Dagblaðið Vísir - DV - 27.07.1993, Page 15

ÞRIÐJUDAGUR 27. JÚLÍ 1993
15
Hárf ínt mat - en hvað
er verið að meta?
í umræöu aö undanfömu hefur
á stundum gætt misskilnings um
ráögjöf Hafrannsóknastofnunar-
innar og ákvöröun stjómvalda um
aflamark. Má nefna fuliyrðingar
eins og „stjórnvöld telja að 165 þús.
tonna aflamark leiði til uppbygg-
ingar“ og „talið er að stofninn
standi í stað við 150 þús. tonna
afla“. Það sem gerir umræðuna
ruglingslega er að þessar fullyrð-
ingar geta verið réttar samtímis og
er brýnt að gera grein fyrir því við
hvaö er átt hverju sinni. Einnig
hefur gætt misskilnings varðandi
áhrif óvissu í mati á stofnstærð.
Mesta óvissan
Svo kann að virðast að óvissa í
stofnmati endurspeglist að fullu
sem óvissa í ráðgjöf en það er ekki
algilt. Tökum dæmi um heimatil-
búna tjöm sem í eru seld veiði-
leyfi. Vikulega er bætt 100 silung-
um í tjömina og ekki er um aðra
nýliðun að ræða. Undir eðlilegum
kringumstæðum má að jafnaði
taka tæplega 100 silunga á viku úr
tjörninni án þess að veiðin minnki.
Ef veiddir em 200 silungar á viku
mun hins vegar fækka í tjörninni.
Þessar ályktanir má draga þótt
ekki sé vitað um fjölda silunga í
tjöminni. Af þessu dæmi má ljóst
vera að skekkjumörk á stofnstærð
er yfirleitt ekki unnt að túlka sem
skekkjumörk á aflaráðgjöf.
Mesta óvissan í ráðgjöf til lengri
tíma stafar af því að verið er að spá
fyrir um ókomna atburði. í lok mai
var ekki einungis kynnt skýrsla
KjaJlariim
Gunnar Stefánsson
tölfræöingur
á Hafrannsóknastofnun
Hafrannsóknastofnunarinnar um
ástand sjávar og fiskistofna ásamt
ráðgjöf um veiöar á komandi ári
heldur einnig áfangaskýrsla nefnd-
ar sem fjallar um langtímamark-
mið við nýtingu fiskistofna.
í áfangaskýrslunni kemur fram
að uppbygging stofnsins (og síðar
aflans) verður hröð ef afli er upp-
haflega takmarkaður við 125 þús.
tonn á ári. Einnig kom í ljós að um
30% hkur eru á að stofninn hrynji
ef reynt væri að fylgja fram veiði-
stefnu sem miðaðist við 225 þús.
tonna afla árlega.
Ráðgjöf miðast við há-
marksafrakstur
Ef tekin yrðu 175 þús. tonn árlega
„Þaö er því ósk mín að þeir sem um
þessi mal Qalla í fjölmiðlum byrji á að
kynna sér ítarlega þá vinnu, sem þegar
hefur farið fram og kynnt hefur verið
opinberlega, áður en dómar eru felld-
■ v, U
Nú er þorskstofninn í mikilli iægð og
miðast við að stofninn minnki.
eru niðurstöður hins vegar ekki
eins skýrar: Líkur á hruni þorsk-
stofnsins reiknuðust um 7% en sú
niðurstaða er þó mjög háð forsend-
um reikninganna. Einnig kemur í
ljós að við shka veiði minnkar
stofninn til að byija með þótt spá
til lengri tíma sé á þann veg að lík-
ur séu til þess að hann stækki síð-
ar. Hins vegar leiðir 150 þús. tonna
afli til þess að veiðistofninn stend-
ur nánast í staö til 1995. Athuga ber
að þetta þýðir einnig að um 50%
hkur eru á að hann minnki.
Því má með réttu segja; (1) að 165
þús. tonna árlegur afh leiði (með
meirihluta hkum) til þess að stofn-
inn stækki (til lengri tíma htið) og
einnig er hægt að segja (2) að afli
umfram 150 þús. tonn á ári leiði
(með meirihluta líkum) til þess að
stofninn minnki (til 1995). Þessar
fuhyrðingar eru ekki í innbyrðis
ósamræmi.
því ekki hægt aö veita ráðgjöf sem
Samkvæmt lögum ber Hafrann-
sóknastofnuninni að veita ráðgjöf
sem miðast við hámarksafrakstur
íslandsmiða. Nú er þorskstofninn
í mikilli lægð og því ekki hægt að
veita ráðgjöf sem miðast við að
stofninn minnki, jafnvel þótt að-
eins sé til skamms tíma. Ráðgjöfin
um 150 þús. tonna aíla miðaðist því
við að stofninn rétti úr kútnum og
að sú uppbygging hæfist strax.
Enda þótt langmestur hluti íjöl-
miölaumræðu á undanförnum
mánuðum hafi markast af því að
fólk hafi kynnt sér málavöxtu er
enn nokkuð um að stofnað sé til
ritdeilna án þess að efnisleg rök séu
fyrir hendi. Það er því ósk mín að
þeir sem um þessi mál fjalla í íjöl-
miðlum byiji á að kynna sér ítar-
lega þá vinnu, sem þegar hefur far-
iö fram og kynnt hefur verið opin-
berlega, áður en dómar eru felldir.
Gunnar Stefánsson
Fordómum vísað til f öðurhúsanna
Nafnlaus málsvari Alþýðublaðs-
ins sendi okkur kvennahstakonum
kveðjumar þann 20. júlí síðastlið-
inn. Daginn eftir tryggöi DV það
að hluti boðskaparins kæmi fyrir
augu fleiri en hinna örfáu lesenda
Alþýðublaðsins.
Það er sérkennileg tilviljun að
þegar mikil ólga er meðal kvenna í
Alþýðuflokknum, ólga sem er fjarri
því að vera að baki, þá skuh mál-
gagn Alþýðuflokksins eyða vænum
hluta af síöum sínum í að skamma
konumar í Kvennahstanum. Enn
sérkennilegra er það þó HVAÐ hann
finnur okkur til foráttu: Við beitum
ýmist lenínskum flokksmúl eða
vogum okkur að vera sammála því
sem okkur þykir vel gert. Rökhyggj-
an situr í fyrirrúmi hjá okkur en
tilfínningamar vantar. Og sam-
kvæmt hugmyndafræði Alþýðu-
blaðsins verða konur ófærar um að
ná sambandi við aðrar konur ef þær
afla sér háskólamenntunar eða
klæðast vönduðum fötum.
Nýjar og ferskar ávirðingar
Það er athyghsvert að flestar
ávirðingar okkar þingkvenna
Kvennahstans em nýjar. Fram til
þessa höfum við aðahega verið
skammaðar fyrir að vera:
- Óagaðar - en ekki fyrir að setja
flokksmúl hver á aðra.
- Á móti öhu - en ekki sammála
öUu.
Kjallarinn
Anna Ólafsdóttir
Björnsson
þingkona Kvennalistans
- Að láta tilfinningamar hlaupa
meö okkur í gönur - en ekki að
þjást af rökhyggju.
- Að vera of Ula til fara - en ekki
of vel til fara.
Er menntun meinsemd?
Það eina sem við höfum heyrt
áður er að það sé ljóður á ráði okk-
ar sumra að hafa aflað okkur há-
skólamenntunar. Það er mat skrif-
ara, ekki mitt. Sú var tíðin að kon-
um var taUn trú um að þær gætu
rétt hlut sinn í launamálum með
því að afla sér góðrar menntunar.
Konur voru hvattar í nám. Nú er
verið að reyna að ýta þessum sömu
konum úr námi og þá hentar það
ýmsum að kasta rýrð á háskóla-
menntun. Góð menntun skaðar
hins vegar engan, hvort sem hún
er fengin í háskólum eða lífsins
skóla. __
Umræða á lágu plani
Umræöa af þessu tagi dæmir sig
sjálf. Fordómar og rangfærslur ein-
kenna hana. Fordómar, ekki ein-
ungis í garð okkar kvennalista-
kvenna heldur aUra kvenna. Það
er vel þekkt aðferö th að halda
konum niðri að reyna að telja þeim
trú um að þær geti ekkert gert rétt.
Séu of frekar eða of veikgeðja,
klæði sig ekki rétt og láti tilfinning-
arnar hlaupa með sig í gönur (þetta
með rökhyggjuna er athyghsvert
stílbrot).
Greinin er auk þess fuh af rang-
færslum. Greinarhöfundur rang-
túlkar t.d. orð mín um efnahags-
ráðstafanir ríkisstjórnarinnar. Þaö
er óskhyggja hans að ég sé sam-
mála þeim. Ég tel það hins vegar
ábyrga afstöðu aö segja ekki bara
löst á þeim heldur líka kost þótt ég
sé í stjórnarandstöðu.
Hafi einhver annar misskihð mig
þá tek ég fram að helsti kostur þess-
ara aðgerða er að mínu mati niður-
skuröurinn á fiskveiðikvótanum
en helsti gallinn að núverandi rík-
isstjórn er ekki að byggja upp aðrar
atvinnugreinar í staðinn og skatt-
pínir auk þess vaxandi atvinnu-
grein, ferðaþjónustuna. Ég er fuU-
fær um að taka þessa afstöðu sjálf
og þarf engan síðasta ræðumann
tíl að vera sammála um þetta.
í rauninni er varla hægt að kaUa
AlþýðublaðspistiUnn neitt annað
en skítkast. Og hvar er skítkastara
helst að finna? ÆtJi þeir þrífist ekki
bara best í forarpyttinum.
Anna Ólafsdóttir Björnsson
„Umræða af þessu tagi dæmir sig sjálf.
Fordómar og rangfærslur einkenna
hana. Fordómar, ekki einungis í garð
okkar kvennalistakvenna heldur allra
kvenna.“
Lokunveiðisvæða
„Meginá-
stæðan fyrir
því að við tók-
um þá
ákvörðun að
loka mikU-
vægum veiði-
svæðum
núna er sú að
við erum að
vernda smá-
fiskinn, Það
hefur verið aUtof mikið um und- ;
irmálsfisk í veiðum skipanna á
þessu ári. Skyndilokanir hafa
verið tvöfalt fleiri en venjulega.
Viö íeljum að það sé skynsam-
legra aö stefna að því að taka
sama magn úr sjónum með færri
fiskum. Þess vegna verði að leyfa
fiskinum að vaxa. Þegar mikU
brögð eru aö veiði á undirmáls-
fiski verða menn að grípa tUað-
gerða. Við höfum gripið th svip-
aöra aögerða áöur við suöur-
ströndina og umhverfis Vest-
mannaeyjar og þar telja menn aö
þeir sjái nú þegar árangur af
þessum aðgerðum.
Á síðustu vertíð stöðvuðum viö
aUar veiðar yfir háhrygningar-
tímann á hrygningarsvæðunum
tU þess að gefa þorskinum tóm tíl
að hrygna. Þaö er býsna vanda-
samt og erfitt að hitta nákvæm-
lega á réttar dagsetningar þegar
veiöisvæðum er lokaö en við
beittum lokunum sem hluta af
aðgerðum í verndarskyni að
þessu sinni.“
Þorsteinn Pálsson
sjávarútvegsráð-
herra.
„Þrjár höf-
uðplágur hafa
gengið yfir ís-
land: það er
móðuharð-
indin, svarti
dauði ognúna
síðast Haf-
rannsókna-
stofnun. Ég
held aö þetta
lýsi nokkuð
vel viðhorfum manna um þessar
tnundir. Fiskifræðingar hai'a haft
ftjálsar hendur með ýsustofhinn
í tólf ár og það hefur aldrei veiöst
sá kvóti sem þeir hafa mælt með.
Þeir reyna aö ala upp ýsustofn
þegar alhr segja hann í góðu ásig-
komulagi en svo næst aldrei tU
ýsunnar tU að veiöa hana. Þaö
heftir aldrei veiðst það magn af
ýsu sem fiskifræðingarnir hafa
lagt tU og svo segja fiskifræðing-
arnir að hægt sé að geyma fiskinn
i sjónum og ala hann þar. Það er
bara því miður ekki hægt og hef-
ur aldrei verið hægt.
Ég spyr: Hvemig stendur á öU-
um þessunt smáfiski og öllum
þessum lokunum ef klakið hefur
allt misfarist? Hvernig verður
þessi smáfiskur til ef klakið mis-
ferst? Til hvers er að vera með
kvóta ef það þarf alltaf að vera
að loka? Eg hélt að þaö væri bara
kvóti og svo væru menn að fiska
þennan kvóta. Það þyrfti í raun
og veru engin hólf. Ég held aö
menn séu komnir alveg á kant í
þessari hringavitleysu. Ég tel að
það séu alhr sammála um að
þessi viðraiðun, sem Hafrann-
sóknastofhun hefur komið raeð,
stenst hvergi nokkurs staðar á
íslandsmiðum og hefur aldrei
gert. Þetta er einn allsherjar
skrípaleUtur."
-GHS
$on, skipstjóri á
Guðbjarti ÍS