Morgunblaðið - 13.06.1998, Blaðsíða 1

92 SIÐUR B/C
STOFNAÐ 1913
131. TBL. 86. ÁRG. LAUGARDAGUR13. JÚNÍ 1998 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Tengslahópurinn setur fram kröfur á hendur Milosevic
Serbar bindi strax
á blóðbaðið
Reuters
FARÞEGAR á Fornebu-flugvelli í Ósló bíða eftir rútum til Gautaborgar.
Verkfall flugumferðarstjóra í Noregi
Ottast að deilan
geti staðið lengi
enda
London. Reuters.
TENGSLAHÓPURINN svokallaði
krafðist þess í gær að Slobodan
Milosevic, forseti Júgóslavíu, byndi
þegar í stað enda á blóðugar aðgerðir
serbneskra öryggissveita gegn alb-
anska meirihlutanum í Kosovo-hér-
aði. Utanríkisráðherra Rússlands lét
hins vegar í ljósi andstöðu við hern-
aðaríhlutun af hálfu Atlantshafs-
bandalagsins (NATO) í héraðinu.
Utanríkisráðherrar Tengslahóps-
ins - Bandaríkjanna, Rússlands,
Bretlands, Frakklands, Þýskalands
og Italíu - komu saman í London og
samþykktu kröfur sem Borís Jeltsín
Rússlandsforseti á að leggja fyrir
Milosevic á fundi þeirra í Moskvu á
mánudag.
Ráðherrarnir kröfðust þess að að-
gerðum serbnesku öryggissveitanna
gegn íbúum Kosovo yrði hætt tafar-
laust, að alþjóðlegir eftirlitsmenn og
Thatcher
heimilar
ævisögu
London. Reuters.
MARGARET Thatcher, fyrr-
verandi forsætisráðherra
Bretlands, hefur heimilað
Charles Moore, ritstjóra The
Daily Telegraph, að skrifa
ævisögu hennar með því skil-
yrði að ritið verði ekki gefið
út fyrr en hún fellur frá.
Charles Moore er gamall
vinur Thatcher en segist ekki
ætla að skrifa neinar helgi-
sagnir um forsætisráðherr-
ann fyrrverandi. „Hún er
áhugaverðasti stjórnmála-
maður Bretlands eftir stríð
og saga hennar vekur áhuga
út um allan heim,“ sagði
Moore. „Fólk frá Japan til
Rússlands og Þýskalands vill
fá að vita meira um þessa
konu.“
Moore hyggst ræða við
Thatcher og vini hennar og
fær aðgang að bréfum hennar
og skjölum til að afla upplýs-
inga um lífshlaup hennar.
Tókýó. Reuters.
KREPPA skall á í Japan á fyrsta
fjórðungi ársins og voru uggvænleg-
ar hagtölur, sem sýna hversu alvar-
legur samdrátturinn var, birtar í
gær. Stjórnvöld greindu frá því að
efnahagssamdráttur hefði numið
5,3% á ársgrundvelli frá því í janúar
og þar til í mars, og fór það fram úr
verstu spám. Fjármálaskýrendur
höfðu búist við um 11,4% samdrætti.
Endurskoðaðar tölur frá síðasta
fjórðungi 1997 hljóða upp á 1,5%
samdrátt á ársgrundvelli, og það
þýðir að japanska hagkerfið, sem er
hið næststærsta í heiminum, er í
kreppu, samkvæmt viðmiðunar-
staðli. Samdráttur í landsfram-
leiðslu á fjárlagaárinu, sem lauk 31.
mars, nam 0,7%.
Þetta er í fyrsta sinn frá því fjár-
lagaárið 1974-75 sem samdráttur
hefur ríkt í japönsku efnahagslífi í
Rússneska stjórn-
in leggst gegn
hernaðaríhlutun
starfsmenn hjálparstofnana fengju
að fara í héraðið, að albanskir flótta-
menn fengju að snúa aftur til heim-
kynna sinna og að serbnesk stjórn-
völd greiddu fyrir viðræðum við leið-
toga albanska meirihlutans í Kosovo.
Deilt um hvort þörf
sé á nýrri ályktun
Utanríkisráðherrarnir sögðu að ef
Milosevic yrði ekki við þessum kröf-
um á fundinum með Jeltsín myndu
ríkin íhuga frekari ráðstafanir,
„meðal annars aðgerðir sem öryggis-
ráð Sameinuðu þjóðanna gæti þurft
að samþykkja". Þetta orðalag var
heilt ár. 1974-75 nam samdrátturinn
einnig 0,7%. Tölurnar, sem birtar
voru í gær, ólu enn á ótta um að
Japan, sem er meginstoð efnahags-
lífs í Asíu, hafi ekki bolmagn til þess
að yfirvinna þá kreppu sem asískt
efnahagslíf hefur verið í undanfarna
mánuði. Hafi ekki dugað til að 116
milljörðum jena var varið til að örva
efnahaginn.
Svartsýni á framhaldið hefur leitt
til þess að jenið stendur nú verr að
vígi gagnvart Bandaríkjadollar en
túlkað sem hótun um hemaðarað-
gerðir í Kosovo þótt deilt sé um
hvort öryggisráðið þurfi að sam-
þykkja íhlutunina með sérstakri
ályktun.
Madeleine Albright, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, virtist eftns um
að viðræðumar í Moskvu bæru ár-
angur og sagði að öryggisráðið hefði
þegar heimilað hernaðaríhlutun í
Kosovo. Utanríkisráðherrar Þýska-
lands og Frakklands sögðu hins veg-
ar að öryggisráðið þyrfti að sam-
þykkja sérstaka ályktun um hernað-
araðgerðir. Jevgení Prímakov, ut-
amíkisráðherra Rússlands, áréttaði
að Rússar væra andvígir hemaðarí-
hlutun af hálfu Atlantshafsbanda-
lagsins. Hann bætti við að ráðherr-
arnir væra allir þeirrar skoðunar að
fundur Jeltsíns og Milosevic kynni að
ráða úrslitum um þróunina í Kosovo.
nokkru sinni í átta ár, og er búist við
að gengi þess lækki frekar á næstu
dögum. Gengi hlutabréfa á mörkuð-
um í Tókýó var lægra í gær en verið
hefur síðan í janúar og var óttast að
vandi Japana myndi leiða til enn al-
varlegri kreppu í þessum heims-
hluta.
Ráðamenn orðvarir
„Þetta verður til þess að talið
verður að fjármálastefnan ein dugi
kannski ekki til,“ sagði Pelham
VERKFALL norskra flugumferðar-
stjóra hófst í gær og stöðvaðist um
leið allt millilandaflug og allt innan-
Smithers, áætlanasmiður hjá ING
Baringsbanka. „Skattar vora lækk-
aðir á umræddum fjórðungi, auka
átti opinbera fjárfestingu, en þetta
skilaði sér greinilega ekki í tölunum
og neikvæð áhrif frá Asíu era gi'eini-
leg.“
Þrátt fyrir að hagtölurnar bentu
til kreppuástands vildu stjórnvöld
ekki taka svo djúpt í árinni og sögðu
einungis að þau teldu gerlegt að láta
spá sína um 1,9% vöxt á þessu fjár-
lagaári standast. Japan væri ekki á
samdráttarskeiði.
„Ég ætla ekki að halda því fram að
vandinn sé auðyfirstíganlegur, en ef
við gerum nauðsynlegar ráðstafanir
er mögulegt að láta spána ganga eft-
ir,“ sagði Shimpei Nukaya, varafor-
seti efnahagsáætlunarstofu Japans.
■ Kreppan í Japan/26
landsflug fyrir sunnan Þrándheim.
Hefur verkfallið valdið tugþúsund-
um manna miklum erfiðleikum að
því er fram kemur í fréttum Reuters
og norskra fjölmiðla en flugumferðin
til og frá Noregi liggur nú um Gauta-
borg í Svíþjóð. Þangað er að minnsta
kosti fjögurra klukkustunda akstur
frá Osló. Norska ríkisstjórnin virðist
ekki hafa nein áform um að vísa deil-
unni til kjaradóms og óttast er, að
verkfallið geti staðið lengi.
Sjúkra- og leitarflug er leyft
áfram en þyrluflug til olíuborpall-
anna í Norðursjó lagðist niður fyrr í
vikunni. Eru lestir, ferjur og fólks-
flutningabílar yfirfull af fólki, sem er
á leið til iandsins eða frá, en verkfall-
ið hefur þegar haft gífurleg áhrif á
ferðaþjónustuna í Noregi. Era ferða-
menn oft einna flestir í júní vegna
miðnætursólarinnar en nú hefur
þeim fækkað svo um munar.
Mikil óþægindi
SAS-flugfélagið, Braathens og
mörg erlend flugfélög reyna að
flytja farþega sína tfl og frá Gauta-
borg en ráða þó ekki við það nema
að litlu leyti. SAS flytur að jafnaði
10-15.000 farþega á dag frá Osló til
áfangastaða innanlands eða utan en
Braathens 25.000, aðallega innan-
lands. Talið er, að verkfallið hafí
truflað áætlanir 56.000 manns á
Oslóarsvæðinu í gær.
Flugleiðir era meðal þeirra flugfé-
laga, sem fljúga nú á Gautaborg í
stað Óslóar, og eru farþegamir flutt-
ir til og frá í rútum. Gekk það vel í
gær að sögn Margrétar Hauksdóttur
hjá Flugleiðum.
I Landvetter-flughöfninni í Gauta-
borg var mikið öngþveiti í gær enda
er hún ekki gerð fyrir þá miklu um-
ferð bifreiða, farþega og flugvéla,
sem þar var. Vegna þess hefur um-
ferðinni verið beint að nokkru til
Jönköping og KLM flýgur nú tfl
Karlstad.
Flugfélögin og olíufélögin vora að
gera sér vonir um, að deilunni yrði
vísað í kjaradóm,68
en á því virðast litlar líkur í bráð.
Gefa ráðherramir aðeins þau svör,
að svo lengi sem lífi og heilsu fólks sé
ekki stefnt í voða sé það deiluaðil-
anna sjálfra að koma sér saman.
Flugumferðarstjórar era í sam-
tökum háskólamenntaðra manna en
þau skrifuðu ekki undir það sam-
komulag, sem tókst við flest félög
opinberra starfsmanna undir maílok.
Var þá samið um 6% kauphækkun.
Reuters
Hundasýning í Helsinki
FJOGURRA daga alþjóðleg hundasýning var sett í ganga hér með hunda sína um miðborgina til að
Heisinki í fyrradag. Nokkrir liundaeigendanna viðra þá og vekja athygii á sýningunni.
Kreppa í efna-
hagslífi Japans