Helgarpósturinn - 02.10.1986, Blaðsíða 31

LISTAPÓST
FRELSI TIL SÖLU, pólitískur Bubbi á plötu og tónleikum, en:
„Flokkapólitík
er eyðandi afl!“
Einn textanna á nýju
plötunni hans Bubba,
sem hann kynnir á
tónleikunum I Austur-
baejarbíói, fjallar um
hvalinn. „I því máli er
ég sammála meistara
Kjarval. Hvalurinn á að
fá að synda I friðil"
segir hann.
Fyrstu sjálfstæðu tónleikar Bubba
Morthens og MX-21 í Reykjavík
verða í Austurbæjarbíói laugardags-
kvöldið 4. október. Yfirskrift tónleik-
anna er FRELSI TIL SÖLU sem er
nafn væntanlegrar stúdíóplötu
Bubba. Á þessum tónleikum kynnir
Bubbi ásamt MX-21 í fyrsta sinn að-
dáendum sínum efni plötunnar í
heild. Hér er um að ræða plötuna
sem Bubbi hefur verið að vinna að
með hléum í heilt ár ásamt meðlim-
um sænsku hljómsveitarinnar
Imperiet. HP spjallaði við Bubba um
eðli plötu og tónleika, en um daginn
þurfti hann að hætta hljómleikaferð
sinni um landið vegna ígerðar í
hálsi.
„Ég er ekki orðinn góður, en ég
lofa því að ég verð orðinn nógu góð-
ur á laugardaginn kemur," sagði
Bubbi. „En ég neita því ekki að þessi
ígerð setti mörg strik í reikninginn."
Á tónleikunum nk. laugardag
kemur Bubbi fram bæði með MX-21
og einn. „Já, sumir segja að ég sé
betri sem trúbadúr þannig að ég
reyni að koma til móts við það fólk
með því að opna tónleikana með
kassagítar, með frumflutt efni í
bland."
Skiptar skoðanir um hvor
væri betri trúbadúrinn eða raf-
magnsrokkarinn Bubbi, komu ein-
mitt vel í ljós á Bylgjunni um daginn
þar sem Bubbi sat fyrir svörum
hlustenda í tvo tíma í beinni útsend-
ingu. Óhætt er að segja að ástarjátn-
ingunum hafi rignt yfir hann í gegn-
um símann, frá körlum og konum á
öllum aldri. Hvað fannst honum um
viðbrögðin?
„Jú, þetta var miklu einlægara en
ég hefði nokkurn tíma búist við,“
segir Bubbi. „Mér þótti óskaplega
vænt um þessi góðu viðbrögð og
þau sýna mér líka að ég hef ekki
barist til einskis."
Plata Bubba, Frelsi til sölu, kemur
út bæði með íslenskum og enskum
textum. Hann segist vera búinn að
taka upp íslensku útgáfuna og hún
er væntanleg í verslanir í lok þessa
mánaðar. „En ég er enn að bæta við
lögum á þá ensku þar sem ég verð
með ein sextán, sautján lög. Hún er
ekki væntanleg á markaðinn fyrr en
í febrúar"
— Og það eru medlimir Imperiet
sem leika med þér á plötunni?
„Já. Allir liðsmenn Imperiet koma
þarna eitthvað við sögu. En bassa-
leikarinn, Christian Falk sem líka er
pródúserinn minn, spilar meira og
minna á öll hljóðfærin. Hann er allt
í öllu.“
— Hafa textarnir á plötunni eitt-
hvert ákvedið þema?
„Já, flestir þeirra að minnsta
kosti. Flestir þeirra fjalla um her-
stöðina og pólitíkusana hér á landi,
einn fjallar um hvalinn, annar svo
reyndar um uppbygginguna í Júgó-
slavíu eftir seinna stríð. En ég er þó
ekki alveg búinn að gleyma ástinni,
þarna eru líka nokkrir textar sem
snúast um hana."
— Hvaða afstöðu tekurðu til
hvalamálsins?
„Á dögunum gaf ég út yfirlýsingu
um að ég sé sammála meistara Kjar-
val varðandi hvalinn. Fyrir nokkr-
um áratugum skrifaði hann nokkurs
konar ástarbréf til hvalsins þar sem
hann lýsti því yfir að hann ætti að fá
að synda í friði. Ég las þetta bréf sem
krakki og þá strax mótaðist afstaða
mín í hvalamálinu.
En ég ber ekki bara sterkar taugar
til hvalsins heldur alls lífríkisins. Og
manneskjunnar. Hvalastofninn er
bara eitt af því sem verið er að raska
í jafnvægi náttúrunnar. Náttúran sá
sjálf um þróunina þar til manneskj-
an fór að hræra upp í hlutunum. Þá
fór allt úr böndunum."
— Ertu grœnmetisœta?
„Já, ég er að fikra mig áfram með
jurtafæðið. Það er gott fyrir taug-
arnar og allt heila klabbið."
Tónleikarnir í Austurbæjarbíói á
laugardaginn eru tvískiptir. Hinir
fyrri hefjast kl. 19. Þá kemur fram
auk Bubba og MX-21 hljómsveitin
Ný augu með Bjarna Tryggvason í
broddi fylkingar. En á hinum síðari
sem hefjast kl. 22 koma fram Langi
seli og skuggarnir, sem skilgreina
sig sem „dreptanbillý" tríó! Hér eru
mættir saman á ný þrír af fyrrum
meðlimum hljómsveitarinnar
Oxzmá. Líkt og á hinum fyrri munu
Bubbi og MX-21 ljúka tónleikunum.
Aðgangseyrir er 590 krónur og
forsala aðgöngumiða fer fram í
hljómplötuverslunum. En um aðra
helgi verður síðan efnt í annað sinn
til tónleika til styrktar Kvennaat-
hvarfinu að frumkvæði Bubba og
umboðsmanna hans. Þetta verða
fjölskyldutónleikar þar sem fjöldi
listamanna kemur fram.
Á dögunum var Bubbi viðstaddur
fund borgarstjórnar Reykjavíkur
þar sem meirihlutinn felldi tillögu
um aukafjárveitingu til handa
Kvennaathvarfinu.
„Það er ekki orðum eyðandi á
frammistöðu Davíðs og hinna í
þessu máli," segir Bubbi. „Hann var
ekki einu sinni viðstaddur þennan
fund. En ég er mest hissa á kven-
fólkinu sem felldi tillöguna. Þessu
hefði ég aldrei trúað. Þetta sýnir
hvað flokkspólitíkin er óhugnanleg,
hún er eyðandi afl að mínu mati.
Stórhættulegt fyrirbæri. Mig langar
til að segja við fólk: Kjósið absólútt
engan í næstu kosningum. Sitjum
öll heima!
Svo skora ég bara á fólk að koma
á góða tónleika. Ég lofa því góðri
skemmtun!" sagði Bubbi Morthens
að lokum.
-JS
LEIKLIST
Ofsóknir
Þjóðleikhúsið:
Uppreisn á ísafirði.
Höfundur: Ragnar Arnalds.
Leikstjóri: Brynja Benediktsdóttir.
Leikmynd og búningar:
Sigurjón Jóhannsson.
Lýsing: Páll Ragnarsson.
Hljóðmynd: Hjálmar H. Ragnarsson.
Leikendur: Baldvin Halldórsson, Róbert
Arnfinnsson, Jón S. Gunnarsson, Sigurður
Skúlason, Valur Gíslason, Gunnar Eyjólfs-
son, Arnór Benónýsson, Gísli Alfreðsson,
Guðrún Þ. Stephensen, Pálmi Gestsson,
Örn Árnason, Helgi Skúlason, Erlingur
Gíslason, Randver Þorláksson, Jóhann Sig-
uröarson, Lilja Guðrún Þorvaldsdóttir,
Karl Ágúst Ulfsson, Kjartan Bjargmunds-
son, Bessi Bjarnason, Þórunn Magnea
Magnúsdóttir, Arnar Jónsson, Björn Karls-
son, Lilja Þórisdóttir, Árni Tryggvason,
Valdimar Lárusson, Eyvindur Erlendsson,
Guðný Svava Gestsdóttir, Hildur Guð-
mundsdóttir, Þorleifur Arnarsson, Oddný
Arnarsdóttir, Ragnheiður Steindórsdóttir,
Þórir Steingrímsson, Flosi Ólafsson, Þor-
steinn Ö. Stephensen, Hákon Waage, Emil
G. Guðrnundsson, Þórhallur Sigurðsson
o.fl.
Það var gaman í Þjóðleikhúsinu á föstu-
daginn var þegar frumsýnt var nýtt íslenskt
leikrit, Uppreisnin á ísafirði eftir Ragnar
Arnalds. Það var gaman vegna þess að leik-
ritið sjálft var ágætt, skemmtilegt og spenn-
andi og uppfærslan tókst einnig með ágæt-
um, sem undanfarið hefur gerst allt of sjald-
an í Þjóðleikhúsinu.
Þetta leikrit fjallar um pólitískar ofsóknir,
um það hvernig valdsmenn misbeita valdi
sínu íklæddir grímu laga og réttar. Þetta er
saga sem er gömul og ný bæði hér á landi og
vítt út um heim. Umfjöllun um þetta efni er
ævinlega þörf áminning á hverjum tíma því
tilhneigingin er ævinlega fyrir hendi. Ekki
síst er full þörf á að minna okkur íslendinga
á, að slíkir hlutir hafa gerst hér á landi og eru
enn að gerast í okkar samtíð. Sagan sem
sögð er í leikritinu er byggð á hinu svokall-
aða Skúlamáli, sem í stuttu máli var skipuleg
pólitísk ofsókn á hendur Skúla Thoroddsen
af hendi landshöfðingja og valdaklíkunnar í
kringum hann á árunum eftir 1890. Skúli var
þá sýslumaður og bæjarfógeti á ísafirði, en
jafnframt var hann einn skeleggasti talsmað-
ur þeirra sem gerðu ýtrustu kröfur í sjálf-
stæðismálum þjóðarinnar. En ekki nóg með
það, hann bar fram og barðist fyrir margvís-
legum kröfum um bætt og betra þjóðfélag og
eru margar tillögur hans langt á undan sín-
um tíma. Var ekki að furða þó háyfirvöldun-
um stæði ógn af slíkum manni, einkum
vegna þess að hann hafði náð verulegu fylgi
við sínar skoðanir.
Það er athyglisvert þegar blaðað er í hinni
miklu ævisögu Skúla eftir Jón Guðnason
(1968 og 1974) að höfundur leikritsins hefur
aðeins nýtt sér brot af öllu þessu málaþrasi
og í reynd gert hlut landshöfðingja og klíku
hans öllu skárri en beinar heimildir um þessi
mál gefa tilefni til. Svo blygðunarlausar voru
þessar ofsóknir þegar öll skjöl voru komin í
dagsljósið og öll kurl komin til grafar.
Úr öllum þessum atburðum tekst Ragnari
Arnalds að búa til spennandi og skemmti-
lega sögu. Leikritið er vel upp byggt, ramm-
að af með atriðum sem gerast við hirð Kristj-
áns IX, en síðan gert af mörgum atriðum
mislöngum sem taka mjög eðlilega hvert við
af öðru. Ekki síst er leikritið ágætlega skrifað
því þ'ó verið sé að fjalla um alvarlega hluti þá
eru ákaflega mörg tilsvör hnyttin og sum
hver bráðfyndin.
Sviðsmyndin er fremur einföld og fáir hlut-
ir hafðir á sviðinu, en þeim mun betur eru
þeir notaðir. Flestum leikmunum er komið
fyrir á miðju hringsviðinu, en þeir teknir
þaðan og raðað upp eftir þörfum hverju
sinni. Hringsviðið sjálft er notað óvenju
skemmtilega og möguleikar þess nýttir
óvenju vel. Öll leikhljóð eru framleidd af
leikurunum á sviðinu og verkar flest af því
vel. Hjálmar H. Ragnarsson „hannaði hljóð-
myndina". (Ýmislegt má nú kalla verk tón-
skálda.)
Eins og fram kemur í upptalningu leikenda
hér að framan er persónusafn þessarar sýn-
ingar mjög fjölbreytt og er það eitt af ein-
kennum sýningarinnar. Leikstjóra og leik-
endum hefur tekist vel að vinna úr þessu
safni. Flestar persónur eru skýrt afmarkaðar
og innbyrðis ólíkar hver annarri. Á þessu
sviði hefur leikstjórinn haft uppi markvissa
verkstjórn sem skilar mjög góðum árangri.
Öllu þessu liði sem við sögu kemur er stýrt
inn og út af sviðinu af miklum hagleik þann-
ig að hraði í sýningunni verður mjög góður
og engar tafir á milli atriða og skiptir það
miklu máli þar sem atriðin eru fjölmörg. Sýn-
ingin öll hefur sterkan heildarsvip og and-
rúmsloft sem ber leikstjóra fagurt vitni.
Burðarásar verksins eru auðvitað Skúli
Thoroddsen og Lárus Bjarnason, sem var
handbendi landshöfðingja, ungur og frama-
gjarn ofstækismaður á uppleið. (Ætli hann
væri ekki kallaður „uppi“ í dag.) Með þessi
hlutverk fara Kjartan Bjargmundsson og
Randver Þorláksson. Þeir komast í rauninni
báðir tiltölulega vel frá þessum hlutverkum,
„Leikritið sjálft er ágætt, skemmtilegt og spenn-
andi og uppfærslan tóksteinnig með ágætum, sem
undanfarið hefur gerst allt of sjaldan í Þjóðleikhús-
inu," segir Gunnlaugur Ástgeirsson.
eftir Gunnlaug Ástgeirsson
en það er hinsvegar alveg á mörkunum að
þeir valdi þeim. Kjartan gerir Skúla einum of
daufan en Randver á ekki innstæðu til þess
að sýna tilfinningasveiflur Lárusar, þegar
hann örvæntir um að honum takist verk sitt.
Samt eiga þeir báðir góða spretti þó þeir leiki
á fremur fáa strengi í túlkun sinni. Lilja Þóris-
dóttir leikur Theódóru konu Skúla og tekst
henni ágætlega að bregða upp fjölþættri
mynd af þessari persónu, þó nokkur atriði
verði aðeins vandræðaleg. Arnar Jónsson
lék séra Sigurð í Vigur, einn helsta banda-
mann Skúla, og skapar eftirminnilega hlýjan
en ákveðinn persónuleika. Erlingur Gíslason
býr til ísmeygilega en glæsilega persónu úr
Þorvaldi lækni sem er helsti andstæðingur
Skúla á ísafirði. Róbert Arnfinnsson hefur
unnið mjög vandlega úr persónu landshöfð-
ingjans og leikur það hlutverk af stakri vand-
virkni. Helsti mótleikari hans er Helgi Skúla-
son sem á hreint yndislegan leik í hlutverki
meinhornsins Gríms Thomsen og er það ein
eftirminnilegasta persónusköpun sýningar-
innar.
Þessari upptalningu mætti lengi fram
halda en eins og áður segir er einn mesti
styrkur þessarar sýningar hve vel flest hinna
mörgu smáhlutverka eru unnin. Má í því
sambandi nefna Eyvind Erlendsson í hlut-
verki Sigurðar skurðs, Jóhann Sigurðarson í
gervi danska kafteinsins Jensen, Lilju Guð-
rúnu Þorvaldsdóttur í hlutverki dönsku
stúlkunnar Diönu, Karl Ágúst Úlfsson sem
Jóhannes prentara, Bessa Bjarnason sem
Gvend útvegsbónda, Björn Karlsson í hlut-
verki Matthíasar Ólafssonar, Árna Tryggva-
son og Þóri Steingrímsson sem stefnuvotta,
hótelhaldara og lögregluþjón, Ragnheiði
Steindórsdóttur í hlutverki Bauju ráðskonu
Skúla o.s.frv. Vinalegt var að sjá Val Gíslason
og Þorstein Ö. á sviðinu í hlutverkum Kristj-
áns IX og Jóns alþingismanns.
En fyrst og síðast var þessi sýning
skemmtileg. Yfir henni var léttleiki og góður
húmor, sem með góðum texta og vönduðum
leik skilaði leikhúsgestum betri sýningu en
þeir hafa átt að venjast í Þjóðleikhúsinu um
sinn.
HELGARPÖSTURINN 31