Helgarpósturinn - 22.12.1983, Qupperneq 8

er í stórum dráttum kunnara en
svo að það þurfi að rekja — ára-
mótaskaup, skemmtanir í öllum
afkimum norðurhjarans, plötuút-
gáfa, kabarettar, sjónvarpsleik-
rit... Á fáeinum árum varð ung-
lingurinn feimni úr Hafnarfirði
langþekktasti skemmtikraftur
þjóðarinnar, þótt ekki væru allir á
eitt sáttir um hvað flugið væri
hátt.
Margir góðkunningjar
hans segja að hann sé
í raun ekki síður feim-
inn nú en þá. Sjálfur
segir hann að sér væri hérumbil
fyrirmunað að standa uppi á sviði
í eigin persónu, en þegar hann sé
kominn í eitt af sínum fjölmörgu
gervum gegni allt öðru máli, þá
opnist allar gáttir. Bryndís Schram
starfaði með Ladda í fjögur ár við
gerð barnatímans í Sjónvarpinu:
„Laddi á undarlega auðvelt
með að skoppa úr einni persón-
unni yfir í aðra, en sína eigin per-
sónu reynir hann eftir fremsta
megni að fela. Það hvarflaði jafn-
vel að mér að hann hefði svolitla
minnimáttarkennd. Undir lokin
var ég farin að þekkja á hann, en
lengi vel var það þannig að mér
tókst ekki að draga upp úr honum
orð ef hann var ekki með hattkúf
á hausnum eða gervitennur uppí
sér. En þegar hann er kominn í
hlutverk Þórðar húsvarðar eða
Eiríks Fjalars, þá skortir hann
aldrei orð. Hann hefur firnamikla
hæfileika, sérstaka hæfileika —
kannski að einhverju leyti vegna
þess hvað hann er lítillátur, hann
ber mikla virðingu fyrir starfinu
og leggur sig alltaf allan fram við
það sem hann gerir."
Andrés Indriðason tekur í sama
streng:
„Mér hefur ailtaf virst Laddi
fremur hlédrægur, næstum því
feiminn. Ég held að undir niðri sé
hann kannski ekki sá spaugari
sem hann er útávið. Undir niðri er
hann alvarlega þenkjandi að
mörgu leyti og kannski ekki jafn
harður í horn að taka og margir
gætu kannski haldið. Ég held að
Halli bróðir hans hafifrekar verið
hinn drífandi kraftur þegar þeir
fóru fyrst að skemmta saman.
Hins vegar hef ég ekki unnið mik-
ið með honum hin síðari ár og
finnst ekki ólíklegt að hann hafi
herst eitthvað og eflst í lífsins ólgu-
sjó."
Hlédrægni, hógværð, lítillæti,
feimni — alténd er vart það
mannsbarn á landinu sem ekki
þekkir andlitið.
„Þegar Laddi er annars vegar
fer fólk alltaf að spauga eitthvað
og hann er aldrei lengi að taka við
sér og svara í sömu mynt,“ segir
Guðný Halldórsdóttir kvikmynda-
höfundur og kunningjakona
Ladda um árabil. „En oft held ég
að hann langi mest að vera voða-
lega einlægur og sleppa öllu gríni.
Hann hefur til dæmis sagt mér að
sér líði oft illa í strætó þegar fólk '
er að abbast upp á hann og reyna
að fá hann til að sprella."
Eins og aðrir leikarar þarf Laddi
góða leikstjórn, en það hlýtur líka
að vera draumur hvers leikstjóra
að komast í efnivið eins og Ladda.
Það geta allir verið dáldið fyndnir
stundum, en Laddi er svo mikið
talent að hann gerir gott betur.
Hann er mjög gefandi sem leikari,
hefur svo góða tækni og tæmingu
— getur maður notað svona orð?
— að það er hreint undragott að
vinna með honurn."
Andrés Indriðason tekur
í _ sama streng:
„Ég held að Laddi sé
einn þeirra leikara sem
hvern leikstjóra dreymir um.
Hann er að vissu leyti eins og leir
sem hægt er að móta úr, gerir það
sem fyrir hann er lagt fljótt og
örugglega, og bætir við."
„Aðalstyrkleiki Ladda er hvað
hann á auðvelt með að impró-
vísera," segir Hrafn Gunnlaugs-
son, sem margoft hefur leikstýrt
Ladda. „Hann er einn af þeim ör-
fáu leikurum sem ég þekki sem
geta impróvíserað hérumbil
áreynslulaust. Hann getur unnið
útfrá fáeinum gefnum orðum og
ákveðinni sitúasjón án þess að
stirðna upp, eins og gerist svo oft.
Það er þessi fljótandi og hug-
myndaríka túlkun sem er hans
aðalkostur að mínu viti. Ef ég á að
reyna að gera mér grein fyrir
helstu göllum hans sem leikara,
þá er það kannski helst hvað hann
hefur fengið litia reynslu í því að
leika mikla dramatíska geðshrær-
ingu. Það er auðvitað fyrst og
fremst spurning um þjálfun og
ögun. Manni, sem leikur í flestum
tilvikum leikstjóralaust eins og
Laddi, hættir náttúrlega svolítið til
að fara þá leið sem honum finnst
auðveldust hverju sinni, vegna
þess einfaldlega að það er enginn
til að stýra honum inn á flóknari
refilstigu. Þetta er kannski hans
Akkillesarhæll í leiklistinni. En ef
hann fær að njóta sömu aðstöðu
og aðrir, þá er ég ekki í vafa um að
þarna er alveg feiknamikili lista-
maður á ferð. Hitt er svo annað
mál að það er alltaf litið á
skemmtikrafta og kómíkera sem
einhvers konar annars flokks
listamenn. Það er auðvitað bölv-
aður misskilningur. í flestum til-
vikum er miklu erfiðara að gera
gott grín, heldur en eitthvert
endemis grátþrugl."
Sú saga er sögð af Alfreð
Andréssyni, ástsælum
grínleikara og skemmti-
krafti hér á árum áður
að honum hafi eitt sinn verið falið
að leika lík í blóði drifnum harm-
leik eftir Shakespeare. Hlutverkið
fólst eingöngu í því að að láta bera
sig inn á sviðið á börum undir lok
leiksins, stífan eins og ná. Sagan
segir líka að verr hefði ekki verið
farið að velja í þetta einfalda hlut-
verk — salurinn í gamla Iðnó hafi
bókstaflega rifnað úr hlátri þegar
Alfreð birtist á sviðinu og ekki
kyrrst aftur fyrr en persóna hans
var á bak og burt. Nú ber flestum
þeim sem þekkja til Ladda saman
um að hugur hans standi til þess
að fara út á nýjar brautir í leiklist-
inni, veigameiri brautir vildu
kannski einhverjir segja, að
minnsta kosti brautir sem kennd-
ar eru við meiri alvöru. En á mað-
ur sem er orðinn slíkur erkigrínisti
í augum þjóðarinnar, spaugarinn
mesti í augum sumra en argasti
lágkúrumeistari í augum annarra,
sér viðreisnar von á brautum
alvörunnar? Verður ekki bara
hlegið?
„Það eru auðvitað margir leikar-
ar sem hafa fest í svona hálfgerðri
trúðsmynd," segir Haraldur/
Halli. „Ég er ekki í vafa um að
Laddi getur leikið alvarlegri hlut-
verk rétt eins og annað, hann er
ekkert síður hugsandi og alvar-
lega þenkjandi en aðrir menn..En
stóra spurningin er auðvitað sú
hvernig fólk tekur honum sem’
slíkum, hvort það getur yfirhöfuð
ímyndað sér hann sem annað en
grínara og skemmtikraft.
Ladda langar eins og sjálfsagt
flestalla að fá að reyna sig á fleiri
sviðum, þá á ég ekki endilega við
einhver stórkostleg dramatísk
hlutverk, en hann langar að leita
fyrir sér víðar. Það er auðvitað
góð reynsla út af fyrir sig að vera
skemmtikraftur, en það teygir
ekki mikið á manni til lengdar,
maður verður dálítið leiður á því.
Ég vildi gjarna fá að sjá hann tak-
ast á við alvarlegri hlutverk ein-
hvern tíma. Nú, svo má ekki
gleyma því að hann er loksins orð-
inn fullgildur meðlimur í stéttinni,
kominn inn í leikarafélagið, þótt
hann hafi enga leiklistarskóla-
menntun."
Leikarafélagið, vel á minnst.
Inntökubeiðni Ladda í Félag ís-
lenskra leikara var loks samþykkt
á fundi nú í haust eftir mikið þref.
Sú leið að hleypa skemmtikröft-
um á borð við hann inní svo virðu-
legt stéttarfélag var talin allvara-
söm — næst kæmi kannski
Magnús Ólafsson og knýði dyra
um inngöngu.
„Innan okkar hóps," segir Egill
Eðvarðsson kvikmyndagerðar-
maður, góðvinur Ladda úr Sjón-
varpinu forðum tíð, „var Laddi
ævinlega kallaður Þórhallur Sig-
urðsson ekki leikari, til aðgrein-
ingar frá öðrum Þórhalli Sigurðs
syni sem hefur þetta ágæta fag-
heiti. Ég man að menn voru ekki
alveg sáttir við það þegar honum
var synjað um inngöngu í Félag ís-
lenskra leikara, manni fannst að
þarna væri maður sem ætti ekki
síður en aðrir rétt á að fá að
spreyta sig á leiksviði." Sú skóla-
ganga sem leikarar hafa er auðvit-
að allra góðra gjalda verð, en
starfsreynsla á borð við þá sem
Laddi hefur er nokkuð sem er fá-
gætt hér í leikarastétt og þótt víð-
ar væri leitað."
Hrafn Gunnlaugsson:
„Það er alveg nýskeð að hann
var loks tekinn inn í leikarafélagið
eftir ítrekaðar tilraunir. Þó er
hann sennilega búinn að afla því
félagi meiri tekna en flestir aðrir
með því að koma fram sem leikari
í fjölmiðlum og á hinum ólíkleg-
ustu stöðum. Eg er líka stórefins
um að margir leikarar af þessari
kynslóð hafi jafnmikla leikara-
hæfileika frá náttúrunnar hendi,
og því finnst mér synd hvað hann
hefur í raun og veru fengið lítið að
spreyta sig á alvöruþrungnari
verkefnum."
egar jólin fara eilítið
að sjatna í mönnum nú
á annan eins og kallað
er, gefst þjóðinni loks
tækifæri til að sjá þennan um-
_ Einar Kárason
Þer
djöflaeyjan rís
8 HELGAREOSTURINN
„Hin nýja skáldsaga Einars Kárasonar er skemmti-
legasta íslenska skáldsagan sem ég hef lengi
lesið . .. allar þessar mörgu persónur verða sjálf-
stæðir og lifandi einstaklingar sem mann dauðlang-
ar að kynnast enn betur.. . Ég trúi ekki öðru en
læsir íslendingar noti nú tækifærið þegar það gefst
og fylgist með frá byrjun . . .“
Sveinbjörn I. Baidvinsson, Morgunblaðinu
„Frásögnin er iðandi af lífi, krafti og fjöri; málfarið
frumlegt, óheflað og lífrænt. Höfundur hefur sótt á
brattann og færist nú meira í fang en áður. Metnað-
urinn augsýnilega nægur.“
Matthías V. Sæmundsson, DV
„í þessari sögu tekst Einari Kárasyni mætavel upp
við ætlunarverk sitt. Hann kallar fram lifandi mynd
af fjölskrúðugu mannlífi sem ekki er alltaf eftir
hversdagsnótum góðborgarans."
Gunnlaugur Ástgeirsson, Helgarpóstinum
„En skemmtileg er þessi saga og fjörið gott í
frásögninni, söguramminn fyllist greiðlega af
húsum, pollum, lykt, Ijósi og fólki... verður gaman
að fylgjast með því hvað höfundur gerir næst við
þá súpu sem nú kraumar glatt á hans hlóðum."
Ámi Bergmann, Þjóðviljanum
|M| qefumqóðarbœkur
Mál iMl og menning
Tónllst
á iTveriu heimili
umjólin
í TJARNARBÆ
„Svlvirtir áhorfendur"
eftir Peter Handke
þýðing: Bergljót Kristjáns-
dóttir
leikstjóri: Kristln Jóhann-
esdóttir
lýsing: Egill Árnason
hljóð: Sveinn Ólafsson
leikmynd og búningar: Har-
aldur Jónsson
Frumsýning fimmtudag 29.
des. kl. 20.00 f Tjarnarbæ.
2. sýn. föstud. 30. des. kl.
20.00
Miðapantanir I sima 17017
og 22590.
Félagar! Muniðgrimuballið
22. des. kl. 21.30 f F.S.