Morgunblaðið - 16.11.1985, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR16. NÓVEMBER1985
Félagsvísindastofnun hefur verið
sett á laggirnar innan félagsvísinda-
deildar Háskóla íslands samkvsmt
reglugerð menntamálaráðherra frá
11. júní 1985. í fréttatilkynningu frá
stofnuninni segir að Félagsvísinda-
stofnun Háskóla íslands muni ann-
Sigurður Oskarsson
„Sérfræðingar í samn-
ingamálum keppast nú
við að skilgreina nýjar
leiðir í leit að bættum
lífskjörum fyrir al-
þýðu...“
að laun sitji ekki eftir í Hruna-
dansi óstöðvandi verðbólgu. Ýmsir
hafa orðið til þess að fordæma hið
gamla vísitölukerfi launa, telja það
engu hafa skilað og beinlinis valdið
stöðugu víxlgengi kaupgjalds og
verðlags til óheilla launafólki. I
því sambandi hefur m.a. verið bent
á að laun hafi setið eftir á meðan
verðtryggð lán launþega, einkum
vegna íbúðarkaupa, hækkuðu í
vaxandi verðbólgu.
Svona einföld túlkun á alvar-
legri þróun sem beinlínis verður
rakin til óvandaðra stjórnmála-
manna er auðvitað forkastanleg.
Stjórnvöld hafa stundað þá iðju
að möndla með vísitöluna út á ystu
nöf og síðan kippt kjaravísitölunni
úr sambandi þegar ekki dugðu
lengur önnur ráð. Vísitala lána er
síðan látin vaða fram óhindruð og
merja undir okurhæl sínum launa-
skert alþýðuheimili í landinu.
Heiðarlegasta og vandaðasta
fólk í þúsundatali í hópi launþega,
sem skipulagt hafði lántökur sínar
með hliðsjón af samgengi launa
og lána, var skyndilega ofurselt
miskunnarlausu misgengi þessara
lífskjaragrunna. Verkið var síðan
fullkomnað með því að dæla fjár-
magni í einstakar atvinnugreinar
í tilteknum landshlutum. Afleiðing
þess varð síðan launaskrið sem
mulið hefur nú endanlega vígtenn-
urnar úr þeirri verkalýðsforystu
sem fórnaði sér og þreytti fyrir
félagsmálapakka og hinsegin laun
á sínum tíma.
Ekkert múður svo
Nýja boðskapnum um lífskjör í
stað launa verður eflaust fagnað
einkum og sér í lagi af þeim sem
vita að þeir eru ekki í þeim hópi
sem á að frelsa með þessum hætti.
Eflaust verður kerfið sett í gang
og sérmenntuðustu hagfræðingar
þess látnir meta kosti og leiðir.
Fjármálaspekingar þjóðarinnar
vita nefnilega glögg skil á útreikn-
ingi í heimilishaldi láglauna-
mannsins og margar götur í
Reykjavík eru fullar af húsum,
sem eru full af fólki, sem fæst við
að reikna út hvað menn þurfa lítið
til þess að lifa af. Maldi einhver í
móinn þegar spekingarnir hafa
komist að niðurstöðu er sigað á
hann óvinsamlegum gerðardómum
í skjóli bráðabirgðalaga eða næt-
urlaga.
Höíundur er formaður Verkalýðs-
félagsins Rangæings og forseti
Alþýðusambands Suðurlands.
Lífskjör í stað launa
— eftirSigurð
óskarsson
Pakkasmíði og
peningalaun
Það er ævinlega með ósköpum
þegar mennirnir sem vilja ráða I
þessu þjóðfélagi velja nýjar leiðir
í lífskjamálum meðbræðra sinna.
Fyrir nokkrum árum var ekki um
annað rætt varðandi kjaramál en
svokallaða félagsmálapakka. Eng-
inn var gjaldgengur í vitsmuna-
hópa um verkalýðsmál nema hann
fengist til að lofsyngja kenninguna
um félagsmálapakka og því meiri
varð vegurinn sem hugmyndaflóð-
ið dró lengra í pakkasmíði hvers-
konar. Síðar kom þó í ljós að þessi
kjaramálaforrétting öllsömul var
ein hörmulegasta útgáfa á niður-
jöfnun ölmusu sem framkvæmd
hefur verið í landinu frá því á
kreppuárunum.
í framhaldi af pökkunum kom
svo kenningin um svokölluð pen-
ingalaun og annarskonar laun og
nú er kominn fram nýr boðskapur
sem hljóðar upp á lífskjör í stað
launa.
Félagsvísindastofnun
við Háskóla íslands
ast fræðilegar rannsóknir í félgasvís-
indum, en auk þess taka að sér
rannsóknar- og ráögjafarverkefni
fyrir aðila utan Háskólans.
Starfssvið Félagsvísindastofn-
unar er þrenns konar. í fyrsta lagi
verða gerðar þjónusturannsóknir
fyrir ráðuneyti, fyrirtæki, hags-
munasamtök, stofnanir, nefndir
og sveitarstjórnir, sem felst í
gagnaöflun, gagnavinnslu, tölvu-
notkun, skýrslugerð, úttektum og
ritsmíðum.
í öðru lagi býður stofnunin upp
á ráðgjafarþjónustu. Starfsmenn
félagsvísindadeildar hafa áður
unnið ráðgjafarstarf og er nú fyr-
irhugað að koma upp á vegum
stofnunarinnar formlegra fyrir-
komulagi og frekari útfærslu á
því. Bent er á að hægt væri að
koma upp „neti“ sérfræðinga úr
mörgum skyldum deildum Háskól-
ans auk sérfræðinga í stofnunum
utan hans. Vísir að þessu fyrir-
komulagi er þegar kominn í rann-
sókn á húsnæðismálum ungs fólks
sem sérfræðingar Húsnæðisstofn-
unar ríkisins hafa unnið með
starfsmönnum Félagsvísinda-
stofnunar.
I þriðja lagi fára fram á vegum
Félagsvísindastofnunar neyslu-
rannsóknir og markaðskannanir.
Til greina kemur að vinna upplýs-
ingar sem kæmu að beinum notum
fyrir fyrirtæki og sölusamtök sem
vinna að markaðsmálum.
Starfslið félagsvisindadeildar
hefur unnið að ýmsum fræðilegum
verkefnum og ýmsum þjónustu-
verkefnum á undanförnum árum.
Flest þeirra hafa verið unnin fyrir
opinbera aðila, stofnanir, nefndir
á vegum stjórnvalda og sveitarfé-
lög.
í stjórn Félagsvisindastofnunar
eru dr. Stefán ólafsson forstöðu-
maður, dr. Jón Torfi Jónasson,
ólafur Þ. Harðarson og Guðfinna
S. Bjarnadóttir.
Vlllíbráð
Föstudaginn 15. og laugardaginn 16. verður
víkingaskipið okkar í Blómasal drekkhlaðið villibráð.
Tilvalið tækifæri fyrir þá sem vilja
prófa eitthvað nýtt.
Við bjóðum upp á:
Hrelndýr - vllllgæs - önd - rjúpu - sjófugla
- helðalamb - graflax - silung o.fl.
Borðapantanir i sima 22322 - 22321.
HÚTEL LOFTLEIÐIR
FLUGLEIDA ABA HÓTEL
Forsjá skal það
vera heillin
Ekkert er eðlilegra en að um-
ræður um kjarmál taki fjörkipp
þegar dregur að áramótum og
samningagerð blasir við á vinnu-
markaðnum. Sérfræðingar í samn-
ingamálum keppast nú við að skil-
greina nýjar leiðir í leit að bættum
lífskjörum fyrir alþýðu og í fjöl-
miðlum deila menn svo um hvort
fram komi í þeirri viðleitni prívat
vangaveltur einstaklinga eða um
sé að ræða vísi að útspili sterkra
hagsmunasamtaka. Hinum nýju
hugmyndum er svo auðvitað
hampað eða hafnað eftir því hvað-
an pólitískir vindar blása hverju
sinni.
Einstaka virtar stofnanir og
áhrifamenn beinlínis nötra af
geðshræringu yfir „hinni nýju leið
til lífskjara" svo óneitanlega
minnir á taugaveiklunina í pakka-
standinu á sínum tíma. Með grun-
samlega skjótum hætti og óvenju-
legum verkalýðsmálaáhuga ryðj-
ast kjaramálaspekingar fram á
umræðuvöllinn, hefja upp raust
sína og lofsyngja hina nýju líf-
skjaraleið, sem skal umfram allt
vera óháð gamaldags kenningum
um laun í peningum. Forsjá skal
það vera og svo virðist nú komið
1 verkalýðsbaráttunni að kenning-
ar fái helst hljómgrunn þá er þær
flytja boðskap um að aðrir fái að
halda um buddu verkamannsins
en hannsjálfur.
Undir okurhæl
Auðvitað er ekkert við það að
athuga að rætt sé um nýjar leiðir
í kjarasamningum eða breytingar
á forsendum launagreiðslna og
þeim aðferðum sem tryggja eiga

„iö
Mfl 9et6?. «<f
ár9‘ JyMÓ,adI 1 vél 09
lrB tcV<- 2a®Khlut“B’,
öliuifl
vera’
SJ Uð»r'
’faói be««"r- sv°
wmmmmmmm