Helgarpósturinn - 26.02.1982, Page 14

14
Föstudagur 26. febrúar 1982 JielgarpósturinrL,
Veöbókarvottorö
SamkwwiH atoaU- og vtmMeUXLir, Kfósaraýaiu. Halnart^ró*-. Garöa- og S^mamaskaupslaðar »i

Veðbókarvottorö togarans Ýmis er hreint. Þetta
þykir bæöi lögfræðingum og útgeröarmönnum
merkilegt plagg og hafa beðið um að fá að sjá
það.
Agúst Sigurösson (fyrir miðju), Gísli Arason vélstjóri og Andri I siðustu veiöiferð. Innfellda myndin: Vmir HF-343 I heimahöfn.
Þorsteinsson, bróðursonur Agústs, huga að viðgerðum á Ými eftir | Skuldlaus togari.
Ágúst Sigurðsson útgerðarmaður í Hafnarfirði:
„Hef ekki rétt á að láta
almenning borga tapið'r
• Togari með
hreint veð-
bókarvottorð
• Einsdæmi í
íslenskri útgerð
Útgerðarféiag með hreint veðbókarvottorð. Ekki ein einasta veðskuld. Togari sem er
gerður út meö það fyrir augum aðhann beri sig. Og gerir það.
Þetta hljómar eins og hreinasta þjóðsaga. Er ekki Islensk útgerð á hausnum? Hver
fleyta rekin með stórtapi, allt skuldum vafið?
Ekki útgerðarfélagið Stálskip hf. i Hafnarfirði, sem rekur togarann Ými, 470 rúmlesta
skuttogara. Og það er engin þjóösaga. Aðaleigendurnir eru hjónin Agúst Sigurösson
skipatæknifræðingur og kennari við Vélskólann og Guðrún Lárusdóttir sem jafnframt er
útgerðarstjóri.
Hún annast allt skrifstofuhaid á lftilli skrifstofu uppyfir Kaupfélaginu við Strandgötu.
Viðhalds-og viðgeröarliðið þegar Ýmir er i iandi eru þeir Agúst og Þorsteinn bróðir hans.
Það kemur varla fyrir að vinna sé keypt að. Og þegar togarinn er farinn á veiðar fara
þeir bræður með toghiera og annað sem þarf að gera viö út í hraun og nota kvöldin til að
sjóða.
A meðan þetta gerist koma fram nýjar uppiýsingar um stöðugt versnandi hag togara-
útgerðar á tslandi.
Nýlega var reiknað út hjá áætlanadeild Framk' æmdastofnunar rikisins, að nýju skut-
togararnir,scm eru væntanlegir til landsins á þessu árvþurfiað afla 16.535 tonn á árinu
til að endarnir nái saman. Aflahæstu togararnir i fyrra öfluðu 5.600 - 5.700 tonn.
Eigendur þessara togara leggja aðeins fram 15% kaupverösins sjálfir. Fiskveiðisjóður
og Byggðasjóður sjá um afganginn. Eigendur útgeröarfélagsins Stálskips hf. I Hafnar-
firði borga sina togara sjáifir.Komi i ljós að togari beri sig ekki er hann seldur, frekar en
hann sé rekinn með halla. Enda er veöbókarvottorð togarans Ýmis hreint. Ekki ein ein-
asta skuld hviiir á honum.
Það má segja, að þetta hafi allt
byrjað með breska togaranum
Boston Wellvale. Hann strandaði
við Arnarnes i Isafjarðardjúpi á
Þorláksmessu 1966, og svo vel
tókst til, að mannbjörg varð.
Guðmundur Marseliusson
keypti togarann á strandstað og
kom honum inn á Isafjaröarhöfn.
Þar sökk hann aftur og lá i hálfu
kafi i fjöruborðinu þar til eig-
endaskipti uröu á ný. Agúst Sig-
urðsson skipatæknifræðingur og#
kennari við Vélskólann i Reykja-*
vik hafði fengið þá hugmynd að
gera togarann upp. Hann stofnaöi
i þvi skyni hlutafélagið Stálskip,
ásamt eiginkonu sinni, dóttur,
föður sinum, Reimari bróður sin-
um og Guömundi Axelssyni kaup-
manni á Klausturhólum, sem
seinna seldi sinn hlut þriöja bróð-
urnum, Þorsteini.
Geymtí kafi
— Guðmundur Marseliusson
geymdi skipið þarna i hálfu kafi
og vélarnar voru undir sjó. Við
náðum honum út aftur eftir að við
gerðum kaupsamninginn, i mai
1970,og drógum hann suðureftir.
Eftir það liðu 14 mánuðir þangað
til hannfór á veiðar og hét þá Rán
GK 42. Það var i júli 1971, segir
Agúst við Helgarpóstinn.
Og eins og gefur að skiija kost-
aði þetta mikla vinnu — og pen-
inga. Þegar i upphafi hreinsaði
fjölskyldan út af öllum spari-
sjóðsbókum sem fundust i fórum
hennar.
— Þetta var fristundavinna til
að bvrja með, meðan við vorum
að koma vélunum i gang, og
tvisvar settum við skipið upp i
fjöru til að mála og skoða botninn,
heldur Agúst áfram.
Viðgerðirnir á botnskemmdun-
uto eftir strandið voru hinsvegar
boðnarút, og tilboði frá Land-
smiðjunni tekið, en Rafboði i
Hafnarfirði tók að sér allar raf-
lagnir.
ööru var að mestu haldið innan
fjölskyldunnar,- Reimar, bróðir
Agústs.er smiður og stóð fyrir öll-
um innréttingum. Og ekki þurfti
að kvarta undan mætingu ann-
arra fjölskyldumeðlima, þegar
taka þurfti til hendinni við að
hreinsa skipið innanborðs.
Byrjuðu meðspariféð
En það kostar meira að gera
upp heilan togara og gera hann
sjófæran en hægt er að hreinsa út
af sparisjóðsbókum venjulegrar
fjölskyldu.
— Það tók 13 mánuði að sann-
færa Fiskveiðisjóð um, að þetta
væri mögulegt og fá þá til að lána
okkur. Það trúöi enginn á þetta,
allir álitu þetta ævintýramennsku
og tóma vitleysu, segir Agúst.
Það var ekki fyrr en aðalvélin
komst i gang, að sjóðurinn gaf
grænt ljós á lánveitingar. En með
ströngum skilyrðum. Boðið hljóð-
aði upp á 67% af endurnýjunar-
kostnaðinum. A þann hátt þó, að
það tækist að semja við banka um
að sjóöurinn legði inn á reikning
þá upphæð sem ætlunin var að
lána og bankinn endurlánaði
Agústi þaö.
Þetta gekk ekki. Engin banka-
stofnun fékkst til að taka við pen-
ingum af Fiskveiöisjóði upp á
þessi býti, en loks tókst að semja
við Fiskveiðisjóð um, aö hann
lánaöi 670 þúsund krónur fyrir
hverja milljón sem lögð var i end-
urnýjunina.
— Eftir þetta var ég i stöðugum
ferðum i Fiskveiðisjóð með kvitt-
anir til að fá út peninga, segir
Ágúst, og Guðrún bætir þvi við, að
kannski hafi þetta verið eðlileg
varkárni, þar eð togarinn hafi
legið þetta lengi i sjó.
Happaskip
En þetta gekk, og Rán hélt til
veiða i lok júli 1971. Hún reyndist
siðan hiö mesta happaskip,
bjargaði meðal annars norsku
flutningaskipi i nauöum á Norð-
ursjó i nóvember 1972. Fiskiriið
gekk lika vel, og þegar Englands-
markaður opnaðist aftur eftir að
hafa verið lokaöur islenskum
skipum i nokkur ár.var fariö aö
sigla. Það skipti engum togum, að
Rán gerði afbragðs sölur, setti
mörg sölumet, og auk þess eitt
heimsmet, sem margir minnast
sjálfsagt enn. 90 pund á kittið, eða
hver 65,5 kiló, met sem enn hefur
ekki verið slegiö eftir þvi sem
best er vitað.
— Þið hafið verið gagnrýnd ein-
mitt fyrir þetta. Þaö hefur jafnvel
verið látið að þvi liggja, að Bretar
hafi selt ykkur seinni Ránina til
þess að fiska viö Island og selja
siðan til Bretlands, eftir að búið
var að útiloka þá frá veiðum við
landiö.
— Þetta er að sjálfsögðu tóm
vitleysa. Málið er, að á sumrin er
offramboð á fiski hér og hvergi
hægt að losna við hann. Auk þess
mega menn þakka fyrir, aö við
höfum i rauninni haldið mörkuð-
unum i Hull og Grimsby meðan
engir aðrir hafa selt þangaö. 1
þessu sambandi má benda á, að
tvisvar hafa löndunarfélög i Hull
farið á hausinn vegna þess hversu
fá skip komu þangað með fisk.
Þorsteinn Sigurösson, bróöir Agústs,! véiarrúmi
Ýmis. Þeir bræðurnir sjá um viöhaldið.
Hjónin Guðrún Lárusdóttir og Agúst Sigurðsson á
skrifstofu útgerðarfélagsins. Guðrún er útgeröar-
stjóriog skrifstofumaðurog allt þar á milii. Agúst
er allt frá sendli upp i viðgerðarmann.