Morgunblaðið - 12.04.2001, Blaðsíða 12

höfuðborginni væri enn brýnni en
nokkru sinni fyrr, en eins og áður
sagði voru ráðamenn ekkert ginn-
keyptir fyrir þessum hugmyndum.
Mér datt í hug að ef til vill kynni
grasrótin að vera móttækilegri svo
ég ákvað að kanna áhuga foreldra-
félaga, kennara og skólastjórnenda.
Segja má að það sem orsakaði
ákveðna stefnubreytingu í málinu
hafi verið að Jón Baldvin Hannes-
son, þáverandi forstöðumaður
skólaþjónustu Eyþings, fékk áhuga.
Honum lék forvitni á að vita meira
og ákvað upp á sitt einsdæmi að fara
til Indlands haustið 1998 til þess að
kynna sér skólastefnuna í Lucknow
og ganga úr skugga um hvað þar
færi fram sem gerði þennan fram-
úrskarandi árangur nemenda að
veruleika,“ segir Böðvar. Eftir
heimkomuna skrifaði Jón Baldvin
hátt í sextíu síðna skýrslu um skól-
ann undir heitinu „Þetta er náttúr-
lega engu líkt“. Auk þess birtist við
hann viðtal í Degi undir yfirskrift-
inni „Myndu jarða okkur í námsár-
angri“ þar sem vísað er til nemenda
skólans. Jón Baldvin starfar nú
sjálfstætt sem skólaráðgjafi og hef-
ur fléttað þá hugmyndafræði sem
hann kynntist í indverska skólanum
með ákveðnum hætti inn í
ráðgjafarstarf sitt.
Eineltið leystist farsællega
Að minnsta kosti tveir íslenskir
skólastjórar, þau Karl Frímannsson
í Hrafnagilsskóla í Eyjafirði og
Kristrún Lind Birgisdóttir í Grunn-
skólanum á Flateyri, hafa í vetur lit-
ið til reynslu indverska skólans í
Lucknow og tekið upp ýmsa þá
þætti sem þar eru í heiðri hafðir
með ágætum árangri. Nemendurnir
sjá sjálfir um samverustundir á
morgnana þar sem fjallað er um
dyggðir á borð við náungakærleika,
ábyrgð, virðingu og samstöðu og
þær eru settar í samhengi við dag-
legt líf. Á göngum og í skólastofum
hanga svo uppi veggspjöld sem lúta
að hegðunarmótun og á þau eru t.d.
letruð spakmæli á borð við þessi:
„Við komum fram við aðra eins og
við viljum að aðrir komi fram við
okkur sjálf“, „Framkoma mín í dag
særir engan“, „Ég kem í skólann til
að læra og nýta hæfileika mína til
fulls“, „Við tölum lágt inni en meg-
um tala hátt úti“, „Árangur merkir
að nýta eigin hæfileika til fulls“,
„Sittu ekki á árangri þínum, hann
verður svo krumpaður“, „Hæfileik-
ar koma að litlu gagni nema þeim
fylgi dugnaður og þrautseigja“ og
„Það er ekkert að óttast ef þú stefn-
ir að því besta“.
Að sögn Böðvars þarf vissulega
að vera fyrir hendi ákveðin stað-
festa, löngun og kjarkur hjá íslensk-
um skólastjórnendum til þess að
taka slíka skólastefnu upp því að í
fljótu bragði mætti ætla að hér væri
um að ræða afturhvarf til fortíðar.
„Engan tíma hefur mátt missa í
svona lagað þar sem allt skólastarf
hefur miðast við að fá börnin til að
innbyrða sem mest af staðreyndum
til að vera klár í samræmdu prófin.
Menntun barna er aftur á móti í
mínum huga miklu flóknara fyrir-
bæri en svo og ég get t.d. nefnt að
eineltismál sem upp kom í 4. bekk í
Hrafnagilsskóla í vetur tók farsæla
stefnu þegar tekið var á því með
þeim hætti sem þessi skólastefna
býður upp á. Fulltrúar nemenda
voru settir í að kafa ofan í eineltið og
velta því fyrir sér hvaða áhrif það
hefði, hvernig það væri til komið,
hvaða atriði hleyptu slíku af stað og
hvaða afleiðingar það gæti haft fyrir
þá sem fyrir því verða. Um þetta
efni fjölluðu krakkarnir sjálfir í
morgunstund og töluðu við sam-
nemendur sína um það með þeim ár-
angri að vandamálið hjaðnaði.“
Böðvar segir að þótt siðferðisgildi
og tillitssemi við náungann séu í há-
vegum höfð og leiði af sér mikinn
aga, sem í raun sigli í kjölfarið af
sjálfu sér, megi ekki gleyma því að
stöðugt sé verið að innleiða nýjung-
ar í skólastarfið sjálft enda hafi
reynslan sýnt að nemendur skólans
standa mjög vel að vígi í hvaða há-
skólanámi sem er. Á síðasta ári fór
til að mynda hópur ungmenna til
Kanada þar sem hann tók þátt í Ól-
ympíuleikunum í smíði vélmenna og
kom með tíu verðlaunapeninga til
baka. Sömuleiðis fannst íslensku
gestunum áberandi hvað krakkarnir
áttu auðvelt með að tjá skoðanir sín-
ar þótt þær gengju þvert á hug-
myndir annarra bekkjarfélaga og
voru þau alls ekkert rög við að tjá
hug sinn.
Böðvar telur brýnt að íslenskt
samfélag bregðist við breyttri þjóð-
félagsþróun í uppeldislegu tilliti.
Svo virðist sem gömlu góðu gildin
skili sér ekki lengur milli kynslóða
eftir að afar og ömmur hurfu af
heimilunum og inn á elliheimilin og
mömmur og pabbar í sívaxandi mæli
út á vinnumarkaðinn. Skoða verði
málið í nýju samhengi þar sem ljóst
sé að við bökkum ekki frá þróuninni
úr því sem komið er. Tvær stofn-
anir, annars vegar heimilin og hins
vegar skólarnir, séu að takast á við
það mikla hlutverk að koma hverju
barni til manns og óhjákvæmilegt sé
að þær vinni samstíga að því að gera
gömlu gildin virk í þjóðfélaginu á
ný. „Það verður að viðurkennast að
maður hefur óneitanlega vissar
áhyggjur af uppvaxandi kynslóðum
þegar dagblöðunum er flett og mað-
ur les um vaxandi eiturlyfja- og
áfengisnotkun, harðari ofbeldisverk
en nokkru sinni fyrr og aukin afbrot
á sviði kynferðismála. Mín tilfinning
er sú að hin raunverulega forvörn í
þessum málum öllum liggi í uppeld-
isþættinum því að fyrir mér er það
alveg ljóst að sá einstaklingur sem
hefur sterka sjálfsmynd og siðferð-
iskennd sé líklegri til þess að hafna
eiturlyfjum og áfengi en sá sem hef-
ur veika sjálfsmynd og stendur sið-
ferðislega illa að vígi. Ég tel því að
ef nægur áhugi myndaðist í þjóð-
félaginu á að taka upp hér á landi
þær grundvallarhugmyndir sem
liggja að baki indversku skólastefn-
unni myndum við á nokkrum árum
sjá fram á að ungt fólk á Íslandi
stæði mun betur að vígi í lífinu en
það gerir nú, námslega jafnt sem
siðferðislega. Ekki má heldur
gleyma því að farið er að búa til
neytendahópa úr krökkunum mjög
Morgunblaðið/Kristján
Á hverjum morgni koma nemendur saman í um það bil hálfa klukkustund og syngja skólasönginn, fara með
skólabænina og hlusta á kennara og aðra nemendur tala um þá dyggð sem er til umfjöllunar þá vikuna. Afmælis-
börn dagsins eru kölluð upp og afmælissöngurinn sunginn.
12 D FIMMTUDAGUR 12. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Innlausnarverð:
7.951.764 kr.
1.590.353 kr.
159.035 kr.
15.904 kr.
1. flokkur 1991:
Innlausnardagur 15. apríl 2001.
Nafnverð:
1.000.000 kr.
100.000 kr.
10.000 kr.
Innlausnarverð:
2.465.269 kr.
246.527 kr.
24.653 kr.
3. flokkur 1991: Nafnverð:
1.000.000 kr.
500.000 kr.
100.000 kr.
10.000 kr.
Innlausnarverð:
2.193.614 kr.
1.096.807 kr.
219.361 kr.
21.936 kr.
1. flokkur 1992: Nafnverð:
5.000.000 kr.
1.000.000 kr.
100.000 kr.
10.000 kr.
Innlausnarverð:
10.802.691 kr.
2.160.538 kr.
216.054 kr.
21.605 kr.
2. flokkur 1992: Nafnverð:
5.000.000 kr.
1.000.000 kr.
100.000 kr.
10.000 kr.
1. flokkur 1993:
Innlausnarverð:
10.633.158 kr.
2.126.632 kr.
212.663 kr.
21.266 kr.
Nafnverð:
5.000.000 kr.
1.000.000 kr.
100.000 kr.
10.000 kr.
3. flokkur 1993:
Innlausnarverð:
9.792.587 kr.
1.958.517 kr.
195.852 kr.
19.585 kr.
Nafnverð:
5.000.000 kr.
1.000.000 kr.
100.000 kr.
10.000 kr.
1. flokkur 1994:
Innlausnarverð:
8.696.866 kr.
1.739.373 kr.
173.937 kr.
17.394 kr.
Nafnverð:
5.000.000 kr.
1.000.000 kr.
100.000 kr.
10.000 kr.
1. flokkur 1995:
Innlausnarverð:
8.434.121 kr.
1.686.824 kr.
168.682 kr.
16.868 kr.
Nafnverð:
5.000.000 kr.
1.000.000 kr.
100.000 kr.
10.000 kr.
Innlausnarverð:
1.494.138 kr.
149.414 kr.
14.941 kr.
1. 2. og 3. flokkur 1996: Nafnverð:
1.000.000 kr.
100.000 kr.
10.000 kr.
Innlausnarverð
húsbréfa
Innlausn húsbréfa fer fram hjá Íbúðalánasjóði, í bönkum,
sparisjóðum og verðbréfafyrirtækjum og liggja þar einnig
frammi upplýsingar um útdregin húsbréf.
Húsbréf
Nýtt
Litaðu tilveruna
með snyrtivörum frá
Útsölustaðir:
Árbæjarapótek, Borgarapótek, Hringbrautarapótek,
Rimaapótek og Skagfirðingabúð, Sauðárkróki.
PARIS