Sunnudagsblaðið - 01.03.1964, Blaðsíða 6

En það sem mig langar til að
segja frá, kom aðeins einu sinni
fyrir mig, og mig fýsir ekki
að sjá það aftur. Stundum rifjast
það upp fyrir mér í draumum
mínum-
Við vorum að starfi við Cor-
aniu gömlu, skipið sem Japanir
skutu í kaf fyrir utan strendur
Ástralíu í stríðinu. Farmtir skips-
ins var meðal annars gull og silfur
frá nokkrufn Kyrrahafseyjum, og
einnig var um borð kassi með dýr-
mætum perlum. Japanirnir höfðu
lengi veitt skipinu eftirför og loks
sökkt því við sker eitt á hundrað
og fimmtíu feta dýpi. Þetta var
slæmur staður frá sjónarmiði kaf-
ara, því í hallanum frá. skerinu,
var hætt við að flakið færðist úr
<5t.að vegna strauma og hreyfingar
siávarms og þ?rna nálægt voru
djúpar geilar í bergið.
Dýpið var á takmörkum þess,
sem kafarar geta starfað að með
sæmilegu móti. Yfirleitt höfum við
ekki langa viðdvöl mikið fyrir neð-
an hundrað og fimmtíu fet, enda
þótt til sé, að kafari hafi unnið
silt verk á tvö hundruð feta dýpi
og neðar. En ef skipið í þessu
tilvikj losnaði og skrikaði niður
á við mundi það ekki stöðvast fyrr
en eftir mörg hundruð fet, og þá
væri girt fyrir alla björgun farms-
ins-
Ég ætla ekki að þreyta lesand-
ann á að lýsa köfunarútbúnaði í
smáatriðum. En ég var í bezta
köfunarbúningi, sem fáanlegur
var á þessum tímum. Ég fikaði
mig niður að flakinu; já, þarna
hékk það á n'bbu, sem skagaði
út úr kóralrifinu, en fyrir neðan
var ómælisdýpi. Um skipsskrokk-
inn hafði vafið sig ýmiskonar sæ-
vargróður, sumt af því mjög stór-
vaxið. En einna mest bar á rauð-
um gróðri eöa blómum, ljótum út-
lits, sem þakti að miklu leyd ryðg-
aðar járnplöturnar; líklega neðan-
sjávarplöntur, sem veiða fiska og
éta þá.
Reykháfarnir voru mjög á ská
eins og þeir hefðu rekizt í eitt-
hvað, og jók þetta á viðurstyggð
eyðileggingarinnar. Innanborðs
var margt mjög úr lagi fært- Tund
urskeytið hafði farið inn um
stefnið, og iiefði bíll komizt inn
um gatið.
Ég eyddi nokkrum rólegum dög-
um í að laga aðstöðuna, reyna að
tryggja sem bezt, að allt félli ekki
saman, þegar ég tæki að athafna
mig fyrir alvöru. Reyndar ræður
tilviljunin hér miklu, því allt
mundi hrynja, ef flakið tæki smá-
veltu.
Það fyrs’a sem ég sá skjótast
upp úr djúpr'nu, var hvalur með
risastóran kolkrabba í gininu. En
eins og kunnugt er gæða sumar
hvalategundir sér á kolkröbbum.
Þessháttar bardaga hafði ég aldrei
fyrr augum litið, og ég hlaut að
veita þessu athygli. Hvalurinn og
krabbinn komu hægt upp á við, og
gizka ég á, að hvalurinn hafi verið
fjörutíu til fimmtíu feta langur.
Armar kolkrabbans voru sjálf-.
sagt um fjörutíu feta langir, og
sex til átta þeirra ámóta gi’dir og
fílsrani. Tveir armanna gripu um
tennur hvalsins. Hinir þrýstust um
haus óvinar síns og leituðu augn-
anna. Armarnir enda í þykkum
klóm, sem minna á járnfingur. Þar
sem armarnir mættust var haus-
inn, óhugnanleg hvelja þriggja
feta löng að sjá, og stóðu augun
sem á lit'um stilkum.
Þessi tvenning sveif framhjá
mér og hvarf f'jótlega úr augsýn
svo ég fékk ekki að vita, hvernig
bardaganum lauk. Sjón þessi hafði
djúp áhrif á mig, en ekki gerði
ég ráð fyrir neinum eftirköstum.
En fimm mínútum síðar, þegar
ég var að klifra utan á skips-
skrokknum , sá ég í skini axlar-
ljóssins míns, að heil torfa af ein-
hverjum fygsum sveif hægt upp
á við í sjónum. Þetta voru dauðir
fiskar, og þá teguhd hafði ég ekki
séð fyrir, litlir og ófrýnilegir með
augun á stilkum. Þið haldið
máske, að ég sé að raupa, en það
er eins satt og ég skrifa þetta, að
þarna flutu þeir upp í miíljóna-
vís. Og allir voru þeir dauðir eða
að dauða komnir-
Það fór um mig við að sjá þetta,
ekki skal ég draga fjöður yfir
það. Ég var eina mannveran þarna
niðri á hundrað og firlmtíu feta
dýpi í grafarþögn og kulda. Ei|-
stæðingskenndin getur gripið
mann sterkt undir svona kringum-
stæðum. Mér er ógerlegt. að lýsa
því. Slíkrar lilfinningar v.erður
maður aldrei var uppi í dagsljós-
inu og hreina loftinu.
Já, fiskarnir streymdu upp
milljónum saman og fylltu sjóinn
í kringum mig og fyrir ofan jafnt
sem að neðan, flestir dauðir, sum-
ir í fjörbrotunum. Ég vissi, hvér
var orsökin til þess arna: Ein-
hverjar hræringar á sjávarbotnin-
um- Ef til vill eldsumbrot. Það á
sér stundum stað.
Ég vissi vcl, hvað mér bar að
gera. — kalla upp til aðstoðar-
manna minna, biðja þá að draga
mig upp. Það getur verið háska-
legt að hafa langa viðdvöl í sjón-
um eftir að jörðin er byrjuð að
bresta fyrir neðan.
En bíðum við, ég er forvitinn
eins og svo margir aðrir. Já, hlut-
urinn er sá, að ég er fjári forvit-
inn, og það, hefur oft komið mér
í slæma klípu. Og í þetta sinn
lék mér hugur á að vita, hverju
fleiru kynni að skjóta upp úr
undirdjúpunum.
Ég hraðaði mér frá flakinu eins
og skrattinn væri á liælunum á
mér og fann mér örugga fótfestu-
Ekkert gerðist fyrstu mínúturnar,
og ég tók að bölva sjálfum mér
fyrir fljótfærnina. Fisktorfan
hafði þynnzt, og sjórinn var nærri
kominn í eðlilegt horf aftur, var
ef til vill lítið gruggugur, en það
þarf ekki að vera neitt óvenju-
legt. En svo gerðist snögglega það,
sem kom mér til að standa á önd-
inni.
Eitthvað flaut upp að skipsflak-
inu. Það var á að gizka sextíu feta
löng skepna með mikla, græna
skeggþræði og græn, kringlótt
augu, sem voru líkust plötum.
Furðufiskur þessi leit út fyrir að
vera hálfgagnsær, því ég þóttist
greina innyflin hreyfast undir roð
inu, eins og þau væru að melta
174 SUNNUDAGSBLAÐ - ALÞÝÐUBLAÐIÐ