Pressan - 22.10.1992, Blaðsíða 4

4
FIMMTUDAGUR PRESSAN 22. OKTÓBER 1992
Skattabrot
LÆKNA
„Það vekur furðu mína að á
sama tíma og rannsóknarlög-
reglan rannsakar meint skatt-
brot, og að mér skilst umtals-
verð, tryggingalæknis eða lækna
skuli viðkomandi ekki vera sett-
ur af, það er tímabundið meðan
rannsókn fer fram.
1 lögum um réttindi og skyld-
ur opinberra starfsmanna er
hreinlega gert ráð fyrir því að
opinberir starfsmenn séu settir
af ef þeir eru til rannsóknar sem
þessarar. Þá er gert ráð fyrir að
þeir haldi hálfum launum og
ætlast til þess að rannsóknum sé
flýtt.“
ó.ó.
Sighvatur Björgvinsson
heilbrigðisráðherra: Við höf-
um engar fréttir fengið um það
að málið sé komið á það stig að
óskað hafi verið eftir rannsókn
rannsóknarlögreglunnar. Málið
hlýtur að vera hjá skattyfirvöld-
utn. Það er ekkert óeðlilegt við
það að skattyfirvöld skoðifram-
töl manna ogþað út afjyrir sig
er engin ástæða til brottvikn-
ingar. Ekkert er komið inn á
okkar borð sem bendir til þess
að ný ákvörðun hafi verið tekin
í tnálinu.
OF DÝRAR ÚT-
SENDINGAR í
KNATTSPYRNU
Sjónvarpið var gagnrýnt fyrir
að sýna ekki beint frá leik fs-
lands og Rússlands í undan-
keppni HM á miðvikudaginn.
„Auðvitað hefði slík sending
kostað peninga, en ef til vill hefði
mátt selja auglýsingar upp í
kostnað. Fyrirfram var vitað að
leikurinn yrði fslendingum erf-
iður og tap líklegustu úrslitin.
Það breytir engu um það að fólk
hefði hópast fyrir framan sjón-
varpstækin og verið þakklátt
fyrir beina útsendingu hver sem
úrslitin hefðu orðið.“
Víkverji, Morgunblaðinu
Ingólfur Hannesson, yfir-
maður íþróttadeildar Sjón-
varpsins: Það er Ijóst að i
rekstri fjölmiðla, eins og rekstri
annarra fyrirtœkja, verður að
taka ákvarðanir með tilliti til
þeirra jjármuna sem fara í
hvert verkejhi og ekki einungis
útfrá því hvort að áhugi erfyrir
að veita viðkomandi þjónustu
eða ekki. I umrœddu tilfelli
hefði heildarkostnaður við
beina útsendingu frá Moskvu
orðið á bilinu 600 til 800 þús-
und krónurfyrir leik sem fram
fór á miðjum vinnudegi og eftir
ósigur á heimavelli, sem gerði
nánast að engu vonir okkar um
glœsta sigra á HM í Bandaríkj-
unum 1994. Við töldum (og
teljum enn) að of miklu væri til
kostað, nær væri að nota þessa
jjármuni í annað, lýsa beint af
Rás 2 og sýna leikinn í heild
daginn eftir, eins oggert var.
Þess má geta til gamans að
hér um að ræða hærri upphæð
en nam heildarkostnaði okkar
við Ólympiumót fatlaðra, en
t.d. Morgunblaðið sá ekki
ástæðu til þess að hafa frétta-
mann þar. I því tilfelli hefur
Morgunblaðið vœntanlega
staðiðfyrir sambœrilegu vali og
við vegna leiksins (Moskvu.
ÓKRÖFUHART
VERKAFÓLK
„Nýlega birtist auglýsing frá
forystumönnum atvinnurek-
enda þar sem þeir tíunda út úr
EES-samningnum alla þá kosti
sem þeir fundu fyrir sig. Var það
mikil upptalning sem boðaði ís-
Magnús
Gunnarsson
formaður VSl
B E S T
Hartn er alger öðlingur,
heiðarlegur, góður og
þægilegur samstarfs-
maður. Hann á mjög
auðvelt með að fá fólk
með mismunandi skoð-
anir til að vinna saman,
er hugmyndarikur, hef-
ur áhuga á að fara ót-
roðnar slóðir og leitar
þvi stöðugt nýrra leiða.
V E R S T
Hann á það til að taka
að sér ofmörg verkefni
á sama tima þvi fjöl-
margir aðilar eru á eftir
honum og hann lætur
ætið til leiðast. Afþeim
sökum vasast hann ef
til vill í ofmörgu en
þetta hendir oft menn
sem eru eftirsóttir.
lendingum betri tíð með blóm í
haga.
En þeir slepptu vísvitandi því
atriðinu sem þeir græða mest á.
Samkvæmt því geta þeir pantað
ókröfuhart verkafólk frá Evrópu
sem er tilbúið að vinna á lægstu
töxtum þjóðarsáttarsamnings-
ins. Atvinnurekendur gætu þar
að auki klipið svolítið af launum
þess í vinnumiðlunargjald."
A.G.
Þórarinn V. Þórarinsson,
framkvæmdastjóri VSÍ: Þetta
er bull. Evrópudómstóllinn hef-
urjjallað um það í dómum sín-
um að íslensk stjórnvöld og ís-
lenskir aðilar að kjarasamning-
um geti tryggt það að ekki komi
til svokallaðs „social dumping"
af þessum toga, evrópska efna-
hagssvæðið skerðir ekkiforrœði
okkar. Það er töluvert af er-
lendu verkafólki hér, hátt í tvö
þúsund manns, af því íslend-
ingar hafa ekki kosið að vinna í
fiski úti á landi. Og auðvitað er
þessu fólki borgað í samræmi
við íslenska kjarasamninga; lög
og venjur á hverjum stað. Það
er ekkert sem breytist með aðild
okkaðaðEES.
F Y R S T
F R E M S T
MATTHÍAS V I Ð A R SÆMUNDSSON
stendur að baki útgáfu á
bókinni Galdrar á íslandi
sem fylgir flóði jólabóka.
Þetta mun vera einstætt
heimildarrit um íslenska
galdra sem stundaðir voru
hér á sautjándu öld og
geymir allt frá lækninga-
formúlum yfir í mesta for-
dæðuskap. Á sínum tíma
var sá dauðasekur sem átti
slíka bók en fátt þótti þó
eftirsóknarverðara.
Sálarm
og elds
Hvemig komstuyfir handritið?
„Heimildir eru tÚ um að mikið
hafi verið til af svona bókum á
sautjándu öldinni, en þær voru
ýmist eyðilagðar eða þeim varpað
á bálið með eigendum sínum.
Þessari bók hefur verið smyglað
úr landi um miðja öldina, hefur
komist til Svíþjóðar og verið
geymd þar allar götur síðan. Ég
fann handritið að sjálfsögðu ekki
sjálfur þar sem það var gefið út í
sænskri útgáfu í byrjun aldarinn-
ar. Þetta er hins vegar fyrsta ís-
lenska útgáfan.“
Það eru nú varla margir sem
hafa lesið ritið á sænsku?
„Mjög fáir hafa vitað um það og
þessi bók virðist vera eina og lang-
besta beina heimildin um galdra
sautjándu aldar. Þetta er jafnframt
eina heimildin um dauðagaldur
eins og hann var iðkaður í Norð-
ur-Evrópu, en um leið er þarna
um að ræða allskyns fjölkynngi
sem snýr að vandamálum daglega
lífsins, til dæmis er reynt að veij-
ast árásum sjúkdóma, slysa og
illra vætta.“
Hefur bókin að geyma galdra-
þulur og aðrarformúlur?
„Þetta er ekki samantekt af
þjóðsögum heldur safn galdra-
tækja, raunveruleiki sem fólk
hætti lífi sínu fyrir. Lesendur
verða því sífellt að hafa það í huga
að í bókinni er fordæðuskapnum
lýst eins og hann var í verki. „
Ceturðu gefið dæmi?
„Ég vil það eiginlega ekki og get
aðeins sagt að ritið hefur að
geyma formúlur þar sem tvinnað-
ir eru saman formálar og galdra-
stafir.“
Varpar verkið nýju Ijósi á
galdramenn Islandssögunnar?
„Það gerir það fyrir þá sök að
vera eina heimildin um norræna
og germanska galdra frá þessum
tíma. Rétt eins og fslendingasög-
urnar eru einstæðar fyrir bók-
menningu tólftu og þrettándu ald-
ar þá er þessi bók einstæð fyrir
mjög merkilega menningu um og
eftir siðskipti. Ritið er ekki túlkun
seinni tíma. Það er búið til á miðri
brennuöldinni og gefur því góða
innsýn í hugarfar, táknmál og
tækni galdramanna á þessu tíma-
skeiði.“
Hoppaðir þú hæð þína í loft
upp þegar þú komstyfir þetta?
„Mér féll nú heldur allur ketill í
eld. Svona bók var á sínum tíma
sálarmorð og eldsvoði og þótt
mörgum þyki þetta hégómi nú á
dögum var sá dauðasekur sem fór
með hana þá.“
Nú kemur hún út rétt fyrirjól,
heldurðu aðfólkfari að fikta við
kuklyfir hátíðimar?
„Það er margt gott í þessari bók
og heilsusamlegt en virkni svona
bókar er háð því að fólk trúi á
hana.“
Ertu sjálfur farinn að stunda
svartagaldur?
„Ég er fræðimaður en ekki
galdramaður og það sem ég geri í
ffístundum mínum kemur engum
öðrum við.“
Hvað fáum við vitneskju um
margagaldra?
„Þeir eru nákvæmlega 47 og
eru allt fr á lækningaformúlum yfir
í hinn mesta fordæðuskap. Þetta
handrit ber vitni um þekkingu
sem nú er að mestu gleymd og
grafin, þekkingu sem hafði lifað í
andstöðu við kristnina öldum
saman, en má ráða í effir ýmsum
leiðum. Bókin leiðir í ljós að
heiðnin lifði góðu lífi á þessum
tíma' og að hún hefur varðveist
fram eftir öldum með einhverju
móti, en beðið síns vitjunartíma
fram til sautjándu aldar þegar
forneskjan braust ffarn af fullu afli
í flóði galdrabóka. Þetta voru
bannlýst og hættuleg fræði þá,
hvað sem um þau má segja í dag.
Fátt var þó eftirsóknarverðara en
galdrabókin, uppspretta máttar-
ins eins og munnmælin sanna.
Kannski er hér komin Rauð-
skinna Gottskálks grimma, en
hafðu það ekki eftir mér.“
Á RÖNGUNNI
T V í F A R A R
MIGRENI
SAMTÖKIN k
E B B
B B B
B B B

TONSKOU
SIGURVEINS
„Nú er nóg komið!"
Þótt hann Björn Thoroddsen sé öllu blíðlegri á
svipinn en hin illa innrœtta dúkka Chucky, sem
hefur hrellt myndbandaglápara í myndunum
Child’s Play eitt, tvö, þrjú og svo framvegis, þá er
því ekki að neita að það er svipur með þeim.
Bæði Chucky ogBjörn hafa búlduleitt og barns-
legt andlit. Báðir hafa þeir strítt hár, þótt Björn
sé vatnsgreiddur á þessari mynd. Og báðir eru
þeir opinmynntirþóttþeir hafi smáan munn.