Helgarpósturinn - 30.08.1984, Blaðsíða 8

„Mér fcmnst kcmn
sýna meiri skilning á
kjörum launafólks
»egar hann byrjaði en
lann hefur lært. . .að
leika sitt hlutverk
vel.##
Strax upp úr tvítugsaldrinum
var Magnús orðinn vel virkur í
starfi innan Sjálfstæðisflokksins,
en hafi hann ætlað sér frama inn-
an flokksins fór hann ekki troðnar
slóðir í þeim efnum. Margir af við-
mælendum Helgarpóstsins kveð-
ast raunar efins um að hefðbundin
stjórnmálabarátta hafi freistað
hans; telja hann fremur mann
hreinna framkvæmda en stjórn-
málakarpsins. Þó eru nokkuð mis-
munandi skoðanir á því. „Stjórn-
málin hafa aldrei verið afgerandi
þáttur í því sem Magnús hefur ver-
ið að fást við," segir kunningi hans
frá þessum árum. „Hvað eru
stjórnmál?" spyr annar. „Ég er t.d.
sannfærður um að ráðherrastóll
hentaði honum vel, því þar gefast
tækifæri til framkvæmda. Það eru
líka alltof fáir slíkir á þingi.“
1968 gerðist Magnús mikill
stuðningsmaður Kristjáns Eldjárn
til forsetakjörs. Varð meira að
segja kosningastjóri hans í barátt-
unni, sem var ekki alltof vel séð af
ýmsum flokksbræðrum hans.
„Það kom upp klofningur innan
flokksins varðandi það hvort
flokksmenn ættu að fylkja sér um
Gunnar Thoroddsen í forsetakjör-
inu. Þótt ákveðið væri í þing-
flokknum að svo ætti ekki að vera
var því breytt síðar, og það er
ábyggilegt að margir stuðnings-
menn Gunnars lögðu stein í götu
Magnúsar síðar og stóðu gegn því
að hann yrði kjörinn fram-
kvæmdastjóri flokksins, eins og til
stóð. Kannski hefði lífshlaup hans
þá orðið annað,“ segir kunnugur.
Fieiri verða til þess að taka und-
ir það að stuðningur Magnúsar við
Kristján Eldjárn hafi verið ákveð-
ið víxlspor sem margir hafi ekki
getað liðið. Ýmsum finnst það þó
lýsandi fyrir hann að fara ekki
troðnar slóðir heldur gera það
sem honum finnst sjálfum rétt.
„Ég átti altaf frekar von á að hann
myndi fara út í stjórnmálin," segir
Ásgeir Hannes. „Með framboðs-
stuðningnum við Kristján Eldjárn
var hann leiddur að ákveðnum
krossgötum. Sigurður Hafstein v-
ar ráðinn framkvæmdastjóri
flokksins síðar en Magnús þorði
að sýna hvað hann vildi. Það er
ekki hægt að segja um alla. Aðrir
voru viðhlæjendur en ekki vinir.
Ég tel að Magnús sé betur til
stjórnmálaforystu fallinn en marg-
ur annar á þeim vettvangi."
Hvað sem um það má segja þá
virðist minna bera á Magnúsi í eig-
inlegum stjórnmálastörfum eftir
þetta. I HÍ var hann t.d. aldrei í
Vöku eða stúdentaráði. Hann var
þó vel virkur í ýmissi félagsstarf-
semi innan skólans, var m.a. for-
maður Stúdentafélags íslands.
Guðlaugur Þorvaldsson
ríkissáttasemjari man vel
eftir Magnúsi sem nem-
anda í viðskiptadeildinni. „Ég tók
fljótt eftir honum og man sérstak-
lega framgöngu hans í að skipu-
leggja svokallaðan Háskóladag,
sem þá var í fyrsta sinn haldinn,
en hann var formaður undirbún-
ingsnefndarinnar. Ég hef fylgst
með honum á ýmsum vettvangi
síðan og finnst hann vera athyglis-
verður maður og tel almennt að
Magnús hafi komið vel fyrir. Hann
er traustur og einiægur og stendur
fyrir sínu hvar sem er."
Um stjórnmálin segir Magnús
sjálfur við Helgarpóstinn: „Ég hef
alla tíð haft mikinn áhuga á stjórn-
málum og hef verið virkur í al-
mennu stjórnmálastarfi en það
hefur aldrei hvarflað að mér að
fara út í stjórnmálabaráttuna. Það
á ekki við mig. Ég er frekar maður
framkvæmda og hreinna lína en
þokukenndra stjórnmála."
Á Háskólaárunum starfaði
Magnús að ýmsu samhliða nám-
inu. Var m.a. um tíma leiðsögu-
maður á Spáni og kenndi óslitið í
tímakennslu við Verslunarskól-
ann, frá ’68 til 75. Friðrik Sigfús-
son, kennari við Verslunarskól-
ann, kynntist honum vel og var
einnig í fararstjórastarfi með
Magnúsi á Spáni.
„Magnús er dugnaðarforkur,”
segir Friðrik. „Ég held að kennsl-
an hafi átt ágætlega við hann en til
lengdar þó aldrei fullnægt þeirri
þörf hans að glíma við stærri
vandamál. Ég býst við að það hafi
líka átt vel við hann að vera leið-
sögumaður. Hann vill vera í traff-
ík og þar sem atorka hans nýtist."
„Hann hefur sölumannshæfi-
leika,“ segir Guðlaugur Björgvins-
son, forstjóri Mjólkursamsölunnar
í Reykjavík og náinn vinur frá
Verslunarskólaárunum og alla tíð
síðan. Nú sitja tveir félagar Magn:
úsar frá þessum árum í stjórn VSÍ
hjá honum, þeir Guðlaugur og
Brynjólfur Bjarnason, forstjóri
BUR. Það er raunar einkennandi
hversu félagar hans frá Verslunar-
skólaárunum tengjast störfum
Magnúsar á hinum ýmsu stöðum
sem hann hefur haft viðkomu á í
starfi. Guðlaugur segir að þeir
tveir hafi á háskólaárunum ferð-
ast töluvert um landsbyggðina og
selt fólki ýmsan varning. „Það var
með ólíkindum hversu vel honum
gekk að selja," segir Guðlaugur,
„stundum fleiri muni í einu þorpi
en þorpsbúar voru sjálfir."
Að loknu námi hefur Magn-
ús störf sem skrifstofu-
stjóri hjá Sölusambandi
ísl. fiskframleiðenda. Þaðan lá
leiðin til Hafskips. E.t.v. hefur
framkvæmdastjórastarf hans þar
verið honum mikilvægara en
margt annað, ef menn hafa í huga
efni embættisritgerðarinnar og
námskeiðið í Osló. Hann ætlaði
sér stórt í að endurskipuleggja
rekstur fyrirtækisins, — kannski
of stórt, því hann stoppaði ekki
lengi við á þeim stað. Þetta var á
þeim tíma sem gjaldþrot blasti við
fyrirtækinu og miklir erfiðleika-
tímar fóru í hönd. Að sögn við-
mælenda Helgarpóstsins var ekki
vel liðið allt það sem hann ætlaði
sér og honum gafst ekki tími til að
koma því í framkvæmd. „Þetta
var viðkvæmt mál en það er víst
að hann fór þaðan í fússi," segir
heimildamaður sem ekki vill láta
nafns síns getið. „í mínum huga er
Magnús áhlaupsmaur sem er illa
við alla rútínuvinnu," heldur hann
áfram. „Hann er afkastamikill en
einnig diplómat í sér. Helsti gall-
inn er að hann skortir þolin-
mæði."
Magnús starfaði sjálfstætt í ein
tvö ár en tók síðan að sér fram-
kvæmdastjórastarfið hjá Arnar-
flugi. Þetta var árið 1976 og fyrir-
tækið smátt, fámennt starfslið og
þröng aðstaða, en þegar hann
skildi við það 5 árum síðar var
Arnarflug orðið að gríðarmiklu
veldi meðal flugfélaga. Margir
þeirra sem Helgarpósturinn hafði
samband við leggja mikla áherslu
á hlut Magnúsar í þeirri uppbygg-
ingu allri.
„Hann átti langstærstan þátt í
hvernig fyrirtækið dafnaði," segir
Stefán Halldórsson, forstöðumað-
ur kynningardeildar Arnarflugs.
„Hann var feikilega duglegur og
lagði mjög hart að sér, og lagði á
sig þvílík ferðalög og vinnu að fáir
myndu leika það eftir honum."
Sagt hefur verið að á þessum ár-
um hafi Magnús jafnvel haft fleiri
flugtíma en flugmennirnir hjá fyr-
irtækinu. Hann ferðaðist út um
allan heim og aflaði sambanda út
um allt.
Jafnhliða þessu er til þess tekið
hversu góðum tengslum hann hélt
við starfsfólk sitt og átti auðvelt
með að drífa fólk með sér. „Hann
skildi við fyrirtækið jafnvel í enn
betri stöðu en margir hafa álitið til
þessa,“ segir annar sem hefur
fylgst grannt með störfum Magn-
úsar. „Mér er ekki kunnugt um að
Magnús hafi eignast nokkra óvild-
armenn í viðskiptalífinu, enda er
hann sanngjarn rnaður.” Á öðrum
stað er Helgarpóstinum þó tjáð að
sumir hafi legið honum á hálsi fyr-
ir að yfirgefa Arnarflug svona
fljótt.
Ýmsar skýringar eru gefnar á
brottförinni. Jóhann Briem, góð-
vinur Magnúsar úr Versló, telur að
honum hafi þótt skynsamlegt að
breyta til áður en hann festist um
of í sessi. Nokkrir töldu að fjöl-
skyldumaðurinn í honum hafi átt
þar stærstan þátt. Þessi gríðarlega
vinna hjá Arnarflugi hafi nánast
útilokað hann frá öllu eðlilegu fjöl-
skyldulífi. Einn fyrrum samstarfs-
félagi er þó á þeirri skoðun að
Magnús sé tákn fyrir þá menn sem
flakka á milli starfa til að festast
hvergi um of í sessi. „Þetta er t.d.
álitinn mikill kostur í Ameríku en
hér hafa andstæðingar og öfund-
armenn túlkað þetta gegn hon-
um.“
Næsti viðkomustaður
Magnúsar var Olíufélag-
ið hf. þar sem hann var
aðstoðarframkvæmdastjóri í ein 2
ár. „Sumir álitu að þar væri kom-
inn væntanlegur arftaki Vilhjálms
Jónssonar forstjóra en ég tel þó
fremur að hann hafi gengið þar
inn til að hjálpa til við að Ijúka
ákveðnum verkefnum," segir
fyrrum samstarfsmaður.
„Þarna var hann kominn inn-
undir hjá Sambandinu og þá var
mér hætt að lítast á það og fannst
hann vera kominn út á hálan ís,“
segir Ásgeir Hannes.
Ekki varð dvölin hjá Vilhjálmi
Jónssyni þó löng (Vilhjálmur var
reyndar kunningi Magnúsar áður
og hefur m.a. setið í stjórn Arnar-
flugs). Næst tók við framkvæmda-
stjórastaðan hjá VSÍ. Ýmsum
kunnugum kom það nokkuð á
óvart. Ekki þó Ásgeiri Hannesi.
„Magnús er harðari í horn að taka
en þrír forverar hans, sem er
nauðsynlegt útá við. Hann hefur
líka hæfileika til að laða fólk að
sér og svo hefur þátttaka hans og
reynsla í atvinnulífinu töluvert að
segja.“
Bjarni Lúðvíksson segir hins-
vegar að sér hafi ekki fundist mjög
lógískt að sjá Magnús hjá VSI.
„Hann hefur alltaf unnið að verk-
efnum sem hann hefur getað lokið
við, en þarna virðist hann vera að
fást við eilífðarmál sem aldrei lýk-
ur. Magnús hefur alltaf verið jarð-
ýta í starfi og mesta furða hverju
hann getur afkastað. Hann er
þægilegur í viðmóti, ákveðinn og
hreinskiptinn, þótt það sé ekki
auðvelt að snúa honum."
Helgarpósturinn bar það undir
Magnús hvort VSÍ-starfið ætti illa
við hann vegna endalauss þjarks á
vinnumarkaðnum. „Það er ekki
um nein stór markmið að ræða
hér, heldur klára menn það sem
blasir við á hverjum tíma. Berjast
allan daginn og rísa svo upp að
nýju næsta morgun til frekari bar-
áttu,“ segir hann og kveðst ekki
óhress með þetta starf, — það sé
reynslunnar virði.
„Magnús er einn þeirra sem eru
á réttum stað á réttum tíma,“ segir
Jóhann Briem. „Kostir hans eru
að vera raunsæismaður, en þó
bjartsýnn í eðli sínu, sem gerir
hann að ákjósanlegum leiðtoga.
Hann er fljótur að greina aðalat-
riði frá aukaatriðum og á auðvelt
með að vinna með öðrum og setja
sig inn í sjónarmið annarra. Ég hef
þó ekki trú á að hann eigi eftir að
vera mörg ár hjá VSÍ.“
Guðmundur J. Guðmunds-
son, formaður Verka-
mannasambandsins, seg:
ir: „Ég álít að því miður hafi VSÍ
fengið þarna mjög hæfan mann,
en það er þó einnig að mörgu leyti
mjög gott. Hann virðist bæði vera
einlægur og heiðarlegur, sem eru
ómissandi þættir, og hann er
greindari en hann gefur sig út fyrir
að vera. Er laus við allan hroka og
tilheyrir alls ekki þeirri manngerð
sem svo algeng er í hópi andstæð-
inganna. Hann hefur farið ákaf-
lega gætilega af stað og tekur
þarna við mjög erfiðu starfi, og
það af manni sem þótti hæfur,
þótt ég vilji ekki vera að gefa póli-
tísk meðmæii með Þorsteini Páls-
syni. Magnús er með nokkuð nýj-
an stíl og er að styrkjast í stöðunni,
en hann er ekki maður orrustunn-
ar eða auglýsingamennsku."
Fæstir úr hópi samtaka launa-
fólks sem haft var samband við
virtust hafa mikil kynni af Magn-
úsi. Ein sem aðeins hefur kynnst
honum yfir samningaborðið telur
hann vera harðan í horn að taka
og að sínu mati ekki sanngjarnan,
þótt hún hafi ekki fundið hroka í
fari hans. Annar segir: „Hann er
einn úr Eimreiðarhópnum. Er
boðberi nýfrjálshyggjunnar og öll
hans verk mótast af því. Ég held
að mönnum hér innan samtaka
launafólks finnist hann ekkert sér-
staklega þægilegur í umgengni.
Hann er bæði í pólitík og starfs-
háttum beint framhald af Þor-
steini Pálssyni sem kom með
breytt viðhorf og vinnubrögð inn
í VSÍ. Sambandið hefur orðið mun
effektívara og hugmyndafræði-
lega undirstaðan hefur breyst frá
gamla líberalismanum sem ríkti
áður.“
Þröstur Ólafsson, framkvæmda-
stjóri Dagsbrúnar, hefur þetta að
segja: „Mér fannst, þegar Magnús
byrjaði, að hann væri of mikið
góðmenni til að starfa í þessari
stöðu, því þar þarf ansi mikla
mannvonsku til. Mér fannst hann
sýna meiri skilning á kjörum
launafólks þegar hann byrjaði, en
hann hefur lært það eins og aðrir
að leika sitt hlutverk vel, þ.e.a.s.
'að segja alltaf nei. Hann er greini-
lega varfærinn og varkár og verð-
ur að taka tillit til margra sjónar-
miða, en er að finna sig í starfinu.
Utan þess er Magnús þægilegur og
ljúfmenni sem gott er að snúa sér
til.“
Flestum kunningjum Magn-
úsar sem leitað var til bar
saman um að hann gæfi sér
lítinn tíma til áhugamála. Lærði
þó um tíma að fljúga og stundar
nokkuð taflmennsku með nokkr-
um félögum sínum, „þótt hann sé
örugglega sterkari á öðrum svið-
um en við taflborðið," segir Guð-
laugur Björgvinsson. Ógetið er þó
Eimreiðarútgáfunnar fyrir rúm-
um 10 árum, sem Eimreiðarhóp-
urinn svokallaði stóð að. Þar voru
nokkrir af yngri mönnunum úr
Sjálfstæðisflokknum á ferð (og
Magnús meðal þeirra) sem tóku
að sér útgáfu á tímaritinu Eimreið-
inni, eins og frægt er orðið. Skal
það ekki rakið hér, enda reyndist
ekki auðvelt að ná í aðstandendur
ritsins, en þegar það var borið
undir aðra kunningja Magnúsar,
hvort afskipti hans af útgáfunni
bæru vott um menningarlegan
áhuga hans, voru svörin flest á þá
lund að sennilega hefði hann
gengið að því eins og hverju öðru
starfi.
Fleiri urðu til að taka undir það
með Jóhanni Briem að ólíklegt
væri að Magnús staldraði mjög
lengi við hjá VSI. Ekki væri útséð
um að hann léti jafnvel að sér
kveða í stjórnmálum, „þótt hann
sé aldrei háður neinni flokkslínu,"
segir Guðlaugur Björgvinsson.
„Hann hefur hæfileikana til að
gegna stóru hlutverki á hvoru
sviðinu sem er, atvinnulífi eða
stjórnmálum,” segir Stefán Hall-
dórsson. „Hann á örugglega
mikla möguleika, bæði á innlend-
um og erlendum vettvangi," segir
annar.
Þrátt fyrir starfserilinn og eld-
línubaráttuna, sem viðmælendum
Helgarpóstsins verður svo tíðrætt
um í sambandi við Magnús, ber
þeim þó saman um að hann sé
einnig mikill fjölskyldumaður,
þegar hann megi því við koma
vegna starfa. „Ég vona að
minnsta kosti að ég sé það,“ segir
hann sjálfur. Um tvítugsaldurinn
kvæntist hann Gunnhildi Gunn-
arsdóttur snyrtisérfræðingi, og
eiga þau tvö börn, Aðalheiði og
Gunnar Kristin.
„Hann er hrókur alls fagnaðar
þegar menn koma saman til að
skemmta sér og getur verið ákaf-
lega skemmtilegur,” segir einn af
betri vinum hans. „Er ágætur
söngmaður og fínasti dansari,"
bætir annar við. Einn þeirra sem
kynntust Magnúsi sem leiðsögu-
manni á Spáni tekur sérstaklega
fram hve hann sé mikill matmað-
ur. Því má kannski bæta á listann
yfir áhugamálin.
Þegar við á Helgarpóstinum
tökum saman nærmyndir vilja
margir heimildamenn okkar oft
skýla sér á bak við nafnleynd. Oft
er það vegna einhverskonar
óvildar í garð þess sem tekinn er
til skoðunar eða gagnrýni á hann,
en við gerð þessarar nærmyndar
kaus enginn nafnleynd af slíkum
ástæðum. Það virtist hreinlega
enginn hafa út á persónu hans að
setja. Flestir virtust sammála um
helstu eiginleikana. Ummæli Guð-
Iaugs Þorvaldssonar eru dæmi-
gerð:
„Magnús sameinar vel einarð-
leika, dugnað og ljúfa framkomu
gagnvart samstarfsfólki sínu. Það
eru ekki margir sem sameina
þetta."
8 HELGARPÓSTURINN