að þeir
innritast og þar til þeir útskrif-
ast fjórum árum siðar.
Allan Parker tekst langbest
upp i fyrsta hlutanum, þegar
hann er að lýsa baráttu nem-
anna við innritunarprófin Þessi
kafli er oft á tiðum drepfyndinn
og Parker vixlklippir ótt og titt
millihinna ýmsu deilda skólans,
þannig að myndin fær á sig
næstum heimildarlegt yfir-
bragð. En eftir þvi sem hann
beinir sjónum okkar nánar að
einstökum nemum sem smám
saman þokast fram sem aðal-
persónur myndarinnar, er eins
og honum skriki fótur, og mynd-
in þróast i lokin út i hálf velgju-
legt mellódrama.
Aðferðin sem Parker beitir
viö framvindu sögunnar er
þannig i senn frumleg og
skemmtileg en Urvinnslu hans
þegar á liður er á hinn bóginn
ábótavant MUsikatriði mynd-
arinnar eiga það flest sam-
merkt að vera sérlega vel unnin
og falla aigjörlega inn i sögu-
þráðinn sem hluti hans, full af
iðandi lifsorku og krafti, eins og
vera ber þar sem ungt fólk á i
hlut.
Og þetta er áreiðanlega mynd
sem á eftir að falla vel i kramið
hjá unga fólkinu hér á Fróni
— BVS
Fame — iðandi af fjöri og lifsorku en úrvinnslan mætíi vera betri