Helgarpósturinn - 29.05.1981, Side 20

20
Föstudagur 29. maí, 1981 —tlQlQSrpOSÝUrÍnrL—
ís/enskar jazzp/ötur:
Viðar kominn, Bob og
Orms/ev eru á /eiðinni
vegar léttur ljúflingsdjass þar
sem Litla jazzbandið leikur.
. Það er breski útsetjarinn Bob
Leaper sem ofið hefur strengja-
tjöldin að baki málmþyts Viðars
og þykja mér verkin heldur leið
nema gamli slagarinn hans
Walter Donaldssons: Making
Woopiee. Þar þenur Viðar túb-
una léttilega og má með sanni
segja að öll leiki gjöllin létt við
varir hans.
Litla jazzbandið er skipað
valinkunnum sómamönnum:
Guðmundunum (Ingólfssyni &
Steingrimssyni), Árna Scheving
auk Viðars. t Lansalaginu Be
My Love og Wondersöngnum
For Once In My Life eru
trompetinn og flýgilhornið held-
ur gjallandi fyrir minn hatt, en
það er oft kraftur i blástrinum
þó að heitar blási Viðar oft á
djasskvöldum. Vala eftir Viðar
er ljúft lag (með armstrongskri
Someday ivitnun) og þar er
takkatrombónan á lofti, siðan er
skipt yfir á valdhornið og oft
hefur Three yljað djassgeggjur-
um og gerir enn. Sjóvinu lýkur á
Misty Errolls Garners og er
Ingólfsson þar á slóðum John
Lewis frekar en höfundar.
Ryþminn er dálitið daufur og
sólóarnir kraftlitlir á stundum
miðað við það sem við eigum að
venjast frá hendi þessara djass-
leikara in person, en platan er
ljúf og rennur létt.
Hljóðritanir Ormslevs
óskast
Jazzvakning er á fullu i plötu-
útgáfunni og um mánaðamótin
ágúst-september kemur út plat-
an með Bob Magnússyni, Viðari
Alfreðssyni, Rúnari Georgs-
syni, Guðmundi Ingólfssyni og
Guðmundi Steingrimssyni, sem
Viðar spilar...
Það ber að fagna hverri is-
lenskri hljómplötu þar sem á
Fyrir nokkru gaf sá ágæti
málmblásari Viðar Alfreðsson
út eina slika og hafi hann þökk
fyrir framtakið. Efnið er tvi-
IL . : ÆV,. ' i
Sýning Hafsteins á Kjarvalsstöðum: Besta
m.a. i umsögn sinni.
sýning hans sem ég hef augum bariö, segir Halldór Björn
Jazz
Viöar Alfreös — ljúf plata og rennur létt
eftir Vernharð Linnet
má finna djass. Þær eru ekki
margar fyrir og fáar bætast i
hópinn.
skipt, annarsvegar skrautsýn-
ing i fjórum þáttum fyrir
strengi og málmblástur, hins-
Hafsteinn Austmann á Kjarvalsstöðum
ár síöan Hafsteinn hélt sina
fyrstu einkasýningu, I Lista-
Vestursalur K jarvalsstaða
skartar nú málverkum eftir
Hafstein Austmann. Oliumál-
verk eru 48 að tölu, en vatnslita-
myndirnar 32. Þaö eru liðin 25
mannaskálanum 1956. Slöan
hefur hann sýnt jafnt og þétt og
er þetta 11. einkasýning hans.
Þá hefur Hafsteinn tekið þátt i
fjölmörgum samsýningum,
einkum á Norðurlöndum og á
meginlandi Evrópu. Má nefna
sem dæmi, þrjár sýningar i
Paris, „Salon de Réalités
Nouvelles”, 1955 og „Biennale
de Paris”, 1961 og 1963,1 Stokk-
hólmi, „Hásselby slot”, 1965 og
„Edínburghs festival”, 1967. A
árunum 1968-69, vann Hafsteinn
með htípi danskra málara frá
Arósum og sýndu þeir vitt og
breitt um Danmörku. Myndir
hans prýða söfn, beggja vegna
Gunnar Ormslev — lýst eftir hljóöritunum með Ieik hans
margir hafa beðið eftir. Hún var
hljóðrituð á Hótel Sögu i
september 1980 og eru á henni
fimm verk.
Þegar Gunnar Ormslev féll
frá fóru vinir hans og aðdáendur
fljótt að velta fyrir sér að reisa
honum og islenskum djassi
bautastein og gefa út hljóm-
plötu, sem hefði að geyma bestu
verk hans sem varðveist hafa
hljóðrituð. Plata þessi yrði um
leið yfirlit yfir islenska djass-
sögu, þvi fátt er til hljóðritað af
íslandsdjassi sem gjaldgengt
er, þarsem Gunnar Ormslev
blæs ekki i saxafóninn.
Innan Jazzvakningar hefur
þegar verið unnið mikið undir-
búningsstarf til þess að af þessu
megiverða og viða leitaðfanga,
i Danmörku, Sviþjóð, Bandá-
rikjunum og Sovétrikjunum.
Mestur hluti fjársjóðsins hlýtur
þó að ieynast hér heima. Þvi vil
ég skora á alla þá sem hafa und-
ir höndum hljóðritanir með
Gunnari Ormslev að hafa sam-
band við undirritaðan simleiðis
(Vernharður Linnet, simi:
91-71719) eða skrifa til: Jazz-
vakningar, pósthólfi 31, 121
Reykjavik. Takist að safna öllu
þvi sem til er með Gunnari
Ormslev, er vist að með útgáf-
unni verður minningu þessa
stórmeistara Islandsdjassins
sýndur sá sómi sem vert er.
hafs.
Hafsteinn Austmann hefur
gegnum feril sinn, ávallt málað
i svipuðum anda. Eins og hann
hefur sjálfur bent á, er þróunin
hæg. En hún er engu að siður
markviss, þótt engin stórstökk
finnist i verkum hans. Hafsteinn
er og hefur verið undir sterkum
áhrifum frá Parisar-skólanum,
eins og sá skóli þróaðist eftir lok
styrjaldarinnar. Sú helför varð
franskri list mikil blóðtaka.
Segja má að áhrifamestu lista-
main millistriðsáranna, hafi
flestirflúið vestur um haf.Eftir
sátu einungis þeir sem voru of
lasburða til að flýja (Matisse),
eða voru of stór biti fyrir fas-
ismann að kyngja (Picasso,
Braque). Það var þvi ljóst eftir
strið, að orðin voru pólskipti i
listaheiminum. Þrátt fyrir ágæt
tilþrif, tókst mönnum á borð við
Estéve, Bazaine og Manessier,
ekki að snUa hjólinu, Paris i
hag. Vestur i New York, voru
Gorky, Pollock og de Kooning,
hinar vaxandi stjörnur sem
yngri kynslóðin mændi upp til.
Þó hélt Parisar-skólinn undir
gunnfána Kandinskys og
Magnellis og kenndi sig við
„Realités Nouvelles” (nýtt
raunsæi), áfram að hafa viötæk
áhrif i Evrtípu. Segja má að hér
á landi, hafi þessara áhrifa gætt
langt fram á 7. áratuginn.
Hafsteinn er nU, einhver
ómengaðasti fulltrUi þessarar
stefnu hérlendis, en benda má á,
að flestir islenskir abstrakt-
málarar eru miklu nær þessum
sktíla en hinum ameríska. Yfir-
bragðið er ljtíðrænt, oft bundið
við náttUrustemmningar eða
mystiskar hugmyndir og mál-
verkin eru minni og fágaöri en
myndirBandarÍkjamannanna. 1
Ameriku spurðu menn að leiks-
lokum, en IEvrópu var allt yfir-
vegað og uppbyggingin hugsuð
„a priori”.
Þvi miður hef ég ekki haft
tækifæri til að sjá 3 siðustu
einkasýningar Hafsteins. Hitter
öruggt, að þetta er besta sýning
hans sem ég hef augum barið.
Kannski hafa formin ekki
breyst svo mikiö, en aðferðirnar
eru greinilega ferskari og festu-
meiri. Relief-effektar fara
þverrandi og I staðinn gætir
meira öryggis I litavali og
formum. Þótthvergi deyfi þetta
ljóðrænt inntak myndanna,
gerir þetta þær ákveðnari að
öllu leyti. Skreytigildi mynd-
anna er þviminna en áður, en sá
var helsti ljtíður á fyrri verkum
Hafsteins. Mér er ekki örgrannt
um að þessi vænlega þróun eigi
rætur sfnar að rekja til heilla-
vænlegra áhrifa Þorvaldar og
Karls Kvaran.
Þessi orð min má ekki skilja
svo, að ég telji þessi áhrif afger-
andi. Til þess er Hafsteinn Aust-
mann of persónulegur og sjálf-
stæður málari. En þau skerpa
uppbyggingu hans og litaval, án
þess að skerða nokkuð hið ljóð-
ræna yfirbragð. Þannig verða
bestu oliumálverkin m jög sann-
færandi, s.s. „Vetrarkvöld” (nr.
11), „Málverk” (nr. 8), „Vals”
(nr. 23) og „Krabbi” (nr. 45).
Þó er eftir að telja, „rjtíma”
þessarar sýningar: Vatnslita-
myndirnar (nr. 49-80). 1 þeim er
að finna m argan lykil að frekari
útfærslu i oliu, þótt umfram allt
séu þetta algerlega sjálfstæðar
myndir. Hér sér maður betur en
nokkurs staöar i öðrum verkum
hans, „málarann” Hafstein
Austmann. Sem heild eru
þessar myndir, mjög frjálslega
málaðar. Þaðgetur reynst erfitt
að benda á einstakar myndir
sem skara framUr. Þó eru
myndir á borþ viö „Ljósbrot á
vatni” (49), „Flug” (58),
,,Skýjaslæður” (65), en einkum
þó „Kvöld” (73), sem telja
verður fremstar meðal jafn-
ingja.
Það væri óneitanlega gaman,
ef Hafsteinn tæki frekára miö af
þessum smáu en góðu myndum
og notaöi jafn frjálsa og óbeisl-
aða tækni I stærri verkum
sinum. En kannski er það ein-
mitt það sem þegar er tekið að
gerjast á vinnustofu Hafsteins
Austmanns. Alla vega hefur
maður á tilfinningunni, að nýjar
hugmyndirséu farnar að gerast
nokkuð áleitnar á þessari ágætu
sýningu.