Fréttablaðið - 16.08.2005, Blaðsíða 18

„Geysilega jákvætt sjón-
armi›,“ segir Ögmundur
Jónasson, forma›ur
Bandalags starfsmanna
ríkis og bæja, um starfs-
mannastefnu Húsa-
smi›junnar. Fyrirtæki›
augl‡sir eftir eldra fólki
me› áralanga reynslu úr
öllum greinum atvinnu-
lífsins til starfa.
Síminn stoppaði ekki hjá Húsa-
smiðjunni í gær og atvinnuum-
sóknirnar streymdu inn. Ástæðan
var auglýsing fyrirtækisins sem
birtist um helgina. Þar var auglýst
eftir starfsfólki sem dregið hefur
sig í hlé af almennum vinnumark-
aði eða vill minnka við sig vinnu,
en er tilbúið til að miðla af ára-
langri reynslu sinni. Starfið felst í
því að taka á móti viðskiptavinum,
hlusta á óskir þeirra og leiðbeina
þeim.
„Auk umsóknanna hefur fólk
líka verið að þakka okkur fyrir að
gefa sér tækifæri,“ segir Guðrún
Kristinsdóttir starfsmannastjóri
Húsasmiðjunnar. „Þetta getur
jafnvel verið fólk sem komið er á
ellilífeyrisaldur en vill gjarnan
komast út í vinnu nokkra tíma á
dag, kannski annan hvern laugar-
dag eða sunnudag,“ segir Guðrún
og bætir við að þessi hugmynd hafi
oft komið upp í Húsasmiðjunni en
ekki orðið að raunveruleika fyrr
en nú.
Jafnbesta starfsfólkið
„Okkar reynsla er sú að jafnbesta
fólkið okkar er þetta fólk,“ segir
Guðrún. „Það er tryggasta fólkið
okkar og mjög áreiðanlegt. Okkur
sem störfum í þessum geira finnst
líka að það þurfi að hafa starfsfólk
sem viðskiptavinurinn ber ákveðið
traust til þegar þarf að leita ráð-
legginga. Það hefur ekki verið auð-
velt að finna þetta fólk. En nú
flykkist það inn. Ég ræddi einmitt
við tvo fyrrverandi ríkisstarfs-
menn í morgun, sem komnir eru á
ellilaun en lang-
ar að komast út
og vinna lengur.
Þetta er ekki
bara vinnan sem
togar í fólkið
heldur er líka fé-
lagsskapur fólg-
inn í því að kom-
ast út og hitta
aðra.“
Guðrún segir
að fyrirtækið
greiði fólkinu
yfir kjarasamn-
ingum. „Við erum ekki að borga
svona fullorðnu fólki einhver byrj-
endalaun. Við unnum þetta í sam-
vinnu við samtök eldri borgara.“
Ögmundur Jónasson, formaður
Bandalags ríkis og bæja, segir
þetta framtak „geysilega jákvætt
sjónarmið og afstöðu“ sem fólk
hljóti að fagna“.
Fórnarlömb æskudýrkunar mörg
„Menn hafa verið að höfða til fyrir-
tækja og stofnana um að líta eftir
reynslu. Það er staðreynd að fjöld-
inn allur af fólki hefur hrökklast út
af vinnumarkaði, í sumum tilvikum
til að rýma fyrir yngra fólki,“ segir
Ögmundur, „því það var nánast
sjúkdómur hjá sumum fyrirtækj-
um, ekki síst í fjármálageiranum
að horfa til æskudýrkunar. Fórnar-
lömb slíkra hugmynda eru mörg.“
Ögmundur segir að sé þetta
andsvar við þeirri þróun, þá beri
að fagna því. Óskandi sé að þetta
viðhorf verði ríkjandi í fyrirtækj-
um almennt.
„Í athugun sem við gerðum hjá
BSRB á sínum tíma, um viðhorf
fólks til starfsloka, kom fram að
yngra fólkið lagði mikið upp úr því
að flýta starfslokum,en eldra fólk-
ið vildi hafa möguleika til að vinna
lengur. Skýringin er líklega sú að
fólk í fullu fjöri er ekki tilbúið til
að hætta að vinna um sjötugt. Svo
er hitt að í tilteknum störfum er
fólki gert að vinna mjög erfiðar
vaktir. Þar hefur tilhneigingin því
miður verið sú að draga heldur úr
ívilnunum viðkomandi.“ ■
Hver er lagaleg staða samkyn-
hneigðra hér á landi í dag?
Samkynhneigðir geta staðfest sam-
vist og þannig notið sama réttar og
gagnkynhneigðir. Okkur vantar þó
enn fullt jafnræði við þá hvað varðar
ættleiðingar, tæknifrjóvgun og
kirkjulega vígslu.
Hversu lengi hefur staðfest sam-
vist verið möguleg?
Lögin voru samþykkt árið 1996 og
hafa reynst mjög vel. En ef við för-
um alla leið er ég viss um að fleiri
munu stíga skrefið til fulls til sam-
kynhneigðs fjölskyldulífs, sem þá
mun að öllu leyti standa jafnfætis
hinu gagnkynhneigða.
Hvernig er að vera samkynhneigð-
ur á Íslandi?
Það er mjög gott að vera samkyn-
hneigður á Íslandi og mun betra en
í flestum löndum heims. Þegar það
vantar svona lítið upp á að fullt jafn-
rétti náist á það að vera lítið mál að
klára þetta. Ég er sannfærður um að
það mun ganga eftir.
SIGURSTEINN MÁSSON Varaformað-
ur Samtakanna 78.
Mun betra en
ví›ast hvar
SPURT & SVARAÐ
18 16. ágúst 2005 ÞRIÐJUDAGUR
Virðisaukaskattur hefur verið í umræðunni að
undanförnu vegna fyrirætlana ríkisstjórnarinnar
um lækkun hans á næstunni. Í huga margra er
virðisaukaskatturinn aðeins hugtak, sem fólk
hugleiðir ekki almennt í daglegu lífi.
Hvernig skiptist hann? Þessi skattur kemur
við pyngju allra, því hann er tekinn af allri
vörusölu. Honum er skipt í tvö þrep, annars
vegar 24,5 prósent og hins vegar 14 prósent.
Það sem nú er til umræðu eru breytingar til
lækkunar á neðra þrepinu, 14 prósentunum.
Með hvaða hætti kæmu þær breytingar
landsmönnum til góða? Þær snerta öll heimili
í landinu ef af verður, því neðra skattþrepið
nær til flest allra matvæla. Þá má nefna gisti-
þjónustu, afnotagjöld hljóðvarps- og sjónvarps-
stöðva og sölu tímarita og dagblaða.
Kostnaður við húshitun myndi lækka ef af
breytingunni yrði, því neðra þrep virðisauka-
skattsins nær einnig til sölu á heitu vatni, raf-
magni og olíu til hitunar húsa.
Matvæli eru í neðra þrepinu eins og áður
sagði. Hafi þau verið tilreidd fyrir sölu, til að
mynda á veitingahúsum, þá eru þau komin í
efra þrepið.
Eru einhverjar undanþágur á virðisauka
skatti? Ýmsar þjónustugreinar eru undanþegn-
ar virðisaukaskatti. Má þar nefna heilbrigðis-
þjónustu, félagslega þjónustu og rekstur skóla
og menntastofnana. Menningarstarfsemi af
ýmsum toga er einnig utan skatts.
HEIMILD: WWW.RSK.IS
Breytingar snerta öll heimili
FBL GREINING: TVÖ ÞREP VIRÐISAUKASKATTS
fréttir og fró›leikur
SVONA ERUM VIÐ
SLYS ALDRAÐRA INNAN VEGGJA HEIMILISINS
Heimild: Landlæknisembættið
HVERNIG ER AÐ VERA SAMKYN-
HNEIGÐUR Á ÍSLANDI?
ATVINNUMÁL Tekjutryggingarauki
lífeyrisþega fer að skerðast frá
fyrstu krónu sem þeir fá í at-
vinnutekjur, að sögn Ágústs Þórs
Sigurðssonar yfirmanns lífeyris-
tryggingasviðs TR.
„Skerðing lífeyris fer eftir
því hvernig er ástatt hjá hverj-
um og einum,“ segir Ágúst Þór.
„Frítekjumark frá tekjutrygg-
ingarauka er ekki neitt, þannig
að hann skerðist um leið og
menn fara eitthvað að hreyfa
sig. Mánaðarupphæð hans er
21.258 miðað við einhleypan elli-
lífeyrisþega. Skerðingin er 45
prósent, þannig að vinni viðkom-
andi sér inn 1000 krónur heldur
hann eftir 550. Tekjutryggingin
fer ekki að skerðast fyrr en mán-
aðartekjurnar ná 48.182 krónum.
Þá skiptir máli hvort viðkomandi
er giftur eða einhleypur. Ellilíf-
eyririnn sjálfur fer ekki að
skerðast fyrr en mánaðartekj-
urnar ná rúmlega 150 þúsund
krónum.“
Spurður hvort það borgi sig
ekki undir neinum kringumstæð-
um fjárhagslega fyrir ellilífeyr-
isþega að vinna segir Ágúst Þór
að hann fái meira í vasann.
„Menn hagnast yfirleitt alltaf
eitthvað á því, en atvinnutekj-
urnar koma alltaf til skerðing-
ar,“ segir hann. - jss
ÁGÚST ÞÓR SIGURÐSSON Ágúst segir lífeyrisþega yfirleitt hagnast eitthvað ef þeir
vinna með lífeyrinum.
Tryggingastofnun:
Sker›ing frá fyrstu krónu
ÖGMUNDUR
JÓNASSON Segir
það staðreynd að
fjöldinn allur af
fólki hrökklist út af
vinnumarkaðinum.
STARFSMANNASTJÓRINN Guðrún Kristinsdóttir starfsmannastjóri (þriðja f.v.) ásamt starfsmönnum Húsasmiðjunnar, þeim Reyni
Þormar, Kristni Birgissyni, Kristni Ástvaldssyni, Kristínu Guðmundsdóttur og Grétari Samúelssyni.
JÓHANNA S. SIGÞÓRSDÓTTIR
jss@frettabladid.is
FRÉTTASKÝRING
Eldra fólk sækir um í hrönnum
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/H
AR
I
KVEIKT Á KERTUM Minningarathöfn var
haldin í Nikósíu á Kýpur um þá sem létust
í flugslysinu norður af Aþenu í fyrradag.