Morgunblaðið - 31.08.1989, Blaðsíða 33

33
Guðbrandur Bjarnason
prentari - Minning
Brandur hefur kvatt okkur. Það
var hlýtt og stillt veður daginn sem
hann kvaddi, rétt eins og veðurguð-
irnir væru að votta honum tilhlýði-
lega virðingu með þessu yfirlætis-
lausa veðri. Það er skrýtið að hugsa
til þess að hann taki ekki framar á
móti manni á Skarphéðinsgötunni
með kímið bros undir gráhvítu skeggi
og gleraugun hálfsigin á nefinu,
fagnandi og hlýlegur. Og ég sem
átti eftir að ræða svo margt við hann
Brand, spytja hann og segja honum
svo margt, um lífið og tilveruna,
menn og málefni.
Hann var nefnilega dálítið sérstak-
ur þessi föðurbróðir, Guðbrandur
Vigfús Oxford Bjarnason, skírður
eftir frænda okkar dr. Guðbrandi
Vigfússyni prófessor við háskólann
í Oxford. Sagan segir að presturinn
— einnig frændi — sem gaf Brandi
þetta virðulega nafn hafi komið for-
eldrunum í opna skjöldu með því að
bæta upp á sitt eindæmi Oxford-
nafninu við í sjálfri skírninni, bara
svona svo það færi ekki milli mála
hveijum mektarmanni snáðinn héti
eftir. Sjálfsagt vissi hann að Brandur
var fæddur nærri hundrað árum síðar
en frændinn, sá eldri 1827 en sá
yngri 1920, en hann gat engan veg-
inn vitað að Brandur fyndi úpp á því
að kveðja á hundraðasta dánarári
frændans. Kannski er þetta svo bara
eintóm tilviljun, en mikið er þetta
nú líkt Brandi.
Það er ekkert erfitt að skilja hvað
gerði þennan ljúfa mann svona
skemmtilegan og aðlaðandi. Gesta-
komur voru tíðar á Skarphéðins-
götunni og maður var gjarnan þaul-
setinn. A unglingsárunum var það
heillandi uppgötvun að í fjölskyld-
unni væri alvöru sósíalisti sem átti
bækur eftir þá rauðu, brjóstmynd
af Lenín og allt. Heiminum var um-
bylt í réttlátt þjóðfélag í nánast
hverri heimsókn hjá Brandi, stjórnin
felld og betri kosin, kerfið stokkað
upp — og mikið skelfing var maður
nálægt því að leysa lífsgátuna þegar
spjallinu lauk. Mér þótti líka alltaf
vel við hæfi að Brandur tilheyrði
þeirri stétt manna — prentunim —
sem einna fyrst starfsstétta á Islandi
stofnaði stéttarfélag, 1897, til að
fylgja eftir sínum hagsmunum.
Seinna fannst mér það vera lífsvið-
horfin og lífsmátinn sem maður fann
samsvörun í. Alger afneitun á vægð-
arlausri efnishyggju og lífsgæða-
kapphlaupi. Margir ganga fyrr eða
síðar á vit Mammons og dansa tryllt-
an dans í kringum gullkálfinn, þrátt
fyrir góðan ásetning. En á Skarphéð-
insgötunni þurfti ekki einu sinni að
sporna við fótum. Það var ekkert að
láta glepjast af; eftirsókn eftir vindi
stóð aldrei til. Og Brandur var yfir-
höfuð aldrei í neinu kapphlaupi.
Hann flýtti sér hægt. Anna sagði
stundum í gríni að pabbi sinn skipti
aldrei ofar en í annan gír; sæi maður
Skóda lulla í fjörutíu eftir Miklu-
brautinni þá væri það Brandur — á
hraðferð. En það sem gerði Brand
að Brandi og ólíkan öllum öðrum var
samt sem áður kímnigáfan. Það
hljómar næstum hjáróma að segja
að Brandur hafi haft kímnigáfu, það
er nær að segja að húmorinn hafi
verið lífsstíll. Það var ekki hægt
annað en að sjá skemmtilegar hliðar
á tilverunni þegar maður var nálægt
þessum sæta yfirlætislausa rólyndis-
kalli; útskeifur, afslappaður, með
hendur í vösum eða sígarettustubb-
inn milli fingranna, segjandi ein-
hveija speki sem alltaf kom manni
í gott skap. Flestar þær hugrenning-
ar sem nú sækja á að Brandi látnum
eru litaðar þeirri glaðværð og
lífsgleði sem einkenndi húmorinn
hans, húmor sem var ekkert heilagt.
Jafnvel giftingin þeirra hefur yfir-
bragð rómantískrar gamansemi ef
satt er sagt um ferð þeirra Guð-
brands og Halldóru til borgardóm-
ara. Fulltrúi hins veraldlega yfirvalds
ku hafa verið kunningi Brands.
Venju samkvæmt eru brúðhjónin innt
eftir fullu nafni. Undanbragðalaust
segir Brandur sannleikanum sam-
kvæmt: „Guðbrandur Vigfús Oxford
Bjarnason og Halldóra Hermanía
Svana Sigfúsdóttir" — og yfirvaldið
svarar um hæl: „í alvöru Brandur
minn, hvað heitið þið?“
Eða þegar Guðlaug frænka sat
uppi í herbergi sínu í Urðarstígnum
með pilt í heimsókn þegar Haddýju
og Brand bar þar að garði sem oft-
ar. Hún varð hálf vandræðaleg yfir
kauða, hallaði ólíkindalega á eftir sér
og setti upp englasvipinn: „Nei, nei
engir gestir hjá mér, þetta er bara
hún Fríða vinkona." En svo óheppi-
lega vildi til að í sömu andrá kíkir
Fríða út um dyragættina. Nokkru
síðar heyrðist af samræðum Brands
við Guðlaugu: „Heyrðu Guðlaug, vin-
konur þínar — ha, þær eru ekki allar
með skegg er það, — nei — það er
bara Fríða er það ekki...?“
Brandur átti slíkan aragrúa af
vinum og kunningjum að það tók
HANDMKHNTASKÓU ÍSLAHDS
Póstbox 1464 121 Reykjavík Sími 27644
Handmenntaskóli Islands hefur kennt yfir 1400 (slendingum bæði heima og
erlendis á síðastliðnum átta árum. Hjá okkur getur þú lært teikningu, litameð-
ferð, skrautskrift og gerð kúluhúsa - fyrir fullorðna - og föndur og teikningu
fyrir börn í bréfaskólaformi. Þú færð send verkefni frá okkur, sendir okkur
úrlausnir þínar og þær eru sendar leiöréttar til baka. - Biddu um kynningu
skólans með þvi að senda nafn og heimilisfang til okkar eða hringdu í síma
27644 núna strax, símsvari tekur við pöntun þinni á nóttu sem degi. - Tíma-
lengd námskeiðanna stjórnar þú sjálf(ur) og getur því hafið nám þitt, hvenær
sem er, og verið viss um framhaldið. Hér er tækifærið, sem þú hefur beðið eftir
til þess að læra þitt áhugasvið á auðveldan og skemmtilegan hátt. Þú getur
þetta lika.
2 ÉG ÓSKA EFTIR AD FA SENT KYNNINGARRIT
HMÍ MER AD KOSTNADARLAUSU
heilan eftirmiðdag að rölta með hon-
um niður Laugaveginn. Það eru
næstum engar ýkjur að segja að'
annan hver maður hafi þurft að
heilsa Brandi, eða segjum þriðji hver.
Og hann deildi manni gjarnan með
sér af meðfæddum áhuga sínum á
mannlífínu: „Heyrðu, ég hitti mann
um daginn..og svo fékk maður
hlutdeild í því markverðasta sem þar
bar á góma, og það gátu verið nýj-
ustu tíðindi, hversdagslegt veraldar-
vafstur, pólitík eða fílósófískar
vangaveltur. Þá skipti engu sérstöku
máli hvort maður þekkti viðkomandi
eða ekki, það var alveg jafnskemmti-
legt fyrir það.
Brandur föðurbróðir minn lifði
lífínu vel. Hann var gæfumaður og
kunni þá list að láta hveijum degi
nægja sína þjáningu. Hann átti sér-
staklega samheldna ijölskyldu sem
gekk saman í gegnum súrt og sætt.
Líf hans var svo sem ekkert laust
við áföll frekar en líf okkar flestra,
en hann tók því sem að höndum bar
og var sáttur við sitt lífshlaup.
Brandur kvaddi hljóðlega eins og
hans var von og það ríkir kyrrð og
friður yfir brottför hans. Brandur
gerði mitt líf ríkara og eflaust
margra annarra. Það verða fleiri en
ég til að sakna hans. Haddýju og
krökkunum votta ég mína dýpstu
samúð.
Þorgerður Einarsdóttir
Vegna mistaka við birtingu
þessarar greinar sl. þriðjudag
birtist hún aftur.

YRIRVEIÐIMENN
GOTT VERÐ - GOÐAR VORUR
^BROWNINQ og Viri
eru þekkt merki meðal skotveiðimanna
IBrowning A-500 er hálfsjálfvirk haglabyssa, sém slegið hefur í gegn á íslandi
eins og annars staðar. Sportval hf. hefur selt vel á þriðja hundrað Browning A-500
frá síðustu áramótum. Nú höfum við þessar byssur loksins á lager og getum boðið
greiðslukjör á þeim.
IBROWNING ko^ar i dag kr. 55.000,-.
Hannes H. Gilbert ogfélagi hans
voru ráánir af sveitarfélögum á
Suóumesjum í vor til þess að reyna
að halda vargfugli í skefjum.
Þeir hafa skotið yfir sex þúsund
skotum úr Brouming A-500
hálfsjálfvirkum byssum
og í einu orði sagt, en< þetta
frábœrar byssur, að þeirra sögn.
Þeir mœla hiklaust
með Browning A-500.
Vs hjá Sportval höfum ákveðið að vera með sérstakt tilboð á haglaskotum.
Tilboðið gildir fyrir hin þekktu Viri-skot, sem framleidd eru í Frakklandi, og einnig
Sellier- og Bellot-skotin vinsælu.
Gefin er 15% afsláttur séu keypt 500 skot eða fleiri af hverri gerð.
Viri super Hunt 36 gr. kr. 270/10 skot Haglastærð nr. 5 og 6
Viri mini Magnum 42 gr. kr. 310/10 skot nr. 2, 4 og 6
Viri Magnum 50 gr. kr. 485/10 skot nr. 2 og 4
Viri super Skeet 28 gr. kr. 485/25 skot
Sellier og Bellot 36 gr. kr. 340/25 skot nr. 4 og 5 pappi
Riffilskot 22 Hornet kr. 300/20 skot
Riffilskot 222 kr. 485/20 skot
Riffilskot 7x57, 308, 30-06 kr. 785/20 skot
Þetta verð miðast ð 15% afslátt.
Við bjóðum mikið t aí byssubeltum, verð frá kr. 980,-
'ii ....
Gervigæsir kr.
Leirdúfur og