Morgunblaðið - 24.05.1992, Side 10

Morgunblaðið - 24.05.1992, Side 10
10 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 24. MAÍ 1992 „ÞAÐ ER ÓDÝRARA FYRIR UNGLING AÐ NÁ SÉR í HASSVÍMU HELD- UR EN ÁFENGISVÍMU. 10 KRAKKAR, BYRJENDUR í NEYSLU, GETA SEST AÐ EINU HASSGRAMMI í PÍPU OG REYKT SIG „SKAKKA“ Á ÞVÍ FYRIR 1.500 KRÓNUR EÐA 150 KRÓNUR Á MANN. . .AF MÁLI LÖGREGLUMANNANNA MÁ RÁÐA AÐ FYRIR MARGA 14 OG 15 ÁRA UNGLINGA SÉ ÞESSI LEIÐ NÚ SÍST ERFIÐARI EN SÚ AÐ FÁ EINHVERN TIL AÐ KAUPA FYRIR SIG ÁFENGI. eftir Pétur Gunnarsson FÍKNIFNALÖGREGLUNNI virðast miklar breytingar hafa orðið á fíkniefnamarkaði hér á Iandi á undanförnum misser- um og telur nauðsynlegt að óháðum aðila á borð við félags- vísindastofnun Háskóla íslands verði falið að kanna raun- verulegt umfang fíkniefnaneyslu hér á landi og niðurstaða könnunar af því tagi verði síðan lögð til grundvallar ákvörð- unar. Fíkniefnalögreglan hefur sífellt afskipti af yngri neyt- endum og að sögn Björns Halldórssonar lögreglufulltrúa og Ólafs Guðmundssonar, rannsóknarlögreglumanns í for- varnadeild lögreglunnar, er talsvert farið að bera á has- snotkun meðal nemenda í efstu bekkjum nokkurra grunn- skóla og virðist hass í vaxandi mæli hafa tekið við hlut- verki áfengis sem vinsælasti vímugjafinn, enda sé það nú sá ódýrasti. Jafnframt sé hópurinn sífellt að breikka þar sem stór hluti þeirra sem hófu neyslu fyrir um 20 árum sé enn að. Þeir segja að þótt hass sé enn fíkniefni númer 1,2 og 3 hér á landi sé svo komið að engar sveiflur séu lengur í framboði á amfetamíni, öfugt við það sem áður var. Svo mikið sé til af ametamíni á svörtum markaði um þessar mundir að neytendur geti leyft sér að hafna mjög lélegu, útþynntu efni og fái nú meiri styrkleika út úr hverju grammi sem þeir kaupa. Neytendahópurinn sé yngri en áður og á meðferðarheimilinu á Tindum þekkist dæmi um 13 ára barn sem fengið hafi meðferð vegna amfetamínneyslu, sem það hafi byrjað í 11 ára gamalt. LSD er sagt áberandi um þess- ar mundir eftir að hafa ekki verið fáanlegt að heitið geti svo árum skiptir. ndanfarin misseri hefur lögreglan heyrt háværan orðróm, sem hún telur ástæðu til að taka mark á, um að heróín sé hér í umferð. Lagt hefur verið hald á 23 töflur af „ecstasy“ eða alsælu, sem er hvorttveggja ofskynjunarlyf og örvandi efni, og í tísku í Bandaríkj- unum og Evrópu enda ranglega sagt ekki ávanabindandi og skað- laust. Björn Halidórsson fullyrðir að bæði innflutningur og fjár- mögnun fíkniefna hér á landi sé mjög skipulögð starfsemi en það eigi hins vegar ekki við um smá- söludreifinguna. Um mitt.ár 1990 var all um- fangsmikil fíkniefnasala stöðvuð í húsi Breiðholti, á heimili tveggja bræðra á unglingsaldri sem stjórn- uðu viðskiptum með hass. Rann- sókn málsins leiddi til þess að um 80 manns, allur þorri þeirra undir tvítugu og margir á grunnskóla- aldri, voru í kjölfarið kærðir fyrir neyslu og vörslu á fíkniefnum. Björn Haildórsson segir að segja megi að í þessu máli hafi lögregl- unni fyrst birst það hvaða breyt- ingar væru að verða í þessum heimi og að táningar á grunn- skólaaldri ættu auðvelt með að nálgast hass og margir þeirra virt- ust sækjast eftir því. „Það er ódýr- ara fyrir ungling að ná sér í hass- vímu heldur en áfengisvímu. 10 krakkar, byijendur í neyslu, geta sest að einu hassgrammi í pípu og reykt sig „skakka“ á því fyrir 1.500 krónur eða 150 krónur á mann,“ segir Ólafur Guðmunds- son. Fram kemur að verð á hassi hafi verið allstöðugt lengi, um 1.500 krónur grammið en þó eitt- hvað mismunandi eftir stöðu og samböndum neytenda á markaðin- um. Ólafur segir að enginn sem byiji neyslu ætli sér að verða fíkill og sjálfsagt geri börn og táningar sér ekki grein fyrir því að hin virku Að sögn lögreglu bendir margt til að svo mikið sé tilaf amet- amíni á svörtum mark- aði um þessar mundir að neytendur geti leyft sér að hafna mjög lélegu, útþynntu efni og fái nú meiri styrkleika út úr hverju grammi sem þeir kaupa. efni í kannabisefnum séu ekki vatnsleysanleg eins og alkóhól heldur bindist þau fituvef í líkam- anum og séu því 30 daga að skilj- ast út en það kalli á það að sífelit þurfí meira magn til að fínna áhrif. En eftir að neyslan sé byijuð geti þessi þróun orðið.hröð, og algengt sé að maður sem kominn er út í harða neyslu eða raunveruleg mis- notkun á kannabisefnum reyki eitt gramm á dag og dæmi eru um að dagsneyslan séu 3 grömm. Aðspurðir um dreifingarleiðir efnisins til unglinga segja þeir að þær geti verið með misjöfnum hætti en algengt virðist að það sé keypt í gengum gamla skólafé- laga. Í efstu bekkjum grunnskól- anna þekkist krakkar orðið mjög vel eftir að hafa flest hver verið saman í skóla í mörg ár. En í efri bekkjunum vill það henda að ein- hveijir detta út úr skóla, iðulega vegna óreglu og fíkniefnaneyslu. Þetta séu unglingar sem umgang- ist mest sér 5-15 árum eldra fólk, séu í mikilli og daglegri snertingu við fíkniefni og eigi auðvelt með að útvega gömlum skólafélögum hass. Af máli lögreglumannanna má ráða að fyrir marga 14 og 15 ára unglinga sé þessi leið nú síst erfiðari en sú að fá einhvern til að kaupa fyrir sig áfengi. Er þá verið að tala um venjuleg- an unglingahóp í Reykjavík? „Það er erfítt að segja hvað á að kalla venjulegt en maður veit dæmi þess að það var verið að slá saman í fjölmennt partí í 9. bekk og það er verið að safna fyrir því að kaupa um 20 grömm af hassi. Það þýðir það að eitthvað á annað hundrað manns ætla að nota af efninu. Þetta eru unglingar í grunnskóla í borginni," segir Björn Halldórsson. Hann segist gera sér grein fyrir því að fyrir allan þorra almennings hljómi lýsingar eins og út úr kvikmynd en segir að þeim sem vinni við fíkniefnamál sé ljóst að það sé ómögulegt fyrir þá sem ekki séu í návígi við þenn- an heim í gegnum vinnu sína eða ættingja að gera sér grein fyrir því hvernig ástandið er í raun. Auk þess sem lögreglan segir að sá hópur unglinga sem notar hass hafí verið að breikka síðustu mánuði segja þeir amfetamín hér orðið stöðugan vágest en fyrst fór að bera á því hér um 1980 og síð- an hefur hlutur þess stöðugt auk- Tíminn sem það tekur neytandann að kom- ast á það stig að verða algjörlega forfallinn virðist styttast, neysl- umunstrið breytist og í dag er algengt að menn fari að sprauta sig með amfetamíni, sem er síðasta stig í neyslu þess, eftir 2 ára notkun. ist. Nú er svo komið að undanfar- in misseri hefur aldrei borið á skorti á efninu, þvert á moti virð- ist það sem lögreglan kemst yfír verða sterkara og mjög lélegt efni sem áður hefði rokið út, selst nú ekki. Ólafur segir að tíminn sem það taki neytanda að komast á það stig að verða algjörlega forfallinn virðist vera styttast, neyslumun- strið breytist og í dag sé algengt að menn fari að sprauta sig með amfetamíni, sem er síðasta stig í neyslu þess, eftir 2 ára vímuefna- neyslu. Neytendahópurinn stækki og það sé í viðskiptum með amfet- amínið sem mestir peningar séu fyrir neytendur og þar með mögu- leikar á að fjármagna eigin neyslu enda virðist markaðurinn fyrir kaupendur ekki mettur. Bæði fjárþörf neytendanna og sá möguleiki sem þeir eiga til að vinna sér inn peninga með dreif- ingu efna og einnig hið mikla magn sem sé í umferð hafi í för með sér að annað hvort þurfi þeir sem eru í sölu þessara efna að finna nýja neytendur eða taka á sig verðlækkun. Neytandi, sem kaupi til dæmis 3 grömm af amfetamíni fyrir 4.500-5.000 krónur og ætli að nota það magn, geti þynnt það út þannig að hann eigi 10 grömm, noti þijú sjálfur og selji hin sjö. Of ungir til að muna sögur um skaðsemi LSD Undanfarna mánuði hefur verið til hér mjög mikið af sýru, eins og LSD er kallað, en það efni hafði varla sést hér að heitið gæti um nokkurra ára skeið^ að sögn Björns Halldórssonar. A áttunda áratugnum olli LSD talsverðu heilsutjóni meðal neytenda hér á landi og í kjölfarið varð almenn hræðsla við efnið til þess að neyt- endur kærðu sig ekki um það, að sögn Ólaf Guðmundssonar. Það

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.