Morgunblaðið - 19.10.1963, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 19. okt. 1963
BRJÁLAÐA HÚSID «
ELIZABETH FERRARS ------—-
— Eg er veik! endurtók hún.
— Sjáðu! Hún rétti blað að
Toby. — Charlie hefur verið að
skrifa þetta. Það er róandi með
al. Hann sagði, að ég þyrfti þess
með og ég ætti að liggja fyrir
og ekki tala við neinn. En ég
sagði honum, að ég yrði að tala
við þig.
Toby leit á blaðið. — Svo
Widdison hefur skrifað þetta?
— Já.
— Gott og vel. Eg skal senda
einhvern til Larking með það,
sagði Toby og tók blaðið.
— Þess þarf ekki, sagði hún.
— Eg á fullt af öllu svona í
húsinu, en Carlie vildi endilega
skrifa handa mér, svo að ég lof-
aði honum það. En segðu mér nú,
hvað úr þessu öllu verður. Hvað
ætlar lögreglan að gera?
— Stendur það þér á miklu —
nú orðið? sagði Toby.
Allt í - • að þessu hafði grann
vaxinn líkami Evu verið á stöð
ugu iði, svo að hún hafði aldrei
verið kyrr öll í einu. En nú
lá hún grafkyrr.
Toby laut í áttina til hennar.
— Hversvegna baðstu mig að
verða hér kyrran í gærkvöldi?
sagði hann.
Augnalokin titruðu en að öðru
leyti hreyfði hún sig ekki.
— Við hvað ertu hrædd?
sagði hann.
Hann beið.
— Jæja, við hvem ertu hrædd?
Eftir aðra stutta þögn æpti
hann að henni: — Svaraðu mér!
Við kunnum ekki að hafa nema
fáeinar mínútur íil umráða, og
eftir þann tíma er eins vel til,
að ég geti alls ekkert hjálpað
þér-
— Þarfnast ég einhverrar
hjálpar? spurði hún hásum rómi.
— Já, það held ég, skal ég
bölva mér upp á!
Hún lokaði augunum. Varirnar
hreyfðust eitthvað, eins og hún
væri að reyna að segja eitthvað.
Svo opnaði hún augun aftur.
— Þú veizt, sagði hún, — að
ég elskaði ekki manninn minn.
Eg elskaði hann í svo sem mán-
uð eftir að við giftumst. En ég
treysti honum. Eg eyddi níu ár-
um í að treysta honum. Það var
skrítið að komast að því; að hann
var ekki að treysta . . . að ég
hafði ekki lengur fast undir fót-
um. Það ætti maður aldrei að
gera . . . maður ætti aldrei að
treysta nokkrum svo, að manni
finnist maður ekki vera sjálf-
stæð manneskja, ef hans missir
við. En það gerir maður . . . jafn
vel þó manni þyki ekkert vænt
um hann Finnst þér það ekki
ekrítið, Toby?
Toby svaraði snöggt: — Baðstu
mig um að vera kyrran-af því
að þú héldir, að Roger hefði
myrt Lou, og vildir láta mig
hlífa honum fyrir lögreglunni?
— Kannski það, svaraði hún
kæruleysislega.
— Hélztu, að Roger væri barns
faðir hennar Lou?
— Lá það ekki í augum uppi?
— Þá vissirðu í gærkvöldi, að
Lou var með barni?
Hún jánkaði því.
— Hvernig vissirðu það?
— Hún frænka mín sagði mér
það . . . fyrir mörgum dögum.
— Frú Fry? Hafði Lou gert
hana að trúnaðarmanni sínum?
— Nei, ég hugsa, að hún hafi
bara getið sér þess til.
— Og þú hélzt, að Roger væri
íaðirinn?
Hún lyfti fallegu augnabrún-
unum og horfði lengi á hann. —
Var hann það kannski ekki?
— Það hugsa ég ekki að hafi
yerið.
— Ó, guð minn góður! sagði
hún og brauzt um í ekkasogi,
gkjá'fandi. Það lá 'Við að hún
öskiaði upp.
Toby greip um axlir hennar og
risti hana til. — Við megum
ekki eyða tímanum, svona. Hvar
varstu í eftirmiddag?
Hún andaði djúpt og axlirnar
urðu máttlausar í höndunum á
honum. — í skó.ginum, sagði
hún.
— Varstu ein þar?
— Nei, með Charlie.
Hann minnti hana höstuglega
á. — Nei, Charlie var hjá Drunu.
Ég mætti þeim þegar þau voru
að koma niður.
— En Charlie kom út í skóg til
mín eftir hádegisverð. Við sát-
um þar og skröfuðum saman.
— Hvað lengi?
— Eg fór rétt eftir að fulltrú-
inn kom og spurði um Roger. Þú
komst inn sjálfur rétt á eftir.
— Og hvað lengi af þessum
tíma var Charlie hjá þér?
Hún hristi sig snögglega og
reis upp. — Hvað kemur það mál
inu við? Og hvað kemur þér það
við?
— Hann var ekki lengi hjá
þér, var það?
Hún hikaði: — Ekki mjög
lengi.
Toby stóð upp og stikaði yfir
gólfið og sparkaði í gólfábreið-
una. Eva horfði á hann daufu,
áhugalausu augnaráði. Hann
snarsneri sér við og hvæsti að
henni: — Hvernig var erfða-
skráin hans Rogers?
Það var eins og spurningin
færiv fram hjá henni. Hann
brýndi raustina. — Hvernig ráð
(ix) 500 pundin
ganga til Wards.
Þegar neitað var að taka við
450 pundunum, lagði lögfræðing-
ur Wards þau inn hjá sér í við-
skiptareikning þeirra Wards
sama dag. Þar lágu peningarnir
þangað til Ward tók þá út —
150 pund 20. febrúar 1963 og
afganginn 15. marz 1963. Ward
notaði féð fyrir húsaleigu og
einkaskuldir. Ekkert af þeim
gekk til Christine Keeler eða
neins fyrir hennar hönd.
(x) Christine
fer aftur til blaðanna.
Meðan á stóð samningunum
um 5000 pundin hafði Christine
Keeler ekki farið til blaðsins,
til að undirrita prófarkirnar.
Hún fann sér eitthvað til af-
sökunar og dró sig í hlé. En
þegar slitnaði - upp úr samning-
um, fór hún aftur til blaðsins,
og undirritaði þær. Það gerðist
8. febrúar 1963.
8. KAFLI.
Áhyggjur ráðherranna.
Ráðherrarnir tóku mjög
snemma að hafa áhyggjur af
þessu máli. Profumo hitti dóms-
málaráðherrann 28. janúar 1963,
áður en hann ráðgaðist við nokk
urn sinna eigin lögfræðinga. Og
viku síðar, hinn 4. febrúar átti
hann viðtal við siðameistarann.
Þessir tveir ráðherrar áttu svo"
mjög mikilvægan þátt í því, sem
síðar gerðist.
(I) Laga-ráðherrarnir.
Enginn getur skilið þann þátt,
sem laga-ráðherrarnir (Attorney
General og Solicitor-General)
áttu í Profumomálinu, nema vita,
að samkvæmt a! viðurkenndri
venju, getur hvaða ráðherra, sem
býst við að lenda í málaferlum,
snúið sér til þeirra og beiðzt
ráða þeirra. Einkum á þetta við,
stafaði Roger eignum sínum?
Færð þú nökkuð af þeim?
— Já, já.
Toby bölvaði.
— Eg fæ þúsund pund á ári,
sagði hún.
— Og höfuðstóllinn?
— Hann gengur allur til Van-
essu.
— Og hann lét erfðaskrána
svona óbreytta eftir að hann
skildi við þig?
Hún jánkaði því.
— En ef hann hefði nú kvænzt
aftur? Hefði hún þá staðið ó-
breytt?
Hún kipraði varirnar í ein-
kennilegu brosi. — Hann var
ekki neitt að hugsa um að gift
ast neinni annarri, sagði hún.
— En ef hann hefði gert það?
Hún yppti öxlum og brosið
gerði andlitssvipinn dularfullan
og háðslegan um leið. Toby tók
að ganga um gólf aftur.
— Þessar spurningar, sem ég
er hér með, eru þær sömu sem
Vanner kemur til að leggja fyrir
þig. Og svo er hér enn ein, sem
hann kemur með: — Varstu í
veizlunni í Hildebrandstofnun-
innni á Allraheilagramessu?
— Já, svaraði hún.
— Já, auðvitað, sagði Toby og
andvarpaði.
— Ef þessi maður fer eitthvað
að spyrja mig, sagði hún, þá
svara ég honum bara ekki. Eg
er ekkert skyldug til þess.
— Þá verðurðu bara að svara
þeim við réttarhaldið — eða sum
ef ráðherra finnst Sitt góða mann
orð verða fyrir árásum; þá get-
ur hann snúið sér til þeirra og
leitað álits þeirra um, hvort nokk
uð, sem um hann er sagt geti
varðað við lög, sem níð eða
meiðyrði, og ef svo er, þá hvort
það sé hentugt frá sjónarmiði rík
isstjórnarinnar, að hann fari í
mál.
16
Það ber einnig að muna, að í
janúarlok eða febrúarbyrjun
1963 komu laga-ráðherrarnir
mjög við sögu í rannsókn Radcl-
iffes lávarðar á Vassal-málinu.
Þá höfðu þeir ráðlagt þeim ráð-
herrum, sem þar voru nefndir á
nafh. Þeir höfðu mjög í huga af-
stöðu hr. Galbraith. Hann var
ráðherrann, sem hafði orðið fyr
ir ásökunum og hafði sagt af sér
embætti. Ýmislegur orðrómur um
hann hafði verið uppi, bæði í
blöðum og þinginu. Samt höfðu
ásakanirnar, sem að honum beind
ust meðan á rannsókninni stóð,
reynzt gjörsamlega ósannar, og
kæran hafð ekki fallið um sjálfa
sig. Rannsókninni hafði ekki ver-
ið lokið — og varð ekki fyrr en
5. apríl 1963 — en laga-ráðherr-
arnir höfðu þegar heyrt nóg til
að geta skapað sér sæmilega á-
kveðna skoðun um endalokin.
Þannig var ástandið, þegar hér
var komið. Hinn 28. janúar
1983 beiddist lögfræðingur Wards
áheyrnar hjá dómsmálaráðherr-
anum (Attorney-General). Hann
var þá önnum kafinn við Vassall-
málið svo að vara-dómsmálaráð-
herrann (Solicitor-General) tal-
aði við hann í staðinn. Lögfræð
ingur Wards tjáði honum, að
um þeirra. Skilurðu það ekki,
Eva. að þú er sú, sem komst því
til leiðar, að Colin Gillett var
ekki í kofanum sínum í dag?
Hún flýtti sér að mótmæla
þessu og hvarmarauð augun
skutu neistum.. — Já, en það
var fyrir hreina tilviljun og áf
snöggri hugdettu. Eg vildi ekki
fara til Hildebrandstofnunarinn-
ar sjálf og bað þessvegna Colin
að fara. Hann var sá, sem bein
ast lá við að biðja um það. Og
hvernig gat ég auk þess látið
mér detta í hug, að Roger færi í
kofann? Og hvernig átti ég að
vita, hvaða efni ætti að nota til
þess arna? Ekki kann ég að búa
til eiturgas. Eg kann ekkert í
efnafræði, hvorki það né annað.
— Þú talaðir við Roger í síma
í morgun, var ekki svo?
— Jú, það gerði ég. Ó, en . . .
ung stúlka væri í þann veginn að
láta blöðin birta frásögn af við-
skiptum sínum vi, ýmsa menn,
þar á meðal Astor lávarð og Pro
fumo. Vara-dómsmálaráðherran-
um fannst, að þar sem nafn Pro
fumo væri þarna nefnt, ættu laga
ráðherrarnir að láta málið til sín
taka. Og þegar dómsmálaráðherr
ann kom frá Vassalmálinu kl.
4,30 sagði vara-dómsmálaráð-
herrann við hann: „Hér er einn
orðrómurinn í viðbót og um ann
an ráðherra, hr. Profumo". Þar
eð þarna var ráðherra annars
vegar taldi dómsmálaráðherrann
það skyldu sína að kynna sér,
hvort hann ætlaði í meiðyrða-
mál, og ef svo væri, þá væri hann
sjálfur reiðubúinn til hjálpar.
.Hann skrifaði því orðsendingu
til Profumo og bað hann koma
og finna sig. Og klukkan um 11
um kvöldið gekk Profumo á
fund ráðherrans, heima hjá hon-
um.
(H) Dómsmálaráffherrann ræffir
viff Profumo.
Þar eð þetía viðtal er talsvert
mikilvægt, verð ég að fjalla um
það með nokkurri nákvæmni.
Ráðherrann hóf mál sitt á því að
segja Profumo, að hann yrði að
sýna sér fulla hreinskilni, og
segði hann sér ekki allan sann-
leikann, gæti hann ekkert hjálp
að honum. Profumo skýrði þá
frá því, að hann hefði fyrst hitt
Christine Keeler í Cliveden, þar
sem kona hans og margt • fólk
hefði verið viðstatt. Að skömmu
síðar hefði hann farið í íbúð
Ward’s upp á eitt glas, sam-
kvæmt boði Wards og síðar hefði
þetta endurtekið sig nokkrum
sinnum, og Christine Keeler ver
ið viðstödd meðal annarra gesta.
Profumo sagði, að tvisvar, þegar
og aftur brá fyrir snöggum ótta
í augum hennar . . . en það var
hann, sem hringdi mig upp og bað
mig senda Vanessu til sín í há-
degisverð. Annað var það sann-
arlega ekki. Og við töluðum alls
ekki um neitt annað.
— Var nokkur ínni hjá þér þeg
ar þú varst að tala í símann?
Heyrði nokkur, hvað þú sagðir?
Hún hristi höfuðið.
Toby hló og tautaði eitthvað
við sjálfan sig. Eva sat og horfði
á hann, en þegar hann sagði ekki
neitt, seildist hún eftir spegli og
tók að skoða á sér andlitið. Hún
þrýsti fingrunum á bólgin augn-
lokjn og hleypti brúnum.
Toby spurði snögglega: —
Hversvegna vildirðu ekki fara I
Hildebrandstofnunina í dag?
Hún leit upp frá speglinum. —
Eg verð útgrátin það, sem eftir
er dagsins.
hann hefði komið þangað, hefði
Christine Keeler verið þar ein
og nokkur stund hefði liðið, áð-
ur en fleira fólk kom þangað.
Profumo fullvissaði hann um,
að vinátta þeirra hefði verið sak
laus og að þarna hefði engin kyn
'mök eða önnur kynférðileg ósið
semi átt sér stað. Profumo kvaðst
muna eftir að hafa skrifað henni
eitt stutt bréf, sem gæti hafa byrj
að á „Elskan“, þar sem hann var
að tjá henni, að hann gæti ekki
komið í kokteilsamkvæmi. Hann
kvaðst hafa skrifað þetta bréf,
daginn, sem mennirnir frá ör-
yggisþjónustunni höfðu talað
við hann og varað þann við því
að fara heim til Wards, af því
að einn vinur Wards væri í rúss
neska sendiráðinu. Profumo
sagði, að þar með væru öll kynni
!sín af stúlkunni upp talin,
Kvaðst nú hafa heyrt, að út frá
þessum kuriningsskap og svo einu
bréfi, ætlaði Christine Keeler nú
að selja blaði lygasögu, sem
gæti riðið honum að fullu (en
hún væri nú komin í eiturlyf og
svæfi hjá Vestur-Indíamanni og
væri í fjárkröggum).
Dómsmálaráðherrann spurði
Profumo nánar út úr öllu, sem
hann hafði sagt honum, og lagði
áherzlu á, hversu mikilvægt það
væri, að hann segði honum allan
sannleikann. Sagði honum einn-
ig, að ef nokkur fótur reyndist
fyrir sögunum, yrði hann að segja
af sér. Profumo endurtók full-
komið sakleysi kunningsskapar
síns við Christine Keeler og tók
fram, að hann notaði orðið „elsk
an“ mikið í daglegu tali, en þar
sem hann væri kvæntur leik-
konu hefði hann vanizt á að
nota svona gæluorð, án þess að
þau hefðu nokkra sérstaka þýð-
ingu.
Skýrsl a [ lennings um Prof umo-n nalið