Morgunblaðið - 19.10.1963, Blaðsíða 3

Laugardagur 19. okt. 1963
MORGU N BLAÐIÐ
3
-\< (WWWJfOt

Sudur og vesturendi heilsu hælisins. Skjólbeltin frá 1936 hlífa umhverfinu fyrir vindinum
Heimsókn í Kristnes
Mbl. hefur spurt Hákon
Bjarnason um tjárækt og
skógrækt við Kristneshæli.
Hann sagði:
„Þegar Skógræktarfélag ís-
lands hélt aðalfund sinn á
Akureyri á s.l. sumri gafst
fundarmönnum, sem voru
um 100 talsins, tækifæri til
þess að skoða skógrækt og trjá
rækt á ýmsum stöðum í
Eyjafirði. Gat þar margt að
líta, sem umtals- og lofsvert
er. Trjáræktin á sér lengri
sögu í Eyjafirði en annars-
staðar á landi hér, og því er
að vænta að þar sé meiri
festa og stöðuglyndi við rækt
unina en víðast hvar.
Eitt var þó, sem vakti at-
hygli fundarmanna umfram
annað. Þegar ekið var heim
að Kristnesi laugardaginn 17.
ágúst og komið var inn fyrir
hlið Kristneshælisins var
sem menn kæmu til annars
lands í einni svipan. Utan
hliðs voru óræktaðir tuðru-
móar, en innan þess há og
fögur tré, grasi grónir flet-
ir og litfögur blómabeð. Öllu
var smekklega og haganlega
fyrir komið, þannig að trén
veittu skjól um allt umhverf-
ið. Kring um aðal bygging-
arnar eru langar raðir trjáa
einkum lerki og birki og nokk
uð af reyni, en einstök tré
standa á grasflötunum norð-
an og sunnan aðal bygingar-
innar. Grasfletirnir eru vel
hirtir, sléttir og þéttir í rót,
og litir sumarblómanna
varpa hlýlegum Ijóma á um-
hverfið.
Þegar fundarmenn komu í
Kristnesgarðinn var nokkur
nepja og kalt veður þó að
sólar nyti. En innan garðsins
var logn og stilt, og var mun
híýrra þar en utan hans.
Menn gengu um garðinn
nok’cra stund, en þegar því
var 'okið var eftir að skoða
meiru. Ofan við hælið hefur
verið girt um 27 hektara land
og þar hafa á undanförnum
árum verið settar niður 50.000
trjáplöntur af ýmsum teg-
undum. Þar er birki á ýms-
um aldri, og sumt af því er
sjálfsáið af fræi elztu trjánna,
þá er töluvert af lerki, hvít-
greni blágreni og nokkrar
furutegundir. Þroski og vöxt-
ur trjánna er yfirleitt með
ágætum.
Þegar þess er gætt, að elztu
trén eru gróðursett 1933, og
farið var hægt af stað í fyrstu
er alveg undravert hve langt
þetta er komið. Aðal skjól-
beltið er t.d. gróðursett 1936
og er lerki hæst í því frá 5
og upp í 7 metra. En hæstu
trén í garðinum eru komin
í 9 metra hæð.
Nú mætti ætla, að mikið
hefði kostað að koma upp svo
fögrum gróðri umhverfis hæl
ið, en upplýsingar eru fyrir
um það, að meðal árskostnað-
ur í 33 ár hefur verið kr. 3.
000, — á ári. Nú hafa pening-
Horft heim aS heiTsuhæUmj, í Krlstnesi að' sunnan og ofan.
Æskulyðsráð Hafnarfj.
er að hefja starfsemi
ST/VKSTtlMAR
HAFNARFIRÐI _ Æskulýðs-
ráð Hafnarfjarðar, í sanwinnu
við templara og Skátafélagið
Hraunbúa, er að 'hefja starfsemd
sína. Ákiveðið hefir verið að inn-
riitun farí JCram á mánudag og
þriðjudag, 21. oe 22. oikitóíber
fcl. 6-9 eJh. í Góðtemiplarahúsinu.
Náimskeið verða í eftirtöldum
greinum:
1. Sjóvinna I (Byrjendur).
Sjóvinna H (Fi-amhald).
2. Ldjósmyndun I
Ljósmyndun H
3. Leðuriðja.
4. Miosaik.
5. Matreiðsla.
6. Flugmódelsmíði.
7. Frímerkjasöfnun.
8. Skáik.
9. Málmsmíði.
10. Tilsögn í samansetningu
„módela“.
11. Tágar, periur, bast.
12. Fegrun og snyrting.
13. Námskeið i-hjálp í við-
löguim.
Ennfremur mun Æskulýðsráð
standa fyrir nokkrum dansleikj
arnir misst mikið af gildi
sínu á þessum tíma, svo að
þetta er ekki nákvæmt mark,
en mikið af þessu starfi var
í öndverðu unnið af sjálf-
boðaliðum.'
Sá maður, sem á mestan
heiðurinn af þessu einstaka af
reki og höfundur þess, er
ráðsmaður hælisins Eiríkur
G. Brynjólfsson. Hann hefur
notið góðs stuðnings margra
manna á ýmsum tímum. Þann
ig sagði Jón Rögnvaldsson
garðyrkjustjóri fyrir um það
í upphafi, hvernig gera skyldi
garðinn, og hann hefur ávallt
síðan verið boðinn og búinn
til þess að rétta fram hjálp
arhönd. Þá hefur einn starfs-
maður hælisins, Jóhannes Ei-
ríksson, annast alla hirðingu
garðanna um 30 ára skeið og
blómaræktin hefur að mestu
hvilt á herðum hans, en slíkt
er ærin vinna, ef dæma má
eftir því blómahafi, sem þar
var í sumar. Eiríkur Brynj-
ólfsson telur sig hafa verið
mjög heppinn með starfslið
sitt allan tímann.
Umhverfi Kristneshælis er
nú orðið þannig, að það and-
ar hlýju að fólki strax og
það er innan garðs. Læknir
hælisins, Snorri Ólafsson,
sagði við mig, að án vafa
hefði það góð og bætandi
á'hrif á vistmennina að geta
dvalið í slíku umhverfi, en
slíkt væri erfitt að meta til
fjáF eða heilsubóta.
Verk Eiríks G. Brynjólfs-
sonar verða seint fullþökkuð.
En með góðu' fordæmi hefur
hann sýnt fram á, hvað megi
gera og hvað eigi að gera
umhverfis opinberar stofnan-
ir, hvort heldur það eru hæli
skólar eða annað. íslending-
ar hafa alltof lengi látið af-
skiptalaus umhverfi húsa
sinna, og er það nokkuð að
vonum. En það er ekki síður
menningaratriði að umhverfi
bygginga sé fagurt og hlýlegt
og vel hirt, frekar en að reisa
vandaðar byggingar með öll-
um þægindum.
Með grein þessari eru nokkr
ar myndir, sem geta gefið
lesendum ofurlitla hugmynd
um, hvað gerzt hefur um-
hverfis heilsuhælið í Krist-
nesi á undanförnum 30 árum.“
úm í vetur. Einnig mun verða
„opið hús“ á tveimur stöðum í
bænum, Góðtemplarahúsinu og
Skátaheimilinu, og verður breytt
fyrirkomulag frá því sem áður
var.
Síðasfiliðinn vetur sóttu um
150 ungmenni námskeið Æsku-
lýðsráðs. Gerður var út bátur á
veguim Æskulýðsráðs fyrir þótt-
takendur í sjóvinnunámskeiði,
og er æfiluu.’n að því verði haldið
áfram.
Voru íslendingarnir
valdir að harmleik?
Á síðu Heimdallar, sem birtist
í Vísi í fyrradag, er skýrt frá því,
að islendingar, sem voru á ferð í
Austur-Berlín, hafi þegið boð
pilts, sem þar er búsettur, um að
vera leiðsögumaður þeirra í borg
inni. í greininni segir síðan:
„Við spurðum piltinn, hvort
lögreglan hefði ekki eitthvað við
það að athuga (að hann veitti
leiðsögnina) en hann hristi bara
höfuðið, ennþá ákafari í að aka
með okkur.
Pilturinn ók svo með okkur í
nokkra klukkutíma og sýndi okk
ur markverðar byggingar. Allt
voru þetta gamlar byggingar, þar
á meðal nokkrar gamlar og fal-
legar kirkjur. Einu nýju húsin
sem við sáum voru stór fjölbýlis-
hús við götuna, sem áður var
kennd við Stalín sáluga. Piltur-
inn benti á húsin og sagði:
„Þarna búa flokksstarfsmennirn-
ir“, og það gætti lítillar hrifning-
ar í rómnum. „En ert þú ekki
kommúnisti?“ spurðum við. Hann
virtist hikandi, svaraði ekki —
hristi aðeins höfuðið.
Við ókum fram hjá kvik-
myndahúsi — hann benti okkur
sérstaklega á það og sagði:
„Þarna er búið að vera uppselt
í marga mánuði". Við spurðum
hvaða mynd væri svona vinsæl.
— „Þarna eru þeir að sýna einu
vestrænu myndina, sem sýnd hef
ur verið hér um lengri tíma,
bandarisku myndina Sjö hetjur
(mynd sem Tónabíó sýndi fyrir
skömmu, reyndar líka við góða
aðsókn)“.
Tóku piltinn
Greinin heldur áfram:
„Fyrr um daginn hafði piltur-
inn sýnt okkur hvar hann átti
heima og þegar við ókum fram
hjá húsinu heima hjá honum
stóðu þar nokkrir piltar á hans
reki, en a-þýzki vinurinn okkar
í barnalegri ákefð veifaði þeim
allt hvað af tók. Og nú er komið
að kjarna málsins. Var einhver
piltanna sem vinur vor veifaði
hvað mest til harðari flokksmað-
ur en hann sjálfur? Sá einhver
þeirra sig tilneyddan til að til-
kynna lögreglunni um grunsam-
legt samneyti piltsins við útlend-
inga, kannski í þeirra augum
auðvaldsútsendara? Því að
seinna um daginn. er við ókum
piltinum heim og höfðum leyst
hann út með gjöfum og kvatt
hann og hann gengið skáhalt yfir
götuna að húsi því, er hann bjó
í, spruttu upp lögregluþjónar. og
óeinkennisklæddir menn, um-
kringdu piltinn og drógu hann
að bifreið, sem stóð þar skammt
frá. Við höfðum ekið af stað og
sáum síðast út um glugga bif-
reiðarinnar hvar bifreiðin með
vini okkar, A-Þjóðverjanum inn-
anborðs, var ekið í gagnstæða
átt“.
Þetta er ófögur saga, en ef tíl
vill getur hún orðið til þess að
opna augu einhverra þeirra, sem
hér á landi hafa gerzt málsvarar
hins austræna ógnarvalds.