Helgarpósturinn - 19.06.1986, Qupperneq 8

sem Albert hefur sagt opinberlega
að eigi upphaf sitt hjá Björgólfi Guð-
mundssyni. Sjálfur kveðst Guð-
mundur ekki hafa haft minnstu hug-
mynd um annað en að peningarnir
kæmu frá Albert Guðmundssyni
sjálfum.
I skjölum sem fundust við húsleit
hjá Björgólfi Guðmundssyni að
Hofsvallagötu 1 í Reykjavík kemur
fram að Hafskip hafi greitt „sjúkra-
styrk handa Guðmundi J. Guð-
mundssyni" að upphæð 120 þúsund
krónur. Helmingurinn af þessari
fjárhæð kom frá Eimskipafélaginu.
Samkvæmt heimildum Helgar-
póstsins er meirihluti fyrir því í Al-
þýðubandalaginu að Guðmundur J.
Guðmundsson segi af sér þing-
mennsku eingöngu af þeirri ástæðu
að hann hafi þegið fjármuni frá fjár-
málaráðherra. Enda þótt ekkert sé
ólöglegt við þennan fjárstyrk telja
þingmenn Alþýðubandalagsins að
Guðmundur hafi gerzt sekur um sið-
laust athæfi.
Ekki bætir úr skák að tvö stærstu
skipafélögin skuli hafa „krunkað sig
saman og reynt að „kaupa" for-
mann Dagsbrúnar, manninn sem á
að sitja hinummegin við samninga-
borðið fyrir hönd hafnarverka-
rnanna," eins og einn þingmaður
Alþýðubandalagsins sagði við HP í
gær.
Annar sagði að með þessu væri
búið að kaupa Guðmund, enda
þótt hann vissi sjálfur ekki hvaðan
peningarnir hefðu komið. Skipafé-
lögin hefðu verið komin með vopn
í hendurnar gegn Guðmundi upp á
seinni tíma.
Pá töldu flestir viðmælendur HP
úr Alþýðubandalaginu fráleitt að
Guðmundur hefði ekki vitað hvað-
an peningarnir komu og hann hefði
a.m.k. fengið einhverja skýringu á
tilkomu peninganna hjá Albert Guð-
mundssyni, hvort sem hún væri rétt
eða röng.
Helgarpósturinn hefur öruggar
heimildir fyrir því að Svavar Gests-
son formaður Alþýðubandalagsins
hafi sagt við Guðmund Joð, að bezt
væri fyrir hann að segja af sér, en í
yfirlýsingum hefur Guðmundur
sagt aðSvavarhafiekkiorðaðslíkt.
I Sjálfstæðisflokknum hafa ráð-
herrar flokksins ásamt formanni
þingflokksins og varaformanni
flokksins haldið fundi um stöðu Al-
berts og velt þeirri spurningu fyrir
sér hvað gera skuli í stöðunni. Nið-
urstaðan hefur hingað til verið sú,
að ekkert sé hægt að gera í stöðunni
vegna skorts á upplýsingum um ein-
stök atriði málsins. Hins vegar eru
í þessum hópi talsmenn þess að
Albert segi af sér í ljósi þeirra upp-
lýsinga, sem þegar hafa komið
fram.
Hins vegar mun yfirlýsing Hall-
varðs Einvarðssonar rannsóknar-
lögreglustjóra í útvarpsfréttum á
þriðjudagskvöld hafa vakið tals-
verða undrun stjórnmálamann-
anna, því út úr henni var vart hægt
að lesa annað en sýknudóm yfir
Albert Guðmundssyni og Guð-
mundi J. Guðmundssyni. Þótti sum-
um yfirlýsingin óviðeigandi og Hall-
varður fara út fyrir starfssvið sitt,
þar sem hér væri ekki einungis um
lagaleg spursmál að ræða, heldur
einnig og ekki síður spurningu um
siðleysi eða ekki.
Alls kyns sögusagnir ganga um
Reykjavík þessa dagana og sam-
kvæmt einni þeirra á Guðmundur J.
Guðmundsson að hafa dvalið í
nokkra daga í New York á kostnað
Hafskips. Starfsmaður Hafskips hafi
sótt hann út á flugvöll, ekið honum
um borgina og hafi einhver þurft að
ná í hann í síma frá íslandi hafi
menn bara hringt í skrifstofur Haf-
skips í New York. Staðreynd málsins
mun vera sú, að Guðmundur bjó
hluta dvalartímans í New York hjá
Finnboga Gíslasyni, þáverandi
starfsmanni Hafskips (USA), en þeir
munu vera góðir vinir frá fornu fari.
HAFSKIP OG EIMSKIP
GREIDDU 60 Þ. HVORT
„RÉTTLÆTANLEG
RÁÐSTÖFUN"
- SEGIR HÖRÐUR SIGURGESTSSON, FORSTJÓRIEIMSKIPS
Fyrir viku skýrði Hörður Sigur-
gestsson, forstjóri Eimskips, Rartn-
sóknarlögreglu ríkisins frá því að
fyrirtœki hans hefði greitt 60 þús-
und krónur til styrktar Guðmundi J.
Guðmundssyni, alþingismanni og
formanni Dagshrúnar, og liefði
þessi greiðsla verið hugsuð sem
helmingur af fjárstyrk til Guðmund-
ar vegna dvalar erlendis. Ávísunin
var stíluð á Hafskip, en samkomu-
lag hafði orðið með Ragnari Kjart-
anssyni, Björgólfi Guðmundssyni og
Herði um að þeir kœmu Guðmundi
J. Guðmundssyni til hjálpar með
þessum hœtti.
Þá var sammælt með þessum
þremur forsvarsmönnum Hafskips
og Eimskips, að þeir Hafskipsmenn
sæju um málið að öðru leyti.
Hörður Sigurgestsson sagði í sam-
tali við Helgarpóstinn að sumarið
1983 hefðu Hafskip og Eimskip átt
samstarf um Edduna og hefðu þeir
þrír setið á fundi um málefni Far-
skips, hins sameiginlega fyrirtækis,
sem sá um rekstur Eddunnar. Að
loknum eiginlegum fundi hefðu þeir
farið að ræða um daginn og veginn
og í samræðum hefði þessi hug-
mynd um sjúkrastyrk handa Guð-
mundi J. komið fram. Ekki kvaðst
Hörður muna hver hefði komið
með hugmyndina.
Allt að einu hefði þetta orðið nið-
urstaðan af spjalli þeirra og við
skýrslugjöf hjá RLR hefði hann lagt
fram bókhaldsgögn, sem sýndu
svart á hvítu hversu háa fjárhæð
Eimskip hefði lagt fram í þessu
skyni og til livers.
HP spurði Hörð Sigurgestsson
hvort honum þætti það ekki óeðli-
legt að skipafélögin, sem oft þyrftu
að semja við verkalýðsieiðtogann
Guðmund J. Guðmundsson, styrktu
þann hinn sama?
„Við vorum ekki að styrkja verka-
lýðsleiðtogann Guðmund J. Guð-
mundsson heldur persónuna Guð-
mund, borgara hér í bæ. Ég sé ekk-
ert óeðlilegt við þetta. Ég tel þessa
ráðstöfun réttlætanlega," sagði
Hörður Sigurgestsson.
Eftir því sem Hörður kvaðst muna
bezt ætluðu skipafélögin að skipta
greiðslunni jafnt á milli sín.
Hörður sagði að hann hefði ekki
rætt þetta mál við Albert Guð-
mundsson. Hins vegar hefði nafn
hans komið upp í þessu sambandi.
1 Þjóðviljanum 17. júní er haft eftir
Albert Guðmundssyni að fjárstyrk-
urinn til Guðmundar J. Guðmunds-
sonar hafi orðið til fyrir milligöngu
Björgólfs Guðmundssonar.
I kvöldfréttum útvarpsins var hins
vegar frá því skýrt, að áður en frétt
blaðsins hefði verið prentuð hefði
Albert gefið tvær aðrar skýringar á
tilkomu fjárins. í fyrstu að fé til utan-
farar Guðmundar hefði komið frá
Hafskipi og Eimskipi. Síðan hefði
Albert breytt þessu og sagði að pen-
ingarnir hefðu eingöngu komið frá
Hafskipi.
Nú virðist liggja ljóst fyrir að
skipafélögin tvö stóðu að baki þess-
um utanfararstyrk.
Hins vegar virðast öll kurl ekki
komin til grafar, því samkvæmt við-
tölum við Guðmund J. Guðmunds-
son kveðst hann hafa fengið 100
þúsund krónur frá Albert Guð-
mundssyni í reiðufé. Styrkurinn
nam á hinn bóginn 120 þúsund
krónum og er þannig skráður í skjöl-
um, sem fundust við húsleit hjá
Björgólfi Guðmundssyni.
Þannig virðast 20 þúsund krónur
hafa „horfið" á leiðinni frá gefend-
um fjárins þar til Guðmundur fékk
styrkinn í hendur!
8 HELGARPÓSTURINN
FLOKKSFORYSTAN I
GÍSLDíGV VERKALÝÐ
Oskar Guðmundsson, fyrrverandi
ritstjórnarfulltrúi Þjóðviljans, hefur
ákveðið að setjast ekki aftur í sitt
fyrra sœti á ritstjórn blaðsins, eins
og búist hafði veriö við og þrátt fyrir
að Svavar Gestsson, formaður Al-
þýðubandalagsins, verði ekki rit-
stjóri, eins og spáð hafði verið. Ósk-
arernú íþriggja mánaða samnings-
bundnu orlofi frá Þjóðviljanum. En
með því má telja að Óskar, og aðrir
á ritstjórn Þjóðviljans með Össur
Skarphéðinsson ritstjóra í farar-
broddi, hafi haft nokkurn sigur í
sjálfstæðisviðleitni Þjóðviljans,
sjálfstæðisviðleitni gagnvart flokks-
forystu Alþýðubandalagsins og
verkalýðsforystunni. Oskar Guð-
mundsson ræðir þessi mál í HP-við-
tali.
„Það er erfitt að skilja á milli
sjálfstæðisbaráttu fjölmiðils og póli-
tískra hræringa sem eiga sér stað
innan þeirrar hreyfingar sem stend-
ur að fjölmiðlinum. Þetta á við um
alla fjölmiðla, ekki bara Þjóðviljann.
í nágrannalöndunum hafa fjölmiðl-
ar rifið sig úr flokksviðjunum. Það
er vegna þess að þröngir hagsmunir
flokka geta ekki farið saman við all-
ar þær skyldur sem fjölmiðill hefur
gagnvart Iesendum sínum og not-
endum. Það gengur ekki nema með
stöðugum árekstrum.
MESTA NIÐURLÆG-
INGARSKEIÐ ÍSLENSKR-
AR VERKALÝÐSBARÁTTU
Sjálfstæðisbarátta Þjóðviljans er
miklu eldri en þriggja ára, en það er
á síðustu þremur árum sem menn
hafa farið fetið í stað þumlungsins
áður. Síðustu ár, allt frá árinu 1983,
hafa orðið stöðugir árekstrar á milli
ritstjórnar Þjóðviljans og ýmissa
hagsmunaaðila í Alþýðubandalag-
inu svo sem borgarstjórnarfólks,
þingflokks og umfram allt milli
verkalýðsforystunnar og ritstjórn-
arinnar. Þjóðviljinn hefur verið sjálf-
um sér samkvæmur í ýmsum mjög
mikilvægum málum, t.d. í afstöðu til
kjaraskerðingar síðustu ára. Og í því
kristallast grundvallarmunur á af-
stöðunni til málefna. Þjóðviljinn
hefur aldrei fallist á neina kjara-
samninga síðan 1983 þegar kjara-
skerðingin mikla reið yfir. Hinsveg-
ar hefur verkalýðsforystan ekki gert
aðra kjarasamninga en þá sem stað-
festa kjaraskerðinguna. Sá gjörning-
ur verkalýðsforystunnar hefur síð-
an haft í för með sér rr.esta niður-
lægingarskeið íslenskra; verkalýðs-
baráttu.
Þjóðviljinn hefur á undanförnum
árum haft einstaka hagsmunahópa
á móti sér. Það hefur ekki verið
verulegt vandamál fyrr en hóparnir
tóku upp á því á árunum 1984-T86
að krækja saman klónum. Þegar
gamla borgarstjórnarfólkið, verka-
lýðsarmurinn og flokkseigendafé-
lagið kræktu saman klónum gegn
Þjóðviljanum tók fyrst í hnúkana.
Þær aðstæður sem þessi samtrygg-
ing skapaði neyddu Þjóðviljann til
að styrkja stöðu sína pólitískt — inn-
an Alþýðubandalagsins — á þann
hátt að Þjóðviljafólk styddi aðila til
áhrifa innan Alþýðubandalagsins —
fólk sem virti sjálfstæði blaðsins.
I BSRB-VERKFALLINU
VARÐ EÐLISBREYTING
Þróunin á Þjóðviljanum hefur um-
fram annað verið sem andsvar við
pólitík verkalýðsforystunnar. A
liðnum árum hefur samband verka-
lýðsforystunnar og forystu Alþýðu-
bandalagsins breyst til hins verra,
þ.e. í átt til samruna. Flokksforystan
hafði leyft sér að vera gagnrýnin á
verkalýðsforystuna. En sumarið og
haustið 1984 varð á eðlisbreyting.
Það var vegna BSRB-verkfallsins
sem þá var fyrsta tilraunin til að
brjóta á bak aftur kjaraskerðingar-
lög ríkisstjórnarinnar. Þá gerist það
að félagsmenn í BSRB fá engan
stuðning frá ASÍ-kontóristunum og
ekki heldur frá t.d. Dagsbrún sem
þó hafði reynt að mótmæla kjara-
skerðingunni í febrúarmánuðinum
áður. En í þessu sambandi verður að
líta á sérstaklega góð samskipti
Dagsbrúnar við skipafélögin.
Astæða þess að BSRB fékk ekki
stuðning ASÍ í verkfallinu er ríkis-
stjórnarleikur verkalýðsforystunn-
ar og skoðanabræðra hennar í
flokknum. í tuttugu ár hefur við-
gengist samkomulag innan verka-
lýðshreyfingarinnar um að kjósa
aldrei heldur skipta völdunum á
milli A-flokkanna og Sjálfstæðis-
flokksins. Þetta hefur verið þrá-
hyggja hjá verkalýðsforystunni og
þeir hafa þar á bæ einnig viljað
koma sama fyrirkomulagi á í ríkis-
stjórninni, þ.e. samskonar valda-
strúktúr á Alþingi.
FOYRSTA ABL í
PÓLITÍSKRI GÍSLINGU
Síðan 1984 hefur svo forysta Al-
þýðubandalagsins verið í pólitískri
gíslingu hjá verkalýðsforystunni og
gagnrýnisraddirnar þagna. Alþýðu-
bandalagið hefur síðan þá enga
sjálfstæða afstöðu tekið í andstöðu
við þá tvo-þrjá menn sem ráða í
verkalýðshreyfingunni; þá Ásmund
Stefánsson, Guðmund J. Guð-
mundsson og Þröst Ólafsson. Þetta
hefur breytt stöðunni algerlega —
áður gat forysta Alþýðubandalags-
ins virkað sem sættandi afl, gengið
á milli Þjóðviljans og verkalýðsfor-
ystunnar. En nú þegar þessir aðilar
hafa skipað sér í eina sveit verður
umsátursástand á vinstri vængnum.
Það skilur himinn og haf á milli
manna og fylkinga í lífsviðhorfum
innan Alþýðubandalagsins. Þjóð-
viljinn hefur reynt að endurspegla
þessa hluti, jafnframt því sem blaðið
hefur stutt ítrustu kröfur í launabar-
áttunni. Enda hlýtur það að vera út-
gangspunktur hvers fjölmiðils að
vera í stjórnarandstöðu, að vera
gagnrýninn á valdið, hvar sem það
er. Hið algenga er aftur á móti að
blaðamenn og fjölmiðlar velji auð-
veldu leiðina og forðist að lenda í
árekstrum við ríkjandi öfl í þjóðfé-
laginu. Þegar sjálfsritskoðunin
vegna þessa er komin á fullt er voð-
inn vís. Það endar einungis á einn
veg. Þann veg að menn segja bara
frá afmælum og hátíðum og verða
þannig gagnrýnislaus rödd eins
ákveðins valds.
ENGIN SiÁLFSTÆÐ
STEFNA í KJARAMÁLUM
Frá árinu 1984 hefur Alþýðu-
bandalagið ekki haft neina sjálf-
stæða stefnu í kjaramálum. Þjóðvilj-
inn hefur haft stefnu en ekki Al-
þýðubandalagið. Lengi hafa leiðir
leiðara Þjóðviljans og þingflokks
Abl. ekki farið saman í stórum mál-
um. Nægir að nefna að Þjóðviljinn
vildi að ekki yrði endurskipað í
bankaráð Útvegsbankans. Einnig
vildi Þjóðviljinn að skipuð yrði opin
rannsóknarnefnd vegna Hafskips-
málsins. En það voru alltaf vomur á
þingflokknum.
Niðurlæging Alþýðubandalagsins
í gíslingu verkalýðsforystunnar hef-
ur ekki orðið til þess að draga úr
niðurlægingu launafólks. Launa-
fólks sem á síðustu árum hefur ekki
haft mörg týruljós til að lýsa veginn
til betri kjara og mannsæmandi lífs.
En án þess að margir hafi tekið eftir
því hefur þetta fólk bundist samtök-
um utan flokkanna til að reyna að
rétta sinn hlut. Þetta eru samtök á
borð við Samtök kvenna á vinnu-
markaði, Búseti og Húsnæðishópur
inn. Þetta eru hópar sem forðast
valdaklíkuna. En þessir hópar hafa
verið algerlega hunsaðir, sérstak-