Morgunblaðið - 21.03.2003, Blaðsíða 38

MINNINGAR
38 FÖSTUDAGUR 21. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Anna Petersenfæddist á Kaldr-
ananesi á Ströndum
25. ágúst 1914. Hún
lést á hjúkrunar-
heimilinu Sóltúni 1.
mars síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru hjónin Efemía
Bóasdóttir, f. 9. apr-
íl 1875, d. 2. janúar
1957, og Magnús
Andrésson, f. 23.
september 1874, d.
29. janúar 1918,
Kleifum í Kaldbaks-
vík. Anna var næst-
yngst ellefu systkina, sjö komust
til fullorðinsára, Guðrún, Guð-
björg, Andrés og Bóas, sem öll
eru látin, og Ríkey og Óskar sem
lifa systur sína.
Anna giftist 17. september
1938 Bernhard Petersen stór-
kaupmanni, f. 28. mars 1886, d.
8. apríl 1962. Bernhard var
fæddur á Senja í Noregi en flutt-
ist til Íslands árið 1905.
Börn þeirra eru: 1) Bernhard,
Margrét, f. 30. mars 1968, gift
Sigtryggi Hilmarssyni, þau eiga
tvo syni. b) Erna, f. 17. febrúar
1977. c) Gunnar Örn, f. 13. mars
1980. 4) Ævar, f. 15. janúar 1948,
kvæntur Sólveigu Bergs. Börn
þeirra: a) Anna Björg, f. 23. júlí
1971, gift Magnúsi Pálma Örn-
ólfssyni, þau eiga son. b) Magnús
Helgi, f. 16. júlí, 1975. Sonur
Bernhards Petersen er Gunnar
Petersen, f. 11. október 1923,
kvæntur Guðmundu Petersen, f.
25. júní 1921. Sonur þeirra er
Steinar Petersen, f. 18. nóvem-
ber 1946, kvæntur Gretu Björg-
vinsdóttur, f. 4. desember 1946,
þau eiga þrjú börn og þrjú
barnabörn.
Anna fylgdi móður sinni, ein
barna, eftir að faðir hennar lést
og voru þær búsettar á ýmsum
stöðum á Ströndum og í Húna-
vatnssýslu uns Anna flutti til
Reykjavíkur rúmlega tvítug og
bjó þar síðan. Hún var húsmóðir
og hélt heimili til ársloka 2000. Í
ársbyrjun 2002 flutti hún á
Hjúkrunarheimilið Sóltún. Anna
var félagi í Oddfellowreglunni
og Reykjavíkurdeild Rauða kross
Íslands.
Útför Önnu verður gerð frá
Háteigskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
f. 13. janúar 1939,
kvæntur Önnu Maríu
Sigurðardóttur Pet-
ersen, f. 4. október
1942. Börn þeirra: a)
Bernhard Alfred, f.
17. júlí 1964, kvænt-
ur Erlu Guðmunds-
dóttur, þau eiga tvær
dætur. b) Hrönn, f.
16. október 1965,
maki Ævar Gíslason,
þau eiga saman eina
dóttur. c) Egill Örn,
f. 13. janúar 1974,
maki Hildur Brynja
Andrésdóttir, Egill á
son. 2) Elsa Ingeborg, f. 26. maí
1940, gift Boga Ísak Nilssyni.
Börn þeirra: a) Bernhard Nils, f.
6. júlí 1963, kvæntur Kolbrúnu
Brynju Egilsdóttur, börn þeirra
eru þrjú. b) Bogi Nils, f. 18. apríl
1969, kvæntur Björk Unnarsdótt-
ur, þau eiga tvö börn. c) Anna
María, f. 2. september 1972. 3)
Othar Örn, f. 8. janúar 1944,
kvæntur Helgu Johnson Peter-
sen. Börn þeirra: a) Ásthildur
Það var á vordögum 1959 sem ég
naut gestrisni Önnu Petersen í
fyrsta sinn. Ég var meðal bekkj-
arsystkina dóttur hennar í matar-
boði sem Anna hélt okkur prúðbún-
um á peysufatadegi Verzlunar-
skólans. Mér til hrellingar varð
mér á að missa krásir niður á fal-
legt gólfteppið í stofunni svo ég
sjálfur vildi helst af öllu komast
niður úr gólfinu. En húsmóðirin
gerði lítið úr þessu og sagði mér að
hafa ekki áhyggjur af smáræði.
Það var einmitt jákvætt hugarfar
og gestrisni jafnvel rausnarskapur
sem einkenndi Önnu öðru fremur
og kynntist ég forsmekknum af
þessum eiginleikum hennar þegar
ég hitti hana þarna í fyrsta skipti.
Anna tengdamóðir mín fæddist
ekki með silfurskeið í munni frekar
en margir aðrir á þeim árum. Hún
missti föður sinn þegar hún var
enn á barnsaldri og lífsbaráttan á
Ströndum var erfið ungri móður
hennar sem neyddist til fela öðrum
að ala upp mörg barna sinna. Anna
dvaldi hins vegar áfram með móður
sinni og bjuggu þær um hríð einnig
í Húnavatnssýslu og í Skagafirði
með frændfólki. Hún var aldrei
sátt við myrkrið í dimmum bæj-
unum og í barnsminni hennar voru
jólin fyrst og fremst minning um
kertaljós og mettan maga.
Hún fór ung að vinna fyrir sér en
hugur hennar stóð til náms og
menntunar. Vílaði hún ekki fyrir
sér að ganga tugi kílómetra til þess
að fá leiðsögn í tungumálum og
hannyrðum og Anna var menntuð
kona þótt skólagangan yrði stutt.
Svo miklar breytingar urðu á
högum hennar þegar hún giftist og
stofnaði heimili með Bernhard Pet-
ersen að tæpast verður með orðum
lýst. Má með sanni segja að hún
hafi lifað tímana tvenna. En ekki
ofmetnaðist hún við breyttan lífs-
sstíl. Ávallt var hún, og þau hjón
bæði, einstaklega hjálpsöm, greið-
vikin og alþýðleg, reiðubúin að
veita þeim stuðning sem á þurftu
að halda.
Anna var fyrirmyndar húsmóðir
á mannmörgu heimili þar sem allir
voru velkomnir, stór frændgarður
og vinir, ekki síst vinir barna henn-
ar. Bernhard lést eftir löng og erfið
veikindi um það leyti sem ég fór að
venja komur mínar á Flókagötuna.
Heimilisfólki þar hafði þá fækkað
nokkuð frá því sem áður var en
samt var þar oft margt um mann-
inn og „opið hús“ alla daga. Eftir
að Bernhard dó urðu aftur veru-
legar breytingar á högum hennar
en hún varð ekkja aðeins 48 ára
gömul.
Anna var í senn hógvær og hlé-
dræg en ákveðin og trú sinni sann-
færingu. Henni var í blóð borið að
rétta öðrum hjálparhönd og hvetja
til góðra verka. Hún fylgdist vel
með sínu fólki en tróð engum um
tær og var alveg laus við afskipta-
semi af hálfu sinna nánustu. Þann-
ig vildi hún hafa það. Mér fannst að
á milli hennar og barna hennar
ríkti alltaf gagnkvæm virðing, ást
og einstök vinátta. Hún hafði líka
ákaflega gott lag á barnabörnum
sínum og talaði við þau eins og
jafningja sína. Það verður líklega
ekki sagt um alla.
Anna var glæsileg kona og hafði
fágaða framkomu. Þrátt fyrir
heilsubrest og skerta atorku hin
síðari ár fylgdi henni alltaf tign-
arlegur, kvenlegur þokki. Hún
hlaut að lúta í lægra haldi fyrir Elli
kerlingu eins og margur og síðustu
árin naut hún ástúðar og aðhlynn-
ingar barna sinna og tengdadætra
sem aldrei fyrr. Þá fékk hún líka
bestu umönnun sem hugsast getur
á Landakoti, öldrunardeild Land-
spítala og síðasta ár á Hjúkrunar-
heimilinu Sóltúni.
Ég þakka tengdamóður minni
rúmlega fjörutíu ára samfylgd og
er þakklátur fyrir að hafa fengið að
njóta hjartahlýju og manngæsku
hennar. Allt það sem hún var mér
og mínum verður seint fullþakkað.
Blessuð sé minning mætrar
konu.
Bogi Nilsson.
Kæra Anna.
Nú er komið að kveðjustund og
mig langar til að þakka þér, er þú
og Bernhard Petersen eiginmaður
þinn og tengdafaðir minn tóku á
móti mér og fjölskyldu minni með
einlægri vinsemd. Þakka fyrir allar
jólahátíðirnar, sem við áttum sam-
an á ykkar fallega heimili. Öll af-
mæli og eins ef við litum inn í smá
heimsókn var tekið á móti manni
með opinn faðminn. Þakka allar
fallegu gjafirnar sem þið gáfuð
okkur.
Kæra Anna.
Þegar við Gunnar komum til þín
síðast var eins og alltaf, allt fallegt
í kringum þig. Þar sáu þín góðu
börn um að ekkert vantaði.
En þú varst þreytt og lasin;
þreyttir þrá hvíld.
Hvíl í friði.
Friður hefur alltaf verið í kring-
um þig.
Guðmunda.
Anna var „lady“. Það fór ekki
framhjá neinum. Hún var alltaf svo
fín og glaðleg og allt var svo fínt og
snyrtilegt í kringum hana. Og hún
bölvaði ekki. Hún var ákveðin og
hafði ákveðnar skoðanir en reyndi
ekki að troða þeim upp á aðra.
Það er erfitt að ímynda sér þær
aðstæður sem Anna ólst upp við –
fátækt í íslenskri sveit á fyrri hluta
síðustu aldar – föðurlaus, búandi á
heimilum annarra. Ein systkina
með móður sinni.
Hefði Anna átt þess kost er ég
sannfærð um að hún hefði gengið
menntaveginn. Hún las mikið og
um leið og hún gat unnið sér eitt-
hvað inn notaði hún peningana til
þess að sækja dönsku- og ensku-
kennslu. En Anna var þakklát fyrir
það sem lífið gaf henni og leit aldr-
ei á það sem sjálfsagðan hlut. Hún
sagði oft að það sem maður gæfi
fengi maður alltaf til baka. Og hún
gaf ríkulega. Það var gott að vera
tengdadóttir hennar.
Það var líka gott að vera nálægt
Önnu. Um það vitna ömmubörnin,
bæði stór og smá, sem sóttust eftir
návist ömmu sinnar. Enda hlustaði
hún á þau, gladdist með þeim og
huggaði. Hún talaði heldur ekki
smábarnamál við þau. Þeim fannst
hlýja handtakið hennar gott. Það
var líka eitthvert töfrahandtak.
Bjátaði eitthvað á fékk það þau
fljótt til að gleyma. Ég kveð elsku-
lega tengdamóður mína með þakk-
læti og virðingu.
Guð blessi Önnu Petersen.
Helga Petersen.
Nú er hún amma á Flókó farin
frá okkur. Það hefur verið ómet-
anlegt að eiga hana að og hún hef-
ur verið óspar á að gefa okkur af
ríkidæmi sínu. Fyrir okkur fólst
ríkidæmið í þeim tíma sem amma
átti nægan, umhyggjunni og auð-
vitað hafði nammið sitt að segja.
Það var alltaf eitthvað í kassanum.
Stórfjölskyldan var fjársjóðurinn
hennar ömmu. Hún fylgdist með
öllum fjölskyldumeðlimum, ungum
ANNA
PETERSEN
✝ Dósóþeus Tím-ótheusson fædd-
ist í Hnífsdal 9. sept-
ember 1910. Hann
lést 13. mars í Arn-
arholti á Kjalarnesi.
Foreldrar hans voru
Guðbjörg Jónsdóttir,
bónda í Ármúla
Hjaltasonar og Tím-
ótheus Dósóþeusson,
bónda í Sveinhúsum
Tímótheusarsonar.
Frá sjö ára aldri ólst
hann upp hjá afa sín-
um í Sveinhúsum í
Ísafjarðardjúpi.
Dósóþeus var elstur fimm barna
foreldra sinna, sem öll eru látin.
Dósóþeus eignaðist eina dótt-
ur, Rannveigu Ísfjörð, f. 29.9.
1935, með heitkonu sinni Kristínu
Gunnþóru Haraldsdóttir frá
Kópaskeri, f. 20.10. 1913, þau
slitu samvistum. Börn Rannveig-
ar eru: a) Gunnþóra Hólmfríður,
f. 4.10. 1955, maki Þorkell Ingi-
marsson, þau eiga þrjú börn; b)
Edda Björk, f. 9.3. 1958, hún á tvo
syni; c) Hallur Ægir, f. 30.12.
1959, maki Bergrún Halldórs-
dóttir, hann á fjögur börn; d)
Kristveig Ósk, f.
16.8. 1962, maki
Oddur Haraldsson,
þau eiga eina dótt-
ur; e) Kristín Rut, f.
6.2. 1963, maki Agn-
ar Þorláksson, þau
eiga tvö börn; f) Íris
Jónsdóttir, f. 15.8.
1964, maki Guð-
mundur Sigurðsson,
hún á fjögur börn; g)
Einar Magni, f.
25.11. 1965, maki
Magnea Svava Guð-
mundsdóttir, þau
eiga einn son.
Dósóþeus stundaði nám á Núpi
í Dýrafirði og lauk búfræðinámi
frá Bændaskólanum á Hvanneyri
árið 1929. Að námi loknu starfaði
hann við kaupavinnu í Borgar-
firði og á Korpúlfsstöðum hjá
Thor Jensen. Einnig vann hann í
fjölmörg ár hjá Landsímanum við
línulagnir víða um landið. Síðustu
árin dvaldi Dósóþeus í Arnarholti
á Kjalarnesi.
Útför Dósóþeusar verður gerð
frá Fossvogskapellu í dag og
hefst athöfnin klukkan 15.
Eftir að veðurguðirnir hafa verið
okkur hliðhollir í vetur og birta tekur
á ný, þá dimmir í sálu minni. Alveg
eins og stundum gerðist hjá þér, afi
minn.
Ég gleymi seint þeirri tilhlökkun
og spennu sem fylgdi því, þegar
mamma sagði mér frá því að Dósi afi
hefði hringt og ætlaði að heimsækja
okkur til Víkur og dvelja hjá okkur
um hvítasunnuhelgina. Enn í dag er
ég jafnstolt af þér og ég var þegar
við systkinin tókum á móti þér við
komuna til Víkur í Mýrdal fyrir 35
árum. Þessi fyrrnefnda hvítasunnu-
helgi var upphafið að kynnum okkar.
Elsku afi minn, ég er svo glöð og
ánægð að hafa átt annan eins ljúfling
og fagurkera sem þú varst. Í minn-
ingunni sitja skemmtilegar frásagnir
þínar af mönnum og málefnum þjóð-
arinnar. Sérstaklega man ég eftir því
sem þú sagðir mér frá Steini Stein-
arr, einu af mínum uppáhalds skáld-
um og góðvini þínum. Já frásagnar-
hæfni þín var stórkostleg og blíðan
og geislandi glettnin í augunum auk
dillandi hlátursins eru mér ofarlega í
minni.
Afi minn var afar stoltur af einka-
dóttur sinni, börnunum hennar,
barnabörnunum og tengdabörnun-
um, þ.e. prinsunum og prinsessunum
eins og hann jafnan kallaði okkur.
Eftir að fjölskyldan flutti til
Reykjavíkur urðu samverustundirn-
ar fleiri en áður hafði verið. Ég
mætti afa mínum oft á gangi í mið-
bænum og mér fannst hann alltaf svo
tignarlegur og fallegur með sitt hvíta
síða hár.
Í eftirfarandi ljóði Pjeturs Haf-
stein Lárussonar, sem hann orti um
afa, dregur hann upp þá tignarlegu
og raunverulegu mynd sem ég á af
honum.
Hvítfaxa gengur um bæinn
öðlingur ennishár
með íbjúgt nef jafnt sem nafn
kynjað austan frá ströndum fornra sagna.
Að öðru leyti er maðurinn að vestan.
Hann gengur jafnan
með hendur fyrir aftan bak
líkt og áhyggjufullur herstjóri
nóttina fyrir einhverja af þessum
úrslitaorustum
sem engum úrslitum ráða
nema þá á landakortum.
Ólíkt slíkum kónum
brosir hann oftast
enda eru þeir dús
heimurinn og hann.
saman hafa þeir baðað sig
í mörgum sólargeislum
sem glampandi stigu dans
á ljúfra veiga skálum.
(Pjetur Hafstein Lárusson.)
En það er líka mikill tregi í minn-
ingu minni. Fyrir u.þ.b. 10 árum fór
ellikerlingin að gera vart við sig.
Smátt og smátt tók gríma gleymsk-
unnar við svo hann afi minn þekkti
ekki lengur prinsana sína og prins-
essurnar. En þrátt fyrir minnisleysi
var líkaminn tignarlegur og stæltur
til hinstu stundar.
Að endingu vil ég fyrir hönd móð-
ur minnar og okkar allra, sem þótti
vænt um afa Dósa, þakka því góða
starfsfólki í Arnarholti, sem hlúði að
honum og annaðist hann síðustu ævi-
árin.
Ég kveð þig að sinni, afi minn, með
ljóðinu þínu ,, Kvöld“
Eitt kvöld, eitt kvöld er sól til viðar sígur
og svalar bárur lauga fjörustein
og upp af bláum öldum mistrið stígur
og úðans perlur titra á skógargrein
og handan yfir hafið til mín flýgur
eitt heiðríkt vor sem læknar gömul mein.
Eitt kvöld, eitt kvöld er sól til viðar sígur
og svalar bárur lauga fjörustein.
(Dósóþeus Tímótheusson.)
Vertu ávallt Guði falinn.
Þín
Þóra.
Að sigra heiminn er eins og að spila á spil.
með spekingslegum svip og taka í nefið,
(Og allt með glöðu geði
er gjarnan sett að veði.)
Og þó þú tapir, það gerir ekkert til
því það var nefnilega vitlaust gefið.
Með þessum ljóðlínum eftir Stein
Steinarr, kunningja þinn, langar mig
að minnast þín afi Dósi. Mamma
hringdi til mín á fimmtudaginn 13.
mars og sagði að þú hefðir kvatt þá
um morguninn. Það kom ekki á óvart
því ég hafði búist við andláti þínu um
tíma. Síðast hitti ég þig er ég var
stödd í Reykjavík með litla son minn
í aðgerð og þú spurðir alltaf hvort
hann hefði verið að meiða sig. Þú
varst hýr og kátur eins og þú varst
oftast, en vissir ekki hver við vorum,
því þannig var alzheimersjúkdómur-
inn búinn að leika þig.
Fyrstu minningar mínar um þig
eru þegar þú fórst að koma austur í
Vík til okkar og mér fannst svo
spennandi að eiga afa. Þú varst varla
kominn inn úr dyrunum heima þegar
við systkinin teymdum þig með okk-
ur í sjoppuna til að kaupa ís og sæl-
gæti. Þú varst vanur að kalla okkur
systurnar prinsessur og bræður
okkar prinsa. Það hefur enginn gert
annar en þú afi. Eftir að við fluttum
til Reykjavíkur var það fastur liður
um jól, áramót og aðra tyllidaga í
fjölskyldunni að þú kæmir til okkar,
annað var óhugsandi.
Ég á margar góðar minningar um
þig afi minn sem ég mun geyma með
mér. Megi guð geyma þig og ég kveð
þig með fyrsta erindinu úr kvæðinu
þínu, Kysstu mig vor …
Kysstu mig vor, þú komst yfir sæinn í dag,
í kvöld er ég hljóður að reika um strætin
og torgin. –
Syngdu á fiðluna þína ljúflings lag
langt úti í blámanum týndist að
eílífu sorgin.
Íris.
Ég kvaddi þig afi minn
áður en þú fórst inn í þinn heim.
Þú gladdist er þú sást mig
þó þú þekktir mig ei.
Frá fyrsta degi var ég prinsessan þín
okkar líf var ævintýri.
Okkar ævintýri er nú á enda
því kveð ég þig.
Kristín Rut.
Ég á ekki nema góðar minningar
um langafa minn Dósa. Hann var
alltaf ljúfur og hlýr, með prakkara-
legt blik í augunum. Mér fannst sem
lítilli stelpu hann alveg stórmerki-
DÓSÓÞEUS
TÍMÓTHEUSSON