Morgunblaðið - 13.07.1977, Síða 17

MORGUNBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 13.JULÍ 1977
17
Sovézk njósnaskip und-
an ströndum Kanada
Vinslit Albana
ogKínverja?
Halifax, Nova Scotia, 12. júlí.
Reuter.
KANADlSKI flotaforinginn
Douglas Boyle, sem er yfirmaður
kanadfska sjóhersins og ber
ábyrgð á vörnum á Vestur-
Atlantshafssvæði NATO, sagði
nýlega I viðtali, að 10—15 so-
vézkra fiskiskipa undan strönd-
um Kanada væru njósnaskip og
væri hlutverk þeirra að hlera
hernaðarf jarskipti og fylgjast
með kafbátavarnaráætlunum
Kanada. Allt að 500 sovézk fiski-
skip eru að jafnaði við strendur
Kanada, en þó jafnan á alþjóðleg-
um hafsvæðum, þannig að hvorki
Genoa, ltaliu, 12. júlí. Reuter.
ÞRÍR byssumenn réðust í
gærkvöld á einn áhrifa-
mesta stjórnmálamanninn
í Genoa og særðu hann
mörgum skotsárum í fætur
og kvið. Árásin á mann
þennan, Angelo Sibilla,
sem er héraðsleiðtogi
kristilegra demókrata, var
gerð nokkrum klukku-
stundum eftir að starfs-
maður annarra stjórnmála-
Sænskur
skipstjóri
sektaður í
Bretlandi
Leirvik, Hjaltlandi, 12. júli.
Reuter.
SÆNSKI togarinn Halland hélt
héðan i dag eftir að skipstjórinn
Arne Eakrison, hafði greitt tíu
þúsund punda sekt fyrir að fiska í
heimildarleysi innan 200 mílna
fiskveiðilögsögu Breta. Skip-
stjórinn fékk heimild til að kaupa
aftur veiðarfæri sin og afla, en
hvort tveggja hafði verið gert
upptækt. Verðmæti afla og
veiðarfæra var talið vera um
15.600 sterlingspund, en ekki var
látið uppi hvaða verð skipstjórinn
greiddi. Halland var tekinn i
landhelgi sl. laugardag og færður
til Leirvikur. Skipstjórinn viður-
kenndi að hafa verið að veiðum
um 30 milur undan ströndum
Orkneyja.
Kanadastjórn né Bandarikin geta
amazt við þeim.
Sovézku skipin eru einnig sögð
stunda njósnir i þvi skyni að kom-
ast að tæknilegum leyndarmálum
viðvikjandi radarútbúnaði her-
skipa og flugvéla og einnig eru
þau sögð leggja mikla áherzlu á að
komast á snoðir um kafbátaleitar-
tækni NATO rikjanna. Er í þvi
sambandi lögð áherzla á að safna
leynilegum upplýsingum um
hlustunartæki NATO-landanna
sem sögð eru vera á hafsbotni víðs
vegar og gegna því hlutverki að
hlera ferðir sovézkra herskipa og
kafbáta.
samtaka kaþólskra í Róm
var skotinn í fæturna.
Farið var með Sibilla i flýti á
sjúkrahús og er talið að hann
muni ná sér eftir árásina og sama
er að segja um mann þann sem
fyrir árásinni varð í Róm.
Samtökin „Rauða hersveitin"
hefur eignað sér þessar árásir
sem koma í kjölfar fjölmargra
samskonar árása undanfarna
mánuði á italska stjórnmálamenn.
Vel er fylgzt með ferðum og
aðgerðum sovézku skipanna und-
an Kanada og hafa flugvélar og
skip eftirlit með þeim. „Við vitum
ósköp vel að mörg þessara skipa
eru að veiðum, en okkur er jafn-
framt ljóst að hluti þeirra er hér
annarra erinda og með þvi verð-
um við að fylgjast" sagði Boyle
flotaforingi.
Hlustunartæki NATO á sjávar-
botni eru talin gegna sérstaklega
mikilvægu hlutverki, þvi komi til
ófriðar er talið mjög mikilvægt að
nákvæmar uoplýsingar liggi fyrir
um ferðir sovétflotans, sem ella
gæti stöðvar birgðaflutninga til
Evrópu. „Evrópa getur ekki verið
án birgðaflutninga frá Vestur-
heimi i meira en 30 daga,“ sagði
Boyle flotaforingi, „og þetta atr-
iði er einn mesti veikleikinn í
varnaáætlunum NATO“.
Varnasérfræðingar NATO eru
sagðir telja að vesturveldin
myndu bera sigurorð af sovétflot-
anum komi til sjóorustu um yfir-
ráð á Atlantshafi, en þó aðeins
eftir mikið skipatap. Einn
heimildarmaður í Brussel telur að
Rússar séu að reyna af öllum
mætti að auka likurnar á því að
þeir muni sigra í slíkri orustu
með njósnum sínum undan
ströndum Kanada.
SVO virðist sem brestir
séu að koma í hið sérstaka
samband sem verið hefur
milli Albaníu og Kína
undanfarin 16 ár, en hið
nána samband landanna
byggðist á sameiginlegum
fjandskap ríkjanna við So-
vétríkin. Albanir hafa nú
hafið hugmyndafræðilega
árás á utanríkisstefnu Kín-
verja, einkanlega stefnu
þeirra gagnvart þróunar-
löndunum, og saka þá um
að svíkja Marx-
Leninismann og aðhyllast
hugmyndir sem séu hættu-
legar hinum alþjóðlega
byltingarmálstað.
Árásin á Kinverja var birt i
flokksmágagni albanska
kommúnistaflokksins, Zeri i
Popullit, á fimmtudag í síðustu
viku. Kina var aldrei nefnt á nafn
en ekki fór milli mála við hvaða
riki var átt. Hugmyndir Peking-
stjórnarinnar um að eitt stórveldi
sé skárra en annað og að þriðji
heimurinn geti verið sameiginleg
EKKERT I norskri herstöðva- og
kjarnorkustefnu mælir gegn þvf
að sett verði upp siglinga- og fjar-
skiptatæki á norskri grund sem
aðstoða muni kjarnorkukafbáta
NATO eða önnur skip banda-
lagsins sem búin eru kjarnorku-
vopnum, að þvi er Johan Jörgen
Holst, ráðuneytisstjóri f norska
varnarmálaráðuneytinu, sagði
nýlega. Holst lét þessi ummæli
falla i tilefni af þvf, að látið hefur
verið uppi að norska stjórnin
hefur til athugunar að láta koma
upp fleiri fjarskiptakerfum af
gerðinni LORAN C, en þessi kerfi
hafa verið umdeild í Noregi. Tvö
slík kerfi hafa þegar verið sett
upp og er annað f Norður-Noregi
en hitt á Jan Mayen, en komið
hefur í Ijós að tæki þessi eru m.a.
notuð til leiðbeininga fyrir
Polariskafbáta Bandarfkja-
manna, sem búnir eru kjarnorku-
vopnum.
Sjóliðsforingi í norska sjóhern-
um hefur sakað stjórn Nordlis i
brjóstvörn gegn þeim eru taldar
hættulegar og lýsa tækifæris-
stefnu Kina. Þá er átalið að Kín-
verjar skuli setja undir sama hatt
og telja bandamenn sina gegn
heimsvaldastefnu aðila eins og
arabisku oiiufurstana, Pinochet
hershöfðingja í Chile og Mobutu
forseta Zaire.
1 greininni er þvi haldið fram,
að Sovétríkin og Bandarikin séu
bæði jafnhættuleg öllum þjóðum
og er Kina varað við afleiðingum
þess að binda trúss sitt um of við
annað stórveldið, þ.e. Bandaríkin.
Greinin i Zeri i Popullit er talin
sýna, að Albanir séu mjög von-
sviknir með þær breytingar sem
orðið hafa á utanríkisstefnu Kin-
verja undanfarin ár og telji þá
hafa svikizt um að halda
byltingarfánanum á loft um viða
veröld.
1 grein i Times í London um
helgina er einnig talið að grein
albanska blaðsins eigi sér einnig
orsakir heinta fyrir og gæti hún
sýnt að Hoxha flokksleiðtogi sé
með henni að berja niður
skoðanir þeirra í Albaniu, sem
kunna að vilja feta i fótspor Kin-
verja og taka upp samband við
Bandaríkin og önnur Vesturlönd.
Noregi um aó hafa leynt stór-
þingið þvi að LORAN C stöðvarn-
ar væru notaðar í tengslum við
kjarnorkukafbáta.
Eins og kunnugt er er það stór
þáttur i varnarmálastefnu Norð-
manna að þar skuli ekki vera
erlendur her og að i landinu verði
ekki kjarnorkuvopn.
Talið er aó rikisstjórnin lumi
enn á upplýsingum um starfsemi
þessara LORAN C stöðva, sem nú
er verið að hugleiða að fjölga, og
þingleiðtogi vinstri sósialista i
Noregi, Berge Furre, hefur hótað
þvi að brjóta þingtrúnað sinn og
segja frá þvi sem hann veit um
málið, jafnvel þótt hann ætti á
hættu að verða saksóttur fyrir.
Rikisstjórn Nordlis hefur nú til
athugunar hvort birta eigi
skýrslu sem henni hefur borizt
frá bandaríska varnarmálaráðu-
neytinu um þátt fjarskiptastöðv-
anna í starfrækslu kjarnorkukaf-
báta.
Kemur slæm heilsa
Brezhnevs í veg fyrir
fund þeirra Carters?
HÁTTSETTIR embættismenn í
Frakklandi, sem þátt tóku í við-
ræðum franskra ráðamanna við
Brezhnev forseta Sovétrfkj-
anna í Parfs f júnf, eru sagðir
lfta svo á að heilsu Brezhnevs
sé svo farið að mjög ólfklegt sé
að hann geti átt f alvarlegum
samningaviðræðum við Carter
Bandarfkjaforseta sfðar á
þessu ári. Telja þessir heimild-
armenn að Brezhnev, sem er
sjötugur, beri aldur sinn illa og
sé greinilega ekki fullkomlega
heill heilsu. Er sagt að Giscard
d’Estaing Frakklandsforseti
hafi fært Vance utanrfkisráð-
herra þessar sömu fréttir þegar
þeir ræddust við nýicga, en
Frakklandsforseti ræddi einn
við Brezhnev f stundarf jórðung
á meðan heimsóknin stóð yfir.
Ráðgert hafði verið að Gis-
card og Brezhnev ræddust við í
klukkustund en að beiðni þess
siðarnefnda var fundinum fyrst
frestað en síðari ákveðið að
hann yrði aðeins í hálfa klukku-
stund. Fundurinn var þó aðeins
í stundarfjórðung og er sagt að
Brezhnev hafi átt i erfiðleikum
með að tjá sig og einbeita sér að
tilteknu umræðuefni.
A fyrstu fundum þeirra Gis-
cards var Brezhnev umkringd-
ur aðstoðarmönnum og las þá
upp yfirlýsingar sínar af blaði
með hárri raust og gaf Frökk-
unum ekki færi á að skiptast á
skoðunum við hann. Leiddi
þessi framkoma til vangaveltna
um heilsufar hans, sem síðan
urðu að þeim skoðunum sem að
ofan er lýst eftir fund Brezh-
nevs með Giscard.
Frakkar eru sagðir hafa skýrt
Bandarikjamönnum frá þvi að
vonlítið sé að búast við að
nokkrar viðræður geti farið
fram í alvöru milli Carters og
Brezhnevs meðan heilsu Brezh-
nevs sé svona háttað og ef af
fundi þeirra yrði, mundi nauð-
synlegt að frá öllum samning-
um væri gengið áður, þannig að
þjóðarleiðtogarnir þurfi aðeins
að skrifa undir.
í framhaldi af þessum frétt-
um frá Frakklandi skýrir New
York Times frá því að Brezh-
Brezhnev I Parls f sfðasta mán-
uði.
nev hafi verið í góðu formi þeg-
ar hann hitti Malcolm Toon,
sendiherra Bandarikjanna i
Moskvu, að máli nýlega og hafi
Framhald á bls. 18
Skotið á ítalska
stjórnmálamenn
Aðstoða Norðmenn
kjamorkukafbáta?