Morgunblaðið - 07.08.1975, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 7. AGUST 1975
13
Dómurinn yfír
Indiru ógiltur
Nýju Delhí
6. ágúst AP
INDVERSKA ríkisstjórn-
in fékk í dag samþykki ind-
verska þingsins fyrir lög-
um sem ætlað er að gera að
engu dóminn um kosninga-
svik Indiru Gandhi forsæt-
isráðherra, en þingmenn
stjórnarandstöðunnar neit
uðu enn að sækja þing-
fundi eins og þeir hafa
gert undanfarnar tvær
vikur. Efri deild þingsins
samþykkti einróma breyt-
ingartillögur stjórnar-
innar á hinum 24 ára
gömlu kosningalögum
landsins, en neðri deildin
hafði gert slfkt hið sama á
þriðjudag. Fóru lögin til
Fakruddin Ali Ahmed for-
seta til formlegrar undir-
skriftar og tóku gildi f
kvöld, — fimm dögum
áður en hæstiréttur á að
taka fyrir áfrýjun frú
Gandhi á dómnum.
H.R. Gokhale dómsmála-
ráðherra sagði við lok stuttra um-
ræða, að hann styddi hugmynd
eins stjórnarþingmanns um að
sum embætti sem kosið er til ættu
að vera undanþegin afskiptum
dómstóla t.d. forsetaembætti-, for
sætisráðherraembættið og þing-
forsetaembætið. Hann sagði ekki
hvenær væri að vænta laga um
slíka friðhelgi æðstu valdaem-
bætta Indlands.
Gokhale gagnrýndi óbeint
dómarann sem kvað upp dóminn
yfir Gandhi. „Það er fáránlegt að
halda að maður, sem kosinn hefur
verið af gifurlegum fjölda fólks
og viðurkenndur er af þjóðinni,
eigi yfir höfði sér ógildingu af
hendi einstaklings, — hversu
háttsettur sem hann kann að vera
og í hvaða hásæti sem hann kann
að sitja I dag“. Þetta er harðasta
opinbera árás indverskra stjörn-
valda á dómarann, en dómur sá
sem hann kvað upp Ieiddi til
neyðarástandsins og stjórnarfars-
kreppunnar sem verið hefur I
landinu.
Frakkar útíloki
sovézka togara
St. Johns, Nýfundnalandi,
6. ágúst. — AP.
FORSETI samtaka sjómanna og
matvælaverkamanna I Nýfundna-
Iandi hefur beðið alrfkisstjórnina
að beita áhrifum sfnum við
skipum. Það kom mjög sjaldan
fyrir að sovézk skip notuðu höfn-
ina í St. Pierre áðúr en Kanada-
menn lokuðu höfnum á austur-
ströndinni fyrir sovézkum togur-
um. Pólskir og austur-þýzkir
Frakka og fá þá til að loka höfn- togarar koma aftur á móti oft
inni f St. Pierre fyrir sovézkum
fiskiskipum. Richard Cashin
sagði að embættismenn f St.
Pierre-Miquelon, frönsku eyjun-
um úti fyrir suðurströnd Ný-
fundnalands, teldu að f höfninni
væri ekki aðstaða til að veita
sovézku togurunum á NV-
Atlantshafi þjónustu.
Tvö lftil sovézk skip komu til St.
Pierre á mánudag til að sækja
vatn og vistir handa sovézkum
þangað.
Cashin sagðist hafa sent skeyti
til sjávarútvegsráðherra alrfkis-
stjórnar Kanada, Romel Leblanc,
þar sem hann fór fram á að
Frakkar væru beðnir að útiloka
sovézk skip frá höfnum sinum.
Kanadastjórn bannaði sovézkum
skipum að nota hafnir á austur-
ströndinni, eftir að Sovétríkin
höfðu hundsað beiðni Kanada um
að ofveiði við Nýfundnaland yrði
stöðvuð.

Chile:
Óttazt um
vinstrimenn
Santiago 6. ágúst — Reuter
HERFORINGJASTJÓRNIN f
Chile lofaði f gær að láta
rannsaka afdrif 119 byltingar-
sinnaðra vinstrimanna. Loforð
stjórnarinnar var gefið eftir að
rómversk kaþólski biskupinn f
Santiago, Enrique Alvear, bað um
upplýsingar um menn þessa, sem
voru f „Byltingarhreyfingu
vinstri aflanna" í Chile. Uggur
um afdrif mannanna kom upp, er
suðuramerfsk blöð birtu lista yfir
félaga f hreyfingu þessari sem
sagðir voru hafa verið myrtir eft-
ir byltingu hersins, sem steypti
Allende forseta af stóli 1973.
Mannúðarfélög f Santiago hafa
talið að meir en 1000 vinstrimenn
hafi horfið eftir byltinguna.
AF—mynd.
Ólga í sögufrægum bæ.— Á myndinni sjást portúgalskir
vinstrimenn sem tekið hafa á sitt vald bæjarstjórnar-
skrifstofurnar í Sintra, sem eru frá miðöldum. Var
mótmælum þessum beint gegn hægri öflunum og stóðu
þau fyrir helgina í þessum sögufræga bæ um 40 km
norðvestur af Lissabon.
Norska alþýðusambandið:
Framlengja ber
banniðáinnflutn-
ingi vinnuafls
Osló 6. ágúst — AP
ARSBANN á innflutning erlends
vinnuafls, sem sett var 1. febrúar
s.l. hefur ekki borið árangur og
ætti að framlengja það um eitt ár
til viðbótar, segir Odd Höjdal,
varaformaður norska alþýðusam-
bandsins f viðtali við Oslóarblaðið
Arbeiderbladet f dag, en það blað
er talið birta stefnu Verkamanna-
flokksins. Segir Höjdal f við-
talinu að atvinnuleysi næsta
haust og vetur kunni að aukast
verulega f Noregi.
I júlí s.l. voru 169.711 útlend-
ingar skráðir f Noregi, þar af
23.000 með atvinnu og er fyrri
talan 6000 hærri en 1. júlf 1974.
Flestir útlendinganna eru
danskir eða 14.000, 10.181 eru frá
Norður- og Mið-Ameríku, 8.400
eru sænskir, 4000 frá Vestur-
Þýzkalandi, 3900 frá Pakistan,
2000 Hollendingar og 1790
Júgóslavar.
Skæruliðar til Lýbíu
gíslunum 15 sleppt
Kuala Lumpur 6. ágúst — Reuter
FORSÆTISRAÐHERRA Malay-
sfu, Tun Abdul Razak, sagði f
kvöld að japönsku skæruliðarnir
sem bfða um borð f flugvél á
Kuala Lumpur flugvelli fari til
Lybíu f morgunsárið, og að
gfslum þeirra 15 verði sleppt.For-
sætisráðherrann sagði at skæru-
liðarnir færu um klukkan 0.30 að
fslenzkum tfma og að með þeim
færu tveir japanskir og tveir
malayfskir embættismenn. Nfu
menna áhöfn er á flugvélinni sem
fer með þá.
Gíslunum 15, sem skæru-
liðarnir höfðu með sér á flug-
völlinn, verður sleppt f 4 áföng-
um, að sögn Tun Razak. Japanski
sendiherrann, Michiaka Suma,
Yfirlýsing öryggisráðstefnunnar
lítils virði en vekur góðar vonir
MIKIÐ hefur verið fjallað um
sambúð stórveldanna f erlend-
um blöðum að undanförnu og
þá þfðu f alþjóðasamskiptum,
„detente", sem náði hámarki
með undirritun Helsinki-
yfirlýsingarinnar f sfðustu
viku. Hér verður getið ummæla
nokkurra blaða um þessi mál.
Markmiö Sovétrfkjanna
óbreytt
Bandaríska dagblaðið Daily
American fjallar í forystugrein
um Helsinki-fundinn og segir
m.a., að skuldbindingar yfirlýs-
ingarinnar séu aðeins pólitisks
eðlis en hafi ekki lagalegt gildi.
Moskvumenn séu hins vegar
ánægðir með þetta samkomulag
þar sem með þvf séu yfirráð
þeirra yfir Austur-Evrópu stað-
fest og varanlegt ástand þar
tryggt meðan Sovétríkin ein-
beita sér að deilunum við Kfna.
I staðinn hafi Vesturveldin
talið Rússa á að samþykkja að
landamærum mætti breyta með
friðsamlegum hætti og þar með
hafi hurðinni verið haldið
opinni f orði kveðnu a.m.k.
fyrir sameiningu Þýzkalands
einhvern tfma f framtfðinni.
Blaðið segir að rangnefni
hafi verið að kenna ráðstefn-
una við öryggismál, þar sem
nær ekkert hafi verið um þau
fjallað og löndin ekki gengizt
undir neinar raunverulegar
skuldbindingar í þeim efnum.
Veigamesta atriði yfirlýsingar-
innar að sögn blaðsins er fólgið
í þvf sem kommúnistarríkjun-
um í Austur-Evrópu er heitið
um að ekkert rfki hafi rétt til
íhlutunar í málefni annarra. I
heild sé árangur ráðstefnunnar
harla léttvægur, en yfirlýsingin
sem undirrituð var geti þó
orðið grundvöllur að frekari
viðleitni til sátta i álfunni.
Mikilvægt sé að Vesturlönd
kætist ekki um of yfir þessum
takmarkaða árangri, því að
pólitfsk markmið Sovétrikj-
anna hafi ekki breytzt. Þau vilji
öðru fremur að hin vestrænu
ríki sofni á verðinum og telji
ekki lengur stafa neina
hernaðarhættu af Sovétríkjun-
um og áliti þvi varnarbandalög
óþörf. Tækist Sovétríkjunum
að ná þessu marki væri mikil
hætta á ferðum. Nú sé hins
vegar rétti tíminn til þess að
snúa sér að þeim viðfangsefn-
um sem raunverulega snerta
öryggi ibúa álfunnar og hraða
viðræðum um gagnkvæman
samdrátt herafla og takmörkun
kjarnorkuvopnabúnaðar.
Helsinki-yfirlýsingin
betri en ekkert
Observer í Bretlandi segir i
forystugrein í síðustu viku og
Helsinki-yfirlýsingin muni ekki
bjarga neinum andófsmanni í
Sovétríkjunum úr fangelsi eða
af „geðveikrahæli", en samt sé
yfirlýsingin betri en engin.
Samkomulagið sé einn liður i
hinum fjölþættu samkomulags-
umleitunum „detente"-
Framhald á bls. 27
sagði að spurningunni um, hvort
skæruliðarnir hefðu vopn sín með
sér um borð i flugvélina, væri enn
ósvarað. En hann bætti þvi við
að svarið við þvi fyndist f tíma.
Tun Abdul Razak kom til
flugvallarins í kvöld, en þar voru
fyrir 4 ráðherrar úr stjórn hans.
Meðal gislanna 15 eru ræðis-
maður Bandarikjanna i Kuala
Lumpur, Robert Stebbins, og
verzlunarfulltrúi sænska sendi-
ráðsins, Fredrik Bergenstráhle.
Embættismennirnir 4, sém fara
með flugvél skæruliðanna, eru
Keiska Ochi deildarstjóri i
japanska utanríkisráðuneytinu,
R. Murata fulltrúi í sama ráðu-
neyti Ramli Omar aðstoðar-
samgöngumálaráðherra Malaysiu
og Osman Cassim ráðuneytisstjóri
innanrikisráðuneytisins í
Malaysfu.
Áreiðanlegar heimildir segja,
! að Japanarnir séu óánægðir með
I áhöfn flugvélarinnar. Upphaflega
báðu þeir um aðeins þriggja
! manna áhöfn.
Shafie innanríkisráðherra
Malaysiu lýsti aðgerðum skæru-
liðanna sem martröð, sem menn
stæðu hjálparvana gegn. Sagði
hann fréttamönnum á flugvell-
inum að Malaysiustjórn vildi
skæruliðana úr landi hið fyrsta.
Hann sagði ríkisstjórnina
þráfaldlega hafa spurt skæru-
liðana síðustu þrjá daga hvert
þeir vildu fara. Að lokum sögðust
þeir vilja fara til Arabalands.
Sagði Shafie að allt^amband sitt
við skæruliðana hefði verið í
gegnum síma. „Ég gelymi aldrei
rödd hans“, bætti hann við.
Hann fayði þakkir japönskum,
sænskum og bandarískum
embættismönnum fyrir þátt
þeirra i lausn málsins.