Morgunblaðið - 26.10.1997, Qupperneq 37

fffiíMöMöKöfí
MORGUNBLAÐIÐ
MINNIIMGAR
'^ÍbíINtMfeuR 26TOKTÓBER "Í&97 §f’
í Nýlendu og síðar í Sandgerði kem-
ur Steina svo sterkt inn í þá endur-
minningu. Hún var í okkar augum
svo mikil persóna og full af fróð-
leik. Þessar minningar tengjast því
þegar hún kom að heimsækja æsku-
stöðvarnar, svo falleg og vel búin
að við dáðumst að henni og litum
upp til hennar. Samt var hún alveg
laus við allt yfírlæti og fylgdist
grannt með öllum framkvæmdum
á æskuheimili sínu og var óspör á
ráðleggingar og hjálp þar. Þegar
hún frétti að einhver væri veikur
eða leið eitthvað illa á einhvern
hátt gilti það einu hver manneskjan
var, Steina var alltaf tilbúin að ráð-
leggja og útvega lyf eða annað sem
mætti verða til þess að viðkomandi
fengi bata.
Þegar við vorum yngri fannst
okkur þetta stundum vera afskipta-
semi en síðar lærðum við að meta
þetta og vissum að þessi þörf henn-
ar fyrir að láta gott af sér leiða
stafaði af svo miklum mannkær-
leika. Þó að Steina væri alin upp
að hluta til í Reykjavík hjá föður-
systur sinni sem einkabarn og við
góð efni á mælikvarða þess tíma,
voru tengslin við æskustöðvarnar,
systkini og foreldra alltaf mjög
náin. Það sást best á því að þegar
hún var að segja okkur frá afmælis-
deginum þegar hún varð 80 ára 14.
ágúst sl. þá taldi hún að dagurinn
hefði verið fullkominn vegna þess
að hún var svo lánsöm að fá að
eyða honum með systkinum sínum,
eiginmanni og bömum.
Við systkinin þökkum fyrir
ánægjulegar samverustundir og
hlýhug í okkar garð um leið og við
sendum Skúla, Unnu, Magga og
fjölskyldum samúðarkveðjur.
Guðrún Magnea, Borghildur,
Pétur, Ingibjörg og Magnús.
Þegar mér barst fregnin um
andlát Steinunnar Magnúsdóttur
varð mér brugðið, og varð ljóst
að ég hafði misst bestu vinkonu
mína. Vinátta okkar var löng eða
allt frá því að við vorum skólasyst-
ur í Samvinnuskólanum veturinn
1933-34.
Þrátt fyrir nokkurn aldursmun
urðum við Steinunn brátt vildarvin-
konur og studdum við bakið hvor
á annarri, enda full þörf á þar sem
stúlkur voru enn í miklum minni-
hluta í skólanum. Það var ósjaldan
að hún tók svari mínu, eins og er
hún eitt sinn á sinn hispurslausa
hátt þaggaði niður í nokkrum
skólabræðrum okkar með orðun-
um: „Hvernig dettur ykkur í hug
að rengja Bergljótu, hún sem er
alin upp á húsmæðraskóla?“ Þenn-
an vetur var mér oft boðið á æsku-
heimili Steinunnar á Bakkastíg 1,
til þeirra elskulegu hjóna Guðrúnar
og Magnúsar, einnig kom hún oft
til mín á Ljósvallagötu 32, þar sem
ég bjó hjá Halldóri Stefánssyni og
Halldóru konu hans.
Og enn leita minningarnar á
hugann. Er við höfðum báðar
stofnað heimili hér í Reykjavík,
var mikill samgangur á milli.
Ljúft er að minnast samfundanna
bæði frá yngri árum og seinna í
lífi okkar þegar Skúli lék á píanó-
ið og sungið var fram á nótt og
allir fóru glaðir heim. Ekki var
okkur síður tilhlökkunarefni að
vera boðin í sumarbústað þeirra
hjóna, sem stendur á friðsælum
stað við Hafravatn. Þar eiga þau
mörg handtökin við gróðursetn-
ingu og umhirðu.
Tónlist, náttúrulækningar og
tijárækt voru áhugamál Steinunn-
ar og miðlaði hún óspart af þekk-
ingu sinni og vakti áhuga annarra,
þeim til góðs og hvatningar. En á
þessu mátti glöggt sjá velvijja
hennar í garð vina sinna, samfara
honum fóru trygglyndi, trúnaðar-
traust og tillitssemi, eiginleikar
sem hún átti í ríkum mæli.
Það er mikið lán að hafa mátt
njóta vináttu Steinunnar í svo lang-
an tíma. Ég minnist hennar með
miklu þakklæti og söknuði. Við
hjónin vottum Skúla og fjölskyldu
hans okkar innilegustu samúð.
Bergljót Guttorinsdóttir.
JÓNA SIGRÍÐUR
PÁLSDÓTTIR
+ Jóna Sigríður
Pálsdóttir var
fædd í Vík í Seylu-
hreppi 22. október
1903. Hún lést á
Landspítalanum í
Reykjavík 17. októ-
ber síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Páll Jónsson
bóndi, lengst á Selá
á Skaga, f. 5.10.
1867, d. 20.3. 1962,
og Björg Bene-
diktsdóttir, f. 20.8.
1868, d. 8.10. 1940.
Systur hennar tvær
voru: Ragnheiður Elín, f. 13.10.
1896, d. 1.11. 1982, og Guð-
björg, f. 21.1. 1901, d. 15.1.
1969.
Hinn 11.11. 1927 giftist Jóna
Jóhannesi Valberg, f. 3.6. 1897,
d. 2.12. 1938. Börn þeirra eru:
1) Benedikt Valberg, f. 5.2.
1932. Sambýliskona hans er
Lilja Sigurðardóttir. Börn hans
eru Helgi Valberg og Embla
Valberg. 2) Guðmann Valberg,
f. 17.4. 1936. Kona hans Her-
borg Stefánsdóttir og eiga þau
eina dóttur Berg-
lindi Valberg. 3) Jó-
hanna Valberg, f.
2.9. 1938. Eigin-
maður hennar er
Jón Gestsson. Börn
þeirra eru Guðrún
Sigríður, Jóna
Björg og Erlingur.
Jóna ólst upp á Selá
á Skaga. Hún stund-
aði búskap ásamt
manni sínum, fyrst
í Gilkoti en síðan á
íbishóli í Skaga-
firði. Eftir andlát
Jóhannesar stund-
aði Jóna búskapinn ein um
tíma, en hætti svo búskap og
var í vinnumennsku víða um
Skagafjörð. Hún flutti síðar í
Varmahlíð og vann þar meðal
annars við prjónaskap. Árið
1957 flutti Jóna til Reykjavíkur
og síðan í Kópavog og vann þar
alla tíð síðan við heimilisstörf
og prjónaskap.
Utför Jónu S. Pálsdóttur fer
fram frá Kópavogskirkju
mánudaginn 27. október og
hefst athöfnin klukkan 13.30.
Mig langar í fáum orðum að
minnast hennar ömmu minnar,
Jónu S. Pálsdóttur. Hún var ein
hjartahlýjasta og sterkastá kona
sem ég hef kynnst, þrátt fyrir mjög
erfiða ævi í byijun síns búskapar,
fékk liðagigt um tvitugt og stóð
síðan uppi sem ekkja rúmlega þrí-
tug með þijú börn á bænum íbis-
hóli í Skagafirði.
Eftir að hún giftist Jóhannesi afa
hófu þau búskap í Gilkoti, en fluttu
fljótlega að íbishóli í Skagafirði.
Aðeins 11 árum síðar dó afi úr
botnlangabólgu. Foreldrar hennar
fluttu þá til hennar, en þegar móð-
ir hennar dó tveimur árum seinna
ákvað hún að hætta búskap. Hún
stundaði vinnumennsku víða í
Skagafirði, en fluttist síðan í
Varmahlíð. Með pijónaskap og
vinnumennsku á milli bæja tókst
henni að berjast áfram án barna-
bóta eða ekknabóta. Á þessum tíma
eignaðist hún fjölda vina víða um
Skagafjörð.
Amma flutti síðan suður til
Reykjavíkur þegar foreldrar mínir
stofnuðu sitt heimili og bjó hún
inni á heimili þeirra eftir það. Þar
urðum við systkinin þeirrar gæfu
aðnjótandi að hafa hana hjá okkur.
Ég minnist þess að sem krakki
deildum við amma saman herbergi
um tíma og það var hlýtt að skríða
upp í til hennar á næturnar. Ég
naut líka á þeim tíma þeirra forrétt-
inda að fá að flakka um Skagafjörð-
inn með henni á sumrin. Við ferðuð-
umst á milli bæja, þar sem hún
heimsótti marga gamla og góða
vini sem hún hélt tryggð við. Síð-
asta ferðin sem við. amma fórum
saman um Skagafjörð var farin
sumarið 1987. Við amma skemmt-
um okkur vel í þeirri ferð og það
var henni mikil gleði að komast í
fyrsta skipti fyrir Skaga, þrátt fyr-
ir að hafa alist upp í nágrenninu.
Við ræddum oft um þessa ferð síð-
ar og verður hún mér ógleymanleg.
Eitt var það sem amma hafði
greinilega lært á sínum erfiðu árum
en það var að nýta hveija stund sem
gafst til að koma einhveiju í verk.
Hún tók alla daga sem vinnudaga
og ég man aldrei eftir ömmu öðru-
vísi en að hún væri eitthvað með á
pijónunum. Vinnudagurinn var allt-
af skipulagður fyrirfram og hún
hélt því fram á síðasta dag. Hún
pijónaði peysur og seldi, ásamt því
að sjá fjölskyldunni fyrir lopapeys-
um, sokkum og vettlingum alveg
þar til hún átti aðeins mánuð eftir
ólifað, á 94. aldursári.
Að vinnudegi loknum las amma
mikið, en hún varð alltaf að hafa
einhveija bók að lesa. Það kom hins
vegar aldrei til greina hjá henni að
lesa á daginn, það var eins og henni
þætti að með því væri hún að svíkj-
ast um. Hún var mikil félagsvera
og virk í starfi aldraðra í Kópavogi
síðustu ár. Og þrátt fyrir háan ald-
ur hafði hún stálminni og var svo
framsýn og jákvæð að öllum þótti
sjálfsagt að amma fylgdist með öllu
því sem var að gerast, hvort sem
það var innan fjölskyldunnar eða í
þjóðfélaginu almennt. Og húmorinn
var alltaf á sínum stað.
Þrátt fyrir að liðagigtin hamlaði
henni nokkuð þá var amma alltaf
heilsuhraust. Á undanförnum mán-
uðum varð hún þó að fara í smá-
vægilegar aðgerðir og nokkrum
dögum fyrir andlátið fór hún í það
sem við héldum að væri smáað-
gerð, en reyndist óviðráðanlegt.
Ótal minningar hrannast upp
núna þegar kveðjustundin er runnin
upp sem ekki verða raktar hér frek-
ar. Það er erfitt að kveðja hana
ömmu sem jafnframt var svo mikil
vinkona mín. Með söknuði get ég
ekki annað en þakkað fyrir allar
góðu stundirnar, einlæga vináttu
og tryggð sem aldrei er hægt að
endurgjalda. Einlægar þakkir fyrir
allt elsku amma mín. Blessuð sé
minning þín.
Þín
Guðrún.
Elsku amma mín. Þegar finna á
orð til þess að kveðja þig fer hugur
minn á fleygiferð. Um alla þá yndis-
legu tíma sem ég átti með þér og
öll þau dýrmætu ár sem ég fékk
að njóta góðmennsku þinnar og
kærleika frá því ég fyrst kom í
Skólagerðið. Það er erfitt að hugsa
um það að núna komir þú aldrei
aftur röltandi yfir til mömmu í
morgunkaffið þitt klukkan hálf ell-
efu eins og þú gerðir alltaf og eins
verður tómlegt að sjá gula bollann
„þinn“ uppi í skáp. Alltaf varst þú
þar fyrir mig og fyrir öll þín bama-
böm og barnabarnabörn eins mörg
og þau eru nú. Aldrei misstir þú
af afmælum, skírnum, fermingum
eða giftingum. Þú fylgdist með
okkur öllum. Þegar ég og Óttarr
fluttum í Hamraborgina þá léstu
þig ekki muna um að labba upp
fjórar hæðir til þess að koma og
sjá nýja heimilið okkar og þótti
mörgum þeim yngri mikið um þess-
ar fjórar hæðir. Eitt sinn var ég
lasin og mamma ekki heima, þá
varst þú komin til að huga að mér
og áður en hendi varð veifað þá
varstu búin elda lianda mér hafra-
graut, því ekki mátti nú blessað
barnið svelta. Alltaf var gott að
koma í næstu dyr til þín ef mamma
var ekki heima og lyklarnir höfðu
gleymst. Þá tókst þú alltaf jafn vel
á móti mér og hugsaðir um mig.
Tíminn leið svo ótrúlega hratt hjá
þér, við gátum alltaf talað um hin
ýmsu mál sem voru bara á milli
okkar og alltaf varstu með pijónana
uppi og eru allnokkrar gullfallegar
lopapeysur til heima því til sönnun-
ar. Éitt skipti þurftir þú að fara á
spítala og þá var það fyrsta sem
þú spurðir læknana þegar þeir
komu, hvort þú kæmist ekki bráð-
lega heim því þú værir að fara í
skírn.
Ég gæti talað endalaust um þig
en það er erfitt að koma tilfinning-
um mínum niður á blaðsnepil. En
núna, nærri því 94 ára, þá varðst
þú að láta í minni pokann, núna
er lífsljósið þitt slokknað. Ég kveð
þig með miklum söknuði, elsku
amma, ég veit að þú ert á góðum
stað og núna mun Guð hugsa um
þig eins vel og þú hugsaðir um alla
ástvini þína. Elsku amma, minning-
in um þig mun lifa með mér alltaf.
Berglind Valberg.
Hún var Skagfirðingur í hugsun
og verki alla tíð. Alla tíð leitaði
hugur hennar í Skagafjörð og hún
þurfti að komast þangað og hitta
fólk og upplifa hið skagfirska sum-
ar með allri sinni dýrð. Fyrst man
ég eftir Jónu Páls á Daufá er ég
kom þar í sveit 1944 tæplega 7 ára
gamall. Þá bjó á Daufá Hannes
Hannesson og amma min Þórunn
Jóhannsdóttir sem var bústýra hjá
Hannesi um langt árabil og allir
eldri þar í sveit muna. Jóna Páls
hafði misst mann sinn nokkrum
árum áður og þegar ég kem í Daufá
er hún þar með tvö böm sín, Jó-
hönnu 5 ára (alltaf kölluð Lóa) og
Guðmann 8 ára (Manna), og urðu
þau leikfélagar mínir þarna strax
og vinnufélagar því við bömin í
sveitinni í þá daga höfðum nokkurn
starfa. Benedikt, elsta barn Jónu,
var þá kominn í Varmalæk til Gunn-
ars og var þar í mörg ár. Þar kynn-
ist hann bílum fyrir alvöru, en bíla-
og vélaviðgerðir eru hans ævistarf.
Jóna Pálsdóttir átti erfið ár sem
ung kona að standa uppi ein með
þijú ung börn. Þau bjuggu á ípis-
hóli þegar Jóhannes Valberg, mað-
ur hennar, lést og Lóa þá óskírð i
vöggu. Fjölskyldan dreifðist eins og
gjaman var á þessum árum og
Benni var mest á Varmalæk en
Manni var á Daufá til unglingsára
en fór svo til Reykjavíkur og lærði
bifvélavirkjun og bílasmíði.
Jóna og Lóa áttu víða heima og
voru alla tíð saman, mest í Lýtings-
staðahreppi, en þar voru öll börnin
í skóla. Jóna Páls var einstaklega
dugleg kona. Hún gekk að slætti
eins og karlmenn, hestfær var hún
svo að menn dáðust að. Öll erfiðu
verkin í sveitinni vann hún, jafnt
verk karla og kvenna. Gjarnan átti
hún bleika og mósótta hesta sem
fóru vel og hver gat verið vel sæmd-
ur af slíkum gripum.
Jóna var mikil pijónakona, bæði
í vélum og handpijóni. Segja mátti
að henni félli aldrei verk úr hendi.
Hún hafði alltaf eitthvað á pijónun-
um til hinsta dags og því hefur ein-
hverju pijónaverkinu verið ólokið.
Þær mæðgur voru mjög samrýndar
og Lóa er mikil pijóna- og hand-
verkskona.
Vorið 1957 yfirgefa þær Skaga-
fjörð og halda til Reykjavíkur með
búslóð sína og Bleik og Mósa. Bróð-
ir minn, Jón Þórir, og Lóa höfðu
þá fellt hugi saman og áttu von á
barni. Þau giftu sig 1959 og eignuð-
ust þijú börn. Jóna Pálsdóttir var
alla tíð á heimili þeirra og tók virk-
an þátt í uppeldi barnanna en þau
eru Guðrún Sigríður, búsett á Akur-
eyri, Jóna Björg, býr í Reykjavík,
og Érlingur, sem býr í Þykkvabæn-
um.
Stundum virkaði þröngt að koma
á heimilið í Skólagerði 55 þegar
börnin voru á unglingsárum. En
alltaf var nóg pláss á „hótel Jónu“,
eins og ég nefndi heimilið gjarnan,
því þó að þau hjón væru uppi á fjöll-
um var Jóna á sínum stað. Hún ’
heilsaði manni alltaf með bros á vör
og bauð til borðs um leið og komið
var inn úr dyrunum. Hún var ræðin
og fylgdist vel með öllum þjóðmál-
um. Feyki keypti hún og fylgdist
vel með málefnum í Skagafirði.
Alltaf var stutt í glettnina og bros-
ið. Það verður sú mynd sem við öll
munum geyma.
Ömmu- og langömmubörnin
munu muna hlýjuna og notalegheit-
in sem hún gaf þeim, bæði með
viðmóti sínu, fötunum og öllum '
þeim tíma sem hún gaf þeim. Lopa-
peysurnar sem hún pijónaði hlýjuðu
mörgum nær og fjær. Já, svo marg-
ir fengu að njóta þess sem fór í
gegnum hendurnar á þessari konu.
Eg þakka Jónu Pálsdóttur allt
gott á umliðnum árum og veit að
hún á góða heimvon og vinafundi
þar sem þeir Bleikur og Mósi bíða
líka við stall.
Ég votta aðstandendum öllum
samúð mína.
Matthías Ó. Gestsson,
Akureyri.
r
+
Elskuleg móðir okkar og tengdamóðir,
RAGNHEIÐUR SIGURGEIRSDÓTTIR,
Þingvallastræti 33,
Akureyri,
lést á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri föstudaginn 24. október.
Álfhildur Vilhjálmsdóttir, Jón Trausti Björnsson,
Friðgeir Vilhjálmsson, fris Svavarsdóttir,
Sigríður Vilhjálmsdóttir, Ingvar Þóroddsson.
Útför eiginmanns mlns, föður okkar, tengda-
föður, sonar, bróður og tengdasonar,
JÓNASAR BJÖRNSSONAR
tónllstarkennara,
Sellugranda 8,
sem lést af slysförum 28. september sl., fer
fram frá Neskirkju miðvikudaginn 29. október
kl. 15.00.
Svava Hjaltadóttir,
Ingibjörg, Birna Dröfn og Atll,
Kristfn B. Kristjánsdóttir, Bernódus Sveinsson,
Ingibjörg Jónasdóttir,
Anna Þóra Björnsdóttir,
Sigrfður Ólafsdóttir,
Kristín B. Svavarsdóttir,
Björn Guðjónsson,
Gylfi Björnsson,
Árni Rafnsson,
Hjalti Guðmundsson.