Tíminn - 19.04.1977, Side 11

Þriðjudagur 19. april 1977
11
WtWffWlí
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Auglýs-
ingastjóri: Steingrímur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur í
Edduhúsinu viö Lindargötu, slmar 18300 — 18306. Skrif-
stofur í Aðalstræti 7, sími 26500 — afgreiðslusfmi 12323 —
auglýsingasími 19523. Veröflausasölu kr. 60.00. Askriftar-
gjald kr. 1.100.00 á mánuði.
Blaöaprenth.f.
Fundurinn i Belgrad
Siðastliðinn föstudag flutti Einar Ágústsson ut-
anrikisráðherra á fundi sameinaðs þings hina ár-
legu skýrslu um utanrikismál. í skýrslu sinni vék
utanrikisráðherra m.a. að Helsinki-yfirlýsingunni
og væntanlegum Belgradfundi, en á Helsinkifund-
inum var samþykkt að ný ráðstefna yrði haldin i
Belgrad eftir tvö ár til að ræða um framkvæmd
yf irlýsingarinnar.
Utanrikisráðherra fórust um þetta orð á þessa
leið:
„Flestum mun enn i fersku minni Ráðstefnan
um öryggi og samvinnu i Evrópu, sem haldin var á
árunum 1973-1975 i Helsinki og Genf. Henni lauk
með þvi, að stjórnarleiðtogar hinna 34 þátttöku-
rikja undirrituðu Helsinki-samþykktina svoköll-
uðu. Þar var m.a. birt yfirlýsing um meginreglur,
sem þátttökurikin hétu að fylgja i samskiptum sin-
um og lagður nokkur grundvöllur að auknum og
frjálsari samskiptum rikjanna á ýmsum sviðum.
Umdeilt var, þegar samþykktin var gerð, hvort
eða hver ávinningur væri að henni, og eru skoðanir
máske sums staðar skiptar um þetta ennþá. Ég
hygg þó að fullreynt sé, að rétt spor hafi verið stig-
ið með ráðstefnuhaldi þessu og Helsinki-sam-
þykktinni, að hún hafi þegar orðið til þess að
styrkja framgang góðra og þarflegra mála. Hinu
er þó sizt að leyna, að framkvæmd margra þátta
samþykktarinnar er tæpast hafin eða mjög
skammt á veg komin.
í samræmi við ákvæði Helsinki-samþykktarinn-
ar sjálfrar verður siðar á þessu ári haldinn i Bel-
grad i Júgóslaviu fundur þar sem væntanlega mun
fást góð yfirsýn yfir hvað áunnizt hefur i málefn-
um, sem samþykktin fjallaði um, á þeim u.þ.b. 2
árum, sem liðin verða frá undirritun hennar. Ég
vil taka fram, að ég tel ekki að þessi fundarhöld i
Belgrad eigi að verða neins konar réttarhald yfir
þátttökurikjunum, þar sem reynt verði að draga
þau til dóms fyrir það, sem kann að hafa skort á
fulla framkvæmd hinna ýmsu þátta samþykktar-
innar. Ekki var raunhæft að búast við öðru en að
breytingar i kjölfar hennar tækju nokkurn tima.
En ég tel mikilvægt, að fulltrúar þátttökurikjanna
noti þetta nýja tækifæri sem allra bezt til þess að
leggja i jákvæðum anda á ráðin um frekari að-
gerðir á hinum ýmsu sviðum samþykktarinnar.
Ekkert lát má verða á viðleitninni til að treysta og
bæta sambúð þeirra um margt óliku rikja sem hér
um ræðir.
Islendingar hafa svo sem aldrei þurft að gerast
aðilar að mannréttindasamþykktinni. Þau hafa
verið hér i heiðri höfð æði lengi, og sama má raun-
ar segja um mörg önnur riki Vestur-Evrópu. En
sifellt getur gott batnað og við munum kappkosta
að fylgja Helsinki-samþykktinni út i æsar i þeirri
von og trú að aðrir geri slikt hið sama.”
Óréttlátar kröfur
Það glæðir ekki von um skjóta lausn kjaramál-
anna, að ýms launþegasamtök krefjast raunveru-
lega meiri hækkana fyrir hærri launaflokka en þá
lægri. Þannig er gengið þvert á þá stefnu, sem
mótuð var á siðasta þingi Alþýðusambandsins.
Hér þurfa verkalýðssamtökin sjálf að taka i taum-
ana. Annars getur endirinn ekki orðið annar en sá.
að launamunurinn eykst og aukin verðbólga mun
leggjast þyngst á þá launalægstu. Ætlar verka-
lýðshreyfingin raunverulega að eiga sinn þátt i
sliku? Þ.Þ.
ERLENT YFIRLIT
Hörð barátta um
þingsæti Croslands
Fiskveiðimálin geta ráðið úrslitum
HINN 28. þ.m. fer fram auka-
kosning i Grimsby vegna frá-
falls Anthony Croslands utan-
ríkisráðherra. Mikil athygli
beinist að kosningu þessari,
einkum þó eftir að Ihalds-
flokkurinn vann aukakosning-
una I Stechford, en það var
kjördæmi Roy Jenkins, en
þingsætiö þar losnaði, þegar
hann geröist framkvæmda-
stjóri Efnahagsbandalags
Evrópu. I síðustu almennum
þingkosningum, sem fóru
fram haustiö 1974, hafði
Verkamannaflokkurinn mun
traustara fylgi I Stechford en
Grimsby. Úrslitin í Stechford
hafa þvi orðið til að auka trú á
sigur thaldsflokksins I Grims-
by, þar sem þaö bætist lika
við, aö meðal útgerðarmanna
og fiskimanna er rlkisstjórnin
ásökuö fyrir mistök I þorska-
strlöinu og viöræöunum við Is-
lendinga. Mikið atvinnuleysi
er I Grimsby, og eru um 1000
sjómenn meöal atvinnuleys-
ingjanna. Atvinnuleysi þeirra
stafar m.a. af þvl, aö nær
helmingnum af svonefndum
úthafstogurum þar hefur veriö
lagt slðan þorskastrlðinu lauk.
Stöðugtersvofleiri togarar að
bætast I þann hóp. Þótt fleiri
mál beri á góma I kosninga-
baráttunni, veröa þaö senni-
lega fiskveiðimálin, sem ráða
úrslitum. Margt bendir til, að
viöræöur þær, sem Efnahags-
bandalagið hefur óskað eftir
við Islendinga, séu settar á
sviö I sambandi við auka-
kosninguna I Grimsby. Það er
ákveöið I byrjun aprll að óska
eftir þeim, en siöan er dregið
að koma þessum tilmælum á
framfæri bersýnilega meö það
fyrir augum, að viöræðurnar
fari ekki fram fyrr en að
kosningunni lokinni, en hafi
hins vegar veriö ákveðnar fyr-
ir hana. Jafnframt er sagt, að
brezkur ráðherra veröi I
sendinefndinni með Gunde-
lach, og þannig verði lögö á-
herzla á málstað Breta. Þaö er
með þessu reynt að gefa I
skyn.aðeitthvaðgeti gerzt, en
ekki er Islendingum treyst of
vel, og þvl þykir vissara að
fresta viðræöunum fram yfir
kosninguna.
ÞAÐ kom fram I viðræðum
við Crosland I Osló, að land-
helgissamningurinn gæti orðiö
honum óþægilegur I kjördæmi
hans. Crosland gerbi sér hins
vegar von um, að kosningar
væru ekki I nánd, og hann gæti
notaö tlmann til aö rétta hlut
útgerðarinnar. Jafnframt
Anthony Crosland
myndi skilningur vaxa á rétt-
mæti Oslóar-samningsins og
þaö metið, að hann hefði sýnt
kjark og framsýni I Osló.
Þetta fór hins vegar á annan
veg sökum hins óvænta frá-
falls Croslands. Það, sem
Crosland hafði I huga, var
m.a. aðstyrkja stöðu brezkrar
útgeröar með þvl að tryggja
Bretum 50 mllna einkafisk-
veiðilögsögu innan 200 mllna
fiskveiðilögsögu Efnahags-
bandalagsins. Frambjóöendur
allra flokka I Grimsby gera
þetta að aðalkosningamáli
sinu. Hin Efnahagsbandalags-
rlkin hafa hingað til neitaö að
fallast á þessa kröfu Breta og
Ira. Irska stjórnin hefur þvi
gripiö til þeirra bráöabirgöa-
aðgeröa aö banna stóru togur-
unum veiðar innan 50 mllna
markanna. Kosningin I
Grimsby getúr vel neytt
brezku stjórnina til einhverra
slíkra aðgerða.
Þá haföi Crosland það mjög
I huga, að vinna að skipulagn-
ingu og eflingu iðnaðar á
Humberside-svæðinu, en það-
an eru flutningar einna
auðveldastir til meginlands
Evrópu og ætti þvl þátttaka
Breta I Efnahagsbandalaginu
að geta oröið lyftistöng upp-
byggingar þar.
ÞAÐ ARÉTTIR aö fiskveiði-
málin eru aöalmál kosningar-
innar að Ihaldsflokkurinn hef-
ur valið frambjóðanda, sem
telja má sérstakan fulltrúa út-
gerðar og fiskiðnaðar. Hann
heitir Robert Blair, 51 árs,
skozkur aö uppruna. Hann
byrjaöi 15 ára gamall við að
vinna á fiskmarkaönum I
Aberdeen, en fluttist síðan til
Grimsby og vann sig áfram
stig af stigi, unz hann var orö-
inn framkvæmdastjóri Birds
Eye Foods, en þetta fyrirtæki
er sagt reka stærstu hrað-
frystiverksmiðju heimsins á
sviði matvælaiðnaöarins.
Blair heitir þvl, aö hann muni
sérstaklega láta málefni út-
gerðar og fiskiðnaðar taka til
sin, ef hann nær kosningu.
Talsvert þykir Blair Ihalds-
samur og deilir hann allhart á
verkalýðshreyfinguna, sem
hann telur of valdamikla og
neikvæða. Frambjóöandi
Verkamannaflokksins, Austin
Mitchell, 42 ára, er hins vegar
af allt öðru sauðahúsi. Hann
hefur starfað sem fréttamaö-
ur við Yorkshire-sjónvarps-
stöðina og er þvi talsvert
þekktur I Grimsby sem sjón-
varpsmaöur, m.a. hefur hann
annazt ýms viötöl, sem hafa
vakið athygli. Loks er þaö svo
frambjóðandi Frjálslynda
flokksins, Andrew de Freitas,
32 ára gamall, en hann er af
portúgölskum ættum og
fluttist til Bretlands, þegar
hann var seytján ára og hefur
dvalið þar slban. Hann hefur
unnið við skipaiðnaöinn I
Grimsby og getið sér þar gott
orö, eins og sést á þvi, aö hann
er búinn að eiga sæti I borgar-
stjórninni I Grimsby síöustu
sex árin og hefur sýnt mikinn
áhuga á framfaramálum
borgarinnar. 1 haustkosning-
unum 1974 fékk Verkamanna-
flokkurinn 21.657 atkvæöi I
kjördæminu, Ihaldsflokkurinn
14.675 og Frjálslyndi flokkur-
inn 9.487. Llklegt þykir, að
fylgi Frjálslynda flokksins
geti, I eins harðri kosningu og
nú stendur fyrir dyrum skiptzt
milli stóru flokkanna.
Boöaö hefur verið, aö leiö-
togar stjórnmálaflokkanna
muni heimsækja Grimsby til
að taka þátt I kosningabar-
áttunni. Af hálfu Ihaldsflokks-
ins munu bæði frú Thatcher,
Heath og Whitelaw mæta á
kosningafundum þar, en af
hálfu Verkamannaflokksins
frú Shirley Williams, David
Owen og Michael Foot. David
Steel, formaður Frjálslynda
flokksins, mun einnig taka
virkan þátt i kosningabarátt-
unni.
Þ.Þ.
Einar Ágústsson og Crosland undirrita Oslóarsamninginn