Helgarpósturinn - 18.09.1981, Page 22

22
Föstudagur 18. september 1981
he/garpústurinrL.
Bíbopp og nýbopp
Ætli nokkur djassleikari hafi
gjörbreytt eins hugmyndum
manna um hvernig djass skuli
leika og Charlie Parker? Varla
nemaef vera skyldi Louis Arm-
strong. Parker var aö vísu ekki
einn i aö skapa boppiö, en hann
var sá sem náöi hæstu flugi.
hljóöfæraleikaranna eru tveir
Islandsfarar: Jimmy Heath og
Art Blakey.
Art Blakey hefur alla tiö veriö
ifremstu rööboppara og hljóm-
sveithans The Jazz Messengers
átti ekki hvaö minnstan þátt í aö
jpff
Jazz
eftir Vernharð Linnet

I þessum pistli veröur taliö
það besta sem Fálkinn hefur
uppá aö bjóöa i bfboppi og ný-
boppi og er þá fyrst að greina
frá einni stórkostlegustu hljóm-
leikaplötu gjörvallrar djasssög-
unnar: Jazz at Massey Hall
(Prestige PR-24024), en hún ber
undirtitilinn: The Greatest Jazz
Concert Ever og þótt glanna-
legur sé, er hann ekkert skrum.
Þetta er tvöfalt albúm og hefur
fyrri platan oft verið gefin út
áður, en þar blása Parker og
Dizzy Gillespie i frómum sel-
skap rýþmasveitar: Bud
Powell, Charles Mingus og Max
Roach manna hana. Túlkun
þeirra á Wee, Hot House og
Night in Tunisia eru i sérklassa
og svo er seinni platan bónus:
þar er tríó Bud Powells á fullu.
Bud var óefað fremstur allra
bopppianista og engar hljóðrit-
anir hefur hann gert betri en
þær er finna má á fyrstu
tveimur Blue Note skifunum:
The Amazing Bud Powell. Sú
númer tvö fæst hér og þar skin
bestur demanta: Glass
Enclouser, ein fremsta
kompósisjón Buds. ÞegarDizzy
hætti meö Parker kom ungur
trompetleikari til sögunnar
Miles Davis. Hann átti heldur
betur eftir aö setja mark sitt á
djassinn, en þrátt fyrir aö hann
væri helstur kappa i fæðingu
hins svala djass var hann engu
aö síöur biboppari eins og heyra
má á Blue Note skifum hans
tveimur (BL 1501/1502). Þar eru
upptökur frá 1952—54 og meöal
endurvekja boppiö eftir fimm-
tiu. Cadet hefur endurútgefiö
tvær góðar skifur i tvöföldu
albúmi: Tough, þar sem m.a.
Jackie McLean blæs með
Blakey bandinu og Max þar sem
m.a. Kenny Dorham blæs með
Max Roach grúppunni. Endur-
útgáfan nefnist Art Blakey and
Max Roachog er á Cadet 427002.
Kenny Dorham var i hópi bestu
djasstrompetleikara allra tíma,
en þvi miður hlaut hann aldrei
þá viðurkenningu sem hann átti
skilda. Hann má finna í félags-
skap tenóristans Joe Henders-
ons á ágætri skifu undir nafni
tenóristans: In ’n ’Out (Blue
Note 84166) þar sem McCoy
Tyner er á pianóiö, Richard
Davis á bassann og Elvin Jones
á trommurnar.
Fyrir þá sem ekkert eiga af
boppinu er eitt ágætt tvöfalt
Blue Note-albúm til i Fálkan-
um: A Decade of Jazz, vol. 2,
1949—1959. Þar standa i broddi
hljómsveita sinna eftirtaldir
meistarar: Bud Powell,
Thelonius Monk, Milt Jackson,
J.J. Johnson, Clifford Brown,
Miles Davis, Horace Silver,
Jimmy Smith, Sonny Clark,
Sonny Rollins, John Coltrane,
Art Blakey og Lou Donaldson.
Dexter Gordon heföi átt heima i
þessum hópi hvaö stilinn
varöar, en Blue Note skifur
hans eru allar teknar upp eftir
1960. Tvær þeirra má fá i Fálk-
anum, hina firnagóðu Go, þar
sem hann blæsverk semenn eru
á efnisskrá hans: Cheese Cake,
Love for Sale og Second Balcony
Jump. Svo er þaö Doin’Allright,
þar sem Freddie Hubbard blæs i
trompetinn og Horace Parlan
slær pianóið og Dexter blæs,
You’ve Changed einsog sá sem
valdið hefur. Mér er til efs aö
nokkru boppari, að Charlie
Parker undanskildum, hafi
blásið ballööuna jafnmeistara-
lega og Long Tall Dex.
Sjaldan hefur djassinn oröið
fyrir eins mikilli blóötöku og er
trompe tl eikarinn Clifford
Brown og píanistinn Richie
Powell fórust i bilslysi sumariö
1956, rétt komnir yfir tuttugu og
fimm ára aldurinn. Þeir léku i
kvartett þeim sem Brownie
Clifford Brown and Max Roach at Basin Street — einn helsti gim-
steinn nýpoppsins, segir Vernharöur Linnet m.a. i umsögn sinni.
stjórnaöi með Max Roach.
Sonny Rollins var á tenórinn og
Géorge Morrow á bassann.
Rollins réöist til starfa meö
Brown-Roach i byrjun ársins og
þvi hafði þessi útgáfa kvintetts-
ins ekki hljóöritaö nema átta
verk ístúdiói erslysiövarð. Þær
má allar (að Flossie-Lou undan-
skilinni) fá áMercury breiöskif-
unni: Clifford Brown And Max
Roach at Basin Street (6336
707). Hljóöritanirnar voru
geröar á þremur sessjónum i
janúar og febrúar 1956 og eru
siöustu stúdióhljóöritanir
Brownies. Þaö fer ekki á milli
mála að þessi plata er einn
helsti gimsteinn nýboppsins og
er ekki að efa aö koma Rollins i
kvintettinn var Brownie mikil
hvöt. Þrír standardar eru á
plötunni: The Scene Is Clean,
sem er í 3/4 þangað til aö spun-
anum kemur þá skipta kapp-
arnir yfir í 4/4 og draga hvergi
af sér. What Is The Thing Called
Love og I’ll Remember April
sem eru blásnir kröftulega og
latinbit i Aprilnumeinsog enn er
spilað hér heima. Aövisu byrja
þéir á túnisriffi og eftir vold-
ugan sóló Brownies bregður
Rollins á leik og hugleiöir ýmis
afbrigði sveiflunnar. Fjórir
frumsamdi'r ópusar eru á seinni
hliðinni, einn eftir meistara
boppkompósisjónarinnar, Tad
Dameron og nefnist: The Scene
Is Clean og þrir eftir pianistann,
Richie Powell: Powell
Prancesm, Geartrude’s Bounce
og undurfögur ballaða, Time.
Richie átti ýmislegt ólært sem
pianisti, enda ekkert grin aö
vera bæöi pianisti og yngri
bróöir Bud Powells, en sem
kompónisti og útsetjari var
hann i' hópi hinna fremstu ný-
boppara. Dauðinn setti strik I
reikninginn. Þaö var aldrei
hljóöritaö meira með þessari
framsæknustu hljómsveit ný-
boppsins.
Bókaútgáfan Fjölvi:
„Táningar og
og viðtöl við
Sturla Eiriksson, fram-
kvæmdastjóri bókaútgáfunnar
Fjölva sagöi f samtali viö Lista-
póst aö nokkrar bækur væru á
döfinni hjá þeim. Fyrir utan
teiknimyndasögurnar, fiskabók-
ina og áframhaidiö af Veraldar-
sögunni kæmi út bók sem nefnist
„Byggingarlistasaga”, en sú bók
er samansafn af greinum eftir
ýmsa bygginga rlistamenn og
væri maöur aö nafni Norvich rit-
stjóri bókarinnar. Þorsteinn
Thorarensen þýðir og endursegir.
Þetta er byggingarlistasaga frá
upphafi til dagsins i dag, viða-
mikil bók um 300bls. i stóru broti.
Eftir Þórir S. Guðbergsson
kemur út skáldsagan, „Táningar
og togstreita”, þar sem „ungl-
ingavandamálið” er tekið fyrir. I
þýöingu Þorsteins Thorarensen
kemur einnig út samtalsbók við
Lech Walesa, eftir þýskan blaða-
mann. Sturla sagöi aö þessi bók
gæfi góða mynd af manninum
Lech Walesa, skoöunum hans og
hugsjónum. Ennfremur veröa i
togstreita"
Lech Walesa
bókinni viðtöl sem Haukur Már
Haraldsson tók viö verkalýösfor-
ingjann þegar hann var á ferða-
lagi um Pólland.
Þá er að nefna bók um Afghan-
istan i þýðingu Jóns Þ. Þórs-
sonar. Sú bók gefur greinagóöa
mynd af stjórnmálaástandinu
þar.
Fjölvi hyggsteinnig gefaútbók
sem hlotið hefur gifurlegt umtal
og jafnvel hneykslan i Þýskalandi
og Frakklandi. Sú bók heitir
„Dýragarðsbörnin” Sturla sagði
að þetta væri opinská og raun-
sixm saga sem sögö væri af 16 ára
gamalli stúlku — en hún var eitt
sinn heróinsiúklineur. Eftir bess-
ari bók hefur veriö gerð kvik-
mynd sem hlotiö hefur mikla
atlygli þar sem hún hefur verið
sýnd. Þýöandi bókarinnar er Sól-
veig Thorarensen.
Að lokum má geta þess að út
kemur fyrsta bindið af þremur af
hinni þekktu sögu „Hringadrótt-
inssaga” eftir Tolkien.
EG
Úr ríki reggaesins
Black Uhuru-Red
Black Uhuru eru skærustu
stjörnur reggaetónlistarinnar i
dag. Söngflokkur þessi hefur nú
gefið út nokkrar plötur, sem all-
ar eru mjög góðar. Skemmst er
aö minnast plötunnar Sinse-
milla sem út kom i fyrra og var
af öllum helstu tónlistarblööum
Bretlands kjörin besta reagge-
plata þess árs. Nú er svo komin
ný plata, sem heitir Red, og á
Shakespeare, sem stjórna upp-
töku plötunnar.
Efni Black Uhuru er aö mestu
samiö af Michael Rose, einum
félaga söngflokksins, og eru lög
hans m jög góö og i textum tekst
honum það sem svo fáum
reggaelistamönnum tekst en
þaö er aö koma boðskap sinum
vel til skila án þess aö syngja
Jah og Rasta i öðruhverju orði.
Aö þessu leyti likjast textar
Rose aö nokkru textum Bob
Marleys. Marley tókstnefnilega
lagið og koma trúmálunum að i einu, án þess að of mikiö bæri á
Popp
■ ||p' - ,Mm eftir Gunnlaug Sigfússon

hún áreiðanlega eftir aö veröa
ofarlega á listum gagnrýnenda
þegar þeir gera upp i árslok.
Red er nefnilega að minum
dómi ekki verri plata en Sinse-
milla og Black Uhuru halda
áfram að þróa tónlistsina á hinn
skemmtilegasta hátt. Til þess
njóta þau góörar aöstoöar
trommuleikarans Sly Dunbar
og bassaleikarans Robbie
BLACK UHURU
þvi siöarnefnda og þvi tókst
honum aö selja hvitu fólki plötur
sinar. Þaö sama viröast ætla aö
veröa uppi á teningnum hvað
Black Uhuru varöar, þeir virö-
ast ætla aö veröa nafniö sem
leiöir reggae tónlistina áfram
á þróunarbrautinni nú þegar
konungur hennar er fallinn frá.
Keith Hudson—
Rasta Comunication
Það er furöulegt aö Keith
Hudson skuliekki vera þekktari
en raun ber vitni, eins og hann
er góöur.
Hudson byrjaðisem pródúser,
en fyrsta plata hans sem
söngvara hét Entering The
Dragon og kom út einhvem
tima rétt fyrir miöjan siöasta
áratug.
Arið 1976 gaf hann út mjög
sérkennilega dubplötu, sem hét
Pick a Dub, og var þar einungis
leikið á bassa og trommur.
Sama ár gerði hann svo samn-
ing við Virgin og gaf út plötuna
TooExpensive,sem þóttifrekar
misheppnuð, þrátt fyrir góða
punkta.
Rasta Comunication er hins
vegar besta plata þessa sér-
stæöa reggaesöngvara en hún
kom út árið 1978. Hingaö til
lands hefur hún aftur á móti
ekki borist fyrr en nú nýlega.
Tónlist Hudsons er meö betri
reggaetónlist sem hægt er að
finna. Hún er ljúf og þægileg, og
meö honum spila margir af
þekktustu session mönnum
Jamaica. Það sem helst dregur
plötuna niður eru textarnir,
sem allir eru helgaöir Rastatrú-
arbrögðunum, en þaö veröur aö
lita framhjá þessum galla (sem
reyndar hrjáir flestar
reggaeplötur frá Jamaica)
vegna þess aö tónlistin er alveg
einstaklega góö og eins og ég
segi, þá er þaö furöulegt aö
maöurinn skuliekki vera þekkt-
ari en hann er.
Capital Letters —
HeadlineNews
Hljómsveitin Capital Letters
telst til hinna svokölluðu bresku
reggaehljómsveita. En svo eru
þær hljómsveitir kallaöar þar
sem liðsmennirnir eru annað-
hvort fæddir i Bretlandi eða
hafa flust þangað ungir. Þeir
eru hins vegar allir kolsvartir
og ættaöir frá Jamaica eöa ein-
hvers staðar frá Vestur-Indfum.
Þessar bresku reggaehljóm-
sveitir eru mjög jákvæðar fyrir
þróun reggaetónlistar, þvi þær
þróa tónlistina meira, án þess
þó aö missa sjónar af rótunum.
Liðsmenn hljómssveita þessara
eru yfirleitt ekki eins heittrúaö-
ir rastar og Jamaicabúar og
textar þeirra eru yfirleitt betri,
að minnsta kostieiga þeir meira
erindi til Evrópubúa. Textarnir
eru þó yfirleitt ákaflega
pólitískir og þjóðfélagsádeila er
þaö sem einkennir helst texta
hljómsveitarinnar Capital Lett-
ers á plötunni Headline News.
Þeir heimta að fá að reykja sitt
ganja óáreittir, þeir syngja um
atvinnuleysi og það þegar sak-
lausir menn eru sakfelldir.
Mestar áhyggjur hafa þeirþó af
þvf hversu svart fólk berstmik-
ið innbyröis i staö þess aö berj-
ast fyrir rétti sinum út á við.
APITA!
Tónlist Capital Letters er létt
og grípandi og lögin mörg hver
mjög góð, eins og t.d. Smoking
My Ganja, Daddy was No
Murderer og Unemployed.
Dennis Bovell —
Brain Damage
Dennis Bovell eöa Blackbird
eins og hann hefur einnig kallað
sig er á góöri leið með að verða
eitt af stóru nöfnunum f reggae-
tónlistinni. Hann vakti fyrst at-
hygli sem gítarleikari bresku
reggaehljómsveitarinnar
Matumbi. En þekktastur er
hann fyrir starf sitt sem
pródúser á ýmsum ágætis plöt-
um hjá listamönnum eins og
Linton Kwesi Johnson, The
Slits, Pop Group og fleirum.

lU
Hann hefur áður gefiö út dub
plöturnar Strictly Dub Wize og I
Wha Dub og þá undir Blackbird
nafninu. Brain Damage er svo
fyrsta platan undir eigin nafni.
Raunar er Brain Damage tvær
plötur. A þeirri fyrri er Bovell
að reyna aö brjóta niður þær
takmarkanir sem reggaetón-
listinni fylgja, meö þvi aö leika
rokklög eins og After Tonight og
Run Away, Heaven sem er disco
lag og Bertie sem er i suður-
ameriskum stál. Þaö er i lögum
sem þessum sem honum tekst
hvaö verst upp, en reggaelög
eins og t.d. Brain Damage,
Bettah og Bah Be Lon eru miklu
betri.
Þess besta erþóógetiö, en þaö
er seinni platan, sem eingöngu
er leikin dub-plata og sem slik
fyrsta flokks. Þaö er heldur ekki
aö undra þvi þaö standa Dennis
Bovell ekki margir aö sporöi
þegar dubbið er annars vegar.