Fréttablaðið - 25.04.2004, Blaðsíða 15

25. apríl 2004 SUNNUDAGUR
■ Viðskipti
Hlutabréfamarkaðir íBandaríkjunum hafa hagað
sér að undanförnu eins og mað-
ur sem borðar bara nammi.
Blóðskykurinn rýkur upp og
orkan leysist úr læðingi en fell-
ur svo jafn hratt. Skýringin er
að skipst hafa á góðar og slæm-
ar fréttir fyrir hlutabréfamark-
aðinn. Góðu fréttirnar eru að
afkomutölur fyrirtækja hafa
verið mjög góðar. Slæmu frétt-
irnar eru að fleiri merki undir-
liggjandi þrýstings í hagkerf-
inu líta dagsins ljós. Markaður-
inn mænir því á seðlabanka-
stjóra Bandaríkjanna, töfra-
manninn Alan Greenspan.
Greenspan var óhræddur við að
lækka vexti eftir að bjartsýni
og kraftur efnahagslífsins
þvarr, þegar netbólan sprakk
og trú manna á nýtt hagkerfi
beið hnekki. Stýrivextir hafa
verið í sögulegu lágmarki og
hafa ekki verið lægri í 46 ár.
Vaxtalækkanir Greenspan virð-
ast hafa náð því marki að halda
glóð í efnahagslífinu. Glóð sem
gæti breyst í eldsvoða ef
slökkvitæki vaxtahækkana er
beitt of seint.
Vika er langur tími
Fyrir rúmri viku voru flestir á
því að vextir yrðu ekki hækkaðir í
Bandaríkjunum fyrr en í byrjun
næsta árs. Lækkandi atvinnuleysi
og hærri verðbólga en menn áttu
von á hafa breytt þeirri trú manna
og búast margir við því að Green-
span láti til skarar skríða og hefji
vaxtahækkunarferli síðsumars.
Vaxandi fjöldi hagfræðinga telur
líkur á að vextir verði jafnvel
hækkaðir í vor. Töframaðurinn
Greenspan mundar sprotann og
er albúinn að létta verbólguálög-
um af hagkerfi Bandaríkjanna ef
þurfa þykir. Björn Rúnar Guð-
mundsson, hagfræðingur grein-
ingardeildar Landsbankans, segir
að það eigi ekki að koma neinum á
óvart ef gripið verði til vaxta-
hækkana. „Mér sýnist að markað-
urinn sé farinn að gera ráð fyrir
vaxtahækkunum, þannig að
hækkun vaxta myndi ekki hafa
mikil áhrif þar.“ Björn segir að
Greenspan hafi tekist býsna vel
línudans peningastjórnarinnar.
Hann hafi að vísu verið gagnrýnd-
ur töluvert fyrir að leyfa eigna-
bólunni 1999 og 2000 að fara jafn
langt og hún fór. „Menn hafa ver-
ið að benda á það að ef hann
hækki ekki vexti á næstunni, þá
gæti hann verið að búa til nýja
eignabólu.“
Þversögn kosninganna
Bandarískt hagkerfi er að
mörgu leyti sterkt, en undirliggj-
andi er langvarandi halli á við-
skiptum við útlönd. Þar við bætist
að Bandaríkjamenn eru í stríði í
Írak með tilheyrandi stjarnfræði-
legum kostnaði, svo og forseta-
kosningar í haust. Minnkandi at-
vinnuleysi eru góðar fréttir fyrir
Bush. Demókratar hafa gagnrýnt
stjórn Rebublikana fyrir að hafa
ekki unnið á atvinnuleysinu. Al-
þjóðastjórnmál hafa sjaldnast
skipt sköpum í forsetakosningum
í Bandaríkjunum, þótt ekkert sé
Glápt á
línudansarann
Greenspan
Markaðir lesa í hverja hrukku í svip Alan Greenspan þegar hann tjáir
sig um stöðu efnahagsmála. Líkur á að vextir verði hækkaðir í Banda-
ríkjunum aukast dag frá degi. Greenspan er dulur sem fyrr, en menn
þykjast greina að hann sé farinn að senda skilaboð til þess að búa mark-
aðinn undir hækkun stýrivaxta.
Margir telja því
klókt af Greenspan
að búa markaðinn undir
vaxtahækkanir tímanlega
áður en hann grípur
til þeirra.
,,