Morgunblaðið - 04.05.1996, Blaðsíða 4

4 LAUGARDAGUR 4. MAÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Sýning á lífríki Mývatns verður opnuð í Vestur-Sussex
Mývatn
endurgert
á breskri
grund
SÝNING á lífríki Mývatns verður
opnuð í Vestur-Sussex á Eng-
landi, 10. maí næstkomandi og
er búið að endurgera umhverfi
vatnsins við þorpið Arundel fyrir
vestan Brighton. „Ég held það
vanti ekkert nema skólabýlið,"
segir Gísli Már Gislason prófess-
or í vatnalíffræði í samtali við
Morgunblaðið.
Fluttur var út kisill og gjall
en ekki tókst að flytja strau-
mandaregg til Bretlands í tæka
tíð, að hans sögn. Um 15 vatna-
fuglategundir eru við Mývatn og
Laxá en tvær þeirra eiga heim-
kynni utan Evrópu; straumöndin
sem kemur úr Klettafjöllum
Bandaríkjanna og húsöndin, sem
þekkist i Nýfundnalandi, Kanada
og Norður-Ameríku, segir Gísli.
Skipuleggjandi sýningarinnar
er dr. Myrfyn Owen frá Villi-
fugla- og votlendissjóðnum i
Bretlandi (The Wildfowl & Wet-
lands Trust), sem margsinnis
hefur komið til íslands og unnið
við rannsóknir, meðal annars á
Mývatni. Magnús Magnússon for-
maður Náttúruverndarráðs
Skotlands opnar sýninguna.
Gísli Már Gislason prófessor,
formaður Náttúrurannsókna-
stöðvarinnar við Mývatn og for-
stöðumaður Líffræðistofnunar
Háskóla Islands, segir að sýning-
in verði tileinkuð Mývatni, nýt-
ingu þess og náttúruvernd á
svæðinu. „Þær endur sem eru á
Mývatni fara til Bretlandseyja
og markmiðið er meðal annars
að gera grein fyrir þessu en það
hafa verið náin tengsl milli vís-
indamanna við Mývatn og í Bret-
landi í áranna rás.“
Norður-irska náttúruverndar-
ráðið skipulagði áþekka sýningu
fyrir skömmu í þeim tilgangi að
koma á rannsóknatengslum og
upplýsingaskyldu milli Náttúru-
rannsóknastöðvarinnar við Mý-
vatn og Oxford Island Discovery
Center á Norður-írlandi, enmik-
ið af íslenskum kaföndum fer til
Norður-írlands að hans sögn.
Gísli sótti sýninguna til að
koma á formlegu sambandi milli
rannsóknastöðvanna og segir að
efni hennar hafi hlotið mikla
umfjöllun í irskum fjölmiðlum.
„Það var meðal annars lögð
áhersla á alþjóðlegt mikilvægi
Mývatns og tengsl þess við Lough
Neagh því við komum fuglunum
á legg en þeir halda þeim lifandi
að vetrarlagi," segir hann að lok-
um.
Kynfrumugjafi
á framvegis val'
umnafnleynd
Kynfrumugjafi getur valið um hvort
um hann gildi nafnleynd eða ekki,
samkvæmt breytingartiilögu við
frumvarp um tæknifijóvganir sem
samþykkt var á Alþingi í gær.
í upphaflegu frumvarpi var gert
ráð fyrir að skilyrðislaus nafnleynd
gilti um kynfrumugjafa, en meiri-
hluti allsheijarnefndar Alþingis lagði
til að þessu yrði breytt.
Samkvæmt breytingartillögunni
getur kynfrumugjafi óskað nafn-
leyndar og þá mun barn, sem getið
er með gjafakynfrumum, aldrei eiga
kost á að vita hver frumugjafínn er
þótt foreldrar segi því frá, að það
hafi orðið til við kynfrumugjöf. Oski
gjafinn hins vegar ekki nafnleyndar
getur barnið leitað hans þegar það
hefur aldur til, og er miðað við 18 ár
í frumvarpinu.
Flókin vandamál
Tveir nefndarmenn í allsheijar-
nefnd, Hjálmar Jónsson Sjálfstæðis-
flokki og Guðný Guðbjörnsdóttir
Kvennalista, vildu ganga lengra og
tryggja rétt barna til vita um upp-
runa sinn og fluttu breytingartillög-
ur þess efnis. Tillögur Guðnýjar voru
felldar en Hjálmar dró tillögur sínar
til baka til 3. og síðustu umræðu
um frumvarpið, en það verður rætt
frekar í allsheijarnefnd milli um-
ræðna.
Hjörleifur Guttormsson Alþýðu-
bandalagi lagði fram breytingartil-
lögur við frumvarpið þess efnis a£
eingöngu megi nota kynfrumur við-
komandi pars við tæknisæðingu eða
glasafijóvgun, en ekki utanaðkom-
andi gjafasæði eða egg. Með þessu
sagði Hjörleifur að komist yrði hjá
þeim flóknu, siðferðilegu, félagslegu
og lögfræðilegu vandamálum sem
leiddi af notkun gjafakynfrumna.
Sólveig Pétursdóttir, formaðui
allsheijarnefndar, sagði að tækni-
sæðing hefði verið framkvæmd héi
á landi frá árinu 1980. Öll pör sem
ættu við ófijósemi að stríða vildu
helst að kynfrumur þeirra væru not-
aðar við tæknifijóvgun, og slíkt
væri gert í flestum tilfeilum. En ei
gjafakynfrumur væru bannaðai
myndu ísiensk pör, sem þyrftu á
þeim að halda, þurfa að leita til út-
landa vegna ófijósemi sinnar og slíkt
yrði veruiegt spor afturábak.
Tillögur Hjörleifs voru síðan felld-
ar gegn atkvæði hans og Svanfríðai
Jónasdóttur Þjóðvaka, en nokkrir
þingmenn sátu hjá, þar á meðal
Hjálmar Jónsson.
Gæðaprófanir hags-
munamál neytenda
Húsbún-
aður fyrir
22 millj-
arða
Á ÞESSU ári er gert ráð fyrir að
íslensk heimili fjárfesti í heimilis-
tækjum, húsgögnum og húsbúnaði
fyrir 22 milljarða, að því er fram
kom í ræðu Jóhannesar Gunnarsson-
ar, fráfarandi formanns Neytenda-
samtakanna á ársfundi þeirra í gær.
Jóhannes ræddi í þessu sambandi
um gæðaprófanir og sagði þær dæmi
um hagsmunamál neytenda sem
ekki hafi verið hægt að sinna sem
skyldi hér á landi vegna kostnaðar.
„Erfitt er að meta kostnað ís-
lenskra heimila vegna mistaka við
kaup á heimilistækjum og búnaði.
Einstök dæmi sýna þó, að hægt er
að komast hjá verlegum skakkaföll-
um ef gripið er í taumana þegar
grunur er um að vara standist ekki
uppgefnar kröfur um gæði.
Mistök við val á tækjum og bún-
aði til heimilisins, sem rekja má til
skorts á gæðaprófunum eða upplýs-
ingum, geta því augljóslega verið
dýrkeypt þegar á heildina er litið.“
3 milljarða sparnað
Jóhannes sagði aukið framlag
stjómvalda til gæðaprófana annað
tveggja augljósra dæma um að auk-
in framlög til neytendamála gætu
skilað hröðum og mikilvægum
ávinningi. Hitt atriðið væri verð-
kannanir, sem frarnkvæmdar hefðu
verið hér á landi. um árabii en mikil-
vægi þessa málaflokks endurspeglist
í þeirri staðreynd, að fyrir hvert 1%
í lækkun einkaneyslu spari neytend-
ur tæpa 3 milljarða.
„Sömu sögu er að segja um önnur
mál neytenda, svo sem aðstoð við
endurskipuiagningu á fjárhag heim-
ilanna, tryggingarmál, öiyggismál,
hollustu og heilsuvernd og umhverf-
ismál... Með aðgerðarleysi er lífs-
kjörum og hagsæld haldið niðri,“
sagði Jóhannes.
Morgunblaðið/Kristinn
Hjólabretti á Ingólfstorgi
STEINNINN á Ingólfstorgi er vinsæll hjá hjólabrettaköppum og þessa dagana viðrar aldeilis vel fyrrr þá.
Jón varð í
30. sæti
í París
JÓN Baldursson endaði í 30. sæti á
einmenningsmóti í brids, sem allii
þekktustu spilarar Evrópu og víðai
tóku þátt í. Jón vann þetta mót fyr-
ir tveimur árum.
Mótið var haldið í París á vegum
Bridssambands Evrópu og líftrygg-
ingafyrirtækisins Generali með þátt-
töku 52 bridsspilara, sem sérstaklega
var boðið til keppni.
Norðmaðurinn Geir Helgemo vai
öruggur sigurvegari í opnum flokki
og hélt forustu í mótinu frá upphafi.
í öðru sæti varð Frakkinn Franck
Moulton og í 3. sæti Bandaríkjamað-
urinn Bobby Wolff. Verðlaun voru
veitt fyrir 25 fyrstu sætin og vant-
aði Jón aðeins 4 stig upp á að ná
því sæti.
í kvennaflokki vann Elisabeth
Delor frá Frakklandi og landa henn-
ar Bénédicte Cronier varð í 2. sæti.
Marijke van der Pas frá Hollandi
varð í 3. sæti.
Sjálfstæðisflokkur og Alþýðubandalag áfram í meirihluta á Egilsstöðum
Annar bæjarfulltrúi D-listans
óskar lausnar frá störfum
BÆJARFULLTRÚAR Sjálfstæðis-
flokks og Alþýðubandalags hafa
farið yfir málefnasamning sinn um
stjórn bæjarmála og halda meiri-
hlutasamstarfi áfram þrátt fyrir
ágreining um staðsetningu brúar á
Eyvindará. Annar bæjarfulltrúi
Sjálfstæðisflokksins hefur óskað
lausnar frá störfum og tekur fyrsti
varamaður sæti hans. Með því er
einnig leystur ágreiningur í röðum
sjálfstæðismanna.
Einar Rafn Haraldsson oddviti
sjálfstæðismanna í bæjarstjórn seg-
ir að fulltrúar meirihlutaflokkanna
hafi rætt um framkvæmd þeirra
mála í málefnasamningi sem ólokið
er. Hvorki hann né Sveinn Jónsson,
bæjarfulltrúi Alþýðubandalags,
vildu í gær greina frá niðurstöðun-
um, Sveinn sagði reyndar að eftir
væri að vinna úr þeim hugmyndum
sem fram hefðu komið. Báðir sögðu
þeir að búið væri að geirnegla
áframhaldandi samstarf flokkanna.
Hættir af persónulegum
ástæðum
Ágreiningur er í röðum sjálfstæð-
ismanna um brúarmálið. Báðir bæj-
arfulltrúarnir greiddu atkvæði með
óbreyttri legu vegarins og kom
Bjarni Elvar Pétursson, annar mað-
ur á lista flokksins, austur til að
sitja bæjarstjómarfundinn þar sem
málið var til afgreiðslu. Fyrsti vara-
maður, Guðmundur Steingrímsson,
og fleiri á iistanum eru hins vegar
fylgjandi breytingum eins og At-
þýðubandalagsmenn. Var ákveðin
ólga í fiokknum vegna málsins og
vinnubragða.
Bjarni Elvar Pétursson hefur nú
eftir viðræður við Einar Rafn Har-
aidsson óskað'eftir varanlegri lausn
frá störfum sem bæjarfulltrúi, en
hann hafði áður fengið fjögurra
mánaða frí. Bjarni Elvar sagðist í
gær óska lausnar af persónulegum
ástæðum og neitaði að það tengdist
brúarmálum.
Bjarni starfar nú sem tannlæknir ;
í Reykjavík og sagði hann að þar 1
sem mestar líkur væru á því að
hann sneri ekki austur í haust hefði j
hann talið hreinlegast að segja af
sér sem bæjarfulltrúi. Nú gæti
fyrsti varamaður komið inn af full-!
um eldmóði strax en ekki aðeins:
til fjöguiTa mánaða.