Morgunblaðið - 22.09.1993, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 22. SEPTEMBER 1993
Minning
Halldóra S. Kristins-
*
dóttir frá Ananaustum
Fædd 19. júlí 1906
Dáin 13. september 1993
í dag, miðvikudaginn 22. septem-
ber, verður til moldar borin tengda-
móðir mín Halldóra S. Kristinsdótt-
ir eða Dóra eins og hún var jafnan
kölluð. Undanfarin ár hafði hún átt
við mikla vanheilsu að stríða. Þegar
ég fyrst kynntist Dóru var hún
þróttmikil kona, sem sinnti hinum
margvíslegustu hlutum og var mik-
il stoð og sytta barna sinna og
tengdabama þegar þau hófust
handa við að stofna heimili. Dóra
og Kaj Ólafsen, tengdafaðir minn,
vom samhent í að veita börnum
sínum tveimur allt það besta sem
þau gátu. Það var heilsteypt og
samhent fjölskylda sem ég tengdist
þegar ég kvæntist dóttur þeirra,
Ónnu Huld, og sú samheldni og
gagnkvæm hjálp barna og foreldra
átti eftir að einkenna öll okkar sam-
skipti.
Dóra var fædd vestast í Vestur-
bænum í Reykjavík, í Ánanaustum.
Hún var dóttir hjónanna Önnu Jón-
ínu Pálsdóttur og Kristins Jónsson-
ar, trésmiðs í Ánanaustum. Dóra
var elst fjögurra systra og er aðeins
ein þeirra, Þórunn, enn á lífí. í
Ánanaustum, ólst upp stór hópur
frændsystkina því að þar bjuggu
bræðurnir Kristinn Jónsson og
Björn Jónsson, skipstjóri, en þeir
voru kvæntir systranum, Önnu Jón-
ínu og Önnu Pálsdætrum. Björn og
Anna eignuðust 13 börn, en Anna
Jónína og Kristinn eignuðust 4
dætur, svo það mun hafa verið stór
barnahópur sem ólst upp í Ána-
naustum. Dóra var elst í þessum
stóra hópi frændsystkina. Á ungl-
ingsáram sínum eftir barnaskóla-
göngu vann Dóra í Sveinsbakaríi,
en fór síðar, árið 1922, í Verslunar-
skólann í Reykjavík og var það
óvenjulegt á þessum árum að stúlk-
ur færu í slíkt nám. Hún vann síð-
an við verslunarstörf m.a. hjá versl-
un Egils Jakobsen.
Þegar Dóra var 21 árs gömul,
árið 1927, átti hún þess kost að
dveljast í Brighton á Suður-Eng-
landi tæp tvö ár. Þessi tími varð
Dóru mikið ævintýri og eins og hún
sjálf sagði, mikil viðbrigði að koma
í gjörólíkt samfélag þar sem hún
dvaldist á góðu efnamanna heimili.
Þarna kynntist Dóra mörgu nýju
fólki, nýrri menningu og lærði nýtt
tungumál. Að þessari dvöl sinni á
erlendri grand bjó hún alla ævi.
Árið 1930 giftist Dóra Kaj Ólaf-
sen matreiðslumanni. Kaj var fædd-
ur í Danmörku og hafði dvalið
lengst af í því landi, en móðir hans
var íslensk þó að hún byggi mest
alla sína ævi í Kaupmannahöfn.
Ungur að áram lauk Kaj mat-
reiðslunámi í Danmörku og starfaði
í nokkur ár sem matreiðslumaður
á skipum sem sigldu milli íslands
og Danmerkur. Dóra og Kaj eignuð-
ust tvö börn, Kristin, rafvirkja-
meistara, f. 14. maí 1932, og Önnu
Huldu, framhaldsskólakennara, f.
9. september 1938. Kristinn er
kvæntur Súsönnu M. Kristinsdóttur
og eiga þau tvo syni, Kristin og
Svavar. Eg og eiginkona mín, Anna
Hulda, eigum tvær dætur, Unni
Dóra og Sigrúnu Bimu. Barnabörn
Dóru urðu því alls fjögur, en
langömmubörnin eru orðin tíu alls.
Þegar ég lít yfír farinn veg, þá
er það mjög ofarlega í huga mínum
hversu heimili Dóru og Kajs var
að mörgu leyti sérstakt. Þetta var
glæsilegt heimili þar sem tekið var
á móti gestum af mikilli rausn og
allur viðurgemingur bar vott um
tengsl heimilisfólksins við erlendar
þjóðir. Á hátíðum var danskur mat-
ur á borðum og þar lærði ég að
borða marga þá rétti sem ég ekki
hafði vanist áður, enda fæddur og
uppalinn á Norðurlandi. Það þótti
líka sjálfsagt að allt heimilisfólkið
talaði minnst tvö tungumál auk ís-
lenskunnar og var danskan þar
annað heimilismál. Mest allan sinn
búskap bjuggu Dóra og Kaj í Vest-
mannaeyjum því að þar átti Dóra
sínar rætur og sitt skyldfólk. Lengst
bjuggu þau í Sörlaskjóli en fluttu
árið 1962 inn í Sólheima til þess
að komast nær bömum sínum og
barnabörnum, sem öll bjuggu þá í
því hverfi.
Þau hjónin áttu þess oft kost að
ferðat til útlanda og þá sérstaklega
til Danmerkur þar sem móðir Kajs
bjó í Kaupmannahöfn. Mann sinn
missti Dóra haustið 1968 en þá
hafði hann um nokkurt tíma átt við
veikindi að stríða. Þetta síðasta
sumar þeirra höfðu þau dvalið í
nokkra mánuði í Kaupmannahöfn,
en þar bjó þá enn í hárri elli móðir
Kajs. í Sólheimum bjó Dóra þar til
hún fluttist 1986 í vistheimilið
Seljahlíð við Hjallasel í Reykjavik.
Þar hafði hún vistlega íbúð þar til
fyrir rúmum tveim áram að hún
flutti á sjúkradeild Seljahlíðar. Þar
naut hún góðrar umönnunar þar til
yfír lauk.
Að lokum er mér efst í huga
þakklæti fyrir löng og ánægjuleg
kynni og trausta vináttu við þau
hjón bæði.
Árni Norðfjörð.
Erfidrykkjur
Glæsileg kíiíli-
hlaðborð íídlegir
salir og mjög
góð þjónusta.
Upplýsingar
í síina 2 23 22
FLUGLEIDIR
nijnL umeitix
Ég man fýrst eftir ömmu Dóru
þegar ég steig mín fyrstu skref út
í lífíð og hún fylgdi mér á leikskól-
ann minn, Holtaborg, sem stóð rétt
við götuna Sólheima í Reykjavík
þar sem amma mín bjó. Ég kom
til hennar á morgnana, þegar pabbi
og mamma fóra í vinnuna og hún
kom mér svo á leikskólann minn.
Við höfðum þann háttinn á, að hún
fylgdi mér yfír götuna að leikskól-
anum og stóð svo og beið eftir að
ég kæmist alla leið inn. Svo sendi
hún mér fíngurkoss. Barnssálin var
ekki stærri en svo, að ég sneri mér
a.m.k. þrisvar sinnum við á þessari
leið og kallaði: „Amma vinka, amma
vinka.“ Þessi ljúfa mynd er ætíð
mjög skýr í huga mínum.
Hún amma mín var sigld kona,
því að þegar hún var rétt tvítug
átti hún þess kost að dveljast í
Suður-Englandi hátt á annað ár.
Svo ferðaðist hún oft til Danmerkur
með afa mínum, Kaj Ólafsen, sem
var fæddur í Danmörku og þar bjó
föðuramma mín mest allt sitt líf
þar til hún varð 93ja ára gömul,
þó að hún væri fædd á íslandi. Afí
Kaj lést árið 1968 þegar ég var
rétt orðin tveggja ára, svo að ég
fékk aldrei að kynnast honum. En
ég kynntist ömmu minni vel og við
áttum margar ljúfar stundir saman
þegar ég var í fóstri hjá henni. Þá
söng hún oft fyrir mig lög eins og
„Dansi, dansi dúkkan mín“ og lagið
um „Litlu stúlkuna ljúfu með ljósu
flétturnar tvær“. Þessi lög raula ég
oft nú við lítinn son minn hér í
Kaupmannahöfn þar sem við hjónin
dvejjumst nú.
Á menntaskólaáram mínum
heimsótti ég oft ömmu í Sólheimum
því að skólinn minn var örstutt frá.
Amma hafði lært margt á sínum
yngri aram, hún hafði gengið í
Verslunarskólann í Reykjavík og
svo hafði hún verið í Englandi og
ekki aðeint lært enskuna reiprenn-
andi, heldur einnig lært það sem
menningu þeirra tíma tilheyrði, að
spá í spil.
Amma mín var mjög berdreymin
og á unga aldri töldu systur hennar
jafnvel að hún væri skyggn. Hún
flíkaði því aldrei, en oft var eins
og hana hefði dreymt eitthvað eða
hún hefði séð eitthvað í spilum sem
hún vildi skoða betur. Bæði henni
og mér fannst því gaman að því
þegar hún spáði í spil fyrir mig.
Hún átti sérstök spáspil og þau
varðveiti ég með ljúfum minning-
um. Hún sá oft sniðuga hluti út úr
spilunum og kom mér oft á óvart.
Hún hafði líka sérstakt orðafar og
tengdi ég það alltaf dvöl hennar í
Englandi og líka því að tengsl
ömmu og afa við Danmörku voru
svo mikil. Henni var því eðlilegt að
tala hvort heldur var ensku eða
dönsku auk íslenskunnar. Hún hafði
t.d. áhyggjur af því að ég ætti ekk-
ert „svermerí" og reyndi að sjá í
spilunum hvort ekki rættist úr því.
Amma gekk líka alltaf á „fortovinu"
og vinkaði til mín af „altaninu“ og
svo gaf hún mér peninga í „spari-
byssuna" mína. Öll þessi skemmti-
legu orð geymi ég í minningunni
um ömmu mína.
Það var seint í ágúst sl. er ég
heimsótti ömmu Dóru á Borgarspít-
alann, að ég vissi að senn kæmi
að leiðarlokum. Ég talaði við hana
um fjölskylduna mína, manninn
minn og litla soninn, og söng nokk-
ur af lögunum sem hún áður hafði
kennt mér. Rétt eins og í gamla
daga vildi hún kyssa mig einn
„pomm“ á kinnina og við áttum
fallega stund saman. Síðan kvaddi
ég hana og vissi að það var okkar
síðasti fundur, því ég hélt til Kaup-
mannahafnar til langdvalar stuttu
síðar.
Nú þegar amma Dóra hefur
gengið sinn veg á enda er það ég
sem stend og vinka henni frá mínum
enda götunnar og sendi henni minn
kveðjukoss og fjölskyldunnar.
Amma mín, ljós minninganna lif-
ir áfram í hjarta mínu. Góður guð
geymir þig hjá afa.
Sigrún Birna Norðfjörð,
Kaupmannahöfn.
Dagur líður, fagur, fríður,
flýgur tíðin í aldaskaut.
Daggeislar hníga, stjömumar stíga
stillt nú og milt upp á himinbraut.
Streymir niður náð og friður,
nú er búin öll dagsins þraut.
Þetta erindi kemur mér í huga
er ég kveð aldraða tengdamóður
mína hinstu kveðju. Síðustu árin
mátti hún lifa með dagsins þraut,
en hún kvartaði aldrei né æðraðist
við íjölskyldu sína yfír því. Hún
gladdist yfir hverri þeirri stund, sem
hún fékk að njóta með fjölskyld-
unni og börnunum. Þegar ég og
fjölskyldan mín kveðjum ömmu
Dóru, eins og barnabörnin kölluðu
hana jafnan, þá er margs að minn-
ast af langri leið. Fyrir rúmum
fjörutíu árum kom ég inn í fjöl-
skyldu hennar sem kornung stúlka
og þá var mér það mikill styrkur
að fá að njóta góðrar umhyggju á
hennar heimili. Dóra átti tvö börn,
Kristin og Önnu Huldu, og ól hún
önn fyrir þeim af mikilli umhyggju.
Hún átti fallegt heimili, sem bar
hennar persónulega svip því að hún
var mikil hannyrðakona og hafði
mikið yndi af útsaumi. Allt heimilið
bar vott um góðan smekk og fal-
legt handbragð og eftir hana liggur
fjöldi fallegra útsaumsverka sem
sjá má í veggteppum, púðum,
myndum og á húsgögnum, en hand-
verkin hennar sáust ekki bara á
hennar eigin heimili, heldur einnig
á heimilum barna hennar og síðar
barnabarna, því að hún sá ekki eft-
ir því að eyða löngum stundum í
slík verk, sem hún svo gaf börnum
sínum.
Dóra þurfti ekki að bíða lengi
eftir því að fjölskyldan stækkaði
og urðu barnabörnin fjögur, tveir
sonarsynir og tvær dótturdætur.
Öll voru þau miklir sólargeislar í
lífí hennar. Hún leit á það sem sitt
hlutverk a halda fjölskyldunni sam-
an og naut þess að sjá alla afkom-
endur sína saman komna. Hún var
mjög gestrisin kona og hafði mikla
ánægju af því að kalla til sín alla
fjölskylduna og aðra góða gesti og
eiga þá nóg meðlæti með kaffinu.
Dóra giftist Kaj Ólafsen matreiðslu-
manni, miklum öðlingsmanni, og
höfðu þau hjónin bæði mikið yndi
af því að veita gestum sínum vel.
Allir gestir, sem á þeirra heimili
komu, minnast eflaust eins og ég,
veisluborðanna sem Kaj og Dóra
voru þekkt fyrir og engum duldist
að þar var hönd meistara að verki.
Þau hjónin bjuggu mestallan sinn
búskap í Vesturbænum í Reykjavík
og þá lengst af í Sörlaskjóli, sem
var stórt og fallegt heimili sem rúm-
aði alla fjölskylduna. Hin síðustu
ár bjuggu þau í Sólheimum, því að
þau vildu vera í sama bæjarhverfi
og börn þeirra. Eftir að Dóra varð
ekkja var það henni mikill léttir að
vera enn í næsta nágrenni við son
sinn og hans fjölskyldu, en auk
þess hafði dóttirin og hennar fjöl-
skylda mikið og náið samban þó
að þau hefðu þá flust í annað bæjar-
hverfi. Oft gat Dóra þess, að barna-
lán sitt væri mikið og bar þá dýpstu
ósk í brjósti að barnabörnunum
vegnaði vel í lífinu.
Af langri ævi voru tvö síðustu
árin henni þungbær því þá hafði
hún ekki getu til að vera veitandi
eins og hún jafnan var áður.
Þessum línum er ætlað að vera
innileg kveðja frá fjölskyldu minni
og þakkir til Dóra fyrir góða sam-
leið og allt það góða, sem við feng-
um að njóta af hennar hálfu. Bless-
uð sé minning hennar og megi Guð
blessa hana og varðveita.
Súsanna Kristinsdóttir.
t
Móðir mín og tengdamóðir, amma okkar og langamma,
EMELÍA GUNNARSDÓTTIR,
lést í Sjúkrahúsi Akraness, þriðjudagínn 21. september.-
Pálína S. Dúadóttir, Jóhann G. Landmark,
Ástvaldur Jóhannsson, Ragnhildur Arnljótsdóttir,
Dúi J. Landmark, Jórunn Magnúsdóttir,
Emilia P. Jóhannsdóttir
og barnabarnabörn.
t
Elskulegur eiginmaður minn,
CHARLES A. KITZMILLER,
1802 MazesAv.
Belmont, CA.
lést í Chesapeake General Hospital 10. september, útför hans
hefur farið fram.
Helga Agnarsdóttir Kitzmiller,
frá Bursthúsum.
t
Ástkær fáðir okkar og afi,
RAGNAR HALLDÓRSSON,
Skúiagötu 78,
Reykjavík,
lést í Landspítalanum 20. september.
Fyrir hönd aðstandenda,
María Ragnarsdóttir,
Inga Ragnarsdóttir,
Gfsli Ragnarsson,
Linda Ragna og Rúnar.
t
Konan mín, móðir okkar og tengdamóðir,
ÓLAFÍA EGILSDÓTTIR,
fyrrv. Ijósmóðir,
Hnjóti,
Patreksfirði,
lést í Sjúkrahúsi Patreksfjarðar, mánudaginn 20. september.
Ólafur Magnússon,
Egill Ólafsson, Ragnheiður Magnúsdóttir,
Sigriður Ólafsdóttir, Ari Benjaminsson,
Sigurbjörg Ólafsdóttir, Bjami Þorvaldsson,
Ólaffa Jónsdóttir,
t
Ástkær eiginkona mín, móðir, tengdamóðir og amma,
SJÖFN GUÐJÓNSDÓTTIR,
Kirkjuvegi 80,
Vestmannaeyjum,
lést í Sjúkrahúsi Vestmannaeyja mánudaginn 20. september.
Jarðarförin fer fram frá Landakirkju í Vestmannaeyjum laugardag-
inn 25. september kl. 11.00.
Hörður Jónsson,
Hrönn Harðardóttir, Grettir Guðmundsson,
Alda Harðardóttir,
Eyþór Harðarson, Laufey Grétarsdóttir,
Katrfn Harðardóttir
og barnabörn.