Morgunblaðið - 06.01.1989, Blaðsíða 1

72 SIÐUR B/C
STOFNAÐ 1913
4. tbl. 77. árg.
FÖSTUDAGUR 6. JANÚAR 1989
Prentsmiðja Morgxmblaðsins
Atburðurinn á Miðjarðarhafí:
Skyndifundur í
öryggisráðinu
Sameinuðu þjóðunum, London, Washington.
Öryggisráð Sameinuðu
þjóðanna kom saman til fund-
ar í gærkvöld til að ræða
þann atburð, sem varð á Mið-
jarðarhafi í fyrrdag, þegar
Bandaríkjamenn skutu niður
tvær líbýskar herþotur. Ætl-
uðu sjö hlutlaus ríki að leggja
fram ályktun um málið en
seint í gærkvöldi höfðu ekki
borist fréttir af umræðunum.
Bandarísk yfirvöld skýrðu
frá því í gær, að myndbands-
vélar í bandarísku orrustuvél-
unum sýndu, að önnur líbýska
herþotan að minnsta kosti
hefði verið búin eldflaugum
og hefði því ekki verið um
að ræða óvopnaðar eftirlits-
flugvélar eins og Líbýumenn
héldu fram.
I bréfi, sem bandarísk yfirvöld
sendu forseta öryggisráðsins í
fyrradag, segjast þau hafa rétt til
samkvæmt alþjóðalögum að verj-
ast yfirvofandi árás og Dan How-
ard, talsmaður bandaríska vamar-
málaráðuneytisins, sagði á frétta-
mannafundi í gær, að fram kæmi
á myndbandi, að önnur líbýska
flugvélin, og líklega báðar, hefði
verið búin ijórum sovéskum eld-
flaugum. Sagði hann, að banda-
rísku vélamar hefðu margbreytt
um stefnu en þær líbýsku jafnan
elt þær og kvað hann bandarísk
heryfirvöld furða sig á þessu því
að hingað til hefði líbýski herinn
ávallt snúið flugvélum frá þegar
ljóst var, að þær væru komnar inn
í ratsjárgeisla bandarískra her-
skipa.
Sovétmenn hafa verið mjög
harðorðir í garð Bandaríkjamanna
vegna atburðarins á Miðjarðarhafi
og sögðu í gær, að þeir hefðu
gerst sekir um „kaldrifjað morð“
með því að ráðast á „óvopnaðar
eftirlitsflugvélar". Talsmenn ara-
baríkjanna eru flestir sama sinnis
en sumir hafa þó hvatt hlutaðeig-
endur til halda ró sinni og hrapa
Reuter.
ekki að neinu. Vestur-Evrópuríkin
fara sér hægar í yfirlýsingum og
að sumu leyti vegna ótta Spán-
veija og ítala við hugsanlegar
hefndaraðgerðir Líbýumanna.
Sjá „Bretar segjast.. .“á
bls. 20.
Lestarslys í
Júgóslavíu
Belgrað. Reuter.
SJO menn létust og meira en 130
slösuðust í tveimur járnbrautar-
slysum í Júgóslavíu i gær.
Slysin urðu bæði með þeim
hætti, að jámbrautarlest var ekið á
bifreið á mótum akvegar og braut-
arteina. Varð vörubifreið fyrir ann-
arri en langferðabifreið fyrir .hinni.
Unnu björgunarmenn að því í gær-
kvöld að ná fóltei út úr annarri lest-
inni og var búist við, að tala látinna
ætti eftir að hækka.
Reuter
Flóttafólk á fjöllum
Ekkert lát er á átökunum milli Azera og Armena og hafa nú tug-
þúsundir manna flúið frá þeim héraðum, sem um langan aldur hafa
verið byggð fólki af báðum þjóðunum. Myndina tók sovéskur hermað-
ur af fjölskyldu.osem lagði á sig erfiða ferð yfir fjöllin á flótta frá
Nagomo-Karabakh, héraði, sem Azerar ráða en er að mestu byggt
Armenum.
Vopnasölumálið tekur nýja stefiiu:
Helstu ákærur á hend-
ur North felldar niður?
Washington. Reuter.
Sérstakur saksóknarí í vopnasölumálinu, sem svo hefur verið kall-
að, lagði í gær til, að felld yrðu niður þijú helstu ákæruatriðin á
hendur Oliver North, fyrrum ráðgjafa ríkisstjórnarinnar í öryggis-
málum. Hefiir hann með þvi tekið tillit til fiillyrðinga stjórnvalda
um, að ríkisleyndarmálum yrði óhjákvæmilega ljóstrað upp við réttar-
höld.
Lawrence Walsh saksóknari fór
fram á það við dómarann, sem fer
með málið, að sleppt yrði ákæram
um, að North hefði brotið lög með
því að skipuleggja vopnasöluna til
Irans og fjárveitingu til skæraliða
í Nicaragua; að hann hefði gefið
rangan vitnisburð og samþykkt
ólöglega uppsetningu öryggisnets
umhverfis heimili sitt. Þrátt fyrir
þetta á North yfir höfði sér allt að
60 ára fangelsi og þriggja milljón
dollara sekt verði hann fundinn
sekur um önnur ákæraatriði.
Fyrir viku gáfu lögfræðingar
Norths út stefnu á hendur þeim
Ronald Reagan Bandaríkjaforseta,
George Bush verðandi forseta, Ge-
orge Shultz utanríkisráðherra og
öðram háttsettum mönnum og
North hefur gefið í skyn, að hann
muni ekki skirrast við að skýra frá
ríkisleyndarmálum við réttarhöldin.
Vegna þessa telur ríkisstjórnin rétt-
arhöldin geta skaðað bandaríska
hagsmuni.
Svona er nú umhorfs í Sýrlandi enda er landið alsnjóa aldrei
þessu vant. Sumir láta þó ótíðina ekkert á sig. Meðan foreldrarn-
ir veigja undir könnunni bregða börnin á leik.
A
Ovenjulegir kuldar
í Miðausturlöndum
Nikósiu. Reuter.
Óvenjulegir kuldar eru nú í Miðausturlöndum og mikil fann-
koma hefur valdið ófærð og umferðaröngþveiti. í Khur-eyðimörk-
inni i íran hefur snjóað í fyrsta sinn í hálfa öld og i ísrael hafa
orðið verulegar firostskemmdir á grænmetisekrum.
Líbanir unnu við það í gær að
ryðja veginn til Sýrlands þrátt
fyrir mikið hríðarveður og Jórdan-
ir urðu að skjálfa sér til hita í
fyrrinótt þegar frostið fór niður í
15 stig. Víðast hvar í þessum
heimshluta hefur hitinn verið að
minnsta kosti 5 gráðum fyrir neð-
an meðallag um nokkra hríð og
sums staðar, til dæmis á Kýpur,
hefur rignt meira en um áratuga-
skeið. I ísrael hafa orðið miklir
skaðar á grænmeti og var haft
eftir embættismanni, að allt
grænmeti, sem ræktað væri undir
beram himni, væri ónýtt.
Moskva:
Viðskipta-
stríð innan
Comecon?
Moskvu. Reuter.
Sovétmenn neituðu því í gær,
að horfur væru á viðskiptastríði
milli aðildarrikja Comecon,
Efiiahagsbandalags Austur-
Evrópuríkja, þrátt fyrir þá
ákvörðun þeirra að takmarka
verulega útflutning á ýmsum
neytendavarningi, allt frá kavíar
til sjónvarpstækja. Áður hafa
Austur-Þjóðveijar, Pólveijar og
Tékkóslóvakar gripið til sömu
ráða og er ástæðan mikill vöru-
skortur í ríkjunum.
Vítalíj Bojarov, aðstoðaryfirmað-
ur sovésku tollgæslunnar, sagði á
fréttamannafundi í gær, að það
væri rangt að líkja þessum ráðstöf-
unum við viðskiptastríð en viður-
kenndi þó, að þær væra ekki í sam-
ræmi við áætlanir um aukin við-
skipti milli Comecon-ríkjanna.
Sagði Bojarov, að hér væri um að
ræða tilraun til að hindra, að nauð-
synjavörar, sem skorti í Sovétríkj-
unum, yrðu fluttar til annarra Aust-
ur-Evrópuríkja.
Ferðamenn, sem koma til Sovét-
ríkjanna frá öðram kommúnista-
ríkjum, kaupa þar gjarna ýmislegt,
sem skortir í þeirra eigin landi, og
nefndi Bojarov dæmi um það. Sagði
hann, að maður nokkur hefði haft
með sér úr landi 3.500 sápustykki.
Þar að auki er greitt fyrir varning-
inn í rúblum en ekki í erlendum
gjaldeyri. Af þessu tilefni hafa fjöl-
miðlar á Vesturlöndum minnt á, að
þar geisi einnig viðskiptastríð, milli
Evrópubandalagsins og Banda-
ríkjanna, en það snýst hins vegar
um að reyna að selja sem mest,
ekki sem minnst.
Dollarinn
hækkar en
olía lækkar
London, New York. Reuter.
GENGl dollarans hækkaði nokkuð
í gær en olíuverðið lækkaði aftur
á móti. Stafar það af því, að aðild-
arríki OPECs, Samtaka olíuút-
flutningsríkja, slógu sjö ára gam-
alt met í olíufiramleiðslu í desem-
ber.
Ýmislegt varð til að ýta undir doll-
arann, meðal annars atburðurinn úti
af Líbýuströndum, heilsa Japanskeis-
ara og líkur á vaxtahækkun vestra.
Fengust í gær 1,79 vestur-þýsk mörk
fýrir hvern dollara og 125,50 japönsk
jen.
Olíuframleiðslukvótar OPEC-ríkj-
anna vora lækkaðir um áramótin og
líklega vegna þess reyndu þau að
framleiða sem mest fyrir þann tíma.
Talið er, að hráolíubirgðir séu nú á
bilinu 150 til 300 milljónir fata en
það samsvarar næstum sex daga
olíunotkun á allri heimsbyggðinni.
Þegar fréttist, að Bandaríkjamenn
hefðu skotið niður tvær líbýskar her-
þotur, hækkaði Norðursjávarolían í
verði í London en lækkaði síðan aft-
ur. í gær fór hvert fat á 15,70 doll-
ara, 15 sentum minna en á þriðjudag.