Dagblaðið Vísir - DV - 30.03.1983, Blaðsíða 17

DV. MIÐVIKUDAGUR 30. MARS1983.
17
bankans fyrir lánveitingum til
Islands vegna Sigölduvirkjunar 1973
var að orkuverðið til LSAL yröi
hækkað samtímis því sem samiö yrði
umstækkun álbræðslunnar.
2. Verðbólgan í Bandaríkjunum
heföi sprengt upphaflega skatta-
kerfið ísundur, ISALíóhag. Fyrir-
tækiö þurfti ár hvert að greiða háar
upphæðir til íslenska ríkisins, sem að
mestu leyti kölluðust skattinneign
ISAL en sem kom fyrirtækinu aö
takmörkuðu gagni.
Það var þvi nauðsynlegt fyrir
báða aðila aö endurskoða
samningana. Islendingar þurftu að
fá hærra orkuverð og standa við
skuldbindingar sínar gagnvart Al-
þjóðabankanum. Fyrir ISAL var
endurskoðun skattaákvæðanna
nauðsynleg til að fyrirtækið gæti
einfaldlega haldið áfram að vera til.
Þótt viðræður um endurskoðun
hæfust haustið 1973 kom fyrst alvar-
legur skriður á þær í maí 1975, þegar
báðir aðilar lögðu fram samkomu-
lagsdrög.
Helstu kröfur Islendinga voru:
1. Hækkun orkuverðs og 100% verð-
trygging þess (vegna verðbólgu).
2.1 álsamningana bættist við ákvæði
um endurskoðun þeirra við
breyttar aðstæður.
Helstu kröfur Svisslendinga voru.
1. Breyttskattakerfi.
2. Stækkun álbræöslunnar.
Niðurstöður endur-
skoðunarinnar 1975
Gengiö var aö öllum kröfum
Alusuisse. Gengið var að nokkru
leyti að kröfu Islendinga um hækkað
orkuverð, en með mjög skertri
verðtryggingu þannig að í fram-
tíðinni hækkaði rafmagnsverðið
miklu minna en álverö. Krafan um
endurskoöunarákvæði náði ekki
fram að ganga.
Breytta skattakerfiö fól í sér eink-
um eftirfarandi átriði:
1. Skýlaus eignarréttur ISAL á
skattinneigninni var viðurkenndur.
Jafnframt var myndun skattinneign-
arí framtíðinni afnumin.
2. í stað stighækkandi skatta í
verðbólgu komu stiglækkandi
skattar: Líkt og orkuverð skyldu
skattar stíga hægar en álverðið.
I fjölmiðlum undanfarin ár hafa
samningarnir 1975/1976 verið taldir
vera dæmi um sérstaka snilld
samningamannanna (Jóhannes
Nordal, Steingrímur Hermannsson,
Ingólfur Jónsson). Ragnar Halldórs-
son, forstjóri ISAL, hefur hins vegar
skilgreint samningana þannig (í
viðtali í Vísi 18. júlí 1981); „Þetta
voru bara kaup kaups”. Nýlegahafa
verið dregin fram í dagsljósið gögn
sem eiga að sýna að Islendingar hafi
tapað á endurskoðun samninganna
1975.
Gísli Gunnarsson.
Alþingi. Og það eru margir
fyrirmyndarkjósendur til. Við
kjósum þá sem kunna að meta okkur
sem kjósendur. „Minn dagur er
kominn.”
Kjallarinn
GuðmundurK.
Sigurgeirsson
Bandalag jafnaðarmanna fær
traust mitt nú. En ég verð áfram
fyrirmyndark jósandi. Hvað um þig?
Frelsi, ábyrgö, valddreifing.
Guðmundur Kristinn Sigurgeirsson
nemi.
pr. gengi 1.4.83
Akstur að eigin vild í 1 - 4 vikur.
Bílar við allra hæfi í boði.
Brottfarir vikulega apríl - september.
Vegagerð ríkisins var með
öxulþungatakmarkanir á vegum um
allt land þegar þetta gerðist. Hefði
ekki verið skynsamlegt að Náttúru-
verndarráð hlutaðist til um að
öxulþungatakmarkanir yrðu settar á
vegi inn í hálendið eða hreinlega
bann, það er í verkahring ráðsins.
Skipulega og
undir eftirliti
Friðrik talar um að við búum við
óbærilegar aðstæður í ferðamálum,
það kann aö vera rétt, en réttlætir
ekki aö banna komu þess eina hóps,
sem hugsar sér aö vera hér
skipulega og undir eftirliti og
ströngum reglum. Friðrik skrifar
um torfærutröll og leggur áherslu á
að torfærutröll allt að 10 hjóla muni
koma í keppni þessa. Þetta er ekki
rétt og hafa rallmenn ítrekað tekið
fram að stærstu torfærubílamir
muni verða af líkri stærð og Blazer
eðaBronco.
Þá hefur Friðrik rangt viö er hann
gefur í skyn að rallarar muni leggja
undir sig landið allt í 9 daga. Þetta er
rangt, rallarar munu vera á tiltek-
inni sérleið hvern dag og er því langt
um ofsagt að þeir leggi allt landiö
undirsig.
Þegar Friðrik ræðir væntanlegar
akstursleiðir leggur hann mikla
áherslu á að þar hafi menn víða
„böðlast út fyrir slóðirnar til þess að
komast áfram”.
Svona hefur þetta verið, það er
rétt, en rallarar einir allra ætla sér
að aka slóöimar og munu falla úr
keppni ef þeir f ara út fy rir slóð.
Ekki koma menn til Islands til þess
eins aö falla úr viðkomandi keppni?
Friðrik skorar að lokum á rallara
að fylkja sér með náttúruverndar-
fólki, en því ætti sannleikans vegna
að snúa við og skora á náttúm-
vemdarfólk að fylkja sér um rallara
því aö það er eini hópurinn sem
ferðast inn á hálendiö og biður um og
URVAL
við Austurvöll S26900
Umboösmenn um altt land
RALLIÐ:
AÐAKA
Dæmi um verð:
Hjón með Ford Fiesta i 2 vikur:
Kr. 11.588,- fyrir manninn, ==
Kr. 23.176^fyrirbæði
Hjón með tvö börn 2-11 ára og Ford
Fiesta (B flokkur) í 2 vikur:
Kr. 31.716.- ffyrir alla.
eða:
2 x fuliorðnir @9.154.- = 18.308.-
2 x barn @5.654.- = 11.308.-
Kaskótrygging = 1.350.-
4 x flugvallarskattur_= 750.-
Allskr. 31.716.-
Innifalið: Flug Keflavík-Kaupmanna-
höfn - Keflavík. Flugvallarskattur.
Bílaleigubill með ótakmörkuðum
akstri í tvær vikur. Ábyrgðar- og
kaskótrygging. Söluskattur. Ekkert
aukalega nema bensínkostnaður.
fer eftir sérstökum reglum hverju
sinni.
Friðrik er hugsanlega líka kunnugt
um það að rallarar hafa fengið
vægast sagt óbliðar móttökur hjá
náttúruverndaraðilum.
Við skulum athuga að rallmenn
hafa leitað eftir samstarfi við
náttúmvemd og ráðamenn um þetta
fyrirhugaða rall.
Þeir hafa sagt sem svo, „segið
okkur hvemig þið viljið hafa rallið,
komið með reglur og við munum fara
eftir þeim.” Jean Claude, Frakkinn
sem skipuleggur rallið bauð Náttúm-
vemdarráði að senda á sinn kostnað
mann með skipinu sem flytur
keppendur, eingöngu til jjess að
kynna hina viðkvæmu náttúru lands-
ins og þá jafnframt þær reglur sem
fara ætti eftir í rallinu.
Þannig gæti það skipulag ogreglur
sem farið yrði eftir í rallinu orðið
fyrirmynd að góðum akstursreglum
'á hálendinu. Slíkt tækifæri ættu
náttúmvemdarmenn aö nota.
Yfirlýsing
ráðuneytisins
Sem ég er að ljúka skrifum þessum
berast mér þær fregnir í útvarpi að
Friðjón Þórðarson dómsmálaráð-
herra hafi tekið þá ákvörðun að leyfa
ekki ralliö í sumar, að sinni, enda
þurfi að koma til samþykki lögreglu-
st jóra og viðkomandi s veitarstjórna.
Ráöuneytið þurfti ekki að gefa út
þessa tilkynningu. I umferðarlögum
50. gr. a. — er skýrt tekið fram að
dómsmálaráðherra getur ekki gefið
leyfi til ralls nema hafa samþykki
lögreglustjóra og viðkomandi
sveitarstjórna og utan kaupstaða og
kauptúna samþykki vegamála-
stjóra.
Þess vegna er óskiljanlegt hvers
vegna ráðuneytið er að gefa þessa
yfirlýsingu nú, hún er hreint ekki
tímabær.
Slæmur hlutur
Náttúruverndarráðs
Varðandi þær akstursreglur, sem
þurfa að koma, má benda á að í því
efni er hlutur Náttúruverndarráðs
afar slæmur, ótrúlega slæmur.
Samkvæmt lögum nr. 47 um
náttúruvemd frá 1971 ber ráðinu að
setja slíkar reglur.
I þeim hluta laganna, sem fjallar
um aðgang almennings að náttúru
landsins og umgengni, segir svo í 13.
gr.: „Náttúruvemdarráð skal setja
sérstakar reglur um akstur öku-
tækja og umgengni ferðamanna í
óbyggðum þ.á m. um merkingu bíla-
slóða. Er ráðinu skylt að banna allan
óþarfa akstur utan vega og merktra
slóða, þar sem náttúmspjöll geta af
hlotist. Það skal og gera tillögur til
réttra aðila um gerð bilaslóða á
öræfum landsins og merkingu þeirra
eða setja bein fyrirmæli þar um.”
I reglugerð um náttúruvernd frá
21. júní 1973 segir í 12. gr. „Náttúm-
vemdarráð setur svæðisbundnar
reglur um akstur ökutækja eftir
merktum leiðum í óbyggðum.” Af
lögum þessum og reglugerð má sjá
hver þaö er sem ber ábyrgöina á
óreiðunni og skipulagsleysinu í
akstri á hálendinu.
Síðan árið 1971 hefur Náttúm-
vemdarráði verið skylt að setja
reglurumþetta.
Náttúmvemdarþing skal koma
saman þriðja hvert ár og ekki hefði
verið óeölilegt að þar yrðu reglumar
unnar og samþykktar.
Kostnaður við að semja þessar
reglur kæmi þá á þingið enda segir í
6. gr. náttúruverndarlaganna,
„kostnaöur af þinghaldinu greiðist
úr ríkissjóði”.
Myndin af Náttúruverndarráði
sitjandi aðgerðalausu við hliðina á
stóra torfærutröllinu á Kjalvegi fer
að verða æ táknrænni.
Að lokum, óformlegar rallreglur
em til í dómsmálaráðuneytinu og
hálendisrallið hefði getað fullkomn-
að þær og fært okkur reglur um
aksturá hálendinu.
Rallið hefði getað fært okkur auk
þess samvinnu og skilning milli
áhugamanna um afnot náttúru
landsins og loks miklar tekjur sem
hefðu getað orðið náttúmvemd í
landinu aömiklu gagni.
Með því að banna rallið og með því
aö banna umferð þarf vitanlega
ekkerteftirlit.
Kristinn Snæland
Eg vona að það sé ekki
framtíðarsýn Náttúruverndarráös.
Krístinn Snæland.
FLUGOGÐILL •
Tilvalið fyrir þá sem ætla um
Skandinavíu og Evróp uáeigin vegum.
ÚTI
Friðrik Haraldsson skrifar
kjallaragrein um fyrirhugað
hálendisrall hér í DV 21. mars sl.
Grein hans er góð og hógvær en í
sumum atriðum hefur hann rangt
fyrir sér og um sumt er ástæða að
ræöa nánar.
M.a. er rétt að vekja sérstaklega
athygli á því að flestir ef ekki allir
fylgjendur hálendisrallsins eru land-
verndarmenn trúlega ekki minni en
margir þeir sem lifa af því aö vera
landverndarmenn, þar af leiðir að
Friðrik hefur rangt fyrir sér er hann
lætur að því liggja í grein sinni að
ralláhugamenn skilji ekki hvað býr
aö baki mótmælunum.
Væntanlega er öllum ljóst að að
baki mótmælunum er sú staðreynd
aö allar helstu og veigamestu
skemmdir á gróðri hálendisins (utan
skemmda búpenings) eru skemmdir
eftir bíla.
Þessar skemmdir hafa orðið til
m.a. vegna þess að nánast ekkert
eftirlit hefur verið með akstri okkar
og útlendinga á hálendinu.
Reglur um ferðir á hálendinu,
akstur og umgengni, eru fábrotnar
utan það sem kemur fram í lögum og
reglugerðum um náttúruvemd, en
þar segir fátt annað en að reglur
skuli settar. Náttúruverndarráð er
fjárvana og hefur því ekki getað
sinnt hlutverki sínu sem skyldi og
starfsmenn þess hafa áreiðanlega
hug á. I því sambandi má skjóta því
að, að tekjur ríkissjóðs vegna bensín-
sölu í hálendisrallinu verða væntan-
lega hærri upphæð en sem nemur
allri fjarveitingu til Náttúruvemdar-
ráðs á þessu ári. Um starf Náttúru-
vemdarráðs má svo spyrja og nefna
dæmið um þýska torfærutröllið sem
skar sundur Kjalveg hér um árið.
A „Flestir ef ekki allir fylgjendur hálendis-
rallsins eru landverndarmenn, trúlega
ekki minni en margir þeir sem lifa á því að
vera landvemdarmenn.”
Kjallarinn