Morgunblaðið - 19.03.1987, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 19. MARZ 1987
Verkfall kennara - uppsagnir í heilbrigðisstéttum:
Ríkíð bauð 18
hækkun heildarlauna
og 22-24% hækkun fastakaups, sagði fjármálaráðherra
Samninganefnd ríkisins lagði
fram tilboð í viðræðum við kenn-
ara 11. marz sl., miðað við
samninga til ársloka 1988. Boðin
var var 18-19% hækkun heildar-
launa og 22-24% hækkun fastra
mánaðarlauna, vegna breytinga á
vinnutíma, er i tilboðinu fólst.
Þannig komst Þorsteinn Pálsson,
fjármálaráðherra, efnislega að
orði, í umræðu utan dagskrár um
verkfall kennara og röskun skóla-
starfs.
Hjörleifur Guttormsson (Abl.-
Al.) , sem hóf umræðuna, sagði laun
kennara langtum lægri en laun fólks
með sambærilega menntun á al-
mennum vinnumarkaði. Krafa
kennara væri 45.000 króna byrjun-
arlaun. Hér væri mál, sem varðaði
þjóðina alla, nemendur og foreldra,
ekkert síður en kennara. Krafa ríkis-
ins um meiri viðveru kennara í
skólum bitnaði einkum á konum,
sem væru mikill meirihluti stéttar-
innar. Krafðist frummælandi
jákvæðari viðbragða ríkisstjómar-
innar í þessari vinnudeilu.
Þorsteinn Pálsson, fjármála-
ráðherra, tók undir það með
Hjörleifi að hér væri mikill vandi á
ferð, sem bitnaði fyrst og síðast á
nemum. Hafa yrði í huga að ríkið
hafi átt veigamikinn þátt í kjarasátt
á almennum vinnumarkaði, með
ákveðin efnahagsmarkmið í huga,
sem taka yrði tillit til í samnings-
gerð við ríkisstarfsmenn.
Ráðherra vitnaði til tilboðs samn-
ingsnefndar ríkisins, sem hér að
framan er rakið, og ennfremur til
umsagnar Kristjáns Thorlacíus,
formanns HÍK, sl. mánudag: „Það
þokaðist áleiðs, við náðum ár-
angri.... það þarf hinsvegar að ganga
svolítið betur í kvöld til þess að við
Ijúkum þessu og talsvert mikið betur
til þess að við ljúkum því“.
HÍK hafi s.'ðan komið á óvart með
því að hækka kröfur sínar, er hér
var komið, svo mjög, að þær hafi
þýtt 50-60% útgjaldaauka fyrir ríkis-
sjóð.
Ráðherra lagði áherzlu á að kjara-
samningar þyrftu að taka mið að
þeirri meginstefnu, sem fylgt væri,
að ná fram kjarabótum án nýrrar
verðbólguskriðu.
Sverrir Hermannsson, mennta-
málaráðherra, sagði, að gera
þyrfti kennarastarfið eftirsókn-
arvert á ný, einnig launalega, en
virða þurfi þær forsendur, sem
lagðar væru til grundvallar i al-
mennri launaþróun í landinu.
Staðreynd væri að opinberir
starfsmenn, einnig kennarar, hafi
fengið heldur meiri launahækkun
1986 en aðrir. Sú staðreynd, að
enn hallaði á opinbera starfsmenn
sýndi fyrst og fremst, hvern veg
fyrri ríkisstjórnir hafi leikið ríkis-
starfsmenn launalega.
Kristin Halldórsdóttir (KI.-
Rvk.), Steingrímur Sigfússon
(Abl.-Ne.) og Ingvar Gíslason (F.-
Ne.) tóku og til máls og lögðu
áherzlu á nauðsyn skjótra samn-
inga. Steingrímur. minnti og á
flótta úr ýmsum heilbriðgisstétt-
um, vegna bágra launa, og að
þessa dagana væri verið að flytja
sjúklinga úr Landspítala, vegna
uppsagna og fyrirhugaðs verk-
falls. I þessu efni væri að skapast
óviðunandi ástand, sem leysa
þyrfti skjótlega.
Hjörleifur Guttormsson ræðir kennaradeiluna á Alþingi.
20 með, 6 móti, 8 sátu hjá:
Prestskosningar afnumdar
- nema 25% atkvæðisbærra sóknarbarna óski þeirra
í fyrrinótt samþykkti Alþingi
lög um veitingu prestakalla, sem
kveða á um afnám prestskosn-
inga. Þess í stað skuli sóknar-
nefndir ráða presta til starfa.
Þó er skylt að viðhafa prests-
kosningar ef fjórðungur atkvæð-
isbærra sóknarbarna ber fram
skriflega beiðni þar að lútandi
innan viku frá því að safnaðar-
nefnd valdi prest á sérstökum
kjörfundi.
Hin nýju lög gera ráð fyrir því
að sóknamefnd, aðalmenn og vara-
menn, kjósi prest í sóknina. Þau
leysa af hólmi lög frá 1915, sem
kváðu á um það, að söfnuðir kjósi
prest í almennum kosningum sókn-
arbama. Nú þarf skriflega ósk 25%
sóknarbama til að prestskosning
fari fram með sama hætti og við-
gengist hefur um langt árabil.
Sverrir Hermannsson, mennta-
málaráðherra, og meðflutnings-
menn úr íjórum flokkum fluttu
breytingartillögu þessefnis, að
beiðni 500 sóknarbama eða 10%
þeirra (í stað 25%) nægði til þess
að skylt væri að viðhafa prestskosn-
ingu með gamla laginu. Tillaga
menntamálaráðherra var felld með
eins atkvæðis mun.
Frumvarpið var síðan samþykkt
með 20 atkvæðum (af 40 í þing-
deildinni), sex þingmenn greiddu
mótatkvæði, 8 sátu hjá. Mótat-
kvæði greiddu: Sverrir Hermanns-
son, menntamálaráðherra, Páll
Pétursson (F.-Nv.), Eggert Haukdal
(S.-SL), Guðmundur Einarsson
(A-Rn.), Guðmundur J. Guðmunds-
son (Abl.-Rvk.) og Karvel Pálmason
(A.-Vf.).
Ályktun Alþingis:
Starf Þjóðhagsstofn-
unar verði endurskoðað
- Metið verði hvort hagkvæmt sé að
leggja hana niður
Lög um Utvegsbanka Islands:
Hlutafé verði einn milljarður
Hefur danskur banki áhuga á eignaraðild?
200 m.kr. boðnar út á almennu markaði
Lög um stofnun hlutafélags
um Utvegsbanka íslands vóru
samþykkt á næsturfundi Alþingis
(eftir klukkan eitt í fyrrinótt).
Svavar Gestsson, formaður Al-
þýðubandalags, sagði i lokaum-
ræðu um málið, að danskur banki
hefði sýnt áhuga á eignaraðild
að bankanum, en eignaraðild
erlendra banka, ailt að fjórðungi
hlutafjár, er heimil, samkvæmt
hinum nýju lögum. Gagnrýndi
Svavar þetta heimildarákvæði
laganna harðlega.
Samkvæmt lögunum er stefnt
að því að hlutafé bankans verði
allt að 1000 m.kr. Þar af leggur
ríkissjóður, eða Seðlabanki fyrir
hans hönd, fram allt að 800 m.kr.
en Fiskveiðasjóður allt að 200 m.kr.
200 m.kr. verða boðnar út á fijáls-
um markaði.
Núverandi bankaráð Útvegs-
bankans heldur umboði sínu þar til
hlutafélagsbanki hefur yfirtekið
starfsemi bankans, en fellur þá nið-
ur.
Ríkisstjóminni er heimilt að veita
ábyrgð ríkissjóðs á skuldbindingum
hins nýja hlutafélagsbanka gagn-
vart erlendum aðilum.
Samkvæmt lögunum tekur hinn
nýi hlutafélagsbanki til starfa 1.
maí n.k.
Samkomulag í félagsmálanefnd:
Lífeyrisréttindi
heimavinnandi
„Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórninni að undirbúa tillögur
um lífeyrisréttindi þeirra, sem
eingöngu sinna heimilis- og
umönnunarstörfum og leggja
þær fyrir Alþingi eigi síðar en
1. nóvember 1987“.
Þannig hljóðar samkomulags-
tillaga, sem félagsmálanefnd
Sameinaðs þings hefur komið sér
saman um, að frumkvæði form-
anns nefndarinnar Gunnars G.
Schram.
Eins og fram kom í frásögn á
þingsíðu Morgunblaðsins í
gær(frásögn af urmæðum) lágu
þijú þingmál fyrir um þetta efni:
frumvarp frá þingmönnum
Kvennalista, tillaga til þingsálykt-
unar frá Jóhönnu Sigurðardóttur
o.fl. og þingsályktunartillaga frá
Gunnar G. Schram o.fl.
Félagsmálanefnd hefur nú
komið sér saman um samræmda
tillögu, sem nefndarmenn flytja
allir, en þeir eru: Gunnar G.
Schram, Árni Johnsenn, Jóhanna
Sigurðardóttir, Guðrún Helga-
dóttir, Jón Kristjánsson og Stefán
Valgeirsson.
Tillagan kemur til afgreiðslu á
Alþingi í dag.
ÁLYKTUN um að fela ríkis-
stjórninni, að endurskoða starf-
semi Þjóðhagsstofnunar og meta
hvort ekki sé hagkvæmt að fela
öðrum verkefni hennar var sam-
þykkt á Alþingi í gær. Nafnakall
var haft um tillöguna og hlaut
hún 45 atkvæði en einn þingmað-
ur var á móti. Það var Ingvar
Gíslason (F.-Ne.).
Sex þingmenn sátu hjá við at-
kvæðagreiðsluna og átta voru
fjarverandi. Þeir sem hjá sátu voru:
Friðjón Þórðarson (S.-Vl.), Halld-
ór Asgrímsson, sjvarútvegsráð-
herra, Skúli Alexandersson
(Abl.-Vl.), Stefán Valgeirsson
(F.-Ne.), Steingrímur Hermanns-
son, forsætisráðherra, og Sverrir
Hermannsson, menntamálaráð-
herra.
Upphaflega var hér um að ræða
tillögu Eyjólfs Konráðs Jónssonar
(S.-Nv.) og fleiri þingmanna Sjálf-
stæðisflokksins, þar sem Alþingi fól
ríkisstjóminni, að láta þegar hefja
undirbúning þess að Þjóðhagsstofn-
un yrði lögð niður. Þegar tillagan
kom til fyrri umræðu í sameinuðu
þingi fyrir skömmu kom í ljós að
þingmenn Alþýðuflokksins vom
henni andsnúnir. í meðfömm alls-
heijamefndar sameinaðs þings
tókst samkomulag um breytt orða-
lag og meðal þeirra sem skrifuðu
undir það var Stefán Benediktsson
(A.-Rvk.).
Við seinni umræðu um tillöguna
AIMACI
í gær lét Stefán þá skoðun í ljós,
að rétt væri að ákveðinn hluti af
starfsemi Þjóðhagsstofnunar yrði
fluttur til Hagstofunnar. Ríkis-
stjómin yrði að gera upp við sig,
hvemig hún vildi haga efnahagsr-
áðgjöfinni. Loks taldi hann rétt, að
einhvers konar spástofnun yrði
komið á fót, sem annaðist þann
þátt af núverandi starfsemi Þjóð-
hagsstofnunar.
Stefán Benediktsson sagði, að í
greinargerð tillögunnar væri
strákslega komist að orði. Hann
lagði áherslu á, að ekki mætti kenna
ráðgjöfum og embættismönnum um
það sem miður færi í stjóm lands-
ins. Þar væri ábyrgðin öll á herðum
stjómmálamanna.
Eiður Guðnason (A.-Vl. taldi,
að tillagan sem samstaða tókst um
í allsheijamefnd væri allt annars
eðlis en upphaflég tillaga Eyjólfs
Konráðs Jónssonar o.fl. Hann kvað
það sjálfsagt mál, að endurskoða
starfsemi Þjóðhagsstofnunar og
sama gilti um aðrar ríkisstofnanir.
Þess vegna sagðist hann ætla að
greiða atkvæði með tillögunni.
Eyjólfur Konráð Jónsson (S.-
Nv.) sagði, að tillaga allshetjar-
nefndar væri smellin. Hann kvaðst
styðja hana eindregið. Einhveijir
þingmenn hefðu talið ókurteisi að
tala um að leggja stofnunina niður,
en orðalagið „að fela öðmm verk-
efni hennar" merkti hið sama og
þess vegna væri hann mjög ánægð-
ur með þessa niðurstöðu.
Svavar Gestsson (Abl.-Rvk.)
sagði, að leggja bæri Þjóðhags-
stofnun niður og fela öðmm
verkefni hennar. Hann sagði, að
stofnunin hefði ekki haft dug til
að veita ríkisstjómum ráðgjöf og
heldur ekki Alþingi. Þá lýsti hann
þeirri skoðun sinni, að setja bæri á
stofn sérstakt efnahagsmálaráðu-
neyti.

22Za SSSát