Helgarpósturinn - 13.12.1984, Blaðsíða 15

LISTAPÓSTURINN
Nánast allir ellefu-
menningarnir sem nú
sýna í Listamiðstöð-
inni, það er að segja,
tvo vantar á myndina!
Smartmynd.
Ellefumenningarnir í Listmunahúsinu
Fjölbreytni
^ jg, ' ! ! X i.. , ■ ■ .
,, JBbbiHí jp||§ i
Listamiðstöðin er nánast eins og
stórmarkaður þessa dagana að því
leyti að þar er hægt að kaupa alls-
konar myndlist í alla vega víddum.
En það eru engar innkaupakörfur í
salnum sem skemmir vitaskuld fyrir
frekari samanburði.
„Nefndu það; við eigum það,“
sögðu ellefumenningarnir sem sýna
þegar ég fór að spyrja að því hvers-
konar list þau byðu upp á. Og þegar
ég tékkaði á sannleiksgildi þessa
slagorðs þeirra, kom í ljós að það er
engin lygi að nánast alla myndlist
má sjá í þessu bláa húsi við Lækjar-
torg núna á blessaðri aðventunni.
Lesið bara: Sáldþrykk, leirkera-
smíð, vatnslitapensl, postulínsgerð,
olíulitapensl, blönduð tækni, gler-
smíð, akríllitun og textílverk. Og
farið svo bara og sjáið þetta miðlað
úr huga Aðalheiðar Skarphéðins-
dóttur, Ásrúnar Kristjánsdóttur,
Borghildar Óskarsdóttur, Eyjólfs
Einarssonar, Helga Þorgils, Her-
borgar Auðunsdóttur, Kolbrúnar
Björgólfsdóttur, nöfnu hennar Kjar-
val, Lísbetar Sveinsdóttur, Ólafar
Einarsdóttur og Sigurðar Örlygs-
sonar.
Þessir ellefumenningar sátu fyrir
framan mig og maður spurði náttúr-
lega hversvegna þessi hópur kæmi
nú saman. „Tilviljun," svaraði eitt
og annað: „Okkur var bara hóað
saman eins og rollum af fjalli," og
enn eitt lagði til málanna: „Við eig-
um ekkert sameiginlegt nema list-
ina í sjálfri sér.“ Loks kvað eitt
þeirra upp úr: „Kannski það sé ein-
mitt vegna þess hvað við erum ólík-
ir listamenn að okkur var hóað
hingað." Og annað bætti við: „Þú
meinar að þessi sýning sé haldin í
þeim tilgangi að gefa sem f jölbreytt-
asta mynd af íslenskri myndlist í
dag?“ Óg sá sem kvað upp úr svar-
aði: „Já, einmitt." Allir jánkuðu:
„Jú, það er líklegasta skýringin."
Annars sögðu þau líka að ýmis-
legt hagræði mætti hafa af að sam-
sýna. Þ'að ýtti verði verkanna niður.
Fólk sé tregt að leggja sig í gasalega
hættu og hartnær gjaldþrot með
einkasýningu þar sem kostnaður-
inn við sjálfa uppsetninguna og um-
stangið leggist á einn og sama
manninn. Þá sé nú öruggara að
sýna saman. Og selja ódýrari verk
fyrir vikið.
„Annars er það landlægur mis-
skilningur að myndlist sé dýr,“
bendir einn ellefumenninganna á:
„Þetta með að það sé flottræfilshátt-
ur að fara á sýningu og kaupa sér
listaverk er bara rugl. Tökum þessa
^ýningu okkar sem dæmi: Að vísu
er dýrasta verkið, glersmíð, á 26
þúsund kall, en veistu hvað það
ódýrasta fer á?“
Nei?
...tvö hundruð og fimmtíu kall
kosta keramikskartgripirnir hérna
og nærflest verkanna hérna eru á
verði sem ætti ekki að þykja mikið
ef tillit er tekið til þess hvað auglýs-
endur ætla almenningi að punga út
fyrir gjöfunum í ár...“
„Að vísu þurfum við ekkert að
kvarta krakkar, finnst ykkur?" spyr
einn úr hópnum og hin bíða eftir að
heyra hvað hann á við. „Jú, sjáið til,
hér á íslandi kaupir almenningur
miklu meira af list en tíðkast erlend-
is. Venjulegt fólk vill hafa júník lista-
verk á heimilum sínum hérna á
meðan samskonar kúnst fyrirfinnst
varla erlendis nema hjá söfnum,
kommúnum, listafélögum innan
fyrirtækja, galleríum og í rekkum
einstakra safnara."
„Einmitt, íslendingar umgangast
svo mikið list,“ er sagt innan úr
hópnum: „Þeir eru vanir henni af
veggjunum heima hjá sér, alast upp
við það sem sjálfsagðan hlut að hafa
fyrir augum sér virkilega kúnst.
Þetta er gott...“
„...og kannski skýringin á því að
líkast til eiga íslendingar heimsmet
í aðsókn á listsýningar. Hér heima
er meðalgestafjöldi á sýningar á dag
eitthvað um 40 manns á meðan
menn gera sig ánægða með fjóra,
fimm gesti í erlendum galleríum,"
bætir enn einn við og við látum þar
með lokið þessari útsendingu úr
Listmunahúsinu við Lækjartorg þar
sem ellefumenningarnir sýna fram
til klukkan ellefu á Þorláksmessu.
-SER.
eftir Ingólf Margeirsson og Sigmund Erni Rúnarsson
KVIKMYNDIR
Aöhlátursefnahernaöur
galli myndarinnar. Sagan fram að þeim skil-
um líður skemmtilega áfram samkvæmt ör-
uggu handriti þeirra Dans Aykroyds og Har-
olds Ramis, en við tekur svo síðasta hálftím-
ann öfgafull keyrsla við að þjappa sem
mestu gríni saman í sem fæst skot, þannig að
stígandi myndarinnar bjagast, menn kunna
sér ekki hóf í látunum; hugmyndaflugið
verður stjórnlaust. Þetta er alltaf stóra hætt-
an í grínmyndagerð og þeim mun leiðin-
legra að menn vari sig ekki á henni, þegar
byrjunin lofar jafn góðu og í mynd eins og
Ghostbusters.
Þrátt fyrir þennan galla — hann er að vísu
stór — er Ghostbusters vel þess virði að
gleyma sér yfir. Myndin er BÍO, full af mikil-
fenglegu fjöri sem oft kostar bakföll.
Stemmningin er þess eðlis að menn taka þátt
í henni, ekki ósvipað og þegar setið er fram-
an við beina útsendingu á kappleik. Það er
Ijúft að finna barnið í sjálfum sér framan við
þetta alvöruleysi tilverunnar. Og kannski er
það einmitt þess vegna sem vert er að setjast
niður í hálfa aðra stund og drepa drauga í
þykjustunni.
-SER.
Stjörnubíó: Ghostbusters.
Bandarísk, árgerd 1984.
Leikstjórn og framleiðsla: lvan Reitman.
Handrit: Dan Aykroyd og Harold Ramis.
Kvikmyndun: Laszlo Kovacs. Brellur: Rich-
ard Edlund. Tónlist: Elmer Bernstein og
Ray Parker jr. Adalleikarar: Bill Murrey,
Dan Aykroyd, Sigourney Weaver, Harold
Ramis, Rick Moranis.
National Lampoon-gengið lætur ekki deig-
an síga við aðhlátursefnahernað sinn, en
þetta gengi má telja einhverslags svar
Bandaríkjamanna við Monty Python-geng-
inu breska. Þeir höggva nú í gamlan kné-
runn kvikmyndasögunnar, það er að segja,
viðfangsefnið er draugar. En þessar óttalegu
verur eru ekki teknar alvarlega eins og við
mátti búast af þeim hópi grínara sem að
myndinni standa. Það er öllu slegið upp í lát-
laust grín og þætti mér ekki ótrúlegt að Sál-
arrannsóknafélagið hefði sitthvað við efnis-
tökin að athuga.
En hvað um það. Þetta byrjar allt mjög ró-
lega. Þrír háskólakennarar sem gefa sig út
fyrir að vera doktorar á sviði yfirskilvitlegra
hluta eru reknir frá stofnun fyrir meint ár-
angursleysi í rannsóknum. Þeir stofna þá
bara einkafirma á sínu sviði, og þó svo að
viðskiptavinirnir láti eftir sér bíða sitja þeir
hinir þolinmóðustu og yfirfara tæki sín af
natni, því þeir eru þess fullvissir að stóra
verkefnið sé í nánd.
Og þetta stóra verkefni er kannski helsti
Draugabanarnir að
starfi: „Þrátt fyrir þann
galla myndarinnar að
kunna sér ekki hóf í
látunum undir það síð-
asta, er Ghostbusters
vel þess virði að
gleyma sér yfir. Mynd-
in er BÍÓ, full af mikil-
fenglegu fjöri sem oft
kostar bakföll," segir
Sigmundur Ernir með-
al annars f umfjöllun
sinni.
Vondir strákar og goöir
Regnboginn: Agameistararnir (The Lords
of Discipline).
Bandarísk. 1983.
Leikstjóri: Franc Roddam.
Aöalhlutverk: David Keith, Robert Prosky
og fl-
Herskóli í Bandaríkjunum árið 1984. Skól-
inn útskrifar yfirmenn fyrir Bandaríkjaher
og breytir ungum, óhörðnuðum piltum í töff,
kalda stjórnendur. Aðferðin felst einkum í
því að láta eldri skólanemendur pína hina
yngri á sadískan hátt. Skólinn hefur einnig
hefðbundið innra varnarkerfi gegn óæski-
legum nemendum: Leynifélag tíu grímu-
klæddra nemenda iæðist um að næturþeli,
rænir hinum óæskilegu og pyntar þá á
hroðalegan hátt svo þeir segi sig úr skólan-
um. Fyrsti blökkumaðurinn gerist nemandi.
Leyniklíkan af stað. En ungur, góður og hvít-
ur nemandi kemur negranum til hjálpar og
kemur í leiðinni upp um leynisamtökin sem
ýmsir yfirmenn skólans tengjast. Ekki er
þetta merkileg mynd né heldur sérlega
spennandi. Ekkert vond heldur svosem.
Englendingurinn Roddam sýnir engan frum-
leika í leikstjórninni en einna helst er kvik-
myndatakan til sóma, krani mikið notaður
og vélin ávallt hreyfanleg. En þetta er miðl-
ungsmynd.
-IM.
HELGARPÖSTURINN 15