Dagblaðið Vísir - DV - 10.12.1988, Blaðsíða 20

20
LAUGARDAGUR 10. DESEMBER 1988.
Lífsstm
Nú í skammdeginu fer ekki hjá því
aö margur maðurinn veröi þyngri, í
orösins fyllstu merkingu. Margir
kenna myrkrinu um hversu erfíð-
lega þeim tekst aö fara fram úr á
morgnana, eöa hve þeir eru allt í einu
sólgnir í þungan og óhollan mat; þeir
láta birtuleysið hafa áhrif á sig. Nú
eru aðeins þijár vikur til jóla og er
víst að blessaðar hátíðamar og um-
stangið, sem þeim fylgir, lífga upp á
tilveruna. Sumir eru strax farnir að
hafa áhyggjur af öllum góða matnum
og kökunum og sjá jafnvel aukakíló-
in koma fljúgandi.'
Hvernig væri að nota þennan tímar
sem fram að jólum er, til að breyta
dálítið um lífsstíl? Bæta mataræðið
og verða þannig sáttari viö að neyta
veislumatarins þegar að því kemur,
auka orkuna og í allan stað hressa
sig við.
Ágætt getur verið að setja upp
nokkurra daga dagskrá þar sem nýtt
viðfangsefni er tekið til athugunar á
degi hverjum.
Fyrsta daginn:
Vísaðu á bug þeim neikvæða hug-
arburði sem skotist hefur upp úr
fylgsnunum að undanförnu. Fari
myrkrið illa í þig reyndu þá að hugsa
um að það sé bara ágætis tilbreyting.
Minnstu þess hve gaman er að geta
haft kveikt á kertum næstum allan
daginn ef því er aö skipta. Nú, og svo
lætur birtan ekki á sér standa, fyrr
en varir veröur orðið bjart allan sól-
arhringinn. Vertu eins jákvæður og
þú mögulega getur. Gerðu í því að
sjá björtu hliðarnar á málunum,
jafnvel þótt það á stundum geti verið
erfitt. Sumum gæti reynst vel að rifja
upp söguna um Pollýönnu og hvern-
ig hún tókst á við lífið. Innra ástand
þitt speglast í ytra útliti. Jákvæð og
sátt manneskja geislar, það er líf í
augunum, húðin er falleg og hún er
heilsuhraustari en sú neikvæða.
Þú skalt segja við sjálfan þig að nú
sé einmitt tíminn til að hefja líkams-
þjálfun, losa sig við nokkur aukakíló
eða að læra aö slappa af; allt eftir því
hvað hentar þér einum.
Skrifaðu niður þau atriði sem þú
veist að myndu hjálpa þér mest og
þú vilt stefna aö. Ekki setja þér of
há markmið. Ef þig langar til dæmis
til að hefja líkamsþjálfun getur verið
ágætt fyrir þig að byrja bara á kort-
érs göngutúr á dag. Þannig verður
auðveldara að halda áfram og bæta
við sig. Um leið og þú hefur náð ár-
angri á einu sviði verður auðveldara
að byggja sig upp á þvi næsta.
Annar dagur:
Þá er komið að því að huga að
mataræðinu. Fæðan er orkugjafi lík-
amans og án hennar getum viö ekki
verið; rétt eins og bifreið þarf bensín.
Lítum yfir neysluvenjur þínar. Ertu
einn af þeim sem fá sér kafFi og rist-
aða brauðsneið á morgnana, vínar-
brauð og aftur kafli um miðjan morg-
uninn, samloku í hádeginu og belgir
þig svo út af heitum og þungum mat
á kvöldin þegar heim er komið? Ef
svo er ert þú í hópi fjölmargra ann-
Eura, líklega eru það flestir sem hafa
vanið sig á þessa hegöan. En hér er
um alranga samsetningu fæðunnar
að ræða.
Taktu eftir því að þegar þú þarfn-
ast mestrar og bestrar fæðunnar
borðarðu minnst og lélegasta fæðið.
Það er kaffl, brauð og vínarbrauð á
morgnana er allsendis ófullnægjandi
fæða. Á þeim tíma dags ertu að
byggja þig upp og þarft mikla og góða
fæðu til að geta haldið þér vakandi
og starfandi af fullum krafti liðlang-
an daginn. Það getur stórbreytt líðan
þinni að breyta aðeins örfáum atrið-
um í neysluvenjum þínum.
Hvað er skyn-
samlegt fæðuval?
Fæstir drekka nóg af vatni. Mjög
gott er aö drekka einn til einn og
hálfan lítra af vatni á dag. Gos eða
kaffi, sem vissulega innihalda mikið
vatn, koma alls ekki í stað vatns-
neyslu. Það dregur úr svengd að fá
sér vatnsglas þegar hungrið steöjar
að og er það í alla staði mjög æski-
legt fyrir líkamann.
Að minnsta kosti einn fjórði matar-
ins á að innihalda prótein. Fæða sem
er rík af próteini en inniheldur litla
Fitu er ákjósanlegust. Fuglakjöt og
Fiskur er því kjörið á diskinn til aö
fullnægja þessari þörf. Grænmeti og
baunir eru líka talsvert próteinrík
fæða.
Kolvetni eru mjög orkurík og þurf-
um við því öll eitthvað af þeim efn-
um. í staö mikillar sykurneyslu, en
sykur er einn helsti kolvetnisgjafinn,
skaltu neyta fersks grænmetis og
ávaxta sem og grófs korns.
Líkaminn þarfnast treíjaefna til
aðstoðar við brennslu og hreinsun.
Viljir þú halda frísklegu útliti og fall-
egri húð skaltu athuga að hafa nóg
af þeim bætiefnum í fæðunni. Gróft
brauð, gróft korn, múslí, bananar,
perur, epli, gulrætur, spínat og hnet-
ur eru dæmi um fæðutegundir sem
eru ríkar af próteini. Skelltu þessari
fæðu á diskinn.
Svo þarf varla að taka það fram að
of mikil fita er óholl. Reyndu að
minnka neyslu fituríkrar fæðu eins
og þú getur. Fyrir utan að hafa
óæskileg áhrif á kólesterólmagnið í
blóðinu þá sest aukafitan líka bara
beint á rassinn eða magann.
Nokkur ráð
Ef þú ert mikið fyrir osta þá skaltu
athuga það að þeir eru mjög mismun-
andi feitir. Reyndu að velja þá fitu-
snauöustu og jafnvel kotasælu.
Notaðu helmingi minni sykur í rétt-
inn eða kökuna er upp er gefið í upp-
skriftinni. Athugaðu hvort þú getur
kannski sleppt honum alveg.
Prófaðu kofiinlaust kaffi eða kafii-
líki. Koffín hefur ósækileg áhrif á lík-
amann til lengdar. Drekktu af sömu
ástæðu jurtate í stað venjulegs svarts
tes.
Þriðji dagur:
Hver kannast ekki við að helgarnar
líöi eins og dögg fyrir sólu? Gefin
fyrirheit um að gera hitt og þetta og
allt saman um helgina runnu út í
sandinn því það varð einfaldlega
ekkert úr helginni eins og svo oft
áður, hún leið svo hratt. En þaö er
allt í lagi ef þú hefur náð að slappa
af og líða vel eftir amstur vikunnar
sem leið.
Öll verðum við einhvern tíma að
slappa af og taka það rólega. ekki
satt? Afslöppun er- nauösynleg lík-
ama og sál. Byijaðu á því á föstudags-
kvöldi að fara í heitt og gott bað þar
sem þú nærð að slaka vel á. Geröu
áætlun um að gera hressandi og af-
slappandi hluti um helgina, eða í það
minnsta einhvem hluta hennar. Þótt
sumum finnist ekki viö hæfi að slaka
á í desembermánuði þá getur nú ein-
mitt verið að þess gerist mest þörf þá.
Það er ekki hægt að gleyma sér alveg
í jólastressinu því eins og við öll þekkj-
um fylgir því oft ótrúlegur hamagang-
ur og læti að „koma jólunum á“.
Hvort sem þú ætlar að gefa þér
tíma nú fyrir jólin til að slaka á og
byggja þig upp eða strax eftir hátíð-
arnar þá hljótum við öll aö vera sam-
mála um mikilvægi þessara þátta í
lífinu. Hægt er að „afstressa sig“ á
tvennan hátt. Bæði með þvi aö reyna
á sig í líkamlegu tilliti, eins og í
íþróttum, eða hreinlegar liggja með
tæmar upp í loft eins og sagt er.
Eftir góða líkamlega áreynslu, að
synda, hlaupa eða hvað sem er, getur
líkaminn slakaö sérlega vel á á eftir
en hefur um leið byggt upp þrek og
orkan eykst. Margir velja þá leið að
hafa það rólegt og notalegt heima við
og slaka þannig best á. Fyrir framan
sjónvarpið, við lestur eða við góða
tónlist. Ef álagið er orðið yfirþyrm-
andi er líklegt að þér reynist erfitt
að slaka á sjálfum. Þá getur verið að
þú þurfir hjálp, þurfir að fá kennslu
í því að slaka á. En þess háttar nám-
skeið verða sífellt fleiri. Nýttu þér
þau tækifæri.
Þegar manneskja hefur náð að
slaka fullkomlega á eiga sér ýmsar
og miklar breytingar stað í líkaman-
um. Ró og spekt færist yfir viðkom-
andi og hann finnur fljótt til vellíðun-
ar. Hjartslátturinn minnkar og önn-
ur líkamsstarfssemi verður hægari.
Blóðsykurinn kemst í eðlilegt horf
og þannig mætti lengi telja.
Slökunaræfingar
Slökktu á útvarpinu eða sjónvarp-
inu, taktu símann af.
Leggstu út af uppi á rúmi eða á
mjúku gólfi. Lokaöu augunum og
andaðu djúpt nokkrum sinnum.