Dagblaðið - 28.04.1976, Blaðsíða 10

10
DACBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 28. APRlL 1976.
EMEBIABIB
frfálst, úháð dagblað
(JtKcfandi: Dajjblaðirt hf.
Framkvæmdastjóri: Svoinn K. Kyjólfsson. Kitstjóri: .lönas Kristjánsson.
Fróttastjöri: .Jón Bii'KÍr Pótursson. Kitstjóinarfulltiiii: Hajikur Ilol^ason. Aöstoóarfrótta-
stjóri: Atli Stoinarsson. tþróttir: Hallur Simonarson. Hönnun: .lóhannos Roykdal. 11« idrit:
Asjg’rfinur Pálsson.
Blaðamonn: Anna Bjarnason. Asjtoir Tómasson. Bolli Hóöinsson. Braj>i SiKurósson. Erna V.
In«ólfsdóttir. (íissur Siuurösson. Hallur Haljssim. IIol«i Pötursson. Katrin Pálsdóttir.’ÓIafur
Jónsson. Ómar Valdimarsson. Ljósmyndir: Bjarnloifur Bjarnloifsson. Björjjvin Pálsson.
Ragnar Th. Sigurðsson.
ójaldkori: Práinn Þorloifsson. Droifinyarst jóri: Már K.M. Halldórsson.
Askriftarjíjald 1000 kr. á mánuói innanlands. I lausasölu 50 kr. ointakiö.
Ritstjórn Síóumúla 12. sími 83322. au”lýsin«ar. áskriftir oj> afj'roiðsla Þvorholti 2. simi 27022.
Setninjí oj> umbrot: Daghlaóiö hf. oj* .Stoindörsprosd hf.. Armúla 5.
Mynda-on pl()tu«orö: Hilmir hf..Siðumúla 12.Pr« .-.lun: Arvakurhf.. Skoifunni 19.
Vont mun versna
Hinir erfiðu tímar, sem aó
undanförnu hafa verið í efnahags-
málum íslendinga eru aóeins
smávægilegt böl í samanburði viö
þá erfiðleika, sem nú eru fyrir-
sjáanlegir. Við hina pólitísku
óstjórn innanlands er nú að bæt-
ast aflabrestur og önnur ytri óáran. Jafnframt
er hluti framkvæmdavaldsins aö flytjast úr
landi vegna ótæpilegra erlendra lánveitinga á
undanförnum mánuðum.
Vetrarvertíóin hefur gengið mjög illa. Spár
fiskifræðinga um samdrátt þorskstofnsins hafa
rætzt að fullu. Sumir vertíðarbátar hafa ekki
aflað upp í olíukostnaðinn einan. Fjárhagur
fjölmargra útgeróarfélaga er hrikalega bágur
um þessar mundir. Og ekki er ljóst, hvernig
bankar geta haldió þessum fyrirtækjum á floti
án þess að lenda í að hafa ónógar tryggingar
fyrir útlánum sínum.
Ennfremur virðist ljóst, að síldveiðin í
Norðursjó verður aö þessu sinni ekki svipur
hjá sjón. Hin árvissi tekjuauki stóru loðnu-
skipanna er því nokkurn veginn úr sögunni.
Afleiðingarnar hafa ekki látið á sér standa.
Nokkur beztu aflaskipanna eru komin á
sölulista og flytjast senn í hendur norskra
eigenda.
Bankakerfið ræður ekki yfir því fjármagni,
að þaó geti hafdið útgerðinni áfram á floti.
Ríkisstjórnin hefur látið undir höfuó leggja.st
að laga gengisskráninguna aó staðreyndum
lífsins. Annað hvort veröur umtalsverður hluti
útgerðarinnar bráólega gjaldþrota eða þá aó
teknir veróa upp beinir eða óbeinir styrkir
fyrir tilstilli erléndra lánveitinga.
í rauninni er nokkuð dularfullt, hversu
léttilega ríkisstjórninni hefur tekizt að safna
skuldum á stuttum tíma. Hún hefur aukið
skuldabyróina á hvern íslending á tæpum 16
mánuóum úr 200.000 krónum í 350.000 krónur.
Aö baki þessara erlendu lána úr sjóðum, sem
Bandaríkjamenn ráða að mestu, virðist liggja
ákvöróun þarlendra stjórnvalda um að halda
efnahag íslands á floti.
Það er út af fyrir sig mjög þægilegt að eiga
svona góóa vini í raun. En þaó þarf líka sterk
bein til aó þola þessa gjafmildi. Skuldunautur
verður alltaf nokkuð háóur lánardrottni sínum.
Og við megum sízt viö slíku á þeim tíma, er við
stöndum í þorskastríði og þurfum á allri reisn
okkar að halda. Það er erfitt fyrir ölmusumann
að standa í deilum viö nágrannana.
Aó undanförnu hafa efnahagsvandræöi
okkar aðallega stafað af innlendri óstjórn. í
ríkisútgjöldunum hefur verió ástunduð sama
veizluhaldastefnan og hjá síðustu vinstri
, stjórn. Og í efnahagsmálunum má ekki á milli
sjá, hvor er getulausari, ríkisstjórnin eóa
Þjóðhagsstofnunin. Fyrir bragðió erum við
þess nú mjög vanbúnir að mæta versnandi ytri
skilyröum.
Því miður skortir alla stjórnmálaflokkana
forustu til að mæta þessum erfiöleikum af
raunsæi. Og því miður mundi brottför ríkis-
stjórnarinnar ekki le.vsa vandann, þar sem ekki
tæki betra við hjá hinum flokkunum.
Þjóðin stendur því andspænis næstum
ósigranlegum vanda, sem ekki fer í burtu, þótt
menn stingi hiifðinu í sandinn.
Bréf Ingmar Bergmans til sœnskra fjölmiðla:
„AÐ VAKNA TIL
MEÐVITUNDAR VAR
HREINT ÁFALL"...
V
} « mUIILlllTTl - - .'zíf'. *- " t
I.XVMAH BERGMAX:' I
\u lamnar
j jag Svcrige j
Nýjar tilraunir skattayfir-
valda í Svíþjóð gerðu Ingmar
Bergman svo fokvondan, að
hann jafnaði sig á þunglyndi
sínu á nokkrum klukku-
stundum. Með hjálp nokkurra
náinna vina ákvað hann að yfir-
gefa heimaland sitt fyrir fullt
og allt, segir í bréfi, sem Berg-
man skrifaði og birt var í dag-
blöðum í Svíþjóð eftir að hann
var horfinn úr landi.
Þá var hanri þegar kominn til
Frakklands.
Frásögn og skýringar skatta-
yfirvalda í Svíþjóð ganga nú
mest út á að fá fólk til þess að
trúa að þeir hafi horfið frá því
að hækka skatta Bergmans
fyrir árið 1970, en í stað þess
ákveðið að athuga nánar skatta
hans f.vrir árið 1975.
Hrossakaup
í bréfi sínu útskýrir Berg-
man og segir frá samtali sem
lögfræðingur hans hafi átt við
skattrannsóknarstjórann Bengt
Kjallén og deildarstjórann hjá
ríkisskattstjóraembættinu,
Hans Svensson.
(Undir Kjállén heyra skatta-
mál frá mismunandi stöðum,
eins og i þessu tilfelli, Sviss,
Farö og fyrirtæki Bergmans,
Cinemathograph í Stokk-
hólmi.)
Samkvæmt skilningi Berg-
mans reyndu báóir embættis-
mennirnirnir að standa I
hrossakaupum við hann: Annað
hvort ætti að skattleggja hann
samkvæmt reglum fyrir árið
1970 eins og fyrst hafði verið
ætlað eða þá að hann ætti að
borga tvisvar sinnum skattá af
tekjum sínum fyrir árið 1975,
sem alls urðu um 2.5 milljónir
sænskra króna (um 100 millj.
ísl.). 1 fyrsta lagi fyrir tekjur af
fyrirtækinu Cinemathograph
og síðan af fyrirtæki hans i
Sviss. Bergman stendur ekki í
hrossakaupum, segir hann í
bréfinu.
Bergman heldur því fram, að
yfirvöldin hafi fyllzt gremju,
þegar þeim mistókst að hanka
hann í fyrra skiptið og því hafi
þau brugðið á þetta ráð til þess
að bjarga andlitinu.
„Yfirvöld reiknuðu sennilega
með að ég myndi láta undan
fullur þunglyndis eins og ég
var á þessum tíma,” skrifar
Bergman ennfremur.
Gráðugir
pókerspilarar
En bragðið heppnaðist ekki.
Það gerði hann fokvondan og
heilbrigðan á ný. Bergman
heldur áfram:
„Þessum tveim herramönn-
um heppnaðist nefnilega
nokkuð sem hvorki sálfræði-
kunnátta né ég sjálfur hafði
getað ráðið bót á meðan ég átti
við sjúkdóminn að stríða. Ég
varð einfaldlega svo fokvondur,
að ég fékk heilsuna á ný. Þessi
auðmýking, sem ég fann fyrir
dag og nótt, hvarf á nokkrum
klukkustundum og ég hef ekki
fundið fyrir henni síðan.
Mér varð nefnilega ljóst, að
andstæðingar mínir voru ekki
eðlilegir, réttsýnir embættis-
menn yfirvaldanna, heldur
hópur af gráðugum pókerspil-
urum.”
Fjárkúgun
Áður hafði Bergman haldið
að ákvörðun Nordenadlers,
lénssaksóknara um að falla frá
ákæru um rangt framtal fyrir
árið 1970 þýddi að hann gæti
með ró og spekt látið sérfræð-
ingana fjalla um málið.
„En Kjállén skattarann-
sóknarstjóri og Svensson
deildarstjóri komu ástandinu í
sama horfið með hótunum og
fjárkúgun, sem staðfestu jafn-
vel fáránlegustu hugmyndir
mínar um mennina,” segir

Hid stóra hús BerRmans á eynni Farö stendur nú autt og kvikmyndaveri hans þar hefur verið lokað.
■
Mólefni BÚR
f
Að undanförnu hafa birzt í
Dagblaðinu nafnlaus skrif um
málefni Bæjarútgerðar Reykja-
víkur þar sem svo er með stað-
reyndir farið að eigi er hægt
annað en gera þar við nokkrar
athugasemdir, þrátt fyrir nafn-
leysið.
1 nóvember 1975 var ákveðið
að fjölga í Útgerðarráði Reykja-
víkur úr 5 mönnum í 7 og jafn-
framt vai sú breyting gerð á
reglugerð um útgerðarráðið að
formaður þess skyldi framvegis
vera úr röðum borgarfulltrúa
eða varaborgarfulltrúa Reykja-
vikur.
Ilið nýja útgerðarráð réð
fljótlega rekstrarverkfræðing
sem fékk það verkefni að gera
heildarúttekt á núverandi
stöðu BUR og leggja fyrir
stjórnina tillögur um úrbætur á
rekstri fyrirtækisins. Hefur
þessi starfsmaður skilað skýrsl-
um sínum jöfnum höndum til
stjórnarinnar eftir þvi sem
verkinu hefur miðað áfram.
Ilafa í framhaldi af þessU verið
gerðar ráðstafanir um stór-
bætta landaðstöðu fyrir BUR
og jafnframt taldi ráðið rétt að
gera ráðstafanir til aukningar á
skipakosti f.vrirttekisins þann-
ig að keyptir vét ði 2 skuttogar-
ar af minni gerðinni. Um þessi
tvö meginatriði hafa allir aðilar
útgerðarráðs verið sammála
hvar I flokki sem þeir standa.
I febrúar sl. frétti undir-
ritaður að Gunnar Hafsteinsson
hygðist selja b/v Freyju, en
það skip hefur lagt upp afla
sinn hjá Fiskiðjuveri Bæjarút-
gerðar Reykjavíkur, sem og
gamla Freyja í eigu sama aðila.
Blasti þá við sú augljósa hætta
að BÚR missti hráefni til
vinnslu í Fiskiðjuverinu, jafn-
framt því sem útli. er fyrir að
við missum einnig Þormóð goða
úr útgerð á næstu mánuðum
sökum aldurs þess skips. Er því
nauðsynlegt að kaupa ekki
aðeins b/v Fre.vju, heldur og
annað skip, til þess að tryggja
atvinnu fyrir starfsfólk í Fisk-
iðjuveri BÚR, sem og þeirra
sjómanna er hjá fyrirtækinu
starfa.
Hinn 4. marz sl. bar ég fram á
fundi i útgerðarráði tillögu
þess efnis að útgerðarráð
leitaði eftir heimild borgarráðs
til kaupa á b/v Freyju eða öðru
sambærilegu skipi. Borgarráð
veitti umbeðna heimild. I fram-
haldi af því gerði ég könnun á
því ásamt framkvæmdastjórum
BÚR hvort hugsanlegt væri að
fá hér innanlands annað sam-
bærilegt skip. Það reyndist
ekki vera. Þá bárust okkur
tilboð frá ýmsum aðilum um
bæði ný og notuð skip erlendis
frá sem kostuðu allt frá 200
milljónum upp í 600 milljónir
króna. Leitað var til viðkom-
andi ráðherra um heimild til
kaupa á skipi erlendis frá og
var því fljótsvarað. Hvorki
BÚR né aðrir aðilar fá, eins og
aðstæður eru nú, að flytja inn
togara.
Eins og frani hefur komið I
dagblöðum hafa ýmsir aðilar
úti á landi sótt fast eftir því að
fá leyfi til togarakaupa erlendis
frá en fengið s.vnjun enn sem
komið er (Þórshöfn, Húsavík
o.fl.).
Þrátt fyrir þessa synjun á
togarakaupum erlendis frá er