Fréttablaðið - 27.04.2001, Blaðsíða 4

FRÉTTABLAÐIÐ
27. apríl 2001 FÖSTUPACUR
______________r——i 4
| SVONA ERUM VIÐ
Rlllfflffl
ÁFENGISNEYSLA EYKST
Áfengisneysla hefur bæði breyst og aukist
undanfarinn áratug. Heildameysla alkóhóls
jókst fyrst eftir að sala bjórs var
leyfð en datt svo niður, eins
og sést á tölunum frá 1993.
Eftir það hefur áfengis-
neysla aukist. 3 48
2,63
1,35
4,53
__| Sterkt vín
if:l Létt vín
Bjór 0,85
3,34
I
1,65
0,57
1,12
0,96
2,22
1987 1993 1999
HEIMILD: HAGSTOFA ISLANDS
10. bekkingar í Breiðholtsskóla í tveggja daga óvissuferð:
Allir með í Skagafjörðinn
skólaiviál Á höfuðborgarsvæðinu
mátti víða sjá stútfullar rútur af ung-
lingum um tvöleytið í gær en í flest-
um skólum á höfuðborgarsvæðinu
bauðst nemendum að taka þátt í
ferðalögum.
í Breiðholtsskóla mætti hver ein-
asti 10. bekkingur í óvissuferð sem
skipulögð var af foreldrafélagi skól-
ans. Helgi Kristófersson upplýsinga-
fulltrúi foreldrafélagsins var staddur
á Brú í Hrútafirði þegar Fréttablaðið
náði tali af honum. „Við kynntum
ferðaáætlunina í Hvalfirði," sagði
hann en ferðinni er heitið norður í
Skagafjörð þar sem farið verður í
rafting, á hestbak og í bjargsig.11 Gist
verður í félagsheimilinu Árgarði. í
ferðinni eru 7 foreldrar og einn
starfsmaður ÍTR auk nemendanna
sem eru tæplega 50.
Breiðholtsskóli er, ásamt Engja-
skóla, móðurskóli í foreldrasamstarfi
í Reykjavík og foreldrastarf er þar
mjög öflugt. Undirbúningurinn undir
ferðina hófst í 9. bekk en þá var farin
helgarferð þar sem allir foreidrar
fóru með. I vetur hafa krakkarnir
safnað fyrir ferðakostnaði og þurftu
lítið sem ekkert að borga fyrir ferð-
ina. „Við komum heim mjög seint á
morgun með uppgefna unglinga,"
segir Helgi. „ Við þrælkum þeim út.“
FYRIR BROTTFÖR
Þessír tveir strákar voru mættir hálftima
fyrir brottför í óvissuferð í gær. Þátttaka í
ferðinní var 100%.
ifísicsssastsíimsssasssKisss&)ssfSSí&iseft)íSfts.Wi$XMS«fst%sf!i&i^(eiií*!ítsííSK&siwtxíií6isami4Sfssb>íí**.
HÆTTULAUSAR SOLARVARNIR
Berst sílíkon í lungu?
Brjóstastækkun tengd krabbameini
heilsa. Konum sem gengist hafa und-
ir brjóstastækkunaraðgerð er hætt-
ara við krabbameini í lungum og
heila samkvæmt nýrri rannsókn
bandaríska krabbameinsfélagsins
sem Reuters segir frá. Hingað til
hafa brjóstastækkanir ekki verið
tengdar með óyggjandi hætti við
krabbamein. Sumir læknar benda á
að nýju niðurstöðurnar sanni ekki að
um beint orsakasamband sé að ræða
en aðrir halda því fram að þær gefi
tilefni til endurskoðunar á viðhorfum
til bnóstastækkana.
„Eg lít á niðurstöðuna sem aðvör-
un,“ segir Dr. Diana Zuckerman, heil-
brigðisfulltrúi í málefnum kvenna.
Ekki var munur á reykingartíðni á
meðal kvenna sem eru með brjósta-
stækkanir
og þeirra
sem ekki
hafa þær.
Þykir sú
staðreynd
renna frek-
ari stoðum
undir þann
grun vís-
indamanna
að sílíkon
geti borist í
lungu og
valdið þar
skaða. Að
sögn þeirra
kalla niðurstöðurnar á frekari rann-
sóknir á þessu sviði. ■

-
F Jr i: »
RANNSÓKNIR EFLDAR
Raunaukning á framlögum til rannsókna
á íslandi er 10% síðasta áratug, meira en
á hinum Norðurlöndunum
Framlög til rannsókna
jukust um 10% á áratug
ísland í 6* sæti
en var í því 23.
vfsiNPASTARF Björn Bjarnason,
menntamálaráðherra, sagði á blaða-
mannafundi RANNÍS í gær að í nýút-
komnu riti norska rannsóknarráðsins
væri yfirlit yfir þróun á styrkjum til
rannsókna og þróunar á Norðurlönd-
unum fyrir síðasta áratug. í ritinu
kemur fram að raunaukning. á fram-
lögum til vísindarannsókna á íslandi
sé 10%, 9% í Finnlandi, 6% í Dan-
mörku og Svíþjóð en 3% í Noregi.
Þegar litið er til þróunar á Norður-
löndum síðasta áratuginn er hlut-
fallsleg hækkun framlaga hæst á ís-
landi.
Framkvæmdarstjóri RANNÍS,
Vilhjálmur Lúðviksson, sagði að ís-
land verji 2,25% af landsframleiðslu
sinni til rannsókna og sé í 6. sæti yfir’
hæstu framlög meðal OECD þjóða, á
undan bæði Dönum og Norðmönnum.
Árið 1999 vörðum við um 14 milljörð-
um króna og um 2400 mannárum til
rannsókna. Samkvæmt Vilhjálmi er
ekki ýkja langt síðan við vermdum
23. sætið nálægt Grikklandi, Spán og
Portúgal, með undir 1% af lands-
framleiðslu í rapnsóknir og þróun. ■
INNLENT
Þrjátíu erlendir togarar eru nú á
karfaveióum við Reykjaneshrygg
meðan íslenskir togarar liggja við
bryggju vegna verfalls. Bylgjan
greindi frá.
Aðeins ein rannsókn bendir
til hættu af sólarvörn
Hættan af sólbruna hins vegar óumdeild. Þrenns konar efni í sólarvörn gætu raskað hormónajafnvægi.
Hugsanleg hætta af efnunum talsverð, að sögn sérfræðings. Hollustuvernd hefur málið til rannsóknar.
Fréttir hafa borist af þrenns konar
efni sem finna má í sólarvörnum og
geta raskað hormónajafnvægi. Sér-
fræðingur Hollustuverndar segir um
alvarlegar vísbendingar að ræða.
Óyggjandi er hins vegar að sólbruni
er mjög hættulegur og sólarvörn
mjög nauðsynleg.
„Hugsanleg hætta af þessum efn-
um er talsverð. En þetta er fyrsta
rannsókn þannig að það á eftir að
skoða þessi mál betur,“ segir Níels
Jónsson, sérfræðingur Hollustu-
verndar ríkisins. Frá því var greint í
Fréttablaðinu sl. þriðjudag að niður-
stöður svissneskrar rannsóknar
væru þær að nokkur efni til síunar
útfjólublárra geisla í sólarvarnará-
burði gætu raskað hormónajafn-
vægi. í Danmörku hefur verið mælst
til þess að verslanir hætti að selja
vörur sem innihalda efnin. Hér á
landi hefur Hollustuvernd málið til
skoðunar.
Níels bendir á aö eingöngu hafi
verið gerð þessi eina rannsókn á efn-
unum og því réttara að tala um vís-
bendingu frekar en sannaða niður-
stöður. „Það þarf að nota þessi efni í
talsverðu magni til að þau hafi áhrif
og kannski minni ástæða til að vara
við þeim hér heldur en 1 Danmörku
þar sem fólk er meira í sólbaði.
Einnig er vert að hafa í huga að það
er vitað að sólbruni er mjög hættu-
legur og margir íslendingar eru með
lélega sólarvörn frá náttúrunnar
hendi og ættu alls ekki að sleppa
henni. Fólk verður að vega og meta
notkun sólarvarnaráburða. Það er
hins vegar ekki vitlaust að sniðganga
krem sem innihalda efnin.“
Níels segir að á þriðja tug efna
séu viðurkenndar sólarvarnir, sex
voru tekin til athugunar í rannsókn-
inni og þrjú reyndust hafa þessi
áhrif. Hann segir að hingað til hafi
verið einblínt á að finna efni sem
verja húðina gegn sólargeislum og
önnur áhrif þeirra ekki skoðuð. Nið-
urstöðurnar bendi hins vegar til þess
SÓLARVÖRN ER NAUÐSYNLEG
En ekki er vitlaust að varast sumar tegundir
að það sé nauðsynlegt.
Hér á landi gilda samskonar regl-
ur um snyrtivörur hér og í löndum
Evrópusambandsins. Hollustuvernd
getur sett tímabundið sölubann á
snyrtivörur telji hún ástæðu til í
krafti reglugerðar um snyrtivörur.
Níels segir að Hollustuvernd muni
gefa frá sér yfirlýsingu um málið í
lok næstu viku, á sama tíma og Um-
hverfisstofnun Danmerkur. Hann tel-
ur þó ólíklegt að það verði sett sölu-
bann á vörurnar hér á landi. ■
i
Ambre Solaire, Moisutrising Tanning Milk. Sólarvörn 7.
Ambre Solaira Sunblod Milk Sun Sensfce skin Sólarvöm 45
Bang & Tegner SunCool ansigtskrem, 3
Bang & Tegner SunCool Solcreme. 15
Biotherm, Antirides Solaire, 15.
Biothdm, cran protection Eflreme, 60.
Clinique, City Block, 15
CliniqUASpedal Defense Sun Block, 25
Cosmea, Total Solblokker, 25
Decubal, Sua 15
Decubal, Sun, 22
Dr. Hauschka Sonnenmilch, 8
Dr. Sonnenmílch fijr Kinder, 22
Helena Rubinstéin, Golden Defense, 8
Helena Rubenstein, Colden Defense, 45
Lancome, Soleil Filtre Beauté. 5
Lancome, Soleil Filtre Beauté, 10
Lancome, Soleil ultra, 30
Ma'tas, VTnter Sportscreme, 10
Medicos, Melanex Sunblock cream, 20.
Urtekram, Ptant Based Sun Lotion, 9
Urtekram, Prant Based Sun Lotioa 14
i Urtekram, Prant Based Sun Lotion, 24
Vrchy, Capital Soleil Sun soeen cream, 45
i/ichy, Capital Soleil Sunblock Milk 25
Vichy, Capital1 Söleil Suntjipek Spray, 30
Umhveríistofnun Danmerkur gerði úttekt á 68 teg-
undum sólkrema og reyndust 40% þeirra vera án
efnanna sem geta raskað hormónajainvægi. Elnin
sem umræðír heila 4-matylbenzylidende camphor,
octyl methoxycinamate og benzopheone-3.
Eftirtalin sóikrem eru án eínanna.
Lista stofnunarinnar má finna á heimasiðu hennar.
Slóðin er www.mst.dk