Morgunblaðið - 17.12.1995, Blaðsíða 56

Afl þegar þörf krefur!
RISC System / 6000
CO> NÝHERJ
Verið tímflnlep
með jóUpóstinn
PÓSTUR OG SÍMI
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBL@iCENTRUM.IS / AKUREYRl: HAFNARSTRÆTI 85
SUNNUDAGUR 17. DESEMBER 1995
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Búist við að Alþingi lögfesti samning um stækkun ISAL á mánudag
Líkur á lægra orku-
verði til almennings
BÚIST er við að Alþingi lögfesti
á mánudag samning íslenzka ríkis-
ins við Alusuisse-Lonza um stækk-
un álvers íslenzka álfélagsins í
Straumsvík en önnur umræða um
málið fór fram á þingi í gær. Á
næstu dögum mun liggja fyrir
hvort bandaríska álfyrirtækið Col-
umbia reisir álver á Grundartanga.
Allir fulltrúar í iðnaðarnefnd
Alþingis eru sammála um að orku-
samningur Landsvirkjunar og
ISAL í tengslum við stækkunina
sé viðunandi. í áliti meirihluta
nefndarinnar, sem Stefán Guð-
mundsson formaður hennar flutti
á Alþingi í gær, er tekið undir það
mat iðnaðarráðherra að orkusamn-
ingurinn valdi ekki hærra raforku-
verði til almenningsveitna en ella
hefði orðið. Þvert á móti geri
Landsvirkjun ráð fyrir að hann
leiði til lækkunar orkuverðs til al-
mennings þegar til lengri tíma er
litið.
í nefndarálitinu kemur ekkert
fram um það hvaða orkuverð álver-
ið þarf að greiða samkvæmt nýja
samningnum, enda hafði stjórn
Landsvirkjunar lagt áherslu á að
viðskiptaleynd hvíldi yfir orku-
verðshluta samningsins. Voru
þessi atriði kynnt í iðnaðarnefnd
sem trúnaðarmál.
Meirihlutann skipa fulltrúar
Sjálfstæðisflokks, Framsóknar-
flokks, Alþýðuflokks og Þjóðvaka.
í áliti þeirra er vitnað til þeirra
útreikninga Landsvirkjunar að
hagnaður af viðaukanum við orku-
sölusamninginn sé um 8 milljarðar
á núverandi verðlagi og um 80%
líkur séu á því að arðsemi af nauð-
synlegum fjárfestingum Lands-
virkjunar verði 15% eða meira og
nánast engar líkur á því að fjárfest-
ingin skili minni arði en 5,5%.
Svavar Gestsson, fulltrúi Al-
þýðubandalagsins í iðnaðarnefnd,
skilaði séráliti þar sem hann lýsir
stuðningi við orkusamning og
skattasamning vegna álversstækk-
unarinnar en gagnrýnir málsmeð-
ferð vegna umhverfismála. Jó-
hanna Sigurðardóttir fulltrúi Þjóð-
vaka í nefndinni tók að nokkru
undir þá gagnrýni og Kvennalist-
inn, sem á ekki fulltrúa í nefnd-
inni, hefur einnig lagt mikla
áherslu á umhverfismálin.
Tvö verkefni á Grundar-
tanga lengst komin
Halldór J. Kristjánsson, skrif-
stofustjóri í iðnaðar- og viðskipta-
ráðuneytinu, segir næstá víst að
Columbia álfyrirtækið taki ákvörð-
un fyrir áramót um það hvort ál-
ver verði reist á Grundartanga.
Fyrirtækinu liggi á að gera upp á
milli íslands og Venezúela, því að
koma þurfi nýju álveri þess af stað
á meðan álverð sé hátt á heims-
markaði.
Halldór segir að sá stóriðjukost-
LANDAÐ var 46 þúsund tonn-
um af súráli í Straumsvík í
fyrradag, en það er stærsti
súrálsfarmurinn sem komið
hefur þangað til þessa.
ur annar, sem líklegast sé að
ákvörðun verði tekin um tiltölulega
fljótlega, sé stækkun Járnblendi-
verksmiðjunnar á Grundartanga.
Undirbúningur annarra stóriðju-
verkefna, til dæmis framleiðslu
magnesíumáls, zinks, kísilmálms
eða slípiefna, sé miklu skemmra á
veg kominn.
Horfur á
rauðumjól-
um syðra
LÍKUR eru á rauðum jólum
sunnanlands, samkvæmt upp-
lýsingum Veðurstofunnar.
Langtímaspá sem gefin hefur
verið út nær fram á föstudag
og er samkvæmt henni gert
ráð fyrir að hæð verði yfir
Grænlandi með kaldri norðan-
átt og éljagangi fyrir norðan,
en úrkomulaust verði sunnan-
lands.
í gær var ekki talið útlit
fyrir að breytingar yrðu á
þessu um jólin.
Háflóðá
aðfangadag
Háflóð verður á aðfangadag
og verður það hæsta flóð sem
komið hefur í 20 ár.
Helst er talin hætta á að
tjón geti orðið af þess völdum
á suðvesturhorni landsins, en
ef hæðin verður áfram yfir
Grænlandi, eins og ekki þykir
ólíklegt, ætti það að draga úr
líkum á flóði þar sem loftþrýst-
ingur verður hár og stíf norð-
anátt.
Póstbílar
í vanda
BÍLVELTA varð skömmu eftir mið-
nætti aðfaranótt laugardags í Norð-
urárdal og fór ökutækið af veginum
og út í Norðurá, sennilega sökum
hálku, að sögn lögreglunnar í Borg-
amesi.
Tveir voru i bifreiðinni og óðu
þeir hjálparlaust í land. Þeir klöngr-
uðust síðan upp á veginn og tókst
þeim að stöðva póstbíl á norðurleið.
Hann hafði ekki verið lengi kyrr-
stæður þegar annar póstbíll kom
aðvífandi úr sömu átt og ók aftan
á fyrri bifreiðina með þeim afleiðing-
um að hún valt einnig út í Norðurá.
Björgunarsveit í bréfburði
Þriðji póstbíllinn var síðan kallað-
ur tii úr Reykjavík til að taka við
farmi hinna tveggja og koma jóia-
póstinum til Norðlendinga. Björg-
unarsveitin Brák í Borgarnesi var
ræst út um nóttina til að sveitar-
menn gætu aðstoðað við að flytja
bréf og böggla á milli bíla. Þá var
kallað á kranabifreið til að ná öku-
tækjunum upp úr ánni.
Engin slys urðu á fólki við þessar
hremmingar, en allar þær bifreiðar
sem áttu hlut að máli eru óökufærar.
Þetta voru ekki einu bílvelturnar
sem komu til kasta lögreglunnar í
Borgarnesi í fyrrakvöld, því að bif-
reið valt á Holtavörðuheiði um
klukkan 23 á föstudagskvöldið. Ekki
urðu alvarleg slys á mönnum.

Morgunblaðið/RAX
ASKASLEIKIR
7
DAGAR
TIL jÓLA
dcMl
Eftirvænting
BÖRN um allt land bíða jólanna
, með tilheyrandi tilhlökkun og þar
eru börnin í barnaskólanum á
Seyðisfirði engin undantekning.
Nú í svartasta skammdeginu nær
sólin ekki að skina á Seyðfirðinga
frekar en ýmsa aðra landsmenn
en eftirvæntingafull og glaðvær
andlit barnanna lýsa hins vegar
upp tilveruna í staðinn.
Deilt um áhrif breytingartillagna
við skaðabótalögin
Ekki kostnaður af
meirihluta bóta-
skyldra slysa
JON Steinar Gunnlaugsson hæsta-
réttarlögmaður segist ekki fá betur
séð en að meira en helmingur af
öllum tjónakostnaði sem fram komi
í umsögn Sambands íslenskra
tryggingafélaga um breytingartil-
lögur við skaðabótalögin verði aldrei
að neinum tjónum. Sigmar Ár-
mannsson, framkvæmdastjóri Sam-
bands íslenskra tryggingafélaga
segir að skaðabótalögin taki ekki
einungis til fjárhagslegrar varan-
legrar örorku, heldur miklu fleiri
þátta.
SÍT fékk Bjarná Guðmundsson
tryggingastærðfræðing til að gera
athugun á því hvað iðgjöld öku-
tækjatrygginga þyrftu að hækka ef
breytingartillögur lögfræðinganna
við skaðabótalög næðu fram að
ganga og komst hann að þeirri nið-
urstöðu að þau þyrftu að hækka
um að minnsta kosti 30%. Athugun
sína byggir Bjarni á gögnum frá
síðari hluta ársins 1993, um alls 921
tjón. Þar af voru 587 sem ekki voru
svo langt komin að unnt hafi verið
að skipta áætlun niður.
Verða aldrei að tjónum
Gera má ráð fyrir að um 40%
bótaskyldra slysa í umferðinni að
meðaltali lykti með örorkumati og
úrskurði um bætur vegna fjárhags-
legrar örorku. Jón Steinar segir að
það hljóti að benda til að í hinum
60% tilvikanna greiðist annað hvort
engar eða smávægilegar bætur.
„í tölum sem SÍT sendi allsheijar-
nefnd Alþingis virðist vera gert ráð
fyrir háum bótum vegna örorku í
öllum tilkynntum tjónum. Eg fæ
ekki betur séð en að þar séu áætlað-
ar bætur að fjárhæð 1 milljón að
meðaltali í þeim 60% hluta til-
kynntra tjóna sem aldrei verða nein
raunveruleg tjón. Ef þetta er rétt
felst í því að yfir 50% af öllum tjóna-
kostnaði sem fram kemur í umsögn
SÍT verður aldrei að neinum tjónum.“
Sigmar segir að skaðabótalög
taki ekki einungis til fjárhagslegrar
varanlegrar örorku heldur til miklu
fleiri þátta og þó 40% slysa séu
gerð upp með fjárhagslegri varan-
legri örorku þurfi einnig að bæta
miska, þjáningar og tímabundið
vinnutap í þessum tilvikum og einn-
ig þeim sem lyktaði ekki með úr-
skurði um fjárhagslega örorku.
„Mér sýnist að tryggingastærðfræð-
ingurinn hafi í öllum tilvikum beitt
ýtrustu varfærnissjónarmiðum við
mat á hækkunaráhrifum tillagn-
anna,“ sagði Sigmar.
Bjarni Guðmundsson trygginga-
stærðfræðingur segir ljóst að eitt-
hvað af þessum 587 tjónum muni
falla niður en það skipti hins vegar
ekki máli í þeirri athugun sem hann
var að gera, að meta áhrif breyting-
artillagnanna. Jón Steinar segir að
vissulega skipti það máli í þessu
efni hversu mörg tjón falli niður
vegna þess að tryggingastærðfræð-
ingurinn finni út heildartjónatöluna
og breytingartillögurnar leiði til
tæplega 50% hækkunar á henni.
„Ég fæ ekki betur séð en að þetta
sýni að réttar tjónatölur séu eftir
sem áður langt innan iðgjaldatekn-
anna,“ segir Jón Steinar.
■ Um 40% bótaskyldra/11