Morgunblaðið - 09.08.1986, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. ÁGÚST 1986
Italir frysta
fé Líbýumanna
Tórínó, Ítalíu. Frá Hrynju Tomer, fréttaritara Morgunblaósins.
FJÁRMAGN Líbýumanna í
fimm ítölskum bönkum ásamt
hlutafé í fjölda ítalskra fyrir-
tækja, hefur nú verið fryst í
kjölfar vanefnda á greiðslu
skulda Líbýumanna við Ítalíu,
en heildarskuldir Líbýumanna
nema um 800 milljónum Banda-
ríkjadala eða tæplega 33 miUj-
örðum íslenskra króna. Þetta
kemur fram í ítalska dagblaðinu
La Stampa í gær.
ítalskir lögmenn hafa komið því
til leiðar að bankainnistæður
Líbýumanna í fímm ítölskum bönk-
um ásamt hlutum þeirra í mörgum
ítölskum fyrirtækjum verði ekki
hreyfðar fyrr en málaferlum milli
Líbýu og ítalskra lánardrottna
þeirra lýkur. Málaferlin hafa verið
ákveðin og fara fram í Róm og
Mílanó 27. og 28. maí á næsta
ári. Þá mun Khadafy þurfa að
svara fyrir vanefndir sínar.
Skuldir Líbýu við ítölsk fyrir-
tæki nema alls um 800 milljónum
dala og hafa mörg fyrirtæki farið
illa út úr viðskiptum sínum við
Líbýu. Ljóst er að að minnsta kosti
eitt fyrirtæki, C.F., í borginni Piaz-
enza muni verða gjaldþrota innan
skamms vegna þessara vanefnda
Líbýumanna, en stór hluti viðskipt-
anna fór fram á tímabilinu 1980-
81. Nokkur fyrirtæki hafa ekki séð
sér annan kost en þann að taka
eldsneyti frá Líbýu upp í skuldir
til þess að komast hjá gjaldþroti,
en líbýskt eldsneyti er mun dýrara
en annað eldsneyti á markaði.
„Frysting á fjármunum Líbýu-
manna á Ítalíu var það eina sem
við gátum gert,“ segir Enzo
Marazzi, lögfræðingur Co.La., sem
Líbýumenn skulda 1.769 milljarða
líra eða tæplega 50 milljónir dala,
í samtali við La Stampa. „Við vild-
um rejma stjómmálalegar leiðir,
en stjómmálamenn gerðu lítið ann-
að en að lofa aðgerðum, sem þeir
síðan stóðu ekki við. Því verður
ekki hjá málaferlunum komist."
25 Kúrdar dæmdir tíl dauða
Herdómstóll í Adana í Tyrklandi dæmdi nýlega
25 Kúrda til dauða og 25 í ævilangt fangelsi.
Meðal þess, sem þeim var gefið að sök, eru alls
168 morð. A myndinni sjást nokkrir þeirra hlýða
á, er dómarnir yfir þeim eru lesnir upp. Þeir
eru allir félagar i „Verkamannaflokki Kúrda“.
Flokkurinn, sem er bannaður i Tyrklandi, berst
fyrir sjálfstæði Kúrda í suðausturhluta landsins.
Japan — Bandaríkin:
Ánægja yfir óheftum inn-
flutningi vefnaðarvara
Tókýó, AP.
JAPANSKIR embættismenn og
Norski Verkamannaflokkurinn:
Leverás hættir
sem flokksritari
IVAR Leverás, einn af frammá-
mönnum norska Verkamanna-
flokksins, skýrði frá þvi í gær,
að hann ætlaði að segja af sér
sem ritari flokksins.
Leverás sótti sl. mánudag um
stöðu bankastjóra við Husbanken,
banka, sem stofnaður var árið 1946
til að fjármagna íbúðabyggingar í
Noregi, og kvaðst hann áður hafa
skýrt Gro Harlem Brundtland, for-
manni Verkamannaflokksins, frá
að hann ætlaði að láta af embætti
sínu. Nærri helmingur Norðmanna,
sem eru 4,2 milljónir talsins, býr í
húsnæði, sem Husbanken hefur
fjármagnað.
Norskir Qölmiðlar telja líklegt að
eftirmaður Leverás verði aðstoðar-
maður hans, Thorbjöm Jagland, en
hann var áður formaður fyrir æsku-
lýðssamtökum Verkamannaflokks-
ins. Er hann helst kunnur fyrir
andstöðu sína við Atlantshafs-
bandalagið og í langflestum stefnu-
skrám æskulýðssamtakanna allt frá
árinu 1969, hefur verið krafíst ein-
hliða úrsagnar úr NATO.
Núverandi formaður æskulýðs-
samtaka Verkamannaflokksins er
Jens Stoltenberg og er hann á önd-
verðum meiði við Jagland í öryggis-
málunum. Á næsta þingi
æskulýðssamtakanna, í febrúar
nk., hyggst hann leggja fram tillögu
um stuðning við aðild Norðmanna
að NATO.
fulltrúar iðnaðarins hafa fagnað
því að frumvarp um innflutnings-
höft á vefnaðarvörur var
endanlega fellt í fulltrúadeild
Bandaríkjaþings.
„Heilbrigð skynsemi vann sigur
á vemdarhyggjunni," sagði Hiroshi
Yamamoto, háttsettur starfsmaður
samtaka japanskra vefíiaðarvöruút-
flytjenda. 400 fyrirtæki, sem starfa
í vefnaði, eiga aðild að samtökun-
um.
„Ef frumvarp um þetta ströng
innflutningshöft hefði náð fram að
ganga hefði afleiðingin orðið ringul-
reið á heimsmarkaði," sagði
Yamamoto.
Frumvarpið var lagt fram og
samþykkt á Bandaríkjaþingi á
síðasta ári, en Ronald Reagan,
Bandaríkjaforseti, beitti neitunar-
valdi sínu. Fulltrúadeildin afgreiddi
frumvarpið aftur á miðvikudag og
fóm atkvæði þannig að 276 greiddu
atkvæði með því en 149 á móti.
Til þess að frumvarp nái fram að
ganga eftir að forseti hefur beitt
neitunarvaldi þurfa tveir þriðju
hlutar þingheims að greiða atkvaeði
með því og var frumvarpið um inn-
flutningshöftin því fellt.
Ónafngreindur embættismaður
japanska viðskipta- og iðnaðarráðu-
neytisins sagði að Japanir væm
ánægðir með það að frumvarp „sem
einkennist af vemdarstefnu skyldi
ekki ná fram að ganga í fulltrúa-
deildinni."
Útflutningur Japana til Banda-
ríkjanna á vefnaðarvömm jókst um
tuttugu prósent á fyrstu sex mán-
uðum þessa árs miðað við sama
tíma í fyrra.
ísrael og Ólympíuskákmótið:
Voru reglur
FIDE brotnar?
Luzerne, Sviss, AP.
AÐALRITARI Alþjóða skáksambandsins, FIDE, bar í gær á móti
því, að reglur sambandsins hefðu verið brotnar með því að bjóða
ekki ísraelum að taka þátt í Ólympiuskákmótinu, sem fram á að
fara í Dubai í Sameinuðu arabísku furstadæmunum.
Alnæmisvandamálið í Afríku:
Heil kynslóð f orystu-
manna kann að deyja út
HEIL kynslóð langskólageng-
inna Afríkumanna kann að
deyja út af völdum alnæmis-
sjúkdómsins, að mati franska
vísindamannsins Luc Montagni-
er, sem starfar við hina virtu
Pasteur-stofnun í París. í
nokkrum Afrikulöndum er al-
næmi útbreiddast meðal
háskólaborgara og fólks í
áhrifastöðum. Verði mannfellir
í þessum þjóðfélagshópum, eins
og Montagnier telur hugsan-
legt, getur það haft hörmuleg-
ar afleiðingar í för með sér.
Þessi ógn bætist við þau heil-
brigðisvandamál og efnahagsleg
og félagsleg vandamál, sem við
er að glíma í þessum löndum fyr-
ir. Þar sem fyrmefndir þjóðfélags-
hópar eru yfírleitt í áhrifastöðum
og fara með fjárveitingarvald,
gæti svo farið, að miklum §ár-
munum yrði varið til meðferðar
og hjúkrunar alnæmissjúklinga -
á kostnað annarra mikilvægra
verkefna eins og vatnsborana,
vegagerðar og almennrar heil-
brigðisþjónustu.
Calle Almedal, sem starfað hef-
ur að ýmsum verkefnum í Afríku
á vegum norska Rauða krossins,
segir, að af þessari ástæðu sé
brýnt, að alþjóðlegar hjálparstofn-
anir láti málið til sín taka.
Hann segir, að orsök þess, að
sjúkdómurinn heiji fyrst og
fremst á mennta- og valdastéttir
landanna, sé sú, að þessir þjóð-
félagshópar séu íjöllyndari í
kynferðismálum en almenningur.
Allt að 25% smitaðir
Enginn hefur fullkomna yfírsýn
yfír útbreiðslu ainæmis í Afríku,
en í sumum borgum er allt að
fjórði hver íbúi smitaður. Niður-
stöður rannsókna, sem alþjóðleg-
ar hjálparstofnanir hafa staðið
fyrir, sýna, að a.m.k. ein milljón
manna í Afríkulöndum er með
alnæmissmit, auk þess sem
10.000 sýkjast á ári hveiju. Rann-
sókn i Zaire leiddi í ljós, að 11%
bama á aldrinum tveggja til 14
ára voru smituð.
Dæmigert fyrir ástandið er, að
um helmingur sjúkrarúma á sum-
um spítaladeildum er skipaður
alnæmissjúklingum. Á bama-
deildunum fer allt að þriðja hvert
rúm undir alnæmissjúklinga.
Að dómi Almedals verður al-
næmi mesta þjóðfélagsvandamál
Afríkulanda innan fárra ára.
Hann segir erfítt að segja fyrir
um, hvaða afleiðingar þessi þróun
geti haft f för með sér.
Lim Kok Ann, aðalritari FIDE,
var inntur álits á þeim ummælum
Viktors Korchnois, þjálfara svissn-
esku skáksveitarinnar, að það væri
brot á reglum sambandsins að úti-
loka eina sveit frá þátttöku af
stjómmálalegum ástæðum. „í regl-
unum, eins og þær eru eftir
endurskoðunina árið 1982, er skýrt
tekið fram, að skipuleggjendur
Ólympíuskákmótsins mega gera
undantekningu á hvað það varðar
að bjóða einstökum aðildarþjóðum
þátttöku," sagði Lim í viðtali við
fréttamann AP-fréttastofunnar.
í viðtali við svissneska vikuritið
Tele sagði Korchnoi, sem er sov-
éskur útlagi en teflir nú fyrir Sviss,
að hann ætlaði ekki að tefla í
Dubai. Skoraði hann ennfremur á
aðra í svissnesku skáksveitinni að
fara að dæmi sínu því að þátttakan
væri „brot á hlutleysi Svisslend-
inga“. Korchnoi, sem tvisvar
sinnum hefur gert árangurslausa
atlögu að heimsmeistaratitlinum í
skák, er nú fyórði stigahæsti skák-
maður í heimi.
Lim, aðalritari FIDE, kvaðst
telja, að 60 eða 70 skáksveitir
hefðu tilkynnt þátttöku sína á
Ólympíuskákmótinu, sem hefst 13.
nóvember nk., en hafði þó ekki á
þeim nákvæma tölu.
Fundurinn um Afganistan:
Hlé g-ert á viðræðum
Genf, AP.
HLÉ var gert í gær á viðræðum
þeim sem Sameinuðu þjóðirnar
hafa staðið fyrir til að koma á
friði í Afganistan. Svo virðist
sem ekki hafi tekist að leysa
ágreining um hvenær Sovétmenn
skuli kalla sveitir sínar heim frá
Afganistan ef sættir takast.
Diego Cordovez, sáttasemjari
Sameinuðu þjóðanna, segist hafa
afhent sendinefndum Pakistan og
Afganistan nýjar tillögur og munu
stjómvöld viðkomandi ríkja taka
þær til athugunar.
í fréttatilkynningu frá sendi-
nefnd Pakistana segir að deiluaðilar
séu enn fjarri því að ná sáttum.
Pakistanar krefjast þess að Sov-
étmenn hverfí frá Afganistan innan
nokkurra mánaða frá undirritun
samkomulags. Afganir vilja semja
um brottflutning herliðsins í áföng-
um.
Cordovez vildi ekki segja til um
hvenær viðræðumar gætu hafíst
að nýju en taldi að næsti fundur
fulltrúa risaveldanna gæti flýtt
verulega fyrir samkomulagi.