Sunnudagsblaðið - 01.03.1964, Blaðsíða 8

Ástin hefur hýrar brár
en hendur sundurleitar;
ein er mjúk, en önnur sár,
en þó báðar heilar.
Þannig; skilgreinir Sigurður Breiöfjörð ástina
í lítiili stöku áf meistaraiegri snilld.
Þó að hugtakló sé eitt, er ástin samt sem áSur
einn margslungnasti eðlisþáttur mannjífsins. í
innsta kjarna sínum er sönn ást allt í senn eitt
og liið sama og um leið óendanlega breytileg,
eins og dansandi blæbrigði í gullnum skýjum
Eins og fljótið, scm liðast um síbreytilcgt lands-
lag á leið sinni til sjávar, þannig liggur farveg-
ur ástarinnar eins og rauður þráður gegnum sögu
mannverunnar allt frá hennar fyrstu dögum.
Hún hcfur framar öllu öðru örlagabræði mann
eskionnar í hendi sér og slöngvar henni ^ýmist
upp á sólroðna tinda æðstu hamingju effa steypir
henni niður í neðs.tu undirdjúp dýpstu harma.
Oft er ástarsaga mannsins í raun og veru ævi-
saga hans um leiff, af því að ástin hefúr orðið ráð
andi þáttur í örlögum hans.
Hvarvetna sjáum viff ástina birtast, — við
sjáum hana blómstra og deyja. Og cf til vill liöf
um víð ekki verið þar einungis áhorfendur, held-
ur lifað atburðina sjálf á miffju leiksviðinu.
— Já, þannig er mannlífið á vorri jörð, — eíns
og risavaxin ástarsaga með milljónir og aftur
milljónir kapítula, án þess þó að vera steyptir í
sama mót.
Einn segir frá hinni fórnfúsu ást, en annar frá
villtustu afbrýffi. Þeir lýsa bitrustu sálarkvölum
og yndislegustu munarblíöu. Enn affrir fjalla um
óslökkvandi ást allt til dauffans, um hamingju og
vansælu, um hina endurgoldnu ást og einnig hina,
„sem enga kann' á móti“. Hliff viff hliff á blöðum
þessarar voldugu sögu standa gleöin og sorgin,
hamingian og þjáningin.
Sunnudagsblaðlff birtir hér nokkra kafla í mjög
stuttu máli úr þessari fjölskrúðugu sögu. Segir
þar frá nokkrum nafntoguðum elskendum, er sum-
ir haía hcillað mannkynið um aldaraðir og geym-
ast munu í ljóði og sögnum, I leik og list meffan
mannabvggff stendur.
Lesendur hafa væntanlega gaman af þessum
stuttu þáttum, þótt þeir séu mörgum ganilir kunn-
ingjar, því að þeir flytja allir boffskap hins eilífa,
— „gömlu söguna“, sem stöffugt endurtekur sig.
176 StÍNNUDAGSBLAÐ - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
AMOR OG PSYKE
Ein frægasta ástar aga allra
tíma er hin forna goðssögn um Am
or (Eros) og Psyke, því að hún
segir á fagran og hrífandi hátt
frá því valdi, sem sjálfur ástar-
guðinn hefur yfir sálum mann-
anna, en orðið psyke þýðir sál.
Órakles gefur þá fyrirskipun,
aS hin fagra kongsdóttif, Psyke,
skuli færð í líkklæðum upp ú hátt
fjall til þess að bíða þár daiiða
síns.
Á þrún gapandi hengiflugsins
á fjallinu er hún ski'in eftir ein
og yfirgefin. En Amor hefur fellt
brennandi á tarhug til Psyke, og
Zefyr, hinn miid' vestanvindur,
flytur hana á dýrðlegan stað til
gtæsi'egra hallarsala Amors. •
Ósýn'legir andar uppfylla a'1lar
hennar óskir þarna í höllinni, og
sjálfur Amor veitir lienni ást sírlt
í ríkum mæli, þótt hann sé einn-
ig ósýnilegur sjónum hennar. En
hann varar hana stranglega við
því ag grennslast eftir því liver
hann sé.
Samkvæmt ósk hennar fær
Psvke svstnr sfnar f höllina til sfn.
Þær fyllast öfundsýki, þegar þær
sjá, hve systir þeirra er hamingju-
söm, og telja henni trú um, að
elskhugi hennar sé i raun og veru
hið ægilegasta skrímsli.
Að lokum fá þær lokkað hana til
að brjóta bann Amors-
Nótt eina fer hún að hvílu hans
með logandi lampa í annarri hendi
en brugðinn laghníf í hinni. Þeg
ar hún lýtur yfir hvíluna, sér hún,
að þar hvílir ekki ógurlegt
skrímsli, heldur sjálfur ástarguð-
inn fagri.
í sama bil; fePur livítur olíu-
dropi frá lampanum og vekur Am-
or. Hann sér, að Pr-yke hefur brot-
ið bann lians, og í reiði sinni yf-
irgefur liann kóngsdótturina.
Psyke ráfar nú í örvæntingu
sinni um jörðina í Jeit að Amor
og að lokum hrópar hún á gyðj-
una Afródíte og biður hana um
hjálp og náð. (fyðjan leggur fyr-
ir hana að leysa margar og erfið-
ar þrautir. P yke tekst að ljúka
þeim öllum af því að Amor, sem
Frh. á bls. 186.