Dagblaðið Vísir - DV - 30.03.1983, Blaðsíða 15

DV. MIÐVIKUDAGUR 30. MARS1983.
15
forsendum hefur komist í þá aöstööu
aö geta haft áhrif á gang mála.
Afstaða kvennaframboðs
Þaö fer ekki hjá því aö margar
spumingar vakni í sambandi viö
þessa greinargerð fulltrúa
Kvennaframboösins í stjóm dvalar-
heimilanna, þeirra frúnna, Svövu
Aradóttur og Anette Bauder Jensen.
Heiöarlegur borgari vill auövitaö
trúa því að uppkominn ágreiningur
sé eingöngu framkominn vegna ein-
skærrar umhyggju frúnna fyrir
velferö stofnananna, en því miöur
kemur ýmislegt óeöli í ljós viö nánari
skoðun. Telja veröur trúlegast aö
þær hafi einhvers staöar leitaö sér
upplýsinga og þekkingar um máliö,
sem eðlilegt er, þar sem þær, mér
vitanlega, eru ekki sérmenntaðar til
þess aö dæma slíka hluti sem hér um
ræöir.
I liö 1 í greinargerö frúnna er eftir-
farandi klausa „Okkur finnst mis-
kvæm, óhlutdræg og hröö afgreiðsla
allra opinberra málefna er fyrst og
fremst komin undir hæfileikum
starfsfólks á sviði framkvæmda-
valds og dómsvalds.
En aldagömul reynsla af ráðningu
embættismanna hefir orðið tUefni tU
grófra misbeitinga. Stéttahleypi-
dómar, stjórnmálalegar og einka-
ívUnanir hafa látið sérstaklega tU sin
taka á þessu sviði”,
Þá er ekki úr vegi að vitna til orða
hins fræga heimspekings Stuart Mill
um sama efni (frjálsl. þýöing): „í
engri embættisathöfn, sem ráðherra
framkvæmir, er þaö jafnáríðandi að
hún sé framkvæmd af persónulegri
ábyrgð — sem embættisveitingar. —
Venjulegur ráðherra álítur sjálfan
sig fima dyggðugan, ef hann veitir
embætti manni, sem unnið hefir til
þess.”
Ohætt mun vera aö fullyrða aö ekki
hafi ástandið batnað í þessu efni frá
því aö orö Poul Andersens birtust á
prenti; sennilegt er að hjá okkur séu
um eöa yfir 90% af embættisveiting-
um af einhverjum þeim toga, sem
Kjallarinn
Gunnlaugur Þórðarson
hinn viöurkenndi danski lögfræðing-
ur f ordæmir í verki sínu.
Svo kemur þessi efnilegi kerfis-
karl, flugvirkinn, ogfullyröir: „Trú-
lega er það einsdæmi þegar gcngið er
þvert gegn samhljóða og eindreginni
tillögu slíkrar stjórnar þegar um er
aö ræða framkvæmdastjóra
hennar.”
Flugvirkinn hefði átt aö reyna aö
afla sér einhverra upplýsinga um
þessi mál áöur en hann tók sér penna
í hönd eða fór aö brigsla öörum um
aö hafa ekki réttar upplýsingar í
málinu.
Dæmigerður
dómsmálaráðherra
í bananalýðveldi?
Hins vegar er auðvelt aö benda
Ragnari Karlssyni flugvirkja og
undirmanni Leifs Magnússonar á
sígild dæmi um pólitíska stööuveit-
ingu, sem eftir hans kokkabókum
mundi teljast valdníösla. Nýjasta
dæmi um slíkt er skipun í sýslu-
mannsembættið í Isafjaröarsýslum
og bæjarfógetaembættiö á Isafiröi.
Með þeirri skipun gekk dómsmála-
ráöherra framhjá mörgum hæfum
og reyndum embættismönnum, sem
að öðru jöfnu voru e.t.v. frambæri-
legri en hinn nýskipaði bæjarfógeti.
Sigtryggur Stefánsson
ráðið að ekki hafi verið leitað til arki-
tekta sem eru einir stétta menntaðir
til arkitektastarfa” (leturbr. mín).
Lái mér hver sem vill þó að mér
Starf þaö, sem skipað var í, er fyrst
og fremst dómsstörf og umboðsstörf,
en þess háttar störfum hefur hinn ný-
skipaöi sýslumaður ekki komiö nærri
áöur, aftur á móti flestir þeirra, sem
sóttu um embættið. Þaö ætti hins
vegar ekki aö vera nein ófrávíkjan-
leg regla aö embættismenn færist
sjálfkrafa aö heita má upp í kerfinu
og þaö þrátt fyrir vanhæfi. Halldór
Laxness hefur í einu af verkum
sínum svo skemmtilega fordæmt
slíkt af sérstöku tilefni.
Nokkru áöur en embættið var veitt
áttum viö tal saman, hinn nýskipaði
bæjarfógeti og sýslumaöur. Varö
mér þá aö orði, aö auðvitað fengi
hann embættið, veiting þess væri of
þýðingarmikil til þess aö pólitík
myndi ekki ráöa úrslitum. Viö því
væri fátt aö segja, þannig væri nú
málum háttaö. Þaö þætti stórfrétt ef
pólitík réöi ekki um skipun í embætti.
Hins vegar er þaö skoðun mín að
ekki geti verið um aöra og betri
lausn á þessum málum aö ræöa, en
þá aö pólitískur ráðherra skipi í
embætti og beri einn ábyrgö á þeirri
stjórnvaldsframkvæmd. Mér væri
alls ekki að skapi aö einhverjir
kerfiskarlar ættu einir aö ráöa í því
efni.
Umrædd embættisveiting gæti hins
vegar veriö fyrirtaks efni í nýjan
leiöara DV um dómsmálaráðherr-
ann okkar, sem væri dæmigeröur
dómsmálaráöherra í bananalýö-
veldi, ef ritstjórinn er ritaöi hinn
fræga bananalýöveldisleiöara 26.
f.m. væri sjálfum sér samkvæmur.
Þaö er ekki úr vegi aö rifja upp
hvemig bananalýðveldi eru í huga
ritstjóransEllerts B. Schram.
„Bananalýðveldi eru þau ríki köll-
uð sem búa við spillingu í stjórn-
sýslu, klíkuskap í pólitík og algjöra
lítilsvirðingu á mannasiðum eða
háttvísi. Þar komast helst til valda
vitfirringar eða vesalmenni.” —
„Ráðherrann (Steingrímur Her-
mannsson er áöur nafngreindur í
greininni) hefur orðið sér og flokki
sínum til skammar. Bananalýðveld-
ið hefur.. . eignast liðsmann.
Skyldi lesendum DV finnast þetta
lofsverö blaðamennska?
Fagnefndir geta
verið varhugaverðar
Þaö er reynsla mín og skoöun að
oft sé lítið upp úr því leggjandi sem
„fagnefndir”, líkt og Flugráð er aö
vissu marki, legg ja til mála, ekki síst
um embættisveitingar, og gæti þaö
veriðefniíaðrablaðagrein.Þaðer í
fáum orðum sagt illt í efni, ef ryk-
fallnir og steinrunnir kerfiskarlar
ættu að hafa lokaorð um embættis-
veitingar og aörar veigamiklar
stjórnvaldsákvarðanir. Það er sem
sagt miklu betri lausn að þar ráöi
ráöherrar. Þeirkomaogfara.
Stundum hafa þvílíkar fjarstæöu-
raddir heyrst, að æskilegast væri aö
Hæstiréttur Islands endumýjaði sig
sjálfur, í stað þess að ráöherra skip-
aöi hæstaréttardómara, þegar störf
þeirra losna. Slíkt væri mjög var-
hugavert og þá er pólitísk skipun
miklu betri. Reyndar er þaö svo, aö í
Hæstarétti sitja í dag engir dómarar,
sem talist gætu jafnaöarmenn eöa
alþýöubandalagsmenn, síðan hinn
frábæri dómari Einar Amalds hvarf
úr réttinum. Mér þykir þaö heldur til
hvarfli aö frú Svava Aradóttir hafi
ekki talið sig þurfa aö leita út fyrir
fjölskyldu sína til þess aö afla sér
þekkingar um máliö og þar meö taka
framkomna afstöðu. Einnig læðist að
sá grunur aö úr sama viskubrunni
komi þekkingin sem hlýtur aö liggja
aö baki aðdróttunum fulltrúanna um
fjárdrátt hönnuðanna.
Kvennaframboöskonur riöu
húsum hér í bæ fyrir síðustu bæjar-
stjórnarkosningar og sögðu öllum,
sem heyra vildu, aö nú skyldi tekið í
rassgatiö á þessum „karlrembusvín-
um” (leturbr. mín) sem misnotaö
höföu aöstööu sína á opinberum vett-
vangi, hyglaö vinum sínum og
ættingjum og jafnvel mútað
kjósendum sér og sínum flokki til
framdráttar. Því miöur létu alltof
margir bæjarbúar blekkjast af
fagurgala þessara skrumara. Þaö
viröist takmarkalaust hvað ófyrir-
leitinn lýður getur leyft sér aö bera á
borð fyrir hinn almenna borgara og
vansa, enda þótt þaö ætti litlu að
breyta um niöurstööur dóma, er þó
ekki aö vita, því aö svo oft virðist
mér í því efni gæta nokkurs geðþótta.
Óbein valdníðsla
Skrif mín um veitingu flugmála-
stjóraembættisins hafa fyrst og
fremst oröiö til vegna þess aö mér
þótti sú stjómvaldsathöfn ekki litin í
því rétta stjómarfarslega ljósi, sem
vera bar og gilti mig einu hvaöa ráö-
herra ætti hlut aö máli. Sem lög-
manni þótti mér ekki síður skylt aö
mótmæla ómaklegum árásum og
ásökunum um valdníöslu. Hins veg-
ar er það svo aö valdníðsla getur
komið óbeinlínis fram á margvísleg-
an hátt. Þaö væri t.d. hugsanlegt aö
flugráösmenn reyndu með starfi
sínu í Flugráði aö torvelda störf hins
nýskipaða flugmálastjóra, þaö væri
óbein og illa sannanleg valdníösla.
Mér dettur þetta hins vegar í hug út
af hinni einstöku ákvöröun fyrrv.
samgönguráöherra Halldórs E. Sig-
urössonar aö láta Flugráð halda
fundi sína meö varamönnum. Slíkt
fyrirkomulag um störf opiriberra
nefnda hlýtur aö vera frekar til taf-
ar en gagns. Mér kemur til hugar aö
þessi máti hafi verið tekinn upp af
því aö hinn látni flugmálastjóri átti
stundum í erfiöleikum meö samstarf
viö Flugráð, aö því er heyrst hefur.
Þaöerönnursaga.
Þagnarskylda
Poul Andersen fjallar ýtarlega í
verki sínu um réttindi og skyldur
embættismanna. Ver hinn danski
lögfræöingur þó nokkru máli til þess
aö ræöa um þagnarskyldu embættis-
manna. Akvæði um þagnarskyldu
embættismanna okkar er í 32. grein
starfsmannalaganna. 1 fáum oröum
sagt er þaö alvitað, aö mörg atriði
sem ríkisstarfsmenn komast að í
starfi sínu eru þess eðlis aö þau eiga
aö fara leynt vegna hagsmuna ríkis-
ins eða almennings. Þessi þagnar-
skylda takmarkar þó ekki rétt
embættismanns til aö gagnrýna
opinberar ráöstafanir ef hann byggir
gagnrýni sína eigi á þeim atriöum,
sem hann hefur vitneskju um sem
embættismaöur og eiga að fara
leynt, heldur því sem er alkunnugt.
Af þessu athuguðu má vera fylli-
lega ljóst, aö enda þótt umræddur
flugvirki hafi fullan rétt til aö gagn-
rýna sitt hvaö um meðferð flugmála,
þá var þaö andstætt góöu siðferöi
embættismanns að reyna að koma
höggi á þann ráðherra, sem hann sit-
ur í Flugráði fyrir meö því aö reyna
aö vega aö mér. Auðvitað veröur aö
viröa Ragnari Karlssyni til vork-
unnar hve ófróöur hann er um þaö
hvemig rétt sé aö starfa í nefndum
og hvenær þagnarskylda eigi viö en
hann mun ekki einn um aö sitja í
opinberri nefnd eða ráöi án þess að
valda því.
Lesendur blaðsins geta velt fyrir
sér hverju flugvirkinn var í raun
réttri aö þjóna með skrifum sínum?
Vera má aö hann hafi haldið aö hann
væri aö gera yfirmanni, deildar-
stjóranum og verkfræðingnum hjá
Flugleiðum greiða með skrifum sín-
um. Ekki dettur mér í hug aö hann
hafi átt þátt í því né meti slíka þjóns~
iund.
Dr. Gunnlaugur Þórðarson hrl.
tekistaðblekkjaþá.
Eg get alveg fullvissaö drósirnar
um þaö aö almenningur er farinn aö
fylgjast vel meö framkomu þeirra á
opinberum vettvangi hér í bæ. Það
má þó telja lán í óláni aö þeirra rétta
andlit og hugarfar er komið í ljós og
stuöningsmenn þeirra veröa því
miður að sætta sig viö orðinn hlut.
Niöurlæging fulltrúa kvennafram-
boösins hófst opinberlega með því
hvernig staöiö var að lóöarveiting-
unni á Helgamagrastræti 10. Þá kom
í ljós að undirferli og lítilsvirðing á
samborgurum sínum hafa þær aö
leiðarljósi við störf sín. Skyldi
nokkuö koma til meö að vanta á
glæsilega hönnun hússins sem reist
verður handa frúnni viö stræti Helga
magra.
Þaö er af nógu aö taka þegar farið
er að huga aö störfum kvennanna
aö opinberum málum hér í bæ, og
fy rst hönnun og arkitektar eru hér til
umræðu, væri ekki úr vegi aö athuga
nánar hvemig staðið hefur veriö að
þeim málum t.d. vegna byggingar
fyrirhugaðs dagvistunarheimilis hér
í bæ. Vonandi liggja allar
upplýsingar þar aö lútandi á lausu,
þaö gæti orðiö tilefni til tiltektar í
hirslum þessara stallsystra.
Eg læt ekki þessar línur frá mér
fara til vamar kollegum mínum,
þeir eru svo sannarlega fullfærir um
að verja sig sjálfir, heldur vegna
þess aö mér og fleirum er farið aö
ofbjóöa framkoma þessara
„kvenrembusvína”. Ef mitt framlag
getur orðið til þess aö opna augu
bæjarbúa fyrir því hvaöa aðferðum
beitt er sjálfum sér og sínum til
framdráttar er takmarki mínu náö.
Aö lokum vona ég aö kollegar
mínir láti nú kné fylgja kviöi og láti
rétta aðila sæta ábyrgö vegna þessa
fáheyrða atvinnurógs.
Sigtryggur Stefánsson
tæknifræðingur
Akureyri.
FLUGOGBILL •
Akstur að eigin vild í 1 - 4 vikur.
Hægt að velja um margar bílategundir.
Brottfarir vikulega maí - september.
Hvernig væri að heimsækja Svíþjóð,
fara yfir til vatnalandsins Finnlands
eða kannski allt norður til Lappanna.
Þetta er allt hægt með bílaleigubil
til eigin afnota.
kejS
939
£0
Dæmi um verð:
Hjón með Ford Fiesta í 2 vikur:
Kr. 12.423,- fyrir manninn, =
Kr. 24.846.- fyrir bæði
Hjón með tvö bðrn 2-11 ára og Ford
Fiesta (B flokkur) í 2 vikur:
Kr. 35.524.- fyrir alla.
eða:
2 x fullorðnir @10.106.- = 20.212,-
2xbarn @6.606.- = 13.212,-
Kaskótrygging = 1.350.-
4 x flugvallarskattur___= 750.-
Alls kr. 35.524,-
Innifalið: Flug Keflavík-Stokkhólmur
- Keflavík. Flugvallarskattur. Bíla-
leigubíll með ótakmörkuðum akstri í
tvær vikur. Ábyrgðar- og kaskótrygg-
ing. Söluskattur. Ekkert aukalega
nema bensínkostnaður.
Tl
m
3
s