Morgunblaðið - 06.01.1989, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. JANÚAR 1989
Minning:
Pálína Agústa
Arinbjarnardóttir
Fædd 2. júli 1928
Dáin 28. desember 1988
Skammdegið virtist enn dekkra
og jólahátíðin náði ekki að lýsa það
ögn upp, þegar ljóst varð að Pálína
Arinbjamardóttir, mín kæra vin-
kona, myndi ekki ná sér aftur eftir
heilablæðingu þá sem hún hlaut 18.
desember. Eftir 10 daga legu
kvaddi hún.
Alltaf þegar einhver náinn ætt-
ingi eða vinur fellur frá, grípum við
okkur í því að hugsa fyrst og fremst
um sjálfa okkur, rifja upp allar
yndislegar endurminnjngar sem við
eigum um viðkomandi, draga perlur
kærra minninga upp á band sem
talnaband væri, snúa því milli
fingra okkar, snerta hveija perlu
og vera þakklát fyrir að perlur þess-
ar eru óforgengilegar og enginn
getur tekið þær frá okkur.
Fyrstu perlumar á talnabandi
minninga eru frá árinu 1965. Þá
kynntumst við fyrst gegnum eigin-
menn okkar sem þá störfuðu sam-
an. Pála og fyrri maður hennar,
Friðrik, höfðu slitið samvistir og
þá þurfti Pála mín að fara að vinna
fyrir hópnum sínum, þremur ungum
bömum. Hún átti hauk í homi, sem
var móðir hennar, Ágústa. Hún
gætti litlu dætranna tveggja,
Ágústu og Þórunnar, en Arinbjöm
litli fékk pláss á dagheimili. Seinna
sagði Pála mín mér, hve sárt það
hefði tekið sig að þurfa að láta
Arinbjöm á dagheimili. Litli hnokk-
inn gat ekki skilið af hverju hann
mátti ekki líka vera hjá ömmu sinni.
En síðan lágu leiðir hennar og seinni
manns hennar, Þorsteins Friðriks-
sonar, saman. Það var gæfa þeirra
beggja, Þorsteinn varð ástríkur
fósturfaðir bamanna hennar
þriggja og saman eignuðust þau
soninn Friðrik. Fyrst bjuggu þau í
Hvassaleiti og þaðan eigum við
Pála mín margar perlur saman.
Báðar fjölskyldur okkar fóru að
byggja, Pála og Þorsteinn í Kjalar-
landi. Oft stungum við saman ne§-
um yfir teikningum, skoðuðum hálf-
klámð hús beggja, héldum upp á
veglegt afmæli Steina og svo má
lengi teija. En ein skemmtilegasta
perlan á talnabandinu mínu er, þeg-
ar Pála mín spennti á sig skauta
dóttur sinnar og renndi sér af hjart-
ans lyst á svelli í Hvassaleitinu.
Hún lifði svo sannarlega lífinu lif-
andi.
En örlögin höguðu því svo, að
árið 1977 vorum við báðar orðnar
einstæðar mæður. Pála mín í annað
sinn, er Steini lést af hjartaáfalli á
besta aldri. Fjölskyldan var þá bú-
sett í Svíþjóð. Það vom þung spor
fyrir Pálu mína að koma til Islands
tii að jarðsetja mann sinn. Húsið
þeirra í Kjaiarlandinu var þá leigt
út svo að utan fór hún aftur, en
kom heim alkomin strax og hún
gat. Bjó hún þá hjá föður sínum á
Baldursgötunni fyrst um sinn, þar
til hún gat flutt í húsið sitt. Aftur
var Pála orðin eina fyrirvinnan, en
nú vom bömin orðin meira sjálf-
bjarga. Hún gat valið úr vinnu,
enda með ágætt verslunarskóla-
próf, samviskusöm og skarpgreind.
Vann hún við skrifstofustörf til
dauðadags.
Nú skyldi ætla, að lífsferill Pálu
minnar hafi verið eintómir erfíðleik-
ar. Uppi stóð hún fyrst ein með
þrjú ung böm, missti móður sína,
sem var henni svo kær, upplifði lát
Steina í rúminu við hliðina á sér á
erlendri gmnd og að lokum lést
faðir hennar, sem hjá henni átti
athvarf síðustu ár sín. Þá var Pála
mín stödd úti í Kaupmannahöfn í
langþráðu fríi, sem lítið varð úr,
þvi að dótturskyldumar kvöddu
hana heim. En langt er frá að nokk-
ur tæki eftir eða hugði að Pála mín
ætti erfítt. Smá erfiðleikum hló hún
að, stærri erfiðleika blés hún á,
sorg tók ofurlítið lengri tíma. En
fyrst og fremst horfði hún alltaf
fram á veginn og datt ekki í hug
að láta það, sem ekki verður breytt
gera líf sitt og bamanna sinna að
einhveijum táradal. í hennar húsum
réði ávallt gleði, gáski og jákvætt
lífsviðhorf ríkjum.
Periur minninganna á talnaband-
inu okkar Pálu minnar em ótal-
margar. Flestar þeirra em aðeins
fyrir hana og mig, svo miklar trún-
aðarvinkonur vomm við. Ekki nógu
oft þakkaði ég henni góð ráð sem
hún gaf mér eða einfaldlega fyrir
að gefa sér tíma til að hlusta á
mig. Oftar en ekki tókst henni að
láta mig finna, að hún stæði í þakk-
arskuld við mig, svo hlýr og einlæg-
ur vinur var hún. Við skeggræddum
um alla heima og geima, ekki að-
eins böm og hvunndaginn, heldur
líka heimspeki, bókmenntir, efna-
hagsmál, atvinnumál, trúmál og
eilífðarmálin. Við kölluðum það
aldrei dauðann, heldur eilífðarmál-
in. Og nú þegar hún er farin yfir
móðuna miklu, veit ég að hún fyrir-
gefur mér að segja frá einu sam-
tali okkar: „Ég þarf að koma böm-
unum mínum öllum til manns, en
veistu hvað, Bagga, ég vil ekki
verða gamalmenni. Það er ömurlegt
að verða ósjálfbjarga og ég má
ekki til þess hugsa að verða bömun-
um mínum byrði." Henni varð að
ósk sinni. Og ekki aðeins kom hún
bömunum sínum til manns, sem öll
em jafn myndarleg og nýtir þjóð-
félagsþegnar, heldur em þau öll
fjögur þessir elskulegu og hlýju
persónuleikar eins og Pála mín var.
Móðurhlutverkinu skilaði hún vissu-
lega með miklum sóma.
Síðustu árin bjó Páia mín á
bemskuheimili sínu, sem hún hafði
endumýjað að mestu og gert sér
yndislegt heimili. Friðrik, yngsti
sonurinn, er farinn að búa í sinni
eigin íbúð á neðri hæðinni og eldri
bömin þijú hafa öll stofnað sitt eig-
ið heimili. Hún átti líka einlægan
vin síðustu árin, Jón Sigurðsson,
þótt ekki byggju þau í sambýli,
heldur góðu nábýli. Oft sagði hún
mér, hve mikils virði það væri sér
að hafa kynnst Jóni. Við hann gat
hún rætt í einlægni og átti fullan
skilning hans. Slíkt er ómetanlegt.
Að lokum langar mig að snerta
eina perluna enn á talnabandinu.
Ég var sem oftar í heimsókn hjá
Pálu minni, sem þá bjó i Búðar-
gerði. Faðir hennar, Arinbjörn, var
ósköp lasinn og ég settist inn hjá
gamla manninum og átti við hann
langt spjall. „Ég er orðinn óttalegt
skar og veit að ég á ekki langt eft-
ir. En eitt skal ég segja þér, ég
kvíði ekki vistaskiptunum. Bráðum
mun ég hitta hana Ágústu rnína."
Þess vegna skulum við ekki vera
döpur. Mér finnst sem ég sjái Pálu
mína standa fyrir framan okkur,
brosa sínu hlýja brosi, haila eilítið
undir flatt og segja við okkur öll:
„Æi, verið þið nú ekki hrygg. Ég
er komin til mömmu, pabba og
Steina."
Skammdegið er að baki, við
göngum mót hækkandi sólu. Pála
okkar hefur fengið góða heimkomu.
— Og perlumar eigum við öll
áfram. Björg Sigurvinsdóttír
I dag er til moldar borin Pálína
Ágústa Arinbjamardóttir, tengda-
móðir mín, en hún lést á gjörgæslu-
deild Borgarspítalans aðfaranótt
28. desember sl,- eftir stutta en erf-
iða sjúkdómslegu, aðeins sextug að
aldri.
Pála fæddist 2. júií 1928 í
Reykjavík, dóttir merkishjónanna
Arinbjamar Þorkelssonar, húsa-
smíðameistara og Ágústu Guðríðar
Ágústsdóttur, en þau eru bæði lát-
in. Eftirlifandi er bróðir Pálu, Þórir
Sigurður, læknir í Svíþjóð.
Uppvaxtarárin voru ljúf í faðmi
fjölskyldunnar við leik og nám en
einnig átti hún morg sumur í ffænd-
garði að Heijólfsstöðum í Áiftaveri.
Þau vom henni einkar kær í minn-
ingunni.
Pála lauk námi frá Verslunar-
skója fslands 1947.
Árið 1952 giftist Pála Friðrik
Ingvarssyni frá Vestmannaeyjum
og eignuðust þau þijú böm. Þau
era Ágústa, eiginkona mín, f. ’52;
Arinbjöm, f. ’56, kvæntur Margréti
G. Andrésdóttur; og Þórann, f. ’59,
gift Ólafí B. Blöndal. Þau slitu sam-
vistir.
Seinni maður Pálu var Þorsteinn
Friðriksson, en hann lést í janúar
1977 aðeins 47 ára að aldri. Þau
áttu saman Friðrik f. ’66. Bama-
bömin era orðin sex.
Heimili hennar, fallegt og hlýtt,
var samastaður íjölskyldunnar, allt-
af opinn vettvangur umræðna- og
skoðanaskipta, jafnt um þjóðmál
sem málefni Qöiskyldunnar, sem
hún bar takmarkalausa umhyggju
fyrir. Lífsgleði og létt lund ásamt
hlýju og tillitsemi í garð manna og
málleysingja vora sterkustu ein-
kenni skapgerðar hennar. Hún var
dýrkuð af bamabömum sínum,
amman sem var alltaf að gera eitt-
hvað spennandi.
Með Pálu er gengin einstök dugn-
aðar- og atorkukona. Með fullu
starfí vann hún að umfangsmiklum
endurbótum á æskuheimili sínu að
Baldursgötu 29, utan dyra sem inn-
an. Var því verki um það bil lokið
þegar kallið kom.
Þrátt fyrir eigin framkvæmda-
semi hafði hún alltaf tíma til að
rétta hjálparhönd öðram fjölskyldu-
meðlimum ef eitthvað stóð til. Sam-
verastundir okkar hjóna með Pálu
og fjölskylduvininum Jóni Sigurðs-
syni, við byggingu bústaðarins í
Rangárvallasýslu, gróðursetningu,
útreiðar og gönguferðir era ógleym-
anlegar. Þar safnaðist fjölskyldan
öll saman á afmæli Pálu sl. sumar.
Minningamar era margar, minn-
ingar um góðan félaga og vin ásamt
ástkærri tengdamóður.
Að Ieiðarlokum kveð ég og þakka
með söknuð í hjarta.
Far þú í friði,
ffiður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir alit og ailt.
(V. Briem.)
Bömum hennar, öðrum aðstand-
endum og vinum sendi ég mínar
dýpstu samúðarkveðjur.
Hallgrímur Jónasson
í dag er til moldar borin Pálína
Arinbjamardóttir. Það er erfítt að
átta sig á því að Pála sé dáin. Föstu-
daginn 16. desember urðum við
samferða á hádegi af okkar vinnu-
stað, þar sem við höfðum báðar
lokið okkar vinnuviku. Þann 1. des-
ember sl. hafði Pála fengið stytt-
ingu vinnutíma síns, sem fólst í því
að hætta um hádegi tvo daga vik-
unnar eins og ég hefi gert okkar
samstarfstíma. Spaugaði hún oft-
sinnis við mig vegna þessara for-
réttinda minna. Nú var hún sjálf
komin í þann hóp og var því sann-
kölluð ástæða til að gleðjast. Við
tíunduðum við hvor aðra, hvað við
ætluðum að gera yfír helgina. Mér
fannst við vera eins og skólastelp-
ur, glaðar og gerðum að gamni
okkar enda komnar í jólaskap.
Sorgin var óhuggulega nærri.
Minning:
Baldvin Ringsted
tannlæknir
Fæddur 23. október 1914
Dáinn 27. desember 1988
Það er stríð í þangar rann
þulinn sjóður af vilja
að missa þann
sem mikið er við að skílja.
(Þjóðvísa)
Tengdafaðir minn, Baldvin
Ringsted tannlæknir, frá Sigtúnum
á Kljáströnd, var til moldar borinn
í gær, fimmtudaginn 5. janúar, 74
ára að aldri.
Að leiðarlokum langar mig, fyrir
hönd bama hans og tengdabarna,
að kveðja þennan heiðursmann og
öðling með örfáum orðum.
Er fundum okkar bar fyrst sam-
an hafði Baldvin mestan hluta
lífsstarfs síns að baki og bjó yfír
þvflíkri lífsreynslu og þekkingu að
hann var mér æ síðan viskubrunnur
sem ég naut góðs af hveiju sinni
sem við hittumst.
Ekki fór á milli mála að þar sem
Baldvin fór var maður sem hafði
lært það á breytilegu lífshiaupi sínu
að flestu er dýrmætara að vera
samkvæmur sjálfum sér. í daglegri
umgengni var Baldvin hlý persóna
og glettin, sem þó hvorki bar tilfínn-
ingar sínar á torg né flíkaði skoðun-
um sínum á mönnum og máiefnum.
En því betur sem maður kynntist
honum komsi maður að raun um
að Baldvin var treystandi í hvívetna,
lét sér annt um sitt fólk og bar hag
þess framar öllu fyrir bijósti. Enda
tókst honum með þrautseigju og
fyrirhyggju sinnar kynslóðar að
sigla fleyi sínu heilu í höfn.
Kærastu minningar hans voru
tengdar samverustundum með Qöl-
skyldu sinni úti í náttúranni og þá
sérstaklega á æskustöðvum hans,
Kljáströnd.
í slíkum ferðum dró Baldvin upp
myndir af lífi og starfí fólks fyrr á
tíð og lagði sig í líma við það að
afkomendur sínir bæra skynbragð
á það umhverfi sem þeir væru
sprottnir úr. Fjölskyldan var hans
homsteinn í lífínu.
Mér er sérstaklega minnisstætt
er við Baldvin ókum eitt fallegt
vorkvöld út á Kljáströnd. Þar vökt-
um við nóttina við veiðar og sam-
ræður um allt milli himins og jarðar
og nutum fegurðar náttúrannar.
Að sjálfu sér leiðir að ekki voru
samræður óslitnar, þagnir komu inn
á milli, en ekki naut ég þeirra síður.
í þögninni leið okkur vel því við
fundum hvor á öðram hve mjög við
nutum þessara stunda og frekari
umræða þar að lútandi var þarflaus.
Ég veit að Baldvin gekk óhrædd-
ur til móts við skapadægur sitt og
ég veit að í ógerðum athöfnum
mínum sem á einhvem hátt tengj-
ast kynnum mínum af þesum manni
þá mun hann þar lifa áfram.
Fyrir hönd bama hans og tengda-
bama þakka ég honum samfylgdina
og votta honum að Iokum mína
dýpstu virðingu. Ágústu og hans
nánustu ættingjum sendi ég samúð-
arkveðjur.
Blessuð sé minninggóðs drengs.
Kristján Þór Júlíusson
þegar ég kom í vinnuna á mánudag-
inn þann 19. var mér sagt að Pála
hefði veikst og það gæti bragðið
til beggja vona. Þann 29. desember
var hún dáin, tómleikinn tók við.
Við Pála höfðum verið vinnufé-
lagar í u.þ.b. 3 ár. Það er ekki lang-
ur tími ef miðað er við mannsævina
en mér fannst ég vera búin að
þekkja hana mikið lengur. Hún var
þannig að maður laðaðist að henni,
aldrei bar skugga á þennan sam-
starfstíma okkar. Þegar tími gafst
til frá vinnu ræddum við mikið sam-
an, það var alveg sama um hvað
við töluðum, áhuginn var svo mikill
og á svo mörgum sviðum, að um-
ræðumar urðu alla tíð spennandi.
Pála var fróð, fróðleiksfús, einlæg
með afbrigðum og svo hrein og
bein. Mér fínnst ég hafi eignast
góðan vin, sem ég minnist með
söknuði. Hún var afar samviskusöm
í starfí og ætíð tilbúin að hliðra til,
fyrir utan hve einstaklega jákvæð
og glaðlynd hún ávallt var. Hennar
er saknað mjög sem starfsfélaga.
Elsku Ágústa mín. Fjölskyldu
þinni, systkinum þínum og þeirra
fjölskyldum votta ég innilega samúð
mína.
Guð styrki ykkur öll.
Ragnheiður Jónsdóttir
í dag verður gerð frá Fossvogs-
kirkju útför Pálínu Arinbjamar-
dóttur, læknafulltrúa.
Um mitt ár 1984 kynntist ég
Pálínu er hún kom að geðdeild
Landspítalans og hóf þar störf sem
læknaritari. Hún hafði þá nýlokið
prófí frá Einkaritarskólanum Mími
og langaði nú að reyna starfskrafta
sína á nýju sviði. Hún var áhuga-
söm, var umhugað um að læra allt
sem snerti nýja starfíð og sanna
sig sem góður starfskraftur. Það
kom fljótt í ljós að hún var sam-
viskusöm svo af bar, átti gott með
að umgangast fólk og var einkar
lipur í allri umgengni. Hún varglað-
vær og ljúf í viðmóti við alla, en
vissi þó alltaf hvað hún vildi og
hafði ákveðnar skoðanir á mönnum
og málefnum.
Eftir u.þ.b. tveggja ára vera á
geðdeildinni á Landspítalanum
losnaði staða læknaritara á Kleppi
og lét þá Pála í ljós áhuga á að
flytja sig um sess innan deildarinar
og taka þá stöðu. Það sem trúlega
réði mestu um þá löngun hennar
var, að Ágústa dóttir hennar vann
þar við sömu störf. „Ég veit að við
Ágústa vinnum vel saman," sagði
hún þá við mig. Seinna komst ég
að raun um hversu náið samband
var á milli þeirra mæðgna. Einnig
á þessum nýja vinnustað ávann hún
sér fljótlega traust samstarfsmanna
sinna með einlægni sinni, samvisku-
semi og góðu viðmóti.
Um nokkurra ára skeið hafði
hana dreymt um að flytjast aftir í
gamla húsið á Baldursgötunni, þar
sem hún hafði alist upp með foreldr-
um sínum og fyrir u.þ.b. tveimur
áram varð þetta að veraleika. Hún
gerði miklar endurbætur á gamla
húsinu og undi sér þar hið besta.
Heimili hennar var einkar hlýlegt
og smekklegt og þangað var greini-
legt að bömum, tengdabörnum og
bamabörnum þótti gott að koma.
Þessi hópur skipaði án efa stærstan
sess í lífí hennar.
Pálína var tvígift. Fyrri maður
hennar og hún slitu samvistir, en
seinni mann sinn missti hún langt
um aldur fram. Síðustu árin átti
hún samleið með Jóni Sigurðssyni,
skrifstofumanni, sem einnig var
starfsmaður á Landspítalanum.
Á sl. hausti var henni ráðlagt af
læknum að taka sér hvild frá störf-
um um sinn til að endumæra sig
eftir smávægileg óþægindi sem hún
hafði kennt. Hún dvaldi á heilsu-
hælinu í Hveragerði um flögurra
vikna skeið. í byijun desember kom
hún aftur til starfa hress og kát,
og fannst hún vera endumærð.
Ekki áttum við von á að innan
mánaðar yrði hún öll. Viku fyrir jól
var hún flutt skyndilega á sjúkra-
hús og þar lézt hún nokkram dögum
seinna, eða hinn 28. desember.
Það hefur verið höggvið skarð í
hópinn okkar. Við munum sakna
Pálu.
Ég sendi ástvinum hennar öllum
innilegar samúðarkveðjur.
Sólveig Pálmadóttir