Tíminn - 21.06.1974, Blaðsíða 5

Föstudagur 21. júnl 1974
TÍMINN
5
Skapa verkföll
rétt til orlofstíma?
í Þjóðviljanum, 19. þ.m. er
grein eftir Sigurdór fréttaritara
blaðsins með eftirgreindri fyrir-
sögn:
„Hefndaraðgerðir gegn prent-
urum. Prentsmiðjueigendur ætla
að skerða orlofsdagafjölda
prentara vegna verkfallsins i
vor”.
1 grein þessari segir, að prent-
smiðjurekendur telji, að orlofs-
réttur prentara á þessu og næsta
ári hafi rýrnað um þrjá daga
vegna verkfalls prentara i byrjun
þessa árs, og mun þetta rétt.
Þetta telur fréttaritarinn, sem er
prentari að mennt, hefndarráð-
stöfun, og segir siðan:
„Að sjálfsögðu skerðist orlofs-
réttur prentara, þar sem orlofsfé
er ákveðin prósenta af launum,
og auðvitað lækka árslaun prent-
ara við 6 vikna verkfall. En á
hvaða forsendum prentsmiðju-
eigendur ætla að skerða orlofs-
dagafjöldann er ekki vitað, enda
er orlofsdagafjöldinn ákveðinn i
lögum 24 virkir dagar”.
„Ég er einn af þeim prent-
smiðjurekendum, sem framan-
greindu er beint til. Ég vil ekki
viðurkenna neinar hefndar-
ákvarðanir i garð prentara af
minni hálfu, þótt þeir sjálfir
stytti sinn orlofstima með verk-
falli, að mati prentsmiðju-
rekenda. Vil ég þvi taka fram það
sem hér fer á eftir :
Það er rangt, að orlofsdaga-
fjöldinn sé ákveðinn 24 virkir
dagar á ári i gildandi orlofslög-
um. Hann getur verið það og
einnig önnur tala, samkvæmt
lögunum, ef miðað er við
almanaksár án tillits til
Verktakaþjónusta
Gefum föst
verðtilboð í
efni og vinnu
EINANGRUN
frystí-og kæliklefa
ÞAKPAPPALOGN
í heittasfalt
ARMÚLI
II
VIRKNIf
Vestmannaeyjum • Sími 290 • Reykjavík • Sími 8-54-66
Auglýsing fró Lánasjóði
íslenzkra ndmsmanna
um fimm ára styrki
Hér með eru auglýstir til umsóknar 10
styrkir, sem veittir eru þeim, sem i vor
ljúka stúdentsprófi eða prófi frá raun-
greinadeild Tækniskóla íslands og hyggj-
ast hefja nám i háskóla eða tækniskóla á
komandi hausti.
Sá, sem hlýtur slikan styrk, heldur honum
i allt að 5 ár enda leggi hann árlega fram
greinargerð um námsárangur, sem lána-
sjóðurinn tekur gilda. Þeir einir koma til
greina, sem hlutu ágætiseinkunn eða háa
fyrstu einkunn.
Styrkir verða veittir til náms bæði i raun-
visindum og hugvisindum.
Umsóknir, ásamt afriti af prófskirteini,
eiga að hafa borizt skrifstofu lánasjóðs is-
lenzkra námsmanna, Hverfisgötu21, fyrir
3. júli n.k.
Skrifstofan afhendir umsóknareyðublöð
og veitir allar nánari upplýsingar.
Reykjavik 19. júni 1974.
Lánasjóður isl. námsmanna
Ný þjónusta í Skálholti
Opið allan daginn —
Heitur matur og fjölbreyttar veitingar
vinnudagafjölda. Lágmarks or-
lofsréttur er ákveðinn í 3. gr. or-
lofslaganna, og hljóðar þannig:
„Orlof skal vera 2 dagar fyrir
hvern unnin mánuð á siðasta or-
lofsári, og reiknast hálfur
mánuður eða meira sem heill
mánuður, en skemmri timi telst
ekki með”. í orlofslögunum eru
hvergi nefndir 24 orlofsdagar,
heldur felst lágmarksákvæði
laganna i þvi, að lágmarksorlof
sé 2 dagar á hvern unnin mánuð,
en ekki verkfallstima né aðra
tima, sem ekki er unnið. Undan-
tekning er þó gerð i lögunum I
sambandi við veikindaforföll, en
alls ekki i sambandi við verkföll
né aðra tima, sem ekki eru unnir.
1 4. gr. orlofslaganna segir
einnig: „Ef orlof er skemmra en
21 dagur, skal það veitt i einu
lagi.” Hér gera lögin ráð fyrir, að
orlof geti verið skemmra en 2
dagar fyrir hvern almanaks-
mánuð ársins, enda orlofið miðað
við vinnumánuði en ekki iðju-
leysismánuði á orlofsárinu, eða
þá mánuði sem hraustir menn
vilja vinna og fá að vinna, en ekki
verkfallsmánuði sé atvinnu-
leysismánuði.
I samningum milli Hins isl.
prentarafélags og prentsmiðju-
rekenda segir svo um orlofsrétt
siðasta orlofsárs:
„Starfsfólk skal frá 24 virka
daga i sumarleyfi með fullu
kaupi, enda hafi það unniði sömu
prentsmiðju i eitt ár samfleytt.”
Einnig segir i sömu samnings-
grein: „Starfsfólk, sem unnið
hefir skemur en eitt ár i prent-
smiðju, skal fá sumarleyfi með
fullu kaupi að tiltölu við þann
tima, sem það hefir unnið.”
Hvað felst nú i framangreindu
samningsákvæði? Er ekki þar
hið sama að finna og i orlofs-
lögunum, að orlofstimi og orlofs-
greiðsla eigi að fylgjast að, og
verði ekki aðskilin, enda vaknar
sú spurning, ef svo væri ekki,
hver á að skaffa kauplausan or-
lofstima til þeirra, sem ekkert
vinna?
Mér er ekki ljóst, að verkfalls-
timi skapi i neinu formi rétt til or-
lofs, hvorki orloftima né orlofs-
greiðslu. Samkvæmt nefndri
grein Sigurdórs er þvi hins vegar
haldið fram, að þótt vinnutimi or-
lofsársins skerðist vegna verk-
falls, þá skerðist ekki orlofs-
timinn, heldur aðeins orlofs-
kaupið. Þetta finnst mér furðuleg
túlkun á lögum og samningum og
hæpihn grundvöllur til að bera
mönnum á brýn hefndarhug. Er
þvi ástæða til að benda á 16. gr.
orlofslaganna, en i henni er skýrt
tekið fram, að öll mál 6t af
réttindum og skyldum samkv. or-
lofslögunum heyri undir félags-
dóm.
Með tilvísan til framangreinds,
legg ég til að umræddum
ágreiningi sé að báðum aðilum,
og með góðu samkomulagi, visað
til fél.dóms til úrskurðar. Efa ég
ekki, að báðir aðilar hlýta dómi i
þessu efni. Hitt er mér og ljóst, að
ef hvorki fæst samkomulag aðila
um þetta mál né löglegur úr-
skurður, þá koma upp fjölmörg
einstaklingsbundin vandamál i
prentiðnaðinum um leið og orlofs-
timum prentara lýkur á yfir-
standandi ári. Má i þvi sambandi
nefna eftirgreind atriði:
Hugsum okkur, að prentarar
taki sér nú i sumar tveggja daga
kauplaust orlof til viðbótar hinu
greidda orlofi, þá vakna
spurningar eins og þessar: Er
með sliku skapaður réttur til
kauplausra fridaga fyrir fast-
ráðna starfsmenn án leyfis eða
samráðs við sina vinnuveitend-
ur? Þýðir slikur fridagar'ettur,
samkvæmt samningum um véla-
vinnu, frádrátt á einföldu kaupi
eða tvöföldu kaupi? Þýðir slik
kauplaus fjarvera fastráðins
manns uppsögn i starfi? Þýðir öll
fjarvera manna vegna verkfalls
orlofsrétt þeim til handa, þótt
margfaldur sé á móti uppsagnar-
timi, eða við hvazða takmörk
miðast slikt? Um fleira mætti
spyrja i þessu efni, en verður ekki
gert að sinni.
Að siðustu þetta: Ég sætti mig
ekki við, að liggja undir neinni
aðdróttun um hefnd gegn sak-
lausum mönnum. Það er þvi
krafa min i þessu all stóra
ágreiningsmáli, að þvi verði
þegar i stað, með samþykki
beggja aðila, visað til úrskurðar
Félagsdóms.
Reykjavik, 19. júni 1974,
Stefán Jónsson.
Ótrúlega Idgt veri
Einstök
goeði
OLL
MET
BARUM
BREGST EKKI simnisB.
EINKAUMBOD: TEKKNESKA BIFREIDAUMBODID A ISLANDI
SoLUSTADI R:
Hjólbarðaverkstæftift Nýbarði. Garðahreppi, simi 50606.
Skodabúðin, Kópavogi, simi 42606.
Skodaverkstæðið á Akureyri h.f. simi 12520.
Varahlutaverzlun Gunnars Gunnarssonar, Egilsstöðum,
GALLABUXUR
Drengjasettin komin í
Ijósbláu denimefni
OPIÐ TIL 7 í KVÖLD
Lokað á laugardögum