Íslenzk sagnablöð - 01.01.1816, Blaðsíða 8

15
1816
16
ríkis ok, og hertdk fiálfan páíann 1809.
1814 fekk páfinn (fem íkömmu eptir vakti
þad illræmda Jelúíta félag upp frá daudum)
þeísi lönd fín aptr, og fömuleidis Sar*
diníu kóngr fínar eignir á meginlandi.
Vid hann var einnig bætt því fyrrverandi
frílandi Genúa. Störhertoginn af Tofka-
na (hvört Bdnaparte ádr hafdi giört til
kóngsríkis undir nafni af Etrúríu, en brád-
um íleypt faman vid fitt egid ílóra keis-
aradæmi) komíl þá einnig aptr til valda.
Napdleons fyrrverandi keifarainna Ma-
r ía Lo ví fa hefir núfeiögid Hertogadæm-
id Parma, hvört fonr hennar á ad erfa,
til fullra umráda. Kóngrinn at Neapd-
lis kom aptr þar tii ríkis 1 815> en Jóa-
kim Murat er nokkra ítund hafdi brúk-
ad þar kdngs nafn og vald, ftrauk úr
landi til Fránkarikis, en þá hann ei leingr
fann þar hæli vegna óhappa mágs fíns,
flúdi hann til cyarinnar Korfíku, fafnadi
þar litlum daldarflokki, (hérumbil 200
manns), gékk med þeim á íkip og iendti
þann gda oktdber f. á. vid Pizza í fínu
fyrrverandi ríki. þar leitadift hann vid ad
taela lanzfdlkid frá hlýdni vid finn rétta
kdng og til ad fylgia fmum merkium, en
þeísi tilraun ftrandadi giörfamlega. Einn
lítilfiörligr embættismadr fafnadi vopnud-
um almuga til mdtvarnar, bardift vid Mu-
ratog tdk hann höndum. Almúginn mis-
þyrmdi honum hrylliliga ádr en hann vard
fettr í ftadarins fangelfi. par var hann
þann i3da í. m. leiddr fyri ftrídsrétt,
dæmdr til dauda fyrir upphlaup og landrád,
og íkotinn fama dag eptir þefsum ddmi.
pær fvokölludu itínisku eyar, er ádr
höfdu tilheyrt Feneyiafríveldi og
fidan Frankariki undir Bónaparte,
hafa nú fengid frílanz rétt og ftiórn, þó
a vifsan hatt undir Englanz yfirrádum.
Port&qal var ad fönnu ad meftu leiti
undir ftidrn finna réttu yfirboda, en
fídan árid 1807 hefir konúngsætt þefs
haft adletur fitt i Veítrálfunnar landi Bra- ?
filíu, iem 1815 er giört ad kdngsriki.
Höfudftadr þefs heitir Río Janeiro.
181 ð do drottníngin M a r í a 1 ta, fem leingi
hafdi verid rænuíkérdt, og fonr hennar
Jóhan Jdfep er nú ordinn kdngr yfir
bádum ríkiunum.
Spán var eitt hid blódugafta fidnar-
pláts hins franska ftríds frá 1 806 (eins og
fyrr er fagt) til 1814, þá Ferdinand 7di
kom aptr til ríkis (þótt hans aldradi fadir
K a r 1 3 d ji lifi ennþá í Rómabor g).
pefsi nyi kdngr Iaunadi ei áhángendum
fínum eins og þeir áttu von á. Marga
þeirra fakfelldi hann fyrir upphlaup, vegn-
a þefs þeir í hans fiærveru höfdu ftiftad
ríkisrád, er íkérdti kdngfins einvaldsrétt
og vildu iafnvel láta þád ftanda eptir heim-
komu hans ,• voru því margir dæmdir til
dauda, fangelfis, þrælkunar edr útlegdar.
pa illræmdu Inkvísitsión edrtrúarbrag-
da rannfökunar ddmftdla hefir hann upp-
reift ad nyu , en géfid Jefúítum og
ödrum múkum innhlaup í ríki fitt.
Ameríku frílönd bldmgvuduft og þrd-
uduft ad vanda, uns misklíd vid England
ut af areitíngum þefs vid fiófarendr, vard
ad opinberu ftridi 1812. pá mistu Ame-
rikanar mörg íkip, en tdku fullt eins
mörg aptr frá Enfkum, þó ftönsudu kaup-
ferdir þeirra ad meftu, og bánkofedlar miftu
mikid af gildi fínu. Um ftrídfins gáng og
lok er hid merkiligafta ádr greint í Englanz
tídindum. Ogna margir nýbýlingar hafa á
feinni árum flutt fig þángad og í nálæg
lanzpláts, (medal hvörra I n d í a n a hefir
feingid nafn og rétt medal annara fambanz- .
ins frílanda) frá nordrálfunni, einkum 1