Morgunblaðið - 17.07.1964, Page 20

MORGU N BLAÐIÐ
Fðstuctagur 17. júlí 1964
20
BYLTINGIN í RUSSLANDI 1917
í Leðurflöskuna. Hann átti að
taka nokkrar stuttmyndir fyrir
sjálfstæð sjónvarpsfélög og þess-
ar myndir áttu að verða þættir
í lengri myndaröð um merka at-
burði í sambandi við sögu Tow-
erkastalans.
í Jims augum var þetta afskap
lega mikilvægt verk, vegna þess
að það var ætlað fyrir bæði ensk
an og amerískan markað. Og til
þess að krydda það enn betur,
hafði fræg Hollywood-leikkona
verið ráðin í aðalhlutverkið. Jim
hafði fyrst talað við félagið, sem
framleiddi myndina og síðan yf-
irvöldin í Tower og leitt þeim
fyrir sjónir, að myndin yrði á-
hrifamest ef sem mest af henni
væri tekið þar á staðnum og í
nágrenninu við Tower.
— Þú fórst hingað til að at-
huga landslagið og skoða það
héðan handan yfir ána — var
það ekki erindið?
— Þú ert að rakna við! sagði
Jim háðslega. — Eg ætla að nota
ána, sem mest.— láta bát koma
eftir ánni og lenda við Svikara-
hliðið — heila lest af konungleg
um bátum. Ég vil hafa bjart og
hrein* loft sem andstæðu við
fangaklefana og pyntingaklef-
ana.
Jill brosti. Þetta var Jim eins
og hún þekkti hann bezt: alveg
á kafi í verkefni sínu. — Þetta
lízt mér vel á, sagði hún.
— Heídurðu, að það geti kom-
ið vel út — það er aðalatriðið?
Hann veifaði hendi í áttina tii
Tower og árinnar.
— Vitanlega finnst mér það,
sagði Jill. — En ég get nú samt
ekki annað en brotið heilann um,
hvort það verður eins heppilegt
frá bæjardyrum ungfrú Yvonne
Holland. séð. Gæti hún ekki orð
ið hrædd um að væta sína fögru
fætur?
Ungfrú Holland var Hollywood
stjarnan, sem þarna var um að
ræða. Hún var afskaplega falleg
og afskapiega kaupdýr. Hún var
ennfremur fræg fyrir ástarævin-
týri með meðleikurum sínum, og
svo fyrir skaplyndi s»tt, því að
ekkért mátti út af bera til þess að
hún væri komin í rúmið með
fjölda sjúkdóma, sem hjá venju
legu fólki hefðu bara verið kall-
aðir fýla.
— Æ, þarftu nú að eyðileggja
œoi'guninn fyrir mér? sagði Jim.
— Heyrir það ekki undir mitt
verk að hjálpa við minninu
þínu? Jill brosti.
— Jú, liklega. En nú er gott
veður og Yvonne Holland á eng
UIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIW
2
miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiira
an þátt í því. Hvað félagið var
að hugsa að fara að ráða hana,
er meira en ég get skilið. Eng-
inn virðist hafa hugmynd um, að
við höfum takmörkuð fjárráð og
auk þess tímatakmörk, sem við
verðum að halda okkur við.
j — Nei, þetta veit vist enginn
nema þú.
— Rétt segir þú.
— Nú, jæja. Segðu mér ekki,
að þú hafir ekki fundið eitthvert
svar við vandanum. Hafirðu það
ekki, gerirðu mér vonbrigði.
— Og það væri ófært. Jæja,
ég hef fundið svarið.
— Láttu mig heyra.
— Á ég það, Jill? Ég er ekki
viss um, að þú verðir sérlega
hrifin.
— Eins og það ætti að verða
þér til fyrirstöðu, sagði Jili háðs-
lega.
Jim leit beint framan í hana.
Sem snöggvast gerði hann sér
ljóst, hve falleg hún var, með
ljósa hárið blikandi í sólskininu
og augun ljómandi af áhuga.
— Svarið er: aukavinna handa
þér, góða mín, sagði hann með
áherzluþunga.
— Handa mér? Nú er ég hætt
að skilja.
— Hlustaðu nú á. Þér finnst
þetta líklega vitleysislegt, en
mér er fyllsta alvara. Ef Yvonne
Holland fer að fá ólundarköst og
setja tímaáætlunina okkar út um
þúfur, er eins gott að byrja alls
ekki á þessu. Það, sem við þurf-
um — og verðum að fá — er
varaskeifa fyrir hana, sem við
getum treyst. Ekki ein af þessum
venjulegu varaskeifum, sem
kannski er hægt að taka þolan-
lega mynd af baksvipnum á, af
löngu færi, heldur einhverja,
122
um, þá hafði það ekki sinn fyrri
mátt. Þessir hægfara menn höfðu
misst tökin á sovétunum, og að
nokkru leyti á sínum eigin flokk
um. Bolsjevíkaflokkurinn hafði
orðið þeim ofjarl.
Samt vantaði enn mikið á, að
bolsjevíkarnir réðu öllu land-
inu. Ef almennar kosningar hefðu
farið fram — og ekki eingöngu
með sósíalistakjósendum, heldur
einnig hægriflokkunum — er er.g
inn vafi á, að bolsjevíkar
hefðu orðið í minnihluta. Því var
rétta aðferðin fyrir hina hæg-
fara, að sneiða framhjá sovétun
um og snúa aftur tíl þess stjórn
skipulags, sem þeir höfðu svo á-
kaft óskað eftir, árum saman:
Þingbundinnar stjórnar.
Kerensky tók að leita í þessa
átt undir septemberlok. Hann
kallaði saman „lýðræðislegan
fund“ í Petrograd, í þeim tvö-
falda tilgangi, að leita stjórn
sinni stuðnings og undirbúa jarð
veginn fyrir þingkosningarnar,
sem fram áttu að fara í nóvember
mánuði. Að sumu leyti var þetta
endurtekning á fundinum, sem
haldinn hafði verið í Moskvu
í næstliðnum mánuði, enda þótt
hann hneigðist nokkru meir að
sósíalistum. Eitthvað um 1200 full
trúar komu þangað og þeir sýndu
yfirleitt flokkaskiptingu meðal
andstæðinga bolsjevíka í Rúss-
landi. En samt varð þetta reikul
og ruglingsleg samkoma. Jafn-
vel á þessari elleftu stundu gátu
eða vildu ekki hinir hægfara sósí
alistar láta sér skiljast, að eina
von þeirra til að sleppa við borg
arastyrjöld var að sameinast
'frjálslyndari flokkunum, og
Kerensky fékk traustyfirlýsingu
þó með því skilyrði að hann úti-
lokaði Cadetana frá stjórn
sinni.
Eini árangur fundarins, auk
þessa, var sá, að samþykkt var,
að fram að kosningunum til lög
þingsins skyldi sett upp bx'áða-
birgðanefnd, undir nafninu „For
þing“, og þetta var að minnsta
kosti nokkur trygging þess, að
hinir hægfara ættu sér einhvern
fundarstað, en yrði ekki tvístrað
eða ógnað af bolsjevíkum. Setn-
ing forþingsins var ákveðin 20.
október.
Það var kuldi og rigning dag-
inn sem fulltrúarnir söfnuðust
saman síðla dags í Mariinskyhöll
ALAN MOOREHEAD
inni í Petrograd. Þeir voru um
550 alls, og hægriflokkarnir voru
bornir atkvæðum sem svaraði
einn á móti þemur, af sósíalista-
flokkunum. Um 60 bolsjevíkar
komu þarna — þvert ofan í viija
Lenins — og þeir komu seint
inn, eftir að Kerensky hafði lokið
frumræðu sinnL
Trotsky baðst leyfis til að mega
flytja áríðandi tilkynningu, og
fékk til þess tíu mínútur. Mikil
eftirvænting var þarna að hlusta
á hann. Margir fundarmenn
þekktu þennan illræmda skríls-
æsingamann ekki nema að nafni,
en það nafn var orðið áberandi
og vakti jafnvel meira bergmál
en Lenins. Undanfarnar vikur
hafði Trotsky vakið hjá bolsje-
víkunum meiri mai'gvísi og aga
en þeir höfðu áður þekkt, og nú
fannst fundarmönnum þunnleita,
grimmdarlega andlitið beinlínis
ógnvekjandi.
Ræðumaðurinn mælti: „Auð-
stéttirnar eru opinberlega að
vekja upp hina horuðu hönd hung
ursins, en henni er ætlað að
kyrkja fyrst og frem&t byitinguna
og lögþingið. Og ekki er utanríkis
málastefna þeirra síður glæpsam
leg. Eftir fjörutíu mánaða styrj-
öld er höfuðborginni ógnað af
dauðahættu. Sem svar við því hef
ur komið fram sú ráðagerð aS
flytja ríkisstjórnina til Moskvu.
Sú hugmynd að ofurselja höfuð
borg byltingarinnar í hendur
þýzkra hersveita, vekur ekki
minnstu reiði hjá borgaraflokk
unum; þvert á móti er það skoð
að sem eðlilegur hlekkur í hinni
almennu stjórnmálastefnu, sem
er ætlað að hjálþh andbyltingar
samsæri þeirra“.
Nú varð mikið uppþot. Sumir
fundarmenn stóðu upp á sætum
sínum og æpt var upp um Lenin
og innsigluðu lestina, en síðan
komu gagnhróp frá bolsjevíkun
um.
Þegar hávaðinn sjatnaði ofur-
lítið, heyrðist Trotsky segja:
„Við bolsjevíka deildin í sósíal-
demókrataflokknum, lýsum því
yfir, að með þessari landráða-
stjórn . . , “
Ný reiðióp þögguðu niður f
honum, en síðan hélt hann á-
ii .m: „ . . . eigum við ekkert
sameiginlegt. Við eigum engan
— Það eru mörg • ár síðan ég hef spilað á píanó.
sem er svo lík henni sjálfri, að
ungfrú Holland okkar þori alls
ekki að fara neitt að gera sig
breiða, hvenær sem henni kann
að detta í hug að gera uppistand.
Hann brosti háðslega. — Og
farðu ekki að segja mér, að ég
sé orðinn bandvitlaus eða að
svona stúlku sé hvergi að finna.
Því að Yvonne Holland er ein
af þessum alvanalegu, ljóshærðu
stúlkum með þessi alvanalegustu
mál. Það sem hún er orðin, er
að þakka auglýsingastarfsemi,
sem hefur verið beitt við stúlku
af alvanalegasta tagi. Svo þurf
um við einhverja, sem lítur eins
út, og það er þitt hlutverk að
finna hana.
KALLI KUREKI
->f- — X- -K— — X
Teiknari; J. MORA
I XPECDSP SJV£AH,ei^r
%D7mpZOfeSSOflHASF/ziL£D Hf’LET m oml AFTER YOU
eooD?Hovji\
CM> SPREAP TH'
WOZP THATI
SFNEWM ONE LAST
CHANCE T'BO'
Fyrir atbeina Kalla kúreka hefur
■ánvígið milli Gamla og prófessors-
Éns farið út um þúfur.
— Er stríðið búið? Varð enginn
fyrir skoti?
— Ja, sjáið þér til....
— Ég afréð að láta hann sleppa!
— Einmitt það, já — eftir að hafa
horft þig rangeygan í byssuhlaúpið
hans.
■ *>
— Reyndu að halda þér saman.
— í>ér er fyrir beztu að reita mig
ekki til reiði. — Annars næ ég mér
í leikfangabyssu og rek þig burt úr
bænum.
— Ég hefi ákveðið að fara burt úr
bænum! Loftslagið virðist ekki eiga
vel við mig!
•— Er það? Var það ekki einmitt
loftslagið sem græddi fótinn á yður
svona fljótt?
Gamli hugsar með sér — Gott! Nú
get ég látið það fréttast að ég hafi
sett honum úrslitakosti — og
vegna hafi hann farið.
Raufarhöfn
UMBOÐSMAÐUR Morgun- i
blaðsins á Raufarhöfn er
Snæbjörn Einarsson og hef-
ur hann með höndum þjón- [
ustu við fasta-kaupendur
Morgunblaðsins í kauptún-
inu. Aðkomumönnum skal á
það bent að blaðið er selt
í lausasölu í tveim helztu
söluturnunum.
Reyðarfjörður
KRISTINN Magnússon,
kaupmaður á Reyðarfirði, er
umboðsmaður Morgunbiaðs-
ins þar í kauptúninu. Að-
komumönnum skal á það
bent að hjá Kristni er blað-
ið einnig selt í lausasölu.