Morgunblaðið - 19.10.1963, Blaðsíða 1

24 síður og lesbök
London, 18. október. (AP — NTB)
ELISABET Bretlandsdrottning veitti í dag Macmillan for sætisráðherra lausn frá embætti, en hann hefur verið for-
sætisráðherra frá því 10. janúar 1957.
Almennt var talið líklegast að Richard A. Butler, aðsto ðar-forsætisráðherra tæki við embætti Macmillans, og kom
það því mörgum á óvart er drottning fól í dag Home lávarði, sem var utanríkisráðherra í fráfarandi stjórn, að taka
að sér stjórnarmyndun. Var þetta gert samkvæmt ósk Macmillans, en í andstöðu við óskir ýmissa annarra for-
ystumanna íhaldsflokksins.
Home lávarður hefur tekið að sér stjórnarmyndun, og ræddi í dag við ýmsa leiðtoga flokksins. Takist Home að
mynda stjórn, er sennilegt að hann afsali sér jarlsnafnbót og bjóði sig fram við aukakosningar til neðri málstofunn-
ar. Fari svo mun hann taka upp að nýju skírnarnafn sitt, sem er Alexander Frederick Douglas-Home.
Skiptar skoðanir ríkja í Bretlandi um val eftirmanns Macmillans, en erlendis hefur ákvörðun þessari víða verið
fagnað, m.a. í Bandaríkjunum, Frakklandi og Vestur-Þý zkalandi.
EKKERT var opinberlega látið
uppi um ákvörðun Macmillans
um að tilnefna Home lávarð sem
eftirmann sinn fyrr en eftir að
Elisabet Bretadrottning hafði
kvatt lávarðinn á sinn fund í
morgun. En ýmsum leiðtogum
íhaldsflokksins var þó kunnugt
um málið, og reyndu á síðustu
stundu að fresta endanlegri á-
kvöðrun um einn sólarhring.
Flestir meðráðherrar Macmill-
ans voru fylgjandi því að Ric-
hard A. Butler varaforsaetisráð-
herra yrði falin stjórnarmyndun.
Flokksmenn Macmillans fréttu
um ákvörðun hans skömmu fyrir
miðnætti í gær. Var þá í skyndi
boðað til fundar nokkurra helztu
stuðningsmanna Bultfers á heim-
ili Enoch Powells héilbrigðis-
málaráðherra. Einnig héldu stuðn
ingsmenn Hailshams lávarðar og
fleiri væntanlegra forsætisráð-
herraefna einkafundi til að reyna
að fá málinu frestað. Höfðu full-
trúar þessara manna samband
bæði við Macmillan sjálfan og
við ráðgjafa drottningar. En
tilraunir þeirra voru árangurs-
lausar.
LAUSNARBEIÐNIN SAM-
ÞYKKT.
Drottningu barst lausnarbeiðni
Macmillans í morgun, og skömmu
seinna var gefin út tilkynning
Framh. á bls. 23.
New York, 18.. okt. (NTB).
FYRSTA fJugi SAS yfir Norð-
ur Atlantshaf með skrúfu-
vélum af gerðinni DC—7C
lauk í New York í morgun
kl. 7,50 eftir staðartíma þegar
fiugvélin Halvdan Viking lenti
á Idlewild flugvelli. Með vél-
inni voru 88 farþegar, eða
tveimur fleiri en sætin eru
Flogið var án viðkomu frá
Bergen, og tók ferðin þaðan
13 tima. Ferðir þessar eru
farnar í beinni samkeppni við
Loftleiðir, því fargjöld eru
þau sömu. Talsmaður SAS
New York sagði í dag að ef
Loftleiðir lækkuðu enn far-
gjöldin, gæti SAS gert það
einnig.
Ekki er vitað hve lengi SAS
getur haldið uppi ferðum gegn
Loftleiða-fargjöldum. Félagið
er aðili að IATA, Alþjóða-
samtökum flugfélaga, og verð
ur að fara eftir samþykktum
þeirra. Hefjast á næstunni
framhaldsviðræður IATA um
breytingar á fargjöldunum
yfir Atlantshaf. Fyrst um
sinn eru ferðir þessar ákveðn
ar þar til.sumaráætlanir IATA
ganga í gildi, hinn 1. apríl
næsta vor. En ýms flugfélög
innan IATA hafa óskað eftir
fargjaldalækkun frá þeim
tima.
Home lávarður
Skipting Þýzkalands or-
sakar spennu í heiminum
Bonn, 18. okt. — (AP-NTB)
LUDWIG ERHARD, hinn
nýkjörni kanzlari Vestur-
Þýzkalands, flutti í dag fyrsta
ávarp ^itt á þingi eftir em-
bættistökuna. Hvatti hann til
þess að endir yrði bundinn á
kalda stríðið, • „sem Rússar
hafa kynt undir í 15 ár.“
Lagði hann til að komið yrði
á fót nefnd, sem skipuð væri
fulltrúum Bandaríkjanna,
Bretlands, Frakklands og
Sovétríkjanna, til að reyna
að finna iausn á deilumálum
varðandi skiptingu Þýzka-
lands.
Framh. á bls. 23.
Óskir Macmillans náðu fram að ganga:
Home lávarður forsætis-
ráðherra Bretlands
Verkamannaflokkurinn mun krefjast kosninga
Fyrstu
SAS ferð-
inni lokið
Ríkisstjórnin staðráðin í að
varðveita gengi krónunnar
Úr ræðu Gylfa Þ. G'islasonar, viðskiptamálaráðherra
á fundi Verzlunarráðs Islands
VIÐSKIPTAMÁLARÁÐ-
HERRA Gylfi Þ. Gíslason
flutti að venju ræðu á aðal-
fundi Verzlunarráðs íslands.
Þar gat hann þess, að ríkis-
stjórnin væri staðráðin í að
varðveita gengi krónunnar og
beita til þess samræmdum
aðgerðum á sviði peninga-
mála, fjármála og launamála.
Hins vegar mun ekki gripið
til neins konar hafta á gjald-
eyrisviðskiptum eða fjárfest-
ingu, eins og áður voru hér.
í upphafi ræðu sinnar rakti
ráðheri nn þróun efnahagsmál-
anna sítastu árin. Hann gat þess
m.a., að þjóðartekjur hefðu auk-
izt um 7%, eða um 5% á mann,
árið 1961 og ’62, en hins vegar
mætti ekki gera ráð fyrir nema
4% aukningu þjóðarframleiðsl-
unnar á ári næstu árin og jafn-
mikilli aukningu þjóðartekna.
Hann vék að innflutningsmálum
og sagði:
„Nú er svo komið að miðað
við innflutninginn á sl. ári eru
69% af heildarinnflutningi til
landsins frjáls frá öllum löndum.
Innflutningur frá jafnkeypislönd
um nemur 18—19% innflutnings-
ins. Leyfi til innflutnings frá
þeim löndum eru veitt án tak-
mörkunar. Innflutningur sam-
kvæmt hinum svonefndu global-
kvótum nemur 12—13% inn-
flutningsins, en það er eini
innflutningurinn, sem er tak-
markaður með leyfisveitingu.“
Árstekjur 65% hærri en 1959
Viðskiptamálaráðherra vék að
því, að víðtæk athugun færi nú
frarp á verðlagsákvæðum þeim
Framh. á bls. 2
Dr. Ludwig Erhard