Sunnudagsblaðið - 01.03.1964, Blaðsíða 18

AMOR OG PSYKE
Frh. <af bls. 176.
clskar hana stöðugt, sendir henni
hjálp og ráð-
Sú er síðasta cldraunin, að hún
skal fara niður í undirdjúpin og
sækja öskju með fegrunarlyfjum.
Þcssa þraut lcysir hún einnig af
hendi, þrátt fyrir margar og ægi-
legar hættur cr urðu á lcið henn-
ið sígilt yriisefni skáldanna, og
málarar og myndhöggvarar hafa
einnig verið óþreytandi að túlka
þessa fornu sögn í verkum sínum,
t- d. Canova og Thorvaldsen.
]Já má cinnig finna grunntón
hennar mcð margvíslegum blæ-
brigðum í fjölda þjóðsagna um
víða vcröld.
Unaðsdalur
ar.
En þegar hún kernur loks aftur
upp til jarðarinnar, verður luin
gripin óscðjandi forvitni konunn-
ar. Hún getur ekki staðizt þá
freistingu að opna öskjuna með
fegrunariyfjunum frá undirdjúp-
uuum. En i sama bili stígur'kæf-
andi reykjareimur upp úr öskj-
unni, og Psyke fellur mcðvitunar-
laus til jarðar.
Amor vekur þó ástmey sína
skjótt til lifsins aftur, og siðan
verður Psyke eiginkona Amors og
er tekin í tölu guðanna.
Goðsögnin um Amor og Psyke
liefur allt frá grárri forneskju ver
,i • 1 '
Frh. af bls. 172.
séra Jóni, og reiknast það X
hundruð. Hér með dæmum vér
kirkjunni IX merkur í fullrétti á
hvert IV ár, í þau tuttugu ár, cr
séra Jón hefur lialdið kirkjuna,
og reiknast þetla LX liundruð og
XII hundruð betur. Skulu þessir
peningar lúkast að þrennum sól-
um hchna í Vatnsfirði, séra Jóni í
liönd eða hans lögiegum umboðs-
manni, að heyrðuni dóminum.
Fyrstu sól að Mikhalismessu í
Iiaust. Önnur að næstu fardögum
þar eftir, en allt sé lukt að þrem-
186 SWNVPAQ3BLAÖ - ALÞ'ÍPXXBLASIÖ .
ur árum- En ef þá eru ekki þessir
peningar goldnir eða forlíktir við
þann taka á, þá dæmum vér þrátt
nefnda jörð Unaðsdal ævinlega
eign heilagrar Vatnsfjarðarkirkju
og þann réttilega mega að sér taka
er kirkjuna heldur, en þá skyld-
uga að gjalda þá peninga, sem af
fram ganga jarðarverðinu, sem
þessu máli eiga að svara. Sam-
þykkti þennan dóm með oss þrátt
nefndur officialis og setti innsigli
mcð vorum innsiglum fyrir þetta
dómsbréf, cr skrifað var í sama
stað, degi og ár, sem fyrr segir.“
Augljóst er, að greiðslufall hcf-
ur orðið hjá eigendum Unaðsdals
á fé því, sem klerkarnir gera þeim
að greiða Vatnsfjarðarkirkju,
vegna undajigenginna vanskila á
toríinu (mónum). En samkvæmt
heimild í ofan rituðum dómi, hef-
ur séra Jón þá tekið jörðina til
lúkningar skuldinni. Fram á þenn-
an dag hefur því hálfur Unaðsdal-
ur verið kirkju- og ríkiseign.
Framt að 200 árum síðar eða
árið lllO, þegar jarðamat þeirra
Árna Magnússonar og Páls Vída-
líns fer fram er landskuld eftir
kirkjueignina (þ. e- % jörðina) í
Unaðsdal 70 álnir, en voru 30 fyr-
ir bóluna (þ. e. stórubólu 1707),
sem borgaðist að helmingi með
fiski í kaupstað, en að hálfu í Iand
aurum heima. Leigukúgildi með
þessari hálflendu voru þá citt og
einn þriðjungur annars, en 6 ár-
um áður voru leigukúgildin fjög-
ur. Leigurnar áttu vitanlcga að
borgast í smjöri heim til Vatns-
fjarðar. Kvöð var skipsáróður,
leystist með 20 álnum, en raunar
hafði staðarlialdari Vatnsfjarðar,
sem þá (1710) var listamaðurinn
séra Hjalti Þorsteinsson, ekki
gengið eftir kvöðinni eða gjaldi
fyrir hana, eftir að hann tók við
staðnum (1391).
Ritstióri: Högni Egilsson
Útgefandi: AlþýðublaðiS
Prentun: Prentsmiðja
Alþýðublaðsins
1