Morgunblaðið - 04.06.1993, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 4. JÚNÍ 1993
In memormm
Kristín Ólafsdóttir
Fædd 22. október 1910
Dáin 25. maí 1993
Loksins kom vor á Fróni. í dal
og á hól ilmaði vortíð og hver fugl-
inn eftir annan söng sitt dirrindí í
takt við voryrkjur sínar. Þetta var
hversdagslegur vordagur þó vor-
dægrin séu kannski aldrei hvers-
dagsleg á köldu landi. Búningar
lífsins enda aldrei fegurri og eigin-
lega er aldrei eins auðvelt að funda
með gleðinni. Því þótti mér undar-
lega kalt þegar dauðinn heyrðist
taka kólfinn af klukku sinni. Mjúk-
lega en miskunnarlaust. Góðvinur
minn hefur horfið frá ástvinum sín-
um í óskiljanlega arma dásvefnsins.
Hljómkviðan í vorinu þagnar og
ekkert heyrist að undanskildum ein-
um titrandi tóni sem dreginn er
eftir kvíðboga. Skynfærin verða svo
dauf og það er ekkert hægt að
nema utan við tóninn sem titrar og
stígur hærra. „Bíddu. Bíddu. Bíddu
vinur.“ Þrjár klukkustundir er
hennar útdeildi bikar á hádegis-
stund 25. maí 1993. Þó lék hún á
als oddi aðeins fáum dögum fyrr.
Það er undarlegt þegar líf og dauði
mætast augliti til auglitis, eins og
von og uppgjöf. Það er undarlegt
að grasið grænkar og blómin
blómgast, að því er virðist af ein-
skæru fjöri, í sömu andrá og dauð-
inn stígur sigursæll fram á sjónar-
sviðið. Skyldi hann hlæja við? Og
við bíðum, sjóndauf og heyrnarsljó
og höfum glatað græna litnum á
stráinu. Mínúturnar eru eins og
miskunnarlaus hrynjandi. Smáfugl-
inn hefur ekkert nafn lengur. Strá-
ið rennur saman við önnur. Himinn
og haf greinast ekki sundir. Oft er
sárt að bíða en þessi var kvíðvæn-
legri en önnur bið. Og svo glymur
klukkan. Ástvinurinn góði kveður í
fyrsta sinn án þess að þrýsta kossi
á kinnar. Og þráði ég kossinn aldr-
ei eins og nú'.
Voru kossarnir hennar ömmu
einhvern tíma sjálfsagðir? Kannski
í árdaga einmitt þegar sjóndeildar-
hringurinn var svo stuttur og svo
bjartur. Þá var amma og faðmurinn
Mig setti hljóðan, er mér bárust
fréttir af andláti frú Ágústu Ragn-
ars, en þetta er leiðin okkar allra
og henni verður ekki breytt.
Götur Ágústu og eiginmanns
hennar Ólafs Ragnars, kaupmanns
og síldarsaltanda á Siglufirði, lágu
samhliða mínum um hálfrar aldar
skeið. Þau hófu búskap sinn á Siglu-
firði árið 1936.
Vináttutengslin við mig brustu
ekki, þó að samverustundunum
fækkaði, er þau fluttust til Reykja-
víkur árið 1963, um það leyti sem
dofna tók yfir atvinnurekstri á
Siglufirði.
Starfsgrundvöllurinn brast , og
dróst saman, þegar síldin kvaddi
bæinn og fór.
Bústeta þeirra hjóna á Siglufirði,
þar sem lífsstarfið stóð sem hæst,
og spannaði yfir meira en aldar-
fjórðung, var með þeirri reisn að
orð fór af. Enda áttu þau bæði
ættir að rekja til sterkra stofna.
Frú Ágústa var dóttir þeirra hjóna
Guðrúnar Tómasdóttur og Ágústs
Johnsen, bankagjaldkera í Reykja-
vík. Eiginmaðift- hennar, Ólafur, var
sonur Ragnars Ólafssonar og konu
hans, sem á sínum tíma settu mik-
inn svip á athafna- og menningar-
líf á Akureyri.
Ágústa og Ólafur nutu veru sinn-
ar vel á Siglufirði, enda voru þau
bæði félagslynd. Ólafur var um ára-
bil bæjarfulltrúi sjálfstæðismanna á
Siglufirði og var þar í trúnaðar-
hennar svo sjálfsagt mál. Eiginlega
jafn sjálfsagt og tifíð í Borgundar-
hólmsklukkunni í Brekkukoti. Auð-
vitað var Brekkukot í sérstöðu
vegna ömmunnar sem lifir og er
alltaf í grenndinni. Hluti af heims-
myndinni. Hluti af öllum veruleika.
Og hún var hluti af allri skikkan.
Með henni urðu smáir fætur styrk-
ari og lítil tunga þjálli. Smáar hend-
ur voru vissari um snertinguná. og
lítið hjarta hugrakkara að slá.
Amma er sú kona nefnd sem elur
af sér kynslóð og snertir kynslóðir.
Og amma mín var slík kona. Snert-
ing hennar var breiður faðmur og
jafnan opinn. Eins örugg og ósam-
ir eru ánni. Hún er særandi hryggð-
in sem kemur þegar sá faðmur
hefur lokast. Var ekki sá faðmur
einmitt farvegur fyrir hrj'ggðina?
Frá þeim faðmi streymdi hlýjan sem
laðaði hryggðina út og sefaði hana.
Öll orðin í áranna rás. „Varstu að
detta, anginn litli? Leyfðu ömmu
að kyssa bágtið.“ Sú rödd er feg-
urst allra og fær róminn blíðastan
hjá ömmum og mömmum sem ástin
hefur gert að uppáhalds dætrum
sínum. Og hafi amman kysst mjúk-
lega mun móðirin kyssa mjúklega.
Þannig verður barnið heilla. Og
börnin hennar ömmu urðu heilli.
Og barnabörnin líka. Snerting
hennar hefur skilað arði sem hvergi
verður metin til verðmætis ’nema
ef vera kynni í gegnumstungnum
lófum Guðs.
Amma bauð undantekningalaust
meira en samneytið eitt þegar mað-
ur sótti hana heim. Hún átti jafnan
sitt af hveiju í fórum sínum og þær
birgðir virtust engan endi taka. Það
var alltaf hátíðarbragur á borðhald-
inu í hennar húsum, aldrei neitt
hversdagslegt. Jafnvel ýsan hafði á
sér hátíðarblæ í húsi ömmu minnar
og afa. Það var hluti af því besta
í lífinu. Amma á eldhússloppnum.
Hún átti það til að tauta heil reið-
innar býsn fyrir munni sér og
ósjaldan stökk barnabarnið til spur-
ult um hvað hún vildi því. Amma
hló þá gjarnan og benti góðlátlega
á að hún hefði þennan kæk að tauta
nefndum. Einnig var hann lengi í
forsvari félags atvinnurekenda á
staðnum.
Frú Ágústa sat ekki heldur auð-
um höndum. Auk búsýslu hennar
starfaði hún í félögum og samtök-
um, er höfuðu til kvenna. Hún lék
frábærlega vel á píanó, hafði enda
lært á það hljóðfæri hjá þekktum
kennara.
Karlakórinn Vísir sem starfaði
með miklum blóma á Siglufirði,
undir stjórn Þormóðs Eyjólfssonar,
vantaði undirleikara við söng kórs-
ins. Leitað var til frú Ágústu, er
gekk til liðs við kórfélaga og lék
undir söng kórsins um árabil af
þeirri smekkvísi og öryggi, sem slíkt
krefst. Hún var vel virt af Vísis-
mönnum.
Frú Ágústa var gleðigjafi, hvar
sem hún fór, mikill persónuleiki og
fádæma trygglynd og vinaföst. Það
sýndi meðal annars það veglyndi
er hún sýndi því fólki, er starfaði
við verslun, fyrirtæki og heimili
þeirra hjóna um áratugi samfleytt.
Á Siglufírði stækkaði fjölskyld-
an. Þau hjón eignuðust þar fjögur
börn, sem öll gengu menntaveginn.
Elstur þeirra var Gunnar Friðrik,
sem fórst í flugslysi tvítugur að
aldri, þá orðinn nemi í Háskóla Is-
lands. Missir hans var fjölskyldunni
mikil lífsreynsla, en Ágústa þekkti
sorgina, þó að hún bæri það ekki
á torg, enda trúrækin kona og
æðrulaus. Hafði í æsku misst móð-
ur sína og nýfædda systur, og síðar
bróður sinn ungan og efnilegan
mann.
við sjálfa sig við húsverkin. Og hún
hló öðrum fremur þegar hún hló.
Oft hef ég velt þvi fyrir mér hvaðan
slík gáfa kemur. Að hlæja svo inni-
lega í tíma og ótíma eins og þegar
stífla brestur undan stríðum
straumi. Þannig hló amma. Aldrei
dró úr aðdáun minni á þessum fá-
gæta eiginleika reyndrar sálar og
veðurbarinnar. Og oft hló hún að
sjálfri sér-og þegar hún misskildi
setningar eftir að heyrnin fór að
bila gat hún hlegið manna hæst.
Hún var kraftmikil og bjó við óbil-
andi dug. Hún lét í ljós skoðanir
sínar og hafði margar þeirra fast-
mótaðar og ákveðnar. Þannig vissi
hún til að mynda alltaf hvar hún
stóð í stjórnmálum. Hún fylgdist
grannt með og lét engan segja sér
hvað hún ætti að hugsa í þeim efn-
um þó að hún laumaðist stundum
til þess að hafa áhrif á sína nán-
ustu með því að hneykslast innilega
ef menn höltruðu til beggja hliða.
Fædd 19. júní 1972
Dáin 20. maí 1993
Það er erfitt að átta sig á til-
gangi lífsins þegar maður stendur
frammi fyrir að eitt af því sem
gefur lífi manns gildi er skyndilega
hrifið á brott án nokkurra skýringa.
Trúlega má kalla hugsanir mínar
nú eigingirni, en ég kemst ekki hjá
því að hugsa um allt það sem við
áttum ógert og allt það sem við
höfðum ákveðið að gera saman í
sumar.
Hvort það sem sagt er að „þeir
sem guðirnir elska ...“ o.s.frv. er
rétt veit ég ekki eða hvort yfirleitt
eitthvað „rétt“ er til í þessari ver-
öld. Ég veit það ekki.
Þinn yndislegi faðir sagði við
mig: „Við vérðum að jafna okkur
og sætta okkur við að vera búin
að missa þessa yndislegu stúlku."
Þessi orð eru trúlega rétt og ég
þakka honum fyrir að segja þau
við mig á hans erfiðustu stundu.
En þau voru samhent hjónin og
studdu hvort annað í blíðu og stríðu.
Ólafur Ragnar andaðist árið 1985
í Reykjavík. Tveir synir, þeir Gunn-
ar Sverrir, forstjóri Útgerðarfélags
Akureyringa, Karl Ágúst, forstjóri
Bifreiðaskoðunar íslands, og dóttir-
in Guðrún, hjúkrunarkona, lifa for-
eldra sína.
Ég sendi þeim systkinum, mök-
um þeirra, börnum og aðstandend-
um samúðarkveðjur.
Missirinn er alltaf sár. Ágústa
var heilsuhraust um ævina og kom
því andlát hennar á óvart þrátt fýr-
ir 80 árin.
Minning mín um frú Ágústu og
Ólaf Ragnars, vináttu þeirra og
tryggð við mig, getur ekki fymst
og þakka ég henni nú að leiðarlok-
um_ samfylgdina.
Útför frú Ágústu var gerð 28.
maí sl. frá Dómkirkjunni í Reykja-
vík.
Guð blessi minningu þeirra hjóna.
Björn Dúason.
MORGUNBLAÐIÐ tekur af-
mælis- og minningargreinar
til birtingar endurgjaldslaust.
Tekið er við greinum á rit-
stjórn blaðsins á 2. hæð i
Kringlunni 1, Reykjavík, og á
skrifstofu blaðsins í Hafnar-
stráeti 85, Akureyri.
Athygli skal á því vakin,
að greinar verða að berast
með góðum fyrirvara. Þannig
verður grein, sem birtast á í
miðvikudagsblaði að berast
síðdegis á mánudegi og hlið-
stætt er með greinar aðra
daga.
Við birtingu afmælis-
greina gildir sú regla, að
aðeins eru birtar greinar um
fólk sem er 70 ára eða eldra.
Það var aldrei særandi, aðeins
hressilegt. í mótlæti varð amma
engum lík og lét aldrei verk úr
hendi falla. Hún reiddist og syrgði
heitt en hvorutveggja bræddi hún
listilega saman við bjartsýni og
kátínu. Eiginlega var hún æðru-
laus. Við sátum stundum saman og
hún sagði mér hvernig henni hefði
liðið þegar áföllin höfðu dunið á í
lífinu. Það ræddi hún yfirleitt ekki
fyrr en tíminn hafði leyft sárunum
að hyldgast því að þá virtist henni
vera orðið léttara um mál. Og mað-
ur vissi að hún hafði fundið meira
til en hún hafði sýnt. Það var þó
miklu oftar sem hún bauð manni
til kátrar umræðu. Af hvoru tveggja
mátti umtalsverðan auð þiggja.
Amma naut lífsins og kunni að
meta nautnir þess með hóflega
stilltu geði. Áður en hún var lögð
inn á sjúkrahús í hinsta sinn hafði
hún boðið mér til sín í matarboð.
Síðan settumst við saman framan
Kynni okkar urðu ekki löng, en
þó nógu löng til að ég fékk að njóta
þeirrar gæfu að þiggja af þinni
traustu og óeigingjörnu vináttu sem
lýsti sér m.a. í þeim áhyggjum sem
þú hafðir af því hvort ég kæmist
heim eftir vinnu. Ef vafi lék á því
varst þú strax komin til að aka
mér heim. Þessa umhyggju vil ég
þakka sem og þær stundir sem þú
gafst syni mínum með lestri fyrir
hann og annarri athygli sem hann
kunni svo vel að meta. Þeim stund-
um gleymir hann aldrei né heldur
„Bart Simpson“-kökunni sem þú
bakaðir og færðir honum á fimm
ára afmæli hans.
Þú varst' mér vinur sem ég á
eftir að sakna sárt. Guð gefi fjöl-
skyldu þinni styrk í hennar miklu
sorg.
Þín vinkona,
Anna María Kjartansdóttir.
Helga frænka okkar er látin!
Eftir erfiða bið fengum vjð til-
kynningu um að þú hefðir fundist
látin. Við söknum þín kæra frænka,
söknum bjarta brossins, glettnis-
legu augnanna þinna og að eiga
ekki eftir að sjá þig birtast óvænt
i dyrunum.
Líf þitt virtist svo beint og bjart
og lífskrafturinn og viljinn svo mik-
ill. Við kveðjum þig elsku frænka
með söknuði og auðmýkt í hjarta,
í þeirri trú að þín bíði ný verkefni.
Stefanía, Helgi, Guðríður, Siggi,
amma Helga, afi Siggi, Guðríður
og Sigmar, við systkinin vottum
ykkur okkar dýpstu samúð og biðj-
um Guð að gefa öllum styrk til að
líta fram á veginn og varðveita
bjartar minningar um góða stúlku.
Jeg byija reisu mín
Jesú, í nafni þín,
höndin helg mig leiði
úr hættum öllum greiði;
Jesús mér fylgi í friði
með fögru engla liði.
(Bænabókin)
Helga, Sigurbjörg, Ármann,
Sigurður og Helgi.
við sjónvarpið í tilefni þáttar ufn
stórsöngvarann mikla frá íslandi
og amma var í hátíðarskapi. Hún
setti örlítið sérrí í glas, stillti við-
tækið á hæsta styrk og skálaði við
dótturdóttur sína eins og væru jól.
Og eiginlega voru nokkurs konat
jól. Hún naut stundarinnar af öllum
kröftum og ég naut þess eina ferð-
ina enn að eiga skjól i kæti hennar
yfir gjöfum lífsins. Það stafar sæt-
leika af minningu ömmu minnar
og það verður svo um ómunatíð.
Skjólstaðir tilverunnar eru færri og
svipminni þegar faðmur hennar
hefur nú lokast og aldrei verður
hann samur þrátt fyrir sæta minn-
ingu. Umkomuleysið hefur gengið
í garð minn og ráðaleysið hefur
tekið sinn hlut í innstu tauginni en
ef tungan má sín nokkurs þá flyt
ég ömmu minni þakkir fyrir allt og
allt með þessari kveðju. Guð blessi
minningu hennar.
Gunnbjörg Óladóttir.
Okkur langar til þess að minnast
góðrar vinkonu okkar, Helgu
Helgadóttur, sem lést af slysförum
20. maí sl.
Helga fæddist 19. júní 1972 á
Akranesi. Fyrstu kynni okkar af
henni voru þegar leið okkar lá í
barnaskóla. Minningar okkar af
henni frá þeim tíma eru þær að hún
var róleg og frekar feimin ung
stúlka en þó alltaf brosandi. Þegar
í framhaldsskóla var komið var hún
farin að láta heyra meira í sér og
var hún fyrst úr þessum vinahópi
til að ákveða hvað hún ætlaði að
verða í framtíðinni. Fluttist hún því
til Reykjavíkur og hóf kokkanám.
Helga hafði mikla ánægju af kokka-
náminu og aldrei fór maður svang-
ur út eftir að hafa verið í heimsókn
hjá henni, því að alltaf voru veiting-
ar á boðstólum og helst vildi hún
fá að elda ofan í mann allan sólar-
hringinn.
Helga var á samningi í Perlunni
og var vinnan henni mikils virði.
Eftir að Helga hóf þetta nám gátum
við ekki fengið að sjá hana eins oft
og við hefðum kosið vegna þess hve
mikið hún vann og hefði hún með
ánægju viljað vinna meira. En þeg-
ar Helga átti loksins frí var hún
alltaf til í að gera eitthvað skemmti-
legt. Helga var jákvæð, dugleg og
var mjög ánægð með lífíð og alltaf
brosandi. Hún hafði ótrúlegt þrek
og lífskraft. Þess vegna finnst okk-
ur óréttlátt og skrýtið að hún skuli
hafa verið tekin burt frá okkur í
blóma lífsins. Við trúum því að hlut-
verki hennar hafi verið lokið hérna
meðal okkar og að Guð ætli henni _
æðri og betri störf annars staðar.
Minning um ljúfa og góða stúlku,
trausta og fallega vinkonu, mun lifa
með okkur um ókomna framtíð.
Far þú i friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Elsku Helgi, Stefanía, Guðríður i
og Siggi, við vottum ykkur okkar •.
dýpstu samúð og megi Guð styrkja
ykkur á þessum erfiðu tímum.
Rannveig, Linda, Ágúst, •
Diana og Þóra.
t ÁSA JÓNSDÓTTIR uppeldisfræðingur frá Ásum f Húnavatnssýslu, verður jarösungin í dag frá Fossvogskirkju kl. 13.30. Systkinabörn.

t Eiginmaður minn, ÓSKAR HELGASON fyrrv. stöðvarstjóri Pósts og síma, Höfn, Hornafirði, andaðist ó gjörgæsludeild Borgarspítalans miðvikudaginn 2. júní. Guðbjörg Gísladóttir.
Minning
* ___________
Agústa Ragnars
Fædd 22. apríl 1913
Dáin 17. maí 1993
Minning
Helga Helgadóttir