Fréttablaðið - 25.04.2004, Blaðsíða 2

2 25. apríl 2004 SUNNUDAGUR
„Það er Jesús Kristur.“
Haukur Ingi Jónasson guðfræðingur er einn af
kennurum Endurmenntunarstofnunar Háskóla Ís-
lands þar sem fólki er kennt að vera leiðtogar.
Spurningdagsins
Haukur Ingi, hver er leiðtogi lífs þíns?
FRAMHALDSSKÓLAR Plássleysi og
fjármagnsskortur valda því að
margir framhaldsskólar landsins
geta ekki útvegað öllum nemend-
um skólavist og þurfa margir
krakkar frá að
hverfa. Ástandið
er mismunandi
eftir skólum og
landssvæðum, til
að mynda þurftu
Iðnskólinn í
Reykjavík og
Iðnskólinn í
Hafnarfirði að
vísa hundruðum
nemenda frá síð-
astliðið haust
vegna skorts á skólaplássi. Iðn-
skólinn í Reykjavík tók inn 560
nemendur síðastliðið haust og
voru allar stofur skólans fullar alla
daga, en skólinn á nú í viðræðum
við yfirvöld um að stækka skólann.
Í Flensborgarskóla í Hafnar-
firði hefur vandinn verið tals-
verður, en stefnt er að því innan
tíðar að stækka skólabygginguna.
Einar Birgir Steinþórsson skóla-
stjóri bendir á að æ fleiri nemend-
ur séu að koma inn í framhalds-
skólana, bæði nýnemar og aðrir
sem hafa tekið sér hlé eða hætt og
vilja byrja aftur í námi.
„Hafnarfjörður er í örum vexti
og í árganginum, sem er að ljúka
grunnskóla í vor, verða um 90
fleiri en í fyrra. Við áttum í vand-
ræðum með að taka við öllum í
fyrra og þurftum að vísa frá um
100 nemendum. Í þeim hópi var
mikið um eldri nemendur sem
voru annað hvort að flytja sig á
milli skóla eða flytja í Hafnar-
fjörð og það hefur skapað ákveðið
vandamál sem verður að leysa,“
segir Einar Birgir.
Skólastjóri Flensborgarskóla
segist ekki eiga von á öðru en að
þessi mál verði endurskoðuð af
yfirvöldum að loknu yfirstand-
andi skólaári. Erfitt sé að segja til
um hvernig best sé að leysa vand-
ann, en til þess gæti komið að
stjórnvöld þyrftu að taka afstöðu
til þess í sumar hversu miklu fjár-
magni yrði að verja til viðbótar til
framhaldsskólanna.
„Það er mjög slæmt að þurfa
að vísa hundruðum nemenda frá
og neita þeim um skólavist. Allir
þeir sem eru að koma úr grunn-
skólunum eiga rétt á því að fara í
framhaldsskóla og það er skylda
samfélagsins að tryggja þann
rétt. Það má segja að þeir krakkar
sem eru í skólanum núna tolla í
raun betur í skólanum því þeir
vita að ef þeir hætta þá gætu þeir
átt í erfiðleikum með að komast
aftur inn,“ segir Einar Birgir.
bryndis@frettabladid.is
FARFUGLAR Enn einn vorboðinn hef-
ur nú látið sjá sig og er það nú krían
sem lokið hefur löngu flugi sínu yfir
höf og lönd. Að sögn Kristins Hauks
Skarphéðinssonar fuglafræðings er
um fyrstu einstaklingana að ræða
en megnið af kríuhópnum komi
fyrstu dagana í maí.
Hann segir að fyrstu kríurnar
sjáist yfirleitt um 25. apríl og sé
áhugi fólks ávallt mestur fyrir þess-
um undanförum sumarsins.
„Það var nú ansi lífseig sú þjóð-
saga að krían kæmi ávallt í tjarnar-
hólmann 14. maí, en það er bara
ekki satt. Hún kemur yfirleitt miklu
fyrr,“ segir Kristinn.
Hann segist gera ráð fyrir að
krían muni streyma til landsins
næstu daga í þeim suðlægu áttum
sem spáð hafi verið.
Krían er að koma frá suðurhveli
jarðar en íslenskir farfuglar fara
lengst alla leið suður til
Suðurskautslands.
Margir hverjir fljúga allt að
fjörutíu þúsund kílómetra og tekur
ferðin einn til tvo mánuði. „Þetta er
löng ferð og er tekin í hæfilegum
áföngum,“ segir Kristinn.
Aðspurður segir hann að sést
hafi til fyrstu einstaklinga af nær
öllum farfuglategundum sem koma
hingað til lands. Þó séu þar undan-
skildir síðbúnu fuglarnir, sem eru
óðinshaninn, sem kemur upp úr
miðjum maí, og þórshaninn, sem
kemur skömmu síðar. ■
Grunur um spillingu:
Ráðherra
handtekinn
ZIMBABWE, AP Lögreglan í
Zimbabwe hefur handtekið fjár-
málaráðherra landsins, Chris
Kuruneri, vegna gruns um spill-
ingu í opinberu starfi.
Kuruneri hefur verið ákærður
fyrir að eiga ólögleg viðskipti
með erlendan gjaldmiðil. Rann-
sóknin kom í kjölfar blaðagreinar
í suður-afrísku dagblaði í síðasta
mánuði.
Kuruneri segist hins vegar
hafa keypt húsið með peningum
sem hann eignaðist áður en hann
varð ráðherra. ■
FER TIL MAROKKÓ Spænski forsæt-
isráðherrann Jose Luis Rodrigues
Zapatero fer til Marokkó í fyrstu
opinberu heimsóknina síðan hann
var kjörinn í embætti í síðasta
mánuði. Hefð er fyrir því að
spænskir forsætisráðherrar fari í
fyrstu ferðina til Marokkó. Ástæða
þykir til að létta á spennu milli
landanna, en fjórtán menn frá
Marokkó eru meðal þeirra átján
sem ákærðir eru fyrir sprenging-
arnar í Madríd í síðasta mánuði.
MEÐ VÆNDISKONU Í BÍLNUM
Franska stjórnin þarf nú að
takast á við enn eitt hneykslis-
málið, eftir að Dominique
Ambiel, aðstoðarmaður forsætis-
ráðherrans Jean-Pierre Raffarin,
var handtekinn í París fyrir að
vera með 17 ára vændiskonu frá
Rúmeníu í bíl sínum. Ambiel
heldur því fram að hann sé sak-
laus af nokkru ólöglegu athæfi en
hefur sagt starfi sínu lausu.
RASMUSSEN FORMAÐUR Poul
Nyrup Rasmussen, fyrrum for-
sætisráðherra Danmerkur, hefur
verið kjörinn formaður evr-
ópskra samtaka sósíaldemókrata.
Hann fékk 163 atkvæði en mót-
frambjóðandinn, hinn ítalski
Giuliano Amato, fékk 157.
Atkvæðagreiðsla um
framtíð Kýpur:
Kýpur ekki
sameinuð
KÝPUR, AP Grískir og tyrkneskir
Kýpurbúar gengu í gær að kjör-
borðinu og greiddu atkvæði um
áætlanir Sameinuðu þjóðanna um
að afnema tvískiptingu eyjunnar
og sameina íbúa hennar í eina
þjóð áður en þeir ganga í Evrópu-
sambandið 1. maí næstkomandi.
76% íbúa á gríska hluta eyjunnar
höfnuðu sameiningunni. Tyrk-
nesku íbúarnir, sem búa á norður-
hluta eyjunnar, samþykktu hana
hins vegar með 67% atkvæða.
Báðir aðilar þurftu að sam-
þykkja sameininguna svo hún
yrði að veruleika. Nú liggur fyrir
að reglugerðir ESB ná einungis til
gríska hluta eyjunnar.
Þrjátíu ár eru síðan eyjunni
var skipt í tvennt og óttast menn
að þessi niðurstaða muni spilla
fyrir áralangri vinnu við að sætta
eyjarskeggja.
Talsmenn framkvæmdastjórn-
ar Evrópusambandsins og Banda-
ríkjastjórnar sögðust harma að
grískir Kýpurbúar hafi hafnað
áætlunum Sameinuðu þjóðanna
og þar með einstæðu tækifæri til
að leysa málefni Kýpur. Hins veg-
ar óskaði Evrópusambandið tyrk-
neskum Kýpurbúum til hamingju
með sína niðurstöðu og hét því að
vinna að þeirra málum. ■
LYFJAMÁL „Hið opinbera er að
draga úr þjónustu og fjölbreytni
í meðferðarúrræðum á Íslandi
með því að greiða eingöngu af
fyrirfram ákveðnum lyfjum í
hverjum flokki. Það er verið að
taka heilbrigðiskerfi, sem hefur
verið hrósað um allan heim fyrir
að vera framsækið og gott, og
færa það inn í gamalt Sovét-
skipulag. Þetta er klaufaleg og
pólitískt hættuleg leið,“ segir
Kári Stefánson, forstjóri Ís-
lenskrar erfðagreiningar, um að-
gerðir heilbrigðisyfirvalda til
þess að draga úr lyfjakostnaði.
Kári var meðal málshefjenda
á málþingi um verðbreytingar á
lyfjum sem Öryrkjabandalag Ís-
lands stóð fyrir á Hótel Sögu í
gær. Snörp orðaskipti urðu á
milli hans og Matthíasar Hall-
dórssonar aðstoðarlandlæknis
þegar dæmi var tekið um lyfið
statin, sem er fitulækkandi.
Matthías sagði ekkert sanna að
ein tegund af statin væri betri en
önnur fyrir sjúkling, sem væri
að taka lyfið í fyrsta skipti, en
Kári benti hins vegar á að ein-
ungis sum af þessum lyfjum hafi
sýnt fram á minnkandi tíðni
hjartaáfalla, þótt þau lækki blóð-
fitu.
„Ef reyna á að lækka blóðfitu
hjá sjúklingi, með það fyrir aug-
um að draga úr líkunum á hjarta-
áfalli, þá er best að velja það lyf
sem búið er að sýna fram á að
minnki líkur á hjartaáfalli. Það
er rangt hjá Matthíasi að halda
því fram að það sé sama hvaða
statin er notað,“ segir Kári og
bætir því við að innkaupsverð
lyfja sé allt of hátt á Íslandi og
þar liggi vandinn. „Kostnaðurinn
við heilbrigðiskerfið er allt of
hár. Leið stjórnvalda til að taka á
vandanum er heiðarleg tilraun,
en klaufaleg.“ ■
KRÍAN ER KOMIN
Sést hefur til fyrstu einstaklinga af nær öll-
um farfuglategundum sem koma hingað
til lands. Þar eru þó undanskildir síðbúnu
fuglarnir, sem eru óðinshaninn, sem kem-
ur upp úr miðjum maí, og þórshaninn,
sem kemur skömmu síðar.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/S
TE
FÁ
N
Vorboði:
Krían stundvís að vanda
■ Asía
TUGIR FÓRUST Í RÚTUSLYSI Að
minnsta kosti 37 manns fórust þeg-
ar aurskriða lenti á rútu á indó-
nesísku eyjunni Súmötru á föstu-
dag. Björgunarmenn reyndu að
grafa upp fólk úr skriðunni með
skóflum, en talið var að minnst sex
manneskjur væru enn grafnar und-
ir aur. Fjórtán slösuðust í slysinu.
KULDALEGAR MÓTTÖKUR Þrír jap-
anskir borgarar sem teknir voru í
gíslingu í Írak fengu kuldalegar
móttökur þegar þeir komu aftur
heilir á húfi til Japan. Þeir eru
harkalega gagnrýndir fyrir að
hunsa aðvaranir stjórnvalda um að
halda sig frá Írak og sakaðir um að
stefna aðgerðum japanskra hjálpar-
stofnana í Írak í hættu. Þá segjast
stjórnvöld ætla að rukka þá um all-
an kostnað við að ná þeim til baka.
■ Evrópa
FRAMHALDSSKÓLAR
Vegna plássleysis þurfa Flensborgarskólinn í Hafnarfirði og fleiri framhaldsskólar að vísa fjölda nemenda frá og meina þeim um skólavist.
Skólastjóri Flensborgarskóla segir þetta slæmt þar sem allir sem eru að koma úr grunnskóla eigi rétt á skólavist í framhaldsskóla.
„Það er
mjög slæmt
að þurfa að
vísa hundruð-
um nemenda
frá og neita
þeim um
skólavist.
Kári Stefánsson um leið stjórnvalda til að lækka lyfjakostnað:
Klaufalegt og pólitískt hættulegt
KÁRI STEFÁNSSON
Það er verið að taka heilbrigðiskerfi, sem
hefur verið hrósað um allan heim fyrir að
vera framsækið og gott, og færa það inn í
gamalt Sovét-skipulag.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/P
JE
TU
R
Hundruð nemenda
fá ekki skólavist
Plássleysi og fjárskortur hrjáir marga framhaldsskóla landsins. Vísa þarf
mörgum nemendum frá. Það er slæmt, segir skólastjóri Flensborgarskóla
og bendir á að allir sem ljúka grunnskóla eigi rétt á að fara í framhaldsskóla.
PRESTUR ÚR GRÍSKU RÉTTTRÚNAÐ-
ARKIRKJUNNI GREIÐIR ATKVÆÐI
Í þorpinu Deftera á Kýpur. Grikkir höfnuðu
sameiningu með yfirgnæfandi meirihluta
atkvæða.